Η εκκλησία και η κυβέρνηση λογοκρίνουν τον Κώστα Γαβρά

Ούτε η Ακρόπολη, ούτε το Μουσείο της μας αξίζουν. Τέτοιος τόπος, τέτοια ιστορία, τέτοια ομορφιά, και μια κοινωνία ανάξια να ανταποκριθεί στο ελάχιστο σε όλα αυτά, ανάξια να τα εκτιμήσει και να σταθεί στο ύψος τους. Μου 'ρχεται στο νου το απόσπασμα του Καζαντζάκη...αν και θα ήθελα μαζί με τους Ρωμιούς να ξεπλυθεί και η οργανωμένη εκκλησία, καθώς και η κυβέρνησή της (μας)...

"Θάλασσα, χινοπωριάτικη γλύκα, φωτολουσμένα νησιά, διάφανο πέπλο από ψιλή βροχούλα που έντυνε την αθάνατη γύμνια της Ελλάδας. Χαρά στον άνθρωπο, συλλογίζουμαι, που αξιώθηκε, προτού πεθάνει, ν’ αρμενίσει το Αιγαίο.

Πολλές χαρές έχει ο κόσμος ετούτος – γυναίκες, φρούτα, ιδέες· μα να ’ναι χινόπωρο τρυφερό και να σκίζεις το πέλαο ετούτο, μουρμουρίζοντας τ’ όνομα του κάθε νησιού, θαρρώ δεν υπάρχει χαρά που να βυθίζει περισσότερο την καρδιά του ανθρώπου στην Παράδεισο.

Πουθενά αλλού δεν μετατοπίζεσαι τόσο γαληνά και πιο άνετα από την αλήθεια στ’ όνειρο· τα σύνορα αραιώνουν και τα κατάρτια και του πιο σαράβαλου καραβιού πετούν βλαστούς και σταφύλια· αλήθεια, εδώ, στην Ελλάδα, το θάμα είναι ο σίγουρος ανθός της ανάγκης.

Κατά το μεσημέρι η βροχή είχε σταματήσει, έσκισε ο ήλιος τα σύννεφα και πρόβαλε δροσερός, τρυφερός, νιολουσμένος και κανάκιζε με τις αχτίδες του τ’ αγαπημένα νερά και χώματα.

Στεκόμουν στην πλώρα και περιχαιρόμουν, ως την άκρα του ουρανοθάλασσου, το θάμα· και μέσα στο βαπόρι οι τετραπέρατοι Ρωμιοί, τα μάτια τ’ αρπαχτικά, τα ψιλικατζίδικα μυαλά, οι μικροπολιτικοί καβγάδες, ένα ξεκουρδισμένο πιάνο, τίμιες φαρμακερές κυράτσες, μοχθηρή, μονότονη επαρχιώτικη μιζέρια. Σου ερχόταν να πιάσεις το βαπόρι από τις δυο άκρες, να το βουτήξεις στη θάλασσα, να το τινάξεις καλά καλά, να φύγουν όλα τα ζωντανά που το μολεύουν – άνθρωποι, ποντίκια, κορέοι – και να το ανεβάσεις πάλι απάνω στα κύματα, αδειανό και φρεσκοπλυμένο".
Νίκος Καζαντζάκης, Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά.

Για την ιστορία, παραθέτω αποσπάσματα από την ανακοίνωση του Κώστα Γαβρά - δυστυχώς πουθενά δεν αναπαράγεται ολόκληρη, μέχρι κι αυτή "λογοκρίθηκε" και κουτσουρεύτηκε από τους δημοσιογράφους -μαζί με την απαίτηση έστω και τώρα, κατόπιν εορτής, οι χουντο-λογοκριτές του Γαβρά να ανακαλέσουν την απαράδεκτη απόφασή τους. Κυβερνο-Παπαδο-Ταλιμπάν με την κακιά σκουριά, κάτω τα ξερά σας από το έργο του Γαβρά και από τα μάρμαρα της Ακρόπολης. Ανάθεμα κι αν καταλάβατε τίποτε απ' αυτά...

ηρ.οικ.

-----

"Βρίσκω πολύ λυπηρό και απαράδεκτο για την Ελλάδα, μια χώρα που είναι και μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αυτό που συνέβη: το να υποκύψει δηλαδή η Πολιτεία στις πιέσεις εκπροσώπων της Εκκλησίας και να προβεί σε αυτήν την πράξη παρέμβασης σ' ένα φίλμ που αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα. Ο,τι απεικονίζεται σε αυτό το μικρό φίλμ είναι ιστορικά αποδεδειγμένο. Αναφέρεται στις καταστροφές που έχει υποστεί ανά τους αιώνες το μνημείο, από τους ανθρώπους. Οι πρώτοι χριστιανοί έκαναν αρκετές καταστροφές στα μνημεία και στα γλυπτά για διάφορους λόγους, ορισμένες φορές επειδή απλώς τους είχε σκανδαλίσει η γύμνια των αγαλμάτων. Η ιδέα του φιλμ ήταν να διατρέξουμε τις καταστροφές που έχει υποστεί το μνημείο από το ανθρώπινο χέρι για να φτάσουμε και στη μέγιστη καταστροφική πράξη του Ελγιν. Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισε, άλλωστε, το μνημείο ήταν από τους ανθρώπους. Αν δεν υπήρχαν αυτές οι καταστροφικές παρεμβάσεις ίσως η Ακρόπολη να είχε παραμείνει όπως ήταν στην εποχή του Περικλή, πριν από 2.500 χρόνια. Οσο για τις αντιδράσεις των εκπροσώπων της Εκκλησίας, δεν με ξαφνιάζουν. Η Εκκλησία αρνείται πάντοτε την πραγματικότητα, για να σώσει το δόγμα της. Νόμιζα ότι η Ελλάδα είχε ξεφύγει απ' όλες αυτές τις μικρότητες... Λυπάμαι πολύ!

(...)

Σκοπός μου ήταν να δείξω - βασιζόμενος σε αναμφισβήτητα ιστορικά γεγονότα - ότι η 'σταδιακή συρρίκνωση' του Παρθενώνα δεν πρέπει να αποδοθεί σε τυχόν φθορές μέσα στο χρόνο ή σε ενδεχόμενες αδυναμίες της κατασκευής του αλλά αντίθετα οφείλεται στον φανατισμό των ανθρώπων καθώς και στην βαρβαρότητα των διαδοχικών εισβολέων, χωρίς να ξεχνά κανείς τις ασύστολες λεηλασίες του λόρδου Έλγιν, πρέσβη της Μεγάλης Βρετανίας. Στη σκηνή που κόπηκε βλέπουμε μερικούς 'βανδάλους παλαιοχριστιανούς' να καταστρέφουν τα γλυπτά που κοσμούσαν το αέτωμα του ναού θεωρώντας τα είδωλα και αναπαραστάσεις ακολασίας. Φαίνεται ότι ο ελληνικός κλήρος ζήτησε στη Διοίκηση του Μουσείου της Ακρόπολης όπου προβάλλεται η ταινία να κόψει αυτή τη σκηνή. Η ιστορία επαναλαμβάνεται : οι θρησκόληπτοι που άλλοτε ακρωτηρίαζαν τα αγάλματα, σήμερα επεμβαίνουν και κόβουν τις εικόνες. Το πεδίο των λογοκριτών εμπλουτίσθηκε με ανώτερους δημοσίους λειτουργούς των οποίων το καθήκον είναι η προστασία της Δημοκρατίας. Οι νόμοι που προστατεύουν τα Πνευματικά Δικαιώματα των Δημιουργών ( Droits d'Auteur) απαγορεύουν ρητά οποιαδήποτε αλλαγή σε μία κινηματογραφική ταινία χωρίς τη συγκατάθεση του σκηνοθέτη.

(...)

Θέλω να κάνω σαφές το εξής: ο κύριος σκοπός της ταινίας μου είναι να αποδειχθεί ότι ο λόρδος Eλγιν κατέστρεψε μέρος του ναού και έκλεψε τα αγάλματά του για κερδοσκοπικούς λόγους : ο αγοραστής - δηλαδή ο κλεπταποδόχος - ήταν το αγγλικό κράτος. Τα αγάλματα αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του Παρθενώνα".

ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΒΡΑΣ