Εκτός από μεγάλη τραγουδίστρια του ελαφρού τραγουδιού, η Δανάη Στρατηγοπούλου (1913-2009) έγινε γνωστή και ως μεταφράστρια ποιητικών έργων του Πάμπλο Νερούντα στα ελληνικά. Μια λιγότερο γνωστή πτυχή της δημιουργίας της υπήρξε η συγγραφή ποίησης. Σε αυτήν, όπως και στην έμπρακτη αλληλεγγύη της προς τη Χιλή που φώτισαν οι σημαίες του Αλιέντε και τραυμάτισε ο χασάπης Πινοσέτ, καθρεφτίζονται σε βάθος οι αριστερές της πεποιηθήσεις. Από την ποιητική συλλογή της Δανάης Στρατηγοπούλου "Οι Λέξεις" (Εκδόσεις Φύκιρης), αναδημοσιεύουμε τρία αγαπημένα ποιήματα. Ως ελάχιστη ένδειξη τιμής προς τη μνήμη της, ονομάσαμε "Οι Λέξεις" τη λίστα του blog που θα φιλοξενεί στίχους και ποιήματα αναγνωστών και φίλων.
Μ.Π.
-----
ΠΕΡΙ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΩΝ
Τρία παιδάκια παίζουνε
Τρία άσκημα παιδάκια
Ένα κίτρινο
Ένα κόκκινο
Ένα μαύρο
Παίζανε
Στις 6 Αυγούστου του 1945 μετά Χριστόν
Στη Χιροσίμα
Τώρα πια δεν παίζουνε
Καλά να πάθουν
Ποιός τους είπε
Να είναι κιτρινοκοκκινόμαυρα
Κι όχι ροδαλά
Σαν τον Κλωντ Ήδερλυ
-----
ΚΑΠΩΣ ΕΤΣΙ ΓΡΑΦΕΤΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Εφτά σπουδαίοι άνθρωποι
Είπαν ανέκδοτα
Γέλασαν
Μίλησαν για πετρέλαια
Κι αποφάσισαν:
Να γίνει ο πόλεμος
Το είπαν στον Πρωθυπουργό
Αυτός τόπε στον Υπουργό
Αυτός στον Επιτελάρχη
Αυτός στον Συνταγματάρχη
Αυτός στον Λοχαγό
Αυτός στον Λοχία
Αυτός στον Δεκανέα
Αυτός στον Υποδεκανέα
- Τι έχεις μικρό μου και κλαις;
- Ένας κακός φαντάρος, σκότωσε
τον πατέρα μου
-----
ΚΑΛΗ ΑΝΑΤΡΟΦΗ
Μη βάζεις το χέρι στη μύτη
Μη σκαλίζεις τα σπυράκια σου
Μην τρως τα νύχια σου
Μην είσαι ανυπάκουο
Μην αντιμιλάς
Μη φωνάζεις
Μη νευριάζεις
Μην τρέχεις
Μην κλαις
Μη μη
Μη
Να γίνεις τέλειο παιδί
Να λένε
Οι μεγάλοι
Τι γλυκό παιδάκι
Τι ευγενικό
Έτσι να λένε
Οι καλοί μεγάλοι
Πού ετοιμάζουν
Για σένα
Σε κάτι ωραία κτίρια
Υδρογονοβόμβες
-----
(Δανάη Στρατηγοπούλου, "Οι Λέξεις", Εκδόσεις Φύκιρης)
4 σχόλια:
Συγκινητική η κίνησή σας προς τιμήν της...
Αγαπητέ Ρένα Φαν ευχαριστώ, αν και πραγματικά συγκινητική νομίζω ότι ήταν μόνο η ποιητική της δημιουργία, και οι υπόλοιπες πτυχές της καλλιτεχνικής προσωπικότητας της Στρατηγοπούλου. Για τα υπόλοιπα, όπως γράφει ο φίλος Σπύρος Αραβανής στο τελευταίο Δίφωνο:
"...στην Ελλάδα το μόνο εύκολο είναι το μετά. Μετά το σχολείο, μετά τη δουλειά, μετά το γάμο, μετά το θάνατο. Όλα γίνονται (και εκτιμώνται) μετά".
Τα λέμε, να' σαι καλά!
Φίλε Ηρακλή, με πολύ μεγάλη καθυστέρηση διάβασα επιτέλους το εξαιρετικό σου αφιέρωμα "Η Λατινική Αμερική στο έντεχνο ελληνικό τραγούδι" που δημοσιεύτηκε στο προηγούμενο τεύχος του "Διφώνου". Αναφέρεις εκεί ότι στίχοι του Νερούδα σε μετάφραση της μεγάλης Δανάης μελοποίησε ο Χρήστος Λεοντής (και τραγούδησαν ο Νίκος Ξυλούρης, η Τάνια Τσανακλίδου και ο Γιώργος Μεράντζας).
Θα ήθελα να προσθέσω ότι η Δανάη έχει επίσης μελοποιήσει και τραγουδήσει Νερούδα σε έναν σπάνιο δίσκο που εκδόθηκε στη Χιλή το 1972 (πριν συνθέσει ο Μίκης Θεοδωράκης το Canto General) με τίτλο "Danae canta a Neruda". Η Δανάη ζούσε τότε στη Χιλή και δίδασκε στο πανεπιστήμιο του Σαντιάγο ελληνική λαογραφία και δημοτική ποίηση. Στον δίσκο της περιέχονται 8 τραγούδια σε ποίηση Νερούδα. Ο ίδιος ο Νερούδα είχε δηλώσει ακούγοντας το αποτέλεσμα ότι "η μελοποίηση της Δανάης είναι αναδημιουργία της ποίησή μου"
Δυο από αυτά τα τραγούδια ("Ven conmigo, ven" και "Balada de Matilde") ακούστηκαν την ίδια περίπου εποχή στην Ελλάδα, μέσα από τον δίσκο της Λήδας Χαλκιαδάκη (κόρης της Δανάης) και του Γιώργου Βλασσόπουλου "Χαμένο τίποτα δεν πάει".
Πολλά χρόνια αργότερα, το 2004, τρία τραγούδια από εκείνο το βινύλιο του '72 με τη φωνή της Δανάης κυκλοφόρησαν σε CD μαζί με την ελληνική μετάφραση του "Εστραβαγάριο" του Νερούδα που εξέδωσε ο Καστανιώτης.
Φίλε Ρένα Φαν, σε ευχαριστώ για τα ενδιαφέροντα στοιχεία που παραθέτεις. Το αφιέρωμα στο Δίφωνο ως προς τον Νερούντα επικεντρώθηκε στην πολιτική διάσταση του έργου του, και άφησε απ' έξω άλλες πτυχές (π.χ. ο ερωτικός Νερούντα συναντάται και αλλού, βλ. δουλειά του Χρήστου Γκάρτζου). Μικρή διόρθωση, εννοείς Σπύρο Βλασσόπουλο, όχι Γιώργο. Και πάλι, σε ευχαριστώ για αυτές τις χρησιμότατες πληροφορίες.
Δημοσίευση σχολίου