Μπορούμε ήδη να φανταστούμε την ταξινόμηση των περιόδων του ελληνικού τραγουδιού μετά το ρεμπέτικο που ο ιστορικός του μέλλοντος θα κληθεί να παρουσιάσει. Τη δεκαετία του ’60 έχουμε την κυριαρχία του λαϊκού τραγουδιού και τη σταδιακή γένεση του λεγόμενου ‘έντεχνου’ λαϊκού τραγουδιού με την ανάδειξη του Θεοδωράκη και του Χατζιδάκι. Τη δεκαετία του ’70 κορυφώνεται με τη μεταπολίτευση η δημιουργική έκρηξη του έντεχνου, με τις μεγάλες συναυλίες και την προσθήκη νέων συνθετών πλάι στους δυο μεγάλους. Στα χρόνια του ’90 αναδεικνύονται οι λεγόμενοι ‘τραγουδοποιοί’, ενώ οι περισσότεροι μεγάλοι τραγουδιστές/στριες εγκαταλείπουν την λαϊκότροπη μουσική στρεφόμενοι/ες σε πιο σύγχρονα μουσικά ρεύματα. Αυτό συνοδεύεται από μια δισκογραφική έκρηξη των ζωντανών ηχογραφήσεων. Και την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα έχουμε τη συνέχιση και τον εμπλουτισμό αυτών των ρευμάτων, με επεξεργασία νέων ηχητικών μορφών επηρεασμένων από τον ηλεκτρονικό ήχο, την έθνικ μουσική κλπ.
Συμφωνούμε, έτσι δεν είναι; Τι; Λείπει η δεκαετία του ’80; Εάν το προσέξατε, δεχθείτε τα ειλικρινή μας συγχαρητήρια! Όχι μόνο για την παρατηρητικότητά σας, αλλά και επειδή ανήκετε στους λίγους εκείνους προνομιούχους που συνεχίζουν να νομίζουν – και να θυμούνται - ότι υπήρξε τέτοια δεκαετία. Γιατί, αγαπητέ αναγνώστη και αναγνώστρια, εδώ και χρόνια (δεκαοχτώ για την ακρίβεια) μια συνωμοσία σιωπής παλεύει με νύχια και με δόντια να μας πείσει ότι αυτή η δεκαετία δεν υπήρξε ποτέ. Ή μάλλον, ότι ήταν τόσο φρικαλέα και κακόγουστη που θα ήταν καλύτερο για όλους μας αν ξεμπερδεύαμε μια και καλή μαζί της. Για το συλλογικό μας υποσυνείδητο, τα eighties του ελληνικού τραγουδιού υπήρξαν περίπου ως ρόδα, τσάντα και κοπάνα, ως κάτι τελείως αλλόκοτο και παρακμιακό.
Παρόλα αυτά, το φάντασμα της δολοφονημένης δεκαετίας του ογδόντα συνεχίζει σήμερα να πλανιέται πάνω από το ελληνικό τραγούδι. Η άποψή μας για αυτό το φάντασμα βρίσκεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τον κοινό νου. Ας μην σας κρατάμε σε αγωνία και ας το πούμε ευθέως: Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ ’80 ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ.
«Μα», θα μας πείτε, «και γιατί δεν έμεινε τίποτε από αυτήν;» Η απάντηση είναι πολυσύνθετη. Καταρχήν, οι επιταγές της μόδας έπαιξαν το ρόλο τους. Ό,τι ακολούθησε αισθητικά, ήταν χτισμένο στην άρνηση αυτού που υπήρξε. Μεγάλες μπλουζάρες το ‘80; Μπουστάκια το ’90. Περμανάντ το ’80; Ίσιο μαλλί το ’90. Παντελόνια τζιν το ’80; Εφαρμοστά σορτσάκια το ’90. Ανοιχτό πουκάμισο με τρίχα κάγκελο το ’80; Ξυρισμένο στήθος αλά Ρουβάς το ’90. Φυσικό είναι οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές να επιζήτησαν την αλλαγή για να επιπλεύσουν αισθητικά. Και το τίμημα αυτής της μετάλλαξης ήταν η λήθη.
Υπάρχει και ένα ηθικό θέμα, το οποίο έγκειται στην ουσία της δεκαετίας του ’80 ως της τελευταίας εποχής της αθωότητας. Πρόσφατα η μικρή μου ανιψιά μου ζήτησε να της βρω ένα τραγουδάκι, ‘Τα κορίτσια ξενυχτάνε’, που τραγούδησε παλιά η Αλέξια και το οποίο έχει διασκευάσει ένα καινούργιο αλά Spice Girls συγκρότημα που ούτε το όνομά του δεν θυμάμαι. Άκουσα με προσοχή τους καινούργιους στίχους, όπου οι γυναίκες του συγκροτήματος τα βάζουν αγρίως με έναν τύπο που έχει πάει με όλες τους. Και πήγα μετά στο You tube και βρήκα το παλιό βίντεο-κλιπ, με την Αλέξια πλάι σε κάποια δεκαεξάχρονα κοριτσάκια πάνω σε μια ντισκοτέκ να τραγουδά χαμογελαστή και αθώα. Η φυγή από την εποχή της αθωότητας απαιτεί την ολική ρήξη μαζί της, ίδια με αυτήν της εφηβείας όπου ό,τι σταθερό υπάρχει στη ζωή ενός νέου ανθρώπου πρέπει να διαλυθεί και να φτιαχτεί από την αρχή. Η ρήξη με την αθωότητα λοιπόν, τη συλλογική αθωότητα του ελληνικού τραγουδιού, απαιτούσε τη δολοφονία των eighties.
Ευθύνη για την παιδοκτονία του ’80 φέρουν και όλοι οι μεγάλοι συνθέτες που είχαν διαπρέψει προηγουμένως και που, για τον άλφα ή βήτα λόγο, ένιωσαν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με τους ίδιους και με την υποδοχή του έργου τους. Ωσάν να ήταν συνεννοημένοι, έσβησαν από τα βιογραφικά τους (δηλαδή από τις συναυλίες τους, τις συνεντεύξεις τους κλπ, κλπ.) ό,τι έκαναν τη συγκεκριμένη δεκαετία. Πάρτε έναν έναν τους μεγάλους συνθέτες και δείτε τι έβγαλαν στα eighties και πως αντιμετώπισαν μετά αυτό το έργο. Περίπου ως λάθος της νιότης, ως παιδική ασθένεια, παρόλο που χρονικά το έργο αυτό έρχεται μετά την κορύφωση της μεταπολίτευσης και της εποχής των γηπέδων. Και άντε μετά εσύ να υποστηρίξεις ένα έργο το οποίο ο ίδιος ο δημιουργός του έχει αποκηρύξει. Το ίδιο ισχύει φυσικά, και σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό, με τους τραγουδιστές. Ισχύει για όλους ο…νόμος της σιωπής, ενώ με κάθε ευκαιρία ο ένας μετά τον άλλον σπεύδουν να διαγράψουν τα περασμένα και να μας υπενθυμίσουν πώς ξανάνιωσαν όταν έριξαν τα δικά τους τείχη του Βερολίνου.
Αντικειμενικοί, ιστορικοί παράγοντες έπαιξαν τον δικό τους ρόλο. Τα 80s βρίσκονται στο μεταίχμιο, ανάμεσα σε μια δημιουργική εποχή που παρακμάζει και σε μια παρακμιακή εποχή που δημιουργείται. Εθνικά, το εργατικό κίνημα και η αριστερά βρίσκονται σε μια διαδικασία πλήρους ενσωμάτωσης. Από μια εποχή διεκδικήσεων και οραμάτων, πηγαίνουμε σε μια εποχή διαψεύσεων και συμβιβασμών. Και διεθνώς, ένας ολόκληρος κόσμος που ενέπνευσε ιστορικά ένα μεγάλο κομμάτι της καλλιτεχνικής παραγωγής στη Δύση – και στην Ελλάδα - μπαίνει στην τελική φάση κατάρρευσης και ανατροπής. Τα eighties είναι ιστορικά το πιο κομβικό σημείο σε όλο τον 20ο αιώνα, τόσο πολιτικά όσο και πολιτισμικά. Είναι τόσο κομβικό ώστε να μην το θυμόμαστε, με τον ίδιο τρόπο που οι άνθρωποι δεν θυμούνται τις στιγμές των αλλαγών τους, παρά μόνο το τι υπήρχε πριν και μετά την αλλαγή. Κάθε περίοδος βαθιών αλλαγών είναι επίπονη και άβολη, και είναι πάντα προτιμότερο για τους ανθρώπους να τη σβήνουν ως μια ασυνέχεια που δεν υπήρξε ποτέ. Όπως και να το κάνουμε, είναι απείρως πιο εύκολο να τραγουδάς ύμνους της πεντάρας τύπου ‘wind of change’ παρά να διατηρείς στη μνήμη σου την πολυπλοκότητα και τις αποχρώσεις του γκρι μιας ολόκληρης εποχής.
Προσοχή όμως: η μεταφορική χρήση σχημάτων από την ανθρώπινη συμπεριφορά και ψυχολογία δεν πρέπει να μας παρασύρει στο να πιστέψουμε ότι η δολοφονία του ’80 υπήρξε μια φυσική διαδικασία. Αντίθετα, υπήρξε βαθιά πολιτική και απαίτησε σωρούς από δηλώσεις μετανοίας και trendy αστειάκια τύπου Νίτρο και Κλικ. Και αυτό ισχύει πρωτίστως για το τραγούδι, με τη συγγραφή βαθυστόχαστων αναλύσεων για το πώς δήθεν μας είχαν πλημμυρίσει οι ρεμπέτικες απομιμήσεις και η κακογουστιά. Το τι άκουσε η κακομοίρα η δεκαετία δεν λέγεται, και δεν σας γράφω παραδείγματα για να μη συγχυστώ.
Όχι πως δεν υπήρξε άβολη του ’80 η μεγάλη χρονιά. Συχνά και άσχημη, και κακόγουστη, και γελοία. Αλλά βλέποντας την από απόσταση, ένα ψύχραιμο μάτι δεν μπορεί παρά να υποκλιθεί στο καλλιτεχνικό της μεγαλείο. Σημαντικές μετα-ρεμπέτικες κομπανίες, όπως η Οπισθοδρομική και η Αθηναϊκή. Κορύφωση της δημιουργίας μεγάλων συνθετών όπως ο Θάνος Μικρούτσικος (Εμπάργκο, Όσο κρατάει ένας καφές, Όλα από χέρι καμένα) και ο Δήμος Μούτσης (Φράγμα, Ενέχυρο, Να!). Αφετηρία όλου του καλλιτεχνικού κινήματος (ή μόδας, διαλέγετε και παίρνετε) των τραγουδοποιών, με προεξάρχοντα τον Βαγγέλη Γερμανό και με άξιους συνεχιστές τους αδερφούς Κατσιμίχα και τα "Ζεστά Ποτά" τους. Ξεκίνημα ιδιοφυών δημιουργών όπως ο Κραουνάκης. Ακμή της μουσικής πρωτοπορίας με περιπτώσεις όπως οι Χειμερινοί Κολυμβητές, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης και η Λένα Πλάτωνος. Πραγματική ωρίμανση μεγαθήριων όπως ο Σαββόπουλος με τα ‘Τραπεζάκια Έξω’, ο Ξαρχάκος με το ‘Ρεμπέτικο’, και ο Ανδριόπουλος με τους ‘Προσανατολισμούς’. Ανάδειξη βαθιά λυρικών συνθετών, όπως ο Νότης Μαυρουδής, με έργα-μικρά διαμάντια τα οποία έχουν αδικαιολόγητα αποκλειστεί από τη ραδιοφωνική μας συνείδηση. Ακμή του ελληνικού ροκ, με κορυφή του παγόβουνου τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Μοναδικές προσεγγίσεις όπως αυτή των Ξέμπαρκων πάνω στον Καββαδία. Κύκνειο άσμα του Μάνου Λοΐζου με τα ‘Γράμματα στην Αγαπημένη’. Και φυσικά, συνέχιση του έργου των κλασσικών, με σημαντικές συνεισφορές από Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Μαρκόπουλο, Μαμαγκάκη.
Θέλετε κι άλλα; Υπομονή! Τα Μουσικά Προάστια θα περάσουν όλο το 2008 αναζητώντας τη χαμένη τιμή αυτής της δεκαετίας, αναδεικνύοντας τα κρυφά και φανερά της αριστουργήματα, και τιμώντας το έργο ανθρώπων που έσπειραν ταλέντο και έμπνευση για να θερίσουν την απαξίωση του πολτού των 1990s. Όλες τις σχετικές αναρτήσεις θα τις βλέπετε συγκεντρωμένες δεξιά, στη στήλη 'ογδόντα και σήμερα'.
Το παιδί που γεννήθηκε το 1990 γίνεται φέτος 18 χρονών. Είναι πλέον, και με τη βούλα του νόμου, ενήλικο. Και πρέπει να μάθει ότι δεν προήλθε από παρθενογένεση.
Ηρακλής Οικονόμου
10 σχόλια:
εχετε πολυ μα πολυ δικιο, η δεκαετια του 80 ηταν ισως η τελευταια δεκαετια που υπηρχαν διακριτα προσωπα και καταστασεις .... απο κει και μετα περασε ενας οδοστρωτηρας και τα ισοπεδωσε ολα, παντως οι βασεις της ισοπεδωσης μπηκανε ολες αυτη τη δεκαετια και μαλιστα καθολου τυχαια αλλα βασει προδιαγεγραμμενου σχεδιου, και το οτι εχουμε θαψει τη δεκαετια του 80 στο πιο σκοτεινο σημειο της αποθηκης μας, μερος του σχεδιου ηταν κι αυτο...
Μπραβο παιδια, εξαιρετικο θεμα...
Καλη χρονια σε ολους!!!!!
Όντως, έχετε δίκιο σε όσα λέτε για τη δεκαετία του '80. Ίσως βέβαια σε κάμποσα χρόνια να σκεφτόμαστε τα ίδια για τη δεκαετία του '90 ή ίσως και την πρώτη του τρέχοντος αιώνα. Πρέπει όμως να παραδεχθείτε ότι όσο οι καιροί θα είναι πολιτικοκοινωνικά ήρεμοι δεν θα γεννάται η πρώτη ύλη που απογείωσε -μέσω κυρίως των μεγάλων ποιητών- το ελληνικό τργούδι. (Μακάρι να είναι κι ας χαμηλώνει το τραγούδι, προσωπικά μπορώ να επιβιώσω με το μουσικό παρελθόν).
Μα, το εννοείτε όταν αποκαλείτε το Σαββόπουλο "μεγαθήριο";
Τί σχέση έχετε εσείς με την < αθωότητα >;;;Τι σχέση έχει τό ελληνικό τραγούδι με αυτή τήν μεγάλη λέξη;;; Εμείς που ακούγαμε bauhaus - j.division - siouxsie - cave - nephilim - cure and ... καί ακούμε καί τώρα , τι να πούμε ;;;
Prosypografw
Από τις πολύ εύστοχες αναφορές σας για την δεκαετία του 80, θα μου επιτρέψετε να προσθέσω και αυτές των : Παύλος Σιδηροπούλος, Νικόλας Άσιμος (αν και γίνεται έμμεση αναφορά μέσω του Παπακωνσταντίνου), Τερμίτες, Γιάννης Σπάθας, Φατμέ , Τρύπες, αλλά και ενός πολύ σημαντικού σύνθετη εκείνης της περιόδου, του Γιώργου Σταυριάνου.
Έχω την εντύπωση ότι κάθε εποχή χαρακτηρίζεται από την καλλιτεχνική της έκφραση. Η εποχή αυτή στιγματίστηκε από πολλές κοινωνικοπολιτικές αλλαγές, οι οποίες αποτέλεσαν την έμπνευση για τους καλλιτέχνες της. Εκείνη η δεκαετία επίσης αποτέλεσε προπομπό σε ο,τι επακολούθησε στην δεκαετία του 90. Και σε αυτήν την δεκαετία εκτός από εκτρώματα ακούσαμε και διαμάντια, και είναι άδικο κατά την γνώμη μου να τα τοποθετούμε όλα σε ένα τσουβάλι. Διαφέρουν παρασαγγας οι Χαινιδες, οι Συνήθεις Ύποπτοι, ο Μάλαμας, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ο Μίλτος Πασχαλίδης ,ακόμη και οι Πυξ Λαξ.
Θερμά συγχαρητήρια, εξαιρετικό άρθρο. Να προσθέσω επίσης ότι την ίδια μοίρα είχε (και έχει) και το λαϊκό τραγούδι του '80, που κατά την ταπεινή μου άποψη είναι σαφώς πιο γνήσια συνέχεια του παλιού καλού λαϊκού του '60 από ότι το σημερινό (αν μπορεί κανείς να πει ότι υπάρχει σήμερα λαϊκό τραγούδι!) και πολύ κακώς τα τραγούδια εκείνης της εποχής χαρακτηρίζονται "σκυλάδικα". Εξού και παραμένει παραγνωρισμένη η μεγάλη αξία και προσφορά τραγουδιστών αλλά κυρίως δημιουργών (βλ. Τάκη Σούκα, Τάκη Μουσαφίρη, ακόμα και του Χρήστου Νικολόπουλου) που στήριξαν το λαϊκό τραγούδι κόντρα στην αθρόα εισβολή ξένων ακουσμάτων, τύπου disco και punk. Αλλά έπρεπε ντε και σώνει να γίνουμε αμερικανάκια, βλέπετε...
Με προβληματίσατε τώρα, γιατί πάνω κάτω έτσι νιώθω κι εγώ γι αυτά που γράφετε χωρίς να τα έχω τόσο καλά ταξινομήσει στο μυαλό μου. Ναι, η δεκαετία αυτή, εκτός του ότι είναι η δεκαετία της νιότης κατά την οποία ανοίγαμε φτερά και δοκιμάζαμε να πετάξουμε με τη δική μας δύναμη, κουβαλώντας τα ακριβοπληρωμένα βιώματα, ήταν συνάμα το μεταβατικό στάδιο προς δύο κατευθύνσεις:
Η μία, φυσική συνέχεια της δημιουργίας από νέους δημιουργούς που πατούσαν με εφαλτήριο τα προηγούμενα (ρεμπέτικο, λαϊκό ,Χατζιδάκις – Θεοδωράκης και όλοι οι τριγύρω συνθέτες) και τα συνέχιζαν ως η φυσική τους απόρροια (Ξυδάκης, Παπάζογλου, Αφροδίτη Μάνου, κ.α, ακόμη κι η «αναβίωση» του ρεμπέτικου δεν ήταν απλά ένα δισκογραφικό εύρημα αλλά μια ανάγκη επανεύρεσης του δικού μας ελληνικού ήχου, της ψυχής μας δηλαδή.
Η άλλη κατεύθυνση, που ανδρώθηκε με την έλευση της δεκαετίας του 90, ήταν μια πορεία ξεκομμένη λες απ τα προηγούμενα, που έψαχνε να δικαιολογήσει την επερχόμενη αλλοίωση του 21ου αιώνα (παγκοσμιοποίηση, επιβολή συγκεκριμένων life style, αποκοπή από οτιδήποτε θύμιζε «παλιό ήχο»- ακόμη και γνωστοί τραγουδιστές, όπως Νταλάρας, Γαλάνη, Πρωτοψάλτη, που στήριξαν και πάτησαν σ αυτόν, ψάχνονται προκειμένου να ξεφύγουν από τον «παλιό ήχο». Λες κι έπρεπε πάση θυσία, εδώ και τώρα, να βρεθεί το καινούργιο πρόσωπο του 21ου αιώνα… Κι έπρεπε αυτό να είναι κάτι εντελώς διαφορετικό απ ότι ξέραμε μέχρι τώρα!
Έτσι λοιπόν, οι εταιρίες μα και μια κοινωνία σε σύγχυση -κάτι σαν τους πιστούς που κάθε «σημαδιακή» ημερομηνία περιμένουν την Δευτέρα Παρουσία, ένα πράμα- με άτσαλες, απεγνωσμένες κινήσεις, οδήγησαν, όπως-όπως, την όλη πολιτιστική-κοινωνική δημιουργία στο αδιέξοδο της δεύτερης κατεύθυνσης, αποκομμένης από το παρελθόν. Βλέπετε, οι νόμοι της αγοράς επιβάλλουν ταχύτατες αλλαγές. Το παλιό όσο πούλησε, πούλησε. Αλίμονο να περιμένουμε να κινηθεί η αγορά με φυσικούς ρυθμούς! Ξοφλήσαμε! Έπρεπε πάση θυσία να ξεφύγουμε, να αλλάξουμε, να` μεταλλαχτούμε…
Έτσι λοιπόν, η καημένη δεκαετία του 80, που είχε την ατυχία να γεννηθεί λίγο πριν το μεγάλο, φαντασμαγορικό 2000, ήταν μόνο εμπόδιο και ζημιά. Δεν ήταν δυνατό να την περιμένουμε να κινηθεί με τους δικούς της ρυθμούς! Κι αφού δεν μπορούσε ν ακολουθήσει, ε τότε την σβήσαμε την εξαλείψαμε!
Κλέλια Πετρίδου
Υ.Γ. Κι εύχομαι καλή χρονιά και πάντα με την ίδια ζωντάνια και αγάπη γι αυτό που κάνετε. Είναι βλέπετε, αντίσταση σε όλη αυτή την ισοπέδωση. Είναι… η φυσική συνέχεια της δεκαετίας του 80!
Σας ευχαριστούμε για τα καλά σας λόγια, είναι μεγάλη τιμή το ενδιαφέρον σας για τις σκέψεις μας.
Νίκο, οι συνθέτες που αναφέρεις (μαζί και με άλλους π.χ. Παπαβασιλείου) είναι οι πλέον αδικημένοι δημιουργοί του ελληνικού τραγουδιού, δεν τους αναφέρει κανείς, δίνεται η εντύπωση ότι είναι συνθέτες- φαντάσματα, ενώ η προσφορά τους είναι ,όπως λες, τεράστια.
Το punk και η disco είχαν αμφότερα σημαντικές αιτίες ύπαρξης και ως μουσικά ρεύματα ήταν,κατά τη γνώμη μου,πρωτοποριακά.
Νομίζω ότι αλλού πρέπει να αναζητήσουμε τις αιτίες που υποβάθμισαν το ελληνικό τραγούδι κι όχι τόσο στην ξένη επιρροή, η οποία έδωσε πολλά θετικά στοιχεία
Παραδείγματος χάριν, όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί η Κλέλια, πολλοί τραγουδιστές επέλεξαν τον "νέο" ήχο.
Και σκέπτομαι κατά πόσο αυτή η εξέλιξη οφείλεται στη θλιβερή απομόνωση των δημιουργών σε συνδιασμό με τις υπερεξουσίες των τραγουδιστών;
Αλλά κι ο νέος ήχος είναι συμβατός με την ανθρώπινη ευαισθησία που το τραγούδι αγγίζει; η ανθρώπινη ψυχή λειτουργεί με αναλογικούς ρυθμούς, όπως η βιολογία καθορίζει. Ο νεος ήχος είναι πάντα ψηφιακός.
μ., πίκο απίκο σας ευχαριστούμε, φίλε μας στρατολάτη, ναι ο Σαββόπουλος είναι πραγματικά μεγάλος, σεβόμαστε ότι είναι δύσκολο να είναι αυτό αποδεκτό από όλους. Ξέρεις, κι εμάς πολλοί δε μας αρέσουν τόσο, όμως αναγνωρίζουμε την αξία και την προσφορά τους, έστω κι αν κατηγορούμαστε. Με την περίφημη ιστορία για τις δύο όχθες του ελληνικού τραγουδιού δεν συμφωνούμε.
Εδώ βλέπεις, συνθέτες όπως τον Τάκη Μουσαφίρη τους μάθανε πολλοί από τις πρόσφατες τηλεοπτικές εκπομπές..
Ας μην αφήσουμε να εκπληρωθεί ο στίχος "love will tear us apart"..
Καλή χρονιά και σας ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον σας
Η βασική αξία του κειμένου σας είναι το θέμα που θίγετε, κι όχι τόσο πολύ ο τρόπος με τον οποίο το θίγετε. Από τα σχόλιά σας έχω την εντύπωση ότι κι εσείς έχετε πέσει θύματα της προσπάθειας για την αποσιώπιση της δεκαετίας του '80. Το αποτέλεσμα είναι, όχι μόνο να υποβιβάζετε αυτό που συνέβει στη δεκαετία του '80, αλλά η μπάλα (σας) να παίρνει και αυτήν του '90, που στην ελληνική μουσική είναι ΠΟΛΥ ΣΤΕΝΑ σενδεδεμένη με τη δεκαετία του '80.
Σαν άνθρωπος που μεγάλωσε τη δεκαετία του ΄80 και ενηλικιώθηκε τη δεκαετία του ΄90, δεν μπορώ παρά να αγαπώ τα τραγούδια των δύο δεκαετιών, και να τα έχω συνδέσει με ένα σωρό πράγματα και καταστάσεις που συνέβησαν στη ζωή μου ή με επηρέασαν, συναισθηματικά ή και πολιτικά (ή και με άλλους τρόπους).
Εσείς, όμως, ονομάζετε όλα αυτά τα τραγούδια "πολτό". Το μόνο που μας λέτε είναι ότι οι δημιουργοι των δύο προηγούμενων δεκαετιών υπήρχαν και στα '80ς. Ακόμα και το Σαββόπουλο αναφέρετε, που μετά τα τραπεζάκια σχεδόν ξεφτυλίστηκε (εννοώ ότι καλλιτεχνικά το μετά-τα-τραπεζάκια έργο του ήταν πολύ πολύ κατώτερο του έργου του πριν-τα-τραπεζάκια).
Εγώ θα έλεγα ότι στα ογδόντας διαμορφώνονται δύο καινούρια για τα ελληνικά δεδομένα ρεύματα. Το πρώτο είναι το ελληνικό ροκ. Το δεύτερο είναι το νέο έντεχνο.
Στο ελληνικό Ροκ μπορούμε να βάλουμε το Σιδηρόπουλο, τις Τρύπες, τα Μωρά στη Φωτιά, Τα Ξύλινα Σπαθιά, και όσο πάμε προς το τέλος της δεκαετίας του ΄90, ένα πλήθος από μικρά και μεγάλα ελληνικά ροκ συγκροτήματα διαφόρων αποχρώσεων. Πρέπει να δούμε το ελληνικό ροκ σαν ένα ρεύμα που αναπτύχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του '80 (ίσως και λίγο πιο πριν), και πέθανε στο τέλος της δεκαετίας του '90 (ίσως και λίγο πιο μετά). Με το ζόρι κατάφερε να διατηρηθεί στη ζωή για 20 χρόνια (ίσως και 30;). Τώρα, όμως, είναι νεκρό. Μην το αγνοείτε, λοιπόν, γιατί δεν πρέπει να συμπεριφερόμαστε έτσι στους νεκρούς, και μάλιστα σε νεκρούς τόσο ωραίους, όσο το ελληνικό ροκ. Και, έλεος, μη συνδέετε το Βασίλη Παπακωνσταντίνου με το ελληνικό ροκ. Ο Σαββόπουλος κι ο Μούτσης είναι πολύ πιο κοντά στο ροκ, πείτε αυτούς αν θέλετε.
Το δεύτερο ρεύμα που διακρίνω εγώ, είναι η νέα γενιά των "έντεχνων". Αυτοί γενήθηκαν στη δεκαετία του '80, με πρωτοπόρους τους Ρασούλη-Παπάζογλου, Αρλέτα, Χάρη και Πάνο Κατσιμήχα, και αρκετούς άλλους. Φαίνεται ότι στην εποχή των ογδόντας, ελάχιστοι αναγνώρισαν αυτή τη δυναμική του ελληνικού τραγουδιού, κι ακόμα πιο λίγοι βρήκαν τις ομοιότητες ανάμεσα στους διάφορους καλλιτέχνες που το απαρτίζουν. Οι παλαιότεροι φαίνεται να πίστευαν πως το έντεχνο θα πεθάνει μαζί με το Θωδοράκη και το Χατζιδάκη.
Και όμως, η δεκαετία του '90 άφησε τους πρωτοπόρους να οδηγήσουν, και πολλοί άλλοι καλλιτέχνες ακολούθησαν. Κατά τη γνώμη μου, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου είναι δεύτερος τρίτος μεγαλύτερος τραγουδοποιός του ελληνικού τραγουδιού (μετά τον Τσιτσάνη και το Σαββόπουλο). Κι είναι και πολλοί άλλοι, Μάλαμας, Θηβαίος, Αλκίνοος Ιωννίδης, όλοι αυτοί που συνήθως ακούμε στον "Μελωδία" και μερικοί άλλοι που ο "Μελωδίας" δεν τους πολυσηκώνει. Πολλές καλές φωνές εμφανίζονται, πολλά ωραία τραγούδια πουλάνε (όχι τρελά, αλλά αρκετά ώστε να κρατάνε το ενδιαφέρον των δισκογραφικών).
Το νέο έντεχνο της δεκαετίας του '90 αποδυκνύεται πιο ανθεκτικό από το ροκ. Επίσης, είναι ένα ιδιαίτερα ευρύ και πολυσυλεκτικό είδος μουσικής, που επηρεάζεται από την παράδοση, το λαϊκό τραγούδι, τους Μεγάλους έντεχνους των '60-'70, το ροκ, ακόμα και την ποπ. Κι είναι πολύ ενδιαφέρον ότι, τουλάχιστον στην αρχή, ο νέος κόσμος είχε στηρίξει αυτή τη μουσική, παρά την αντίθετη γνώμη των δισκογραφικών. Στη δεκαετία του '90 είπαμε εμείς στις δισκογραφικές τί να δημοσιεύουν.
Δυστυχώς, στο τέλος της δεκαετίας του ΄90, οι δισκογραφικές πήραν και πάλι το πάνω χέρι. Το πρώτο τους βήμα ήταν να ελέγξουν το κύμα του έντεχνου (που ούτως ή άλλως είχε αρχίσει να ξεφουσκώνει). Αφού το ξεφτίλησαν, κι αφού έκαναν το ίδιο και με το ροκ, άρχισαν να μας σερβίρουν ό,τι γουστάρουν.
Από τα τέλη της δεκαετίας του '90, πάντως, η νέα γενιά έβαλε σε εφαρμογή ένα νέο όπλο στον πόλεμο κατά των δισκογραφικών εταιριών που λιμαίνονται το τραγούδι τόσες δεκαετίες. Χρησιμοποίησαν το ίντερνετ και την πειρατεία. Τα παιδάκια ακούνε, μερικές φορές, τραγούδια που ποτέ δεν βγήκαν στη δισκογραφία. Αυτό είναι η δική τους νίκη.
Κάθε γενιά κάτι κάνει, μην τις ισοπεδώνουμε όπως προσπάθησαν να ισοπεδώσουν τη δικιά μας γενιά οι παλαιότεροι.
Ανώνυμε/η, ευχαριστουμε για την κριτική σας παρέμβαση. Η αναφορά στο '80 δεν εννοεί να ισοπεδώσει τα υπόλοιπα, αλλά μάλλον να τονίσει μέσω της υπερβολής την αδικία που έχει γίνει εις βάρος αυτής της περιόδου. Προφανώς και στα χρόνια που ακολούθησαν βγήκαν και εξακολουθούν να βγαίνουν καλή μουσική και όμορφα τραγούδια. Όσο για το ελληνικό ροκ, προφανώς και τα ονόματα που αναφέρετε ενισχύουν το επιχείρημα ως προς την αξία των ελληνικών 80s. Είναι γεγονός ότι ο Β. Παπακωνσταντίνου έχει φανατικούς φίλους και εχθρούς, αλλά είτε ροκ, είτε μη ροκ, σημάδεψε και αυτός μια εποχή.
Δημοσίευση σχολίου