Χαρταετοί
Προς όλους αυτούς τους τραγουδιστές που έχει κάνει τον προτζέκτορα βασικό όργανο στις συναυλίες τους.
Χθες (7/9) τραγουδούσαν στο Άλσος Νέας Σμύρνης τα Υπόγεια Ρεύματα με τον Θάνο Μικρούτσικο. Το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος περιλαμβάνει μελοποιημένα από τον Μικρούτσικο ποιήματα, πολιτικά και μη. Πόσο απαραίτητο είναι να «ντύνεις» με εικόνες –που προβάλλονται σε οθόνη πίσω από τους μουσικούς - τραγούδια που έχουν ως βάση τους την ποίηση; Το ερώτημα αυτό μου ήρθε αυθόρμητα όταν άκουσα ορισμένα από τα ποιήματα του Καββαδία προς το τέλος της συναυλίας. Μέχρι εκείνη τη στιγμή καθόμουν πολύ μακριά από τη σκηνή και έτσι (ευτυχώς) δεν είχα αντιληφθεί την ύπαρξη της οθόνης πάνω στην οποία προβάλλονταν προφανώς εικόνες σε όλη τη διάρκεια της συναυλίας. Αν κρίνω από την αισθητική των εικόνων που είδα αργότερα, μάλλον κερδισμένος βγήκα που αφέθηκα στις εικόνες της δικής μου φαντασίας.
Αυτό που με εκνεύρισε περισσότερο ήταν οι άθλιες εικόνες που προβάλλονταν κατά τη διάρκεια του Willy και Μαχαίρι του Καββαδία. Ο «ευφάνταστος» art director (ή όπως αλλιώς λέγεται ο εμπνευστής αυτής της σύνθεσης εικόνων) θεώρησε σκόπιμο να φτιάξει ένα άθλιο βίντεο σαν και αυτά που φτιάχνονται για τα τραγούδια της Βίσση και της Βανδή χρησιμοποιώντας ως βασικό μοτίβο δήθεν «ψυχεδελικές» εικόνες που εναλλάσσονταν με το τετράφυλλο χόρτο και μερικά «τσιγαριλίκια». Και όλα αυτά επειδή ο σπουδαίος αυτός ποιητής αναφέρει τη «ζάλη που με όνειρα περίεργα κυκλώνει» όσους καπνίζουν «χασίς» και «άσπρη σκόνη».
Όμως γιατί μας χαλάτε τα δικά μας όνειρα με αυτό τον καταιγισμό εικόνων στις συναυλίες. Τι μόδα είναι αυτή που έχει ξεφυτρώσει τελευταία και πόσο ακόμα θα την ανεχόμαστε; Πριν λίγο καιρό ήμουν σε μια άλλη συναυλία του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Έχει κι αυτός υποκύψει σε αυτή την τάση να «μεταφράζεται» σε εικόνα το νόημα –υποτίθεται- του τραγουδιού. Ομολογώ ότι οι εικόνες που συνόδευαν τα δικά του τραγούδια δεν ήταν άσχημες, κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον. Ξέρω μάλιστα και κάποιους που ενθουσιάστηκαν με την ιδέα. Ωστόσο ακούγοντας αυτούς τους τόσο γεμάτους από εικόνες στίχους του τραγουδοποιού όπως και εκείνους του Καββαδία μου ήρθε στο μυαλό ένας από τους τόσο περιεκτικούς στίχους του Παπακωνσταντίνου που λέει «άνθρωπέ μου τι ξεφτίλα, να σου χαλάνε το όνειρό και εσύ να τους αφήνεις…». Αφήστε μας λοιπόν να ονειρευόμαστε με υλικό τα δικά σας τραγούδια αλλά να φτιάχνουμε τις δικές μας εικόνες όσο ακούμε τους στίχους και τη μουσική σας. Δεν μας χρειάζονται όνειρα – προκάτ. Άλλωστε υποτιμάτε την τέχνη σας, αν δεν το έχετε καταλάβει ακόμα…
(Δεν είναι κείμενο προς ανάρτηση αλλά κείμενο γραμμένο με αγανάκτηση. Ελπίζω ότι σύντομα θα περάσει και αυτή η μόδα, όμως μέχρι τότε ξεσπάω το θυμό γράφοντας.)
Κων/νος Μαργιόλης
10 σχόλια:
Εγώ λέω να μπαίνει ένα παραβάν μπροστά από τους μουσικούς που παίζουν για να μη βλέπουμε ούτε αυτούς! Γιατί εδώ που τα λέμε, το να ακούς τη Φειρούζ και να βλέπεις ταυτόχρονα μπροστά σου έναν γυαλάκια να το τραγουδάει, μπορεί κι αυτό να σου χαλάσει τ' όνειρο...
Αγαπητέ Μιχάλη, με όλο το σεβασμό... νομίζω ότι σε μια εποχή πολυ-μέσων, πολυ-θεαμάτων και πολυ-χώρων, σε χρόνους multimedia, multirama και multiplex όπου το πολυ-μορφικό έχει γίνει αυτοσκοπός, το κείμενο του Μαργιόλη αξίζει περισσότερου προβληματισμού! Προς τι η ειρωνεία; Δεν λέει πουθενά ότι πρέπει να υποκαταστήσουμε τον δημιουργό, αλλά ότι ίσα ίσα δεν χρειαζόμαστε κανενός είδους υποκατάστατα ή συμπληρώματα.
Παρεπιπτόντως, τα βίντεο στη συναυλία των Μικρούτσικου & Υπογείων Ρευμάτων τα βρήκα εξαιρετικά στο πρώτο μέρος (πολιτικά τραγούδια). Εσύ πάλι μπορεί να σου αρέσουν τα βίντεο του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Αυτό δεν αναιρεί τον χαρακτήρα του κειμένου!
Ασχετο αλλά πρέπει να το πω γιατί έτσι μου βγαίνει.
Πολύ καλή η συνεύντευξη της κυρίας Μ Φριτζήλα στην Εποχή της 20/9/09.
Γιάννης Στουπής
Ευχαριστώ θερμά, στην αμέσως πιο πάνω ανάρτηση δημοσιεύεται ολόκληρη η συνέντευξη με την κυρία Φριντζήλα.
ΠΡΟΣΥΠΟΓΡΑΦΩ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ κ. ΜΑΡΓΙΟΛΗ ΚΑΙ ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΙ ΤΗΝ ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΑ. 1000 ΛΕΞΕΙΣ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ; ΙΣΩΣ, ΑΛΛΑ ΕΓΩ ΔΕΙΝΩ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΓΑΠΩ. ΘΕΛΩ ΝΑ ΜΟΥ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΝΑ ΑΚΟΥΩ ή ΝΑ ΓΡΑΦΩ 1000ΛΕΞΕΙΣ, ΠΟΥ ΘΑ ΜΟΥ ΓΕΝΝΗΣΟΥΝ ΙΣΩΣ ΚΑΙ 1000 ΕΙΚΟΝΕΣ. ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΜΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ "ΤΟΥΣ" ΣΤΗΝ ή ΣΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ. ΑΦΗΣΤΕ ΜΑΣ ΝΑ ΟΝΕΙΡΕΥΤΟΥΜΕ ΑΚΟΜΑ ΛΙΓΟ, ΟΣΟ ΖΟΥΜΕ !!
Δεν θες να σου "επιβάλλουν" την εικόνα τους αλλά μήπως προσπαθείς κι εσύ να "επιβάλλεις" την άποψή σου στον καλλιτέχνη; Σε όποιον δεν αρέσει, απλά δεν πάει. Κάθεται σπίτι του, σβήνει τα φώτα και ακούει την αγαπημένη του μουσική. Αλλά όταν βρίσκεται σε συναυλία, πρέπει να ξέρει ότι θα ακούσει και θα δει αυτό που θέλει ο καλλιτέχνης, πώς να το κάνουμε; Μπορείς βέβαια να γιουχάρεις, μιας και αγανακτείς τόσο πολύ... Επίσης, έχω την εντύπωση ότι μια δημιουργική φαντασία μπορεί να εξάπτεται το ίδιο καλά και από εικόνες. Καλησπέρα!
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΝ ΜΤ
ΑΓΑΠΗΤΕ ΜΟΥ Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΠΕΙΣΜΑΤΑΡΗ 50ΑΡΗ ΣΑΝ ΚΑΙ ΜΕΝΑ ΜΕ ΚΑΛΠΑΖΟΥΣΑ ΦΑΝΤΑΣΙΑ. Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΒΟΜΒΑΡΔΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΜΟΡΦΗ ΤΕΧΝΗΣ. ΚΑΙ ΚΑΛΑ Η ΖΩΓΡΦΙΚΗ ή Η ΓΛΥΠΤΙΚΗ, ΤΟ ΚΟΜΙΚ, Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ή ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ. ΑΠΛΩΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ ΟΤΙ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΟΧΗΡΟ ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ (ΚΑΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ).
Σέβομαι τις ανησυχίες σου αγαπητέ ΟΞ, όσο κι αν δεν τις καταλαβαίνω. Δεν θεωρώ "βομβαρδισμό" την σποραδική προβολή εικόνων σε μια συναυλία, ειδικά όταν λειτουργούν με τον τρόπο που είδα στη συναυλία του Παπακωνσταντίνου (ή στις συναυλίες των Pink Floyd πριν 15 χρόνια - δεν είναι καινούργιο το φαινόμενο). Ποτέ δεν υπήρξα οπαδός των βιντεοκλίπ ή των βιντεοπροβολών αλλά σε καμιά περίπτωση δε θα έκανα "έκκληση" να σταματήσουν καθώς αναγνωρίζω και σε αυτά μια Τέχνη. Επαναλαμβάνω: το καλλιτεχνικό όραμα δεν μπορεί και δεν πρέπει να περιορίζεται. Και μην ανησυχείς, η μουσική και το βιβλίο δεν κινδυνεύουν...
Αγαπητέ Κ, θέλω πρώτα απ' όλα να σου ευχηθώ καλή χρονιά και χρόνια πολλά. Τώρα για τα σχόλιά
σου σχετικά με περσινά (κυριολεκτικά πλέον!) ξινά σταφύλια:
1. Εδώ επιχείρησα να δώσω ειρωνικό τόνο. Απέτυχα παταγωδώς αν κρίνω από αυτά που κατάλαβες...
2. Από αυτά που διαβάζω ("μας πετάνε σε μια συναυλία 500 εικόνες που εικονογραφούν με πολύ εύκολο
τρόπο και με ελάχιστη φαντασία τα τραγούδια"), πρέπει να παρακολουθήσαμε τελείως διαφορετικές συναυλίες, παρότι βρισκόμασταν στο ίδιο χωροχρονικό σημείο! Πέρα από αυτό όμως, που τελικά σχετίζεται με το γούστο του καθενός, με προβληματίζουν οι λέξεις που χρησιμοποιείς: "επιβάλλουν",
"ξενερώνουν", "κακομεταχειρίζονται". Είναι σαφές, λέω εγώ ο αδαής, ότι όταν πας σε μια συναυλία
με τη θέλησή σου και πληρώνεις το σεβαστό ομολογουμένως ποσό πάλι με τη θέλησή σου, γνωρίζεις ότι θα παρακολουθήσεις κάτι το οποίο δεν θα είναι απαραίτητα της αρεσκείας σου - δεν είναι εξαρχής εξασφαλισμένη η ικανοποίησή μας βλέπεις. Από τη στιγμή που δεν σου άρεσε, καλά θα κάνεις να μην ξαναπάς και επίσης καλά κάνεις που λες ότι δεν σου άρεσε. Αλλά από αυτό μέχρι να μιλάς για "επιβολή" και "κακομεταχείριση", η απόσταση είναι αχανής.
3. Κανείς δεν λέει ότι "πρέπει οπωσδήποτε να έχουμε παραπάνω από μια μορφη τέχνης σε μια
συναυλία" - απλά ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου έκρινε ότι έτσι ήθελε για τη δική του. Και επίσης, εσένα μπορεί να σε "αποπροσανατόλισε" (άλλη μια περίεργη επιλογή λέξης), σε άλλον μπορεί να άρεσε.
Κλείνοντας, να πω ότι προσωπικά σέβομαι όλες τις απόψεις αλλά αδυνατώ να τις εκτιμώ όλες το ίδιο...
Για να δούμε και την άποψη του Μικρούτσικου και του Παρίση σχετικά. Προδημοσίευση απ' τη συνέντευξή τους στα Μ.Π. (το συγκεκριμένο σημείο δεν το έβαλα στη συνέντευξη του Διφώνου λόγω έλλειψης χώρου):
Στις συναυλίες σας προβάλλετε βίντεο με εικόνες παράλληλα με τα τραγούδια. Δεν αναπαράγει αυτή η πρακτική μια τηλεοπτική λογική κυριαρχίας της εικόνας;
Θ.Μ.: Καταρχήν έχουμε έναν συνεργάτη που ήρθε από το εξωτερικό και δεν ήξερε στην αρχή την ελληνική πραγματικότητα, ούτε τη μουσική μας. Επειδή αυτό έγινε σχετικά βιαστικά, οφείλω να πω ότι υπήρξε ένας αυτοσχεδιασμός και ότι μπορεί να υπήρξαν κάποια σημεία που μας ξέφυγαν. Αυτό το λέω γιατί θέλω να είμαι έντιμος. Μέλημά μας είναι να δουλέψουμε καλύτερα στην επόμενη φάση, με τον ίδιο πάντα γιατί είναι πολύ ταλαντούχος. Πρόθεσή μας δεν ήταν η τηλεοπτικοποίηση των γεγονότων. Εμείς κινηθήκαμε προς μία εντελώς αφηρημένη αντίστιξη μιας εικόνας στη μουσική. Ένα παράδειγμα είναι η «Δίκοπη ζωή» με τα στρατιωτάκια και τα ρολόγια, πράγματα δηλαδή τα οποία έχουν αισθητική σημασία και καθόλου επεξήγηση των εικόνων. Θέλαμε όμως σε 4-5 έντονα πολιτικά τραγούδια, όπως στο «Αυτούς τους έχω βαρεθεί» και τη «Μπαλάντα του οπερατέρ» να φύγουμε από το αφηρημένο και να πάμε στο κάμερα-στυλό, Τζίγκα Βερτώφ, δεκαετία του ’20. Θεωρώ ότι τη δεκαετία του ’20 στον κινηματογράφο βγήκε ό,τι πιο σημαντικό παγκοσμίως στην ιστορία του, και βγήκε απ’ τους Σοβιετικούς κινηματογραφιστές, το θηρίο που λεγόταν Αϊζενστάιν και τον Τζίγκα Βερτώφ και την «κάμερα του δρόμου». Σε πάνω από τα μισά τραγούδια πάντως η δουλειά του Άρη Σπυράτου είναι εξπρεσιονιστική, στα υπόλοιπα 4-5 τραγούδια η πρόθεσή μας ήταν για κάμερα-στυλό του δρόμου. Την παράσταση την ξεκινούσαμε με μένα στο πιάνο παίζοντας ένα τραγούδι του Μαγιακόβσκι που λέει: «Η τέχνη δεν πρέπει να αντανακλά σαν τον καθρέφτη μα σαν φακός να μεγεθύνει». Αυτό θέλαμε να πετύχουμε, τη μεγέθυνση, όχι σαν επεξήγηση αλλά σαν αντίστιξη εξπρεσιονισμού.
Κ.Π.: Η εικόνα μπήκε εξπρεσιονιστικά σ’ αυτή την παράσταση. Δεν πήγαμε να καταδείξουμε ούτε να κατηγορήσουμε με το πολιτικό τραγούδι. Εικαστικά κινηθήκαμε. Και προσπαθήσαμε να δώσουμε τις δικές μας πολλαπλές απαντήσεις στα κενά των συμβόλων.
Θ.Μ.: Ακόμα και στη «Μπαλάντα του οπερατέρ» όπου ο Μπίρμαν μιλάει για τη Χιλή, η εικόνα προέρχεται από σαράντα διαφορετικά μέρη, από το Πολυτεχνείο, τα Δεκεμβριανά, τον Αλιέντε…
Δημοσίευση σχολίου