Αναφορά στην Κατερίνα Γώγου

Η Κατερίνα Γώγου (1940-1993) είχε βάλει λέξεις πλάι στη μοναξιά από νωρίς, και καλύτερα απ’ όλους.

Η ΜΟΝΑΞΙΑ

Η μοναξιά...
δεν έχει το θλιμένο χρώμα στα μάτια
της συννεφένιας γκόμενας.
Δεν περιφέρεται νωχελικά κι αόριστα
κουνώντας τα γοφιά της στις αίθουσες συναυλιών
και στα παγωμένα μουσεία.
Δεν είναι κίτρινα κάδρα παλαιών "καλών" καιρών
και ναφθαλίνη στα μπαούλα της γιαγιάς
μενεξελιές κορδέλες και ψάθινα πλατύγυρα.
Δεν ανοίγει τα πόδια της με πνιχτά γελάκια
βοιδίσο βλέμα κοφτούς αναστεναγμούς
κι ασορτί εσώρουχα.
Η μοναξιά.
Έχει το χρώμα των Πακιστανών η μοναξιά
και μετριέται πιάτο-πιάτο
μαζί με τα κομμάτια τους
στον πάτο του φωταγωγού.
Στέκεται υπομονετικά όρθια στην ουρά
Μπουρνάζι - Αγ. Βαρβάρα – Κοκκινιά
Τούμπα - Σταυρούπολη – Καλαμαριά
Κάτω από όλους τους καιρούς
με ιδρωμένο κεφάλι.
Εκσπερματώνει ουρλιάζοντας κατεβάζει μ’ αλυσίδες τα τζάμια
κάνει κατάληψη στα μέσα παραγωγής
βάζει μπουρλότο στην ιδιοχτησία
είναι επισκεπτήριο τις Κυριακές στις φυλακές
ίδιο βήμα στο προαύλιο ποινικοί κι επαναστάτες
πουλιέται κι αγοράζεται λεφτό λεφτό ανάσα ανάσα
στα σκλαβοπάζαρα της γής - εδώ κοντά είναι η Κοτζιά
ξυπνήστε πρωί.
Ξυπνήστε να τη δείτε.
Είναι πουτάνα στα παλιόσπιτα
το γερμανικό νούμερο στους φαντάρους
και τα τελευταία
ατελείωτα χιλιόμετρα ΕΘΝΙΚΗ ΟΔΟΣ-ΚΕΝΤΡΟΝ
στα γατζωμένα κρέατα από τη Βουλγαρία.
Κι όταν σφίγγει το αίμα της και δεν κρατάει άλλο
που ξεπουλάν τη φάρα της
χορεύει στα τραπέζια ξυπόλυτη ζεμπέκικο
κρατώντας στα μπλαβιασμένα χέρια της
ένα καλά ακονισμένο τσεκούρι.
Η μοναξιά
η μοναξιά μας λέω. Για τη δική μας λέω
είναι τσεκούρι στα χέρια μας
που πάνω από τα κεφάλια σας γυρίζει γυρίζει γυρίζει γυρίζει.

Κατερίνα Γώγου




Εκτός από τη μοναξιά όμως, υπάρχει και το τραγούδι. Η Γώγου κράτησε συντροφιά και σ' αυτό. Πρώτα με τον Κυριάκο Σφέτσα και το δίσκο "Στο δρόμο". Και πιο πρόσφατα, με τον Απόστολο Μπουλασίκη και το πραγματικά οριακό τραγούδι του "Στην Κατερίνα" από το δίσκο "Της πόλης ξωτικό".

ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ
(αφιερωμένο στη μνήμη της Κατερίνας Γώγου)

Στα μάτια σου το χρώμα του ’78
σ’ ένα ασπρόμαυρο εξώφυλλο στη Σίνα
σαν τις παλιές σου τις ταινίες τις ρετρό
μόνο που τώρα η ματιά σου στάζει κρίμα

Ματώνει ο κόσμος σα βελόνας κεφαλή
σαν άδεια φλέβα που δε βρίσκεις
σαν τροπάριο Κασσιανής
αργοπεθαίνεις, λειώνει η ανάσα στο γυαλί
κι αυτό το πάθος θα σε σπάσει
σαν μπαλόνι σε γιορτή

Κάπου στη μέση του βιβλίου η φωνή
ναι, τη θυμάμαι βράδυ στο Μεταξουργείο
σ’ ένα τσιγάρο να ρουφάει τη στιγμή
που προαισθάνεται της λύτρωσης το θείο

Μια ζωή σα θρήνος, σα ρεμπέτικο παλιό
ή σα ροκάδικο δισκάκι
ή σαν ξύλινο παλτό
γυάλινα μάτια, ήχος βίας στο κενό
η Κατερίνα έχει φύγει
και δε μένει πια εδώ

Τα σινεμά, τα στρας, τα φώτα τα λαμέ
ένα Νταχάου κρεματόριο οδύνης
μα νάσου οι λέξεις και την παίρνουν αγκαζέ
μεταμορφώνοντας σε κύκνο την ψυχή της

Όμως ο κόμπος της ζωής διπλογυρνάει
κι η ηρωίδα της ταινίας
στο φινάλε ξεψυχά
κλείνω την πόρτα
βάζω δίσκο στο πικάπ
ν’ ακούσω πάλι την μπαλάντα
τρία κλικ αριστερά




Αφήνω στο τέρμα το τραγούδι να μιλήσει για την ηρωίδα της ταινίας και τον κόσμο που ματώνει. Αφήνω τη φωνή του Μπουλασίκη και το βιολί της Κωνσταντίνας Κυριαζή να στοιχειώσουν διαδρομές υπόγειες και νύχτες λειψές. Και ονειρεύομαι ελεύθερες πολιτείες, με ξυπόλητα κορίτσια να ταξιδεύουν πάνω σε καράβια με άσπρα πανιά.