Στο Άμστερνταμ ο Τσιτσάνης τραγουδάει ακόμα

"Δωμάτιο στο Άμστερνταμ" τραγούδησε ο Νικόλας Άσιμος, μα πού να ήξερε ότι στην όμορφη αυτή πόλη, εκτός από δωμάτιο βρίσκεις και ρεμπέτικα! Όχι ένα και δυο τραγουδάκια, αλλά κοτζάμ διάλεξη με πάνω από 120 άτομα στο ακροατήριο, και με θέμα το ρεμπέτικο τραγουδι και τη θέση του μέσα στην ελληνική μουσική. Υπεύθυνος για την πολύ όμορφη βραδιά που έζησαν στις 30 Οκτωβρίου 2009 όσοι βρέθηκαν στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ είναι ο μουσικός Μιχίλ Κόπερντραατ, η ψυχή του ολλανδικού συγκροτήματος ελληνικής μουσικής "ΑΝΩ ΚΑΤΩ" (www.anokato.nl). Την εκδήλωση στο αμφιθέατρο άνοιξε ο Χίρο Χόκουερντα, επικεφαλής του τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ που ήταν και οι διοργανωτές. Ο καθηγητής Χόκουερντα έκανε μια σύντομη ιστορική αναδρομή στο φαινόμενο του ρεμπέτικου και στις ανθρωπογεωγραφικές του ρίζες, ενώ παρουσίασε και τον προσκεκλημένο ομιλητή.

Μετά, ανέλαβε δράση ο Μιχίλ Κόπερντραατ, ο οποίος σε μια ιδιαίτερα πλούσια, πρωτότυπη και μακροσκελή παρουσίαση ταξίδεψε τους φοιτητές και το διδακτικό προσωπικό του τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών - αλλά και δεκάδες απλούς Ολλανδούς φίλους και φίλες της ελληνικής μουσικής - στις μνήμες της ρεμπέτικης παράδοσης. Η διάλεξή του δεν περιείχε μόνο αναφορές στα βασικά του ρεμπέτικου (επιρροές, μοτίβα, εκπρόσωποι κλπ.), αλλά επεκτάθηκε σε βάθος και σε μουσικολογικά θέματα, στα βασικά όργανα, στους τρόπους παιξίματος του μπουζουκιού, στους ρυθμούς και στον στίχο, καθώς και στην ευρύτερη κοινωνιολογία του ρεμπέτικου τραγουδιού.

Ο Μιχίλ βεβαίως βεβαίως δεν ήρθε μόνος του, αλλά κουβάλησε μαζί του και ένα μέρος της τεράστιας συλλογής ελληνικών λαϊκών οργάνων που κατέχει, μπουζούκια τρίχορδα, τετράχορδα, μπαγλαμάδες, ταμπουράδες, σε όλα τα μεγέθη και για όλα τα γούστα. Πάνω από μια ντουζίνα έγχορδα άπλωσε ο Κόπερντραατ στα τραπέζια του αμφιθεάτρου, τα οποία μετά μοίρασε και στους παρευρισκόμενους για να τα αγγίξουν και να πειραματιστούν μαζί τους. Η επαφή με τα μουσικά όργανα προκάλεσε ενθουσιασμό στο πιο ένθερμο κομμάτι του ακροατηρίου, όπως π.χ. στη χαμογελαστή Καζολίν.

Η κουβέντα που ξεκίνησε από το δημοτικό και το Σμυρνέικο τραγούδι, έφτασε και στον Τσιτσάνη. Είναι αναμφίβολα συγκινητικό να βλέπεις τη φιγούρα του στον προτζέκτορα ενός ολλανδικού πανεπιστημίου, και ακόμα συγκινητικότερο να ακούς τη φωνή του από το στερεοφωνικό, ανάμεσα σε ανθρώπους που έρχονται από άλλες, μακρινές πολιτείες. Η μουσική, όμως, ενώνει με τρόπους ωραίους και απρόσμενους.





Η διάλεξη κάλυψε και πτυχές των νεότερων εκδοχών του ελληνικού τραγουδιού, αρχίζοντας από το λαϊκό τραγούδι. Αναγνωρίζετε τον μυστακοφόρο κύριο στη μέση της κομπανίας; Ναι, είναι ο Μανώλης Πάππος, τον οποίον ο Κόπερντραατ έχει γνωρίσει και θαυμάζει ιδιαίτερα.





Και βέβαια, θέλοντας να τόνίσει τη συνέχεια του ελληνικού τραγουδιού, ο Κόπερντραατ μίλησε εν συντομία και για το έντεχνο-λαϊκό τραγούδι του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι και των συνεχιστών τους, με άξονα τη χρήση του μπουζουκιού. Και ποιος βέβαια χαρακτηριστικότερος εκπρόσωπος του από το σολίστα του μπουζουκιού Λάκη Καρνέζη; Ο Μιχίλ πήρε το μπουζούκι του και σόλαρε πάνω στους "Χαρταετούς", εξηγώντας τα μυστικά του παιξίματος του Καρνέζη.





Κάπου εκεί ολοκληρώθηκε μια αξέχαστη βραδιά μουσικής και γνώσης. Εάν όμως θέλετε και μια εκτενέστερη αναφορά στο βίο και την πολιτεία της ελληνικής μουσικής στην Ολλανδία, ρίξτε μια ματιά στο "Δίφωνο" που κυκλοφορεί, όπου φιλοξενείται συνέντευξη του Μιχίλ Κόπερντραατ και του Τιμ Μέους (www.timmeeuws.nl)- πρώην μέλους των ΑΝΩ ΚΑΤΩ που ακολουθεί σόλο καριέρα ερμηνεύοντας ελληνικά τραγούδια με ολλανδικούς στίχους! - των δύο πιο γνωστών εκπροσώπων της ολλανδο-ελληνικής μουσικής σκηνής. Συναντώντας τους πριν από μερικούς μήνες στην Ουτρέχτη για τις ανάγκες της συνέντευξης, κατάλαβα κάτι σημαντικό: Αν αγαπάς κάτι, αν κάτι σε αγγίζει βαθιά, τίποτα δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στη συναντησή σου μαζί του, ούτε η γλώσσα, ούτε η ιστορία, ούτε η γεωγραφία, ούτε τίποτα. Κατάλαβα επίσης ότι όταν όλα και όλοι στην Ελλάδα θα έχουν χρεoκοπήσει και ξεπουληθεί, η μουσική της θα είναι εκεί να μας θυμίζει τις μέρες τις παλιές.
ηρ.οικ.