Ο Νίκος Ανδρουλάκης για τον Ηλία Κατσούλη

Είναι πολύ νωρίς...αλλά από την άλλη πάλι σκέφτομαι οτι ποτέ δεν θα πάψει να υπάρχει αυτό το - νωρίς - για μένα και για την φιλία μου με τον Ηλία Κατσούλη.

Γυρίζω το μυαλό μου δεκαπέντε χρόνια πίσω (Φεβρουάριος 1993), όταν στην ΕΣΗΕΑ έγινε η παρουσίαση του δίσκου του συνθέτη Λίνου Κόκοτου ΄Ζωγραφιές και Χρώματα΄. Μετά το τέλος της παρουσίασης με πλησιάζει ο Ηλίας και μιλάμε για πρώτη φορά, ανταλλάσοντας απόψεις για το δίσκο που μόλις είχε παρουσιαστεί και γενικότερα για το ελληνικό τραγούδι.

Στο τέλος της κουβέντας μας, μου ζητάει το τηλέφωνο μου και αφού του το δίνω μου λέει: "θα τηλεφωνηθούμε και θα τα πούμε".

Τον Ηλία Κατσούλη τον γνώριζα μέσα από τα δύο τραγούδια σε μουσική του Νίκου Τάτση που είχε τραγουδήσει η Χάρις Αλεξίου στον δίσκο: ΄Εμφύλιος Έρωτας΄.

"Δεν την αντέχεις εύκολα την Άνοιξη καθώς σφυρίζει ο αλήτης ο καιρός" και "Νιώθω την ζωή να φεύγει".

Με τέτοιους στίχους συστήθηκε και ξάφνιασε την δισκογραφία ο Ηλία Κατσούλης.

"Άστεγος πλανήτης τώρα θα γυρνώ
κάτω απ΄το δικό σου ουρανό..."

Φεβρουάριος 1995 στο στούντιο ΄Συν Ένα΄ στους Αμπελόκηπους έχουμε τελειώσει την ηχογράφηση του δίσκου "Ένα φεγγάρι δρόμος", ο Ηλίας ακούει απ΄το τηλέφωνο (από τις λίγες φορές που δεν είχε έρθει να μας δει...), την τελική ηχογράφηση.

"Το τραγουδάς εξαιρετικά, με συγκίνησες".

"Μου άρεσαν πολύ οι στίχοι αλλά και η μουσική του Θεοχαρόπουλου" του απαντώ. "Με το καλό να βγεί ο δίσκος και από καρδιάς κάθε επιτυχία".

Ο Ηλίας Κατσούλης πάντα με τον καλό του λόγο, ζούσε σε μια διαρκή ένταση, ήταν αισόδοξος,μεταδοτικός,αξιόπιστος με μεγάλο αίσθημα ευθύνης και δικαιοσύνης και έκανε μεγάλες προσπάθειες προς κάθε κατεύθυνση για να ακούγονται τα καλά τραγούδια.

Αγαπούσε τη τέχνη του στιχουργού -ο ίδιος μάστορας του στίχου- αγαπούσε την λαική ποίηση (μαντινάδες) και έδινε τα ΄ρέστα΄του για καλά βιβλία και τους καλούς δίσκους.

Εκείνο το: "θα τηλεφωνηθούμε και θα τα πούμε" που στις μέρες μας συνηθίζεται να ακούγεται χωρίς ουσιαστική σημασία για μένα και τον Ηλία, έγινε αφετηρία μιας μακρόχρονης σχέσης μέχρι την τελευταία στιγμή. Μιάς σχέσης που αν θα έπρεπε να παραθέσω με λεπτομέρειες όλες τις πλευρές της, φοβάμαι πως θα με οδηγούσε σε μια δραματοποίηση των γεγονότων.

Κάτι τέτοιο ξέρω πως δεν θα άρεσε στον Ηλία, γιατί παρά την ευαισθησία του, δεν αγαπούσε το μελό.

Στο διάστημα των δεκαπέντε χρόνων είχα την τύχη να τραγουδήσω αρκετούς στίχους του, αλλά το κυριότερο να τον γνωρίσω βαθειά σαν άνθρωπο.

Ο Κατσούλης είχε πολύ χιούμορ, ένα χιούμορ που τον συνόδευε μέχρι τέλους.

Σε μία από τις τελευταίες μας συναντήσεις και παρά την κρισιμότητα της κατάστασης του, όταν τον ρώτησα πως αισθάνεται μου λέει: "το στομάχι μου το νιώθω χωρισμένο στα δύο, σαν την Κύπρο".

Και πρέπει να τονίσω κάτι που άλλωστε φαίνεται σε πολλούς στίχους του, οτι ο Ηλίας ήταν ένας ευπατρίδης και συγχρόνως πολίτης του κόσμου:

"Όπως χορεύει με ταξιδεύει
μια γειτονιά ο κόσμος
απ΄την Ελλάδα ως τη Γρανάδα
ένα φεγγάρι δρόμος..."

Τον Κατσούλη τον «πονούσαν» θέματα όπως η μετανάστευση, η κοινωνική ανισότητα, και οι εμπόλεμες καταστάσεις σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Ανεξάρτητα όμως από τα θέματα που πραγματευόταν στους στίχους του, είχε την ιδιότητα με τρόπο άμεσο και απλό αλλά καθόλου απλοικό να ταξιδεύει τον ακροατή να τον κάνει να ονειρεύεται και πολλές φορές να έχει στο τέλος ένα χαμόγελο.

"Αχ όλα είναι όμορφα
κι η νύχτα κι η παρέα
και συ το ωραιότερο
απ΄ όλα τα ωραία..."

Προσπαθώ να αποστασιοποιηθώ, αλλά δεν μου είναι εύκολο να ξεχάσω τις καθημερινές μας συναντήσεις, στις οποίες πάντα διέκρινα την αγωνία του στο να ακούγονται και προβάλλονται τα καλά τραγουδια, αλλά και τον ενθουσιασμό του όταν έβγαιναν καινούργοι δίσκοι που είχαν κάτι να πουν.

Είχε μεγάλο σεβασμό στους παλιούς δημιουργούς, ήταν όμως πάντα ανοιχτός στους νέους.
Το οχι δεν το έλεγε συχνά σε ότι και αν του ζητούσε κάποιος και προσπαθούσε να μην αφήσει κανένα παραπονεμένο και να είναι πάντα χρήσιμος.

Τον Ηλία Κατσούλη τον αγκάλιασε οριστικά στις 22/8/2008 το πολυαγαπημένο του χωριό, Λουτρό Κορινθίας...ήρεμα, απλά σαν μακρινό τραγούδι στη σιωπή.


Νίκος Ανδρουλάκης

Υ.Γ.: "Εφτά τραγούδια βγήκαν μες τη νύχτα
και μεις διαλέξαμε τον πιο όμορφο σκοπό
για να μου πεις την πιο ωραία καληνύχτα
για να σου πω το πιο δικό μου σ΄αγαπώ...".

(Το κείμενο δημοσιεύτηκε με μικρές αλλαγές στο περιοδικό "Δίφωνο", τ. 155, Οκτώβριος 2008. Ευχαριστούμε τον Νίκο Ανδρουλάκη για την παραχώρηση του κειμένου, καθώς και των φωτογραφιών από το προσωπικό του αρχείο).