Για το "Drom" της Νικολέττας Αναστασίου

Νικολέττα Αναστασίου
DROM
ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ

Υπάρχουν στιγμές που είναι προτιμότερο να σιωπάς, παρά να επιβαρύνεις με λέξεις ένα έργο καταδικασμένο να μιλάει κατευθείαν στις αισθήσεις του ανθρώπου. Θα προτιμούσα δηλαδή να μοιράσω σε κάθε αναγνώστη από ένα αντίτυπο του νέου δίσκου "DROM" της πρωτοεμφανιζόμενης Νικολέττας Αναστασίου παρά να γράψω το οτιδήποτε σχετικό με αυτόν. Επειδή όμως δεν έχω τη δυνατότητα για κάτι τέτοιο, θα προσπαθήσω με λέξεις να μεταφέρω μια υποψία της ιστορίας που γράφεται σε (και με) αυτό το δίσκο.

Η βάση στην οποία πατάνε τα τραγούδια της Αναστασίου είναι τα τραγούδια των Τσιγγάνων της Ευρώπης (Ουγγαρία, Σερβία, Ρουμανία, Ρωσία κ.α.). Περσινά ξινά σταφύλια και ξαναζεσταμένο φαγητό; Το αντίθετο. Μου φαίνεται πολύ πιο τίμιο να σκύβει κάποιος δημιουργικά σε μια υπάρχουσα μουσική παράδοση, σε ένα ζωντανό σώμα ήχων και ρυθμών, παρά να αντιγράφει ολόκληρα συμφωνικά έργα και να γίνεται έτσι γνωστός σε όλη την Ευρώπη (ακούστε την "Ciocarlia" του μεγάλου Ρουμάνου συνθέτη George Enescu σε αντιπαραβολή με το σάουντρακ της ταινίας "Underground", και θα καταλάβετε). Η Αναστασίου αναβαπτίζει παλιές, παραδοσιακές τσιγγάνικες μελωδίες και τις βγάζει από την κολυμπήθρα ολοζώντανες και πεντακάθαρες, χωρίς φρου-φρου και αρώματα και εξηλεκτρισμένα φτιασιδώματα. Για ένα κοινό που θεωρεί συνώνυμα της τσιγγάνικης μουσικής τα αντίγραφα του Μπρέγκοβιτς, η εμπειρία της ακρόασης αυτού του δίσκου θα είναι καθαρτική. Το βιολί της Jamie Smith, η κιθαρα του Κώστα Βαβίτσα, το εκρηκτικό ακορντεόν του Βασίλη Ζιάκα και τα κρουστά του Γιώργου Φασόλη αποτυπώνουν παιχνιδιάρικα, αλλά με επαγγελματική ακρίβεια και πιστότητα, τα 11 τραγούδια του δίσκου.

Σε μια κουβέντα, ο Μάνος Ελευθερίου είχε πει κάποτε ότι "το τραγούδι πρέπει να λέει μια ιστορία". Η στιχουργική της Αναστασίου ακολουθεί ακριβώς αυτό το δόγμα: τραγούδια-ιστορίες, τραγούδια-παραμύθια, για σπόρους, σταχτομπούτες και σεντούκια ριζωμένα μες στα δέντρα. Τραγούδια με αρχή και τέλος, χωρίς βαθυστόχαστη και φιλοσοφημένη πτωμαΐνη. Περίτεχνες ομοιοκαταληξίες και παπούτσια πάνινα ο ακροατής δεν θα βρει, παρά μόνο απλότητα και τη δύναμη της αφήγησης, και όχι των σκόρπιων λέξεων. Το μόνο που δεν χρειάζεται είναι η προστακτική, και από αυτήν η Αναστασίου παραθέτει μπόλικη. Ελπίζω να αποτελεί απλά νόθο τέκνο του ενθουσιασμού της η ευρεία χρήση παραινέσεων στους στίχους της, για την οποία φυσικά δεν φταίει η ίδια. Άλλοι κοτζάμ τίτλο δίσκου έβγαλαν, στον οποίον διδακτικά προτρέπουν το κοινό να τραγουδήσει και να μην ντρέπεται....στην Αναστασίου θα κολλήσουμε;

Ερμηνευτικά, η ίδια ζει τα τραγούδια της με πάθος, αλλά δεν χρησιμοποιεί περιττούς αναστεναγμούς και αγκομαχητά για να μας πείσει γι' αυτό. Το σημαντικότερο, διαλέγει τραγούδια που ταιριάζουν στο ηχόχρωμά της και ανοίγουν δρόμο για τις εντυπωσιακές πραγματικά φωνητικές δυνατότητες της, όπως π.χ. αυτές ξεδιπλώνονται στο τέλος του "Μεσαιωνικού παραμυθιού".

Τα λόγια της Αναστασίου από το πανέμορφο βιβλιαράκι του δίσκου αποτυπώνουν, τέλος, με σαφήνεια το βασικό ερέθισμα της δημιουργού: "Drom στα τσιγγάνικα σημαίνει δρόμος, πορεία, απεραντοσύνη...Και ίαμα γίνεται η φλόγα της μουσικής των τσιγγάνων, γιατί καίει μέσα σου την αδράνεια και σε ωθεί να βαδίσεις στο δικό σου drom χορεύοντας με βήματα που σου υπαγορεύει το ένστικτο".

Ηρακλής Οικονόμου
(Εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ)