Βαβέλ 1992: Η απίθανη συνέντευξη του Τζίμη Πανούση στον Σωτήρη Κακίση (αυστηρώς ακατάλληλο)

(Τζίμης Πανούσης, φωτό: Σωτήρης Κακίσης)

Τζίμης Πανούσης

του ΣΩΤΗΡΗ ΚΑΚΙΣΗ

Περιοδικό Βαβέλ τεύχος 129 (Φεβρουάριος ’92)

Ο Τζίμης ο Πανούσης, ο Τζιμάκος, έχει την εξής χάρη: μιλάει για τα πιο ουσιαστικά πράγματα χαριεντιζόμενος, σαν παιδί τ' ανακατεύει όλα, χωρίς καμία τύψη χώνεται παντού, τη χώνεται παντού. Απαντάει χωρίς ν' απαντάει, σαν μαγική εικόνα είναι τα λόγια του, διφορούμενα. Σε κάνει να μην ξέρεις την αλήθεια του απ' το ψέμα, το σοβαρό από τ' αστείο.

Όσες φορές μιλάμε μας πιάνουνε τα γέλια, κι εναντίον μου ασκεί τη γοητεία του κωμικού, με γελάει, με ξεγελάει, διαρκώς με πειράζει. Δεν πειράζει. Έχω κι εγώ τον τρόπο μου να τον παγιδεύω, να τον φέρνω απροόπτως προ τον ευθυνών του! Να ‘τος πάλι σήμερα, να ΄μαστε ορμητικοί εντός του νέου έτους, χάλια, χάλιες, αλλά και πολύ πρώτοι, τελείως αμετανόητοι!

Ψευτο-OFF THE RECORD δια δεύτερην φοράν:

(Τζίμης Πανούσης, Σωτήρης Κακίσης, φωτό: Γιώργος Σταθόπουλος)

ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΑΚΙΣΗΣ: Κύριε Πανούση, θα μιλήσουμε;

ΤΖΙΜΗΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ: Θ’ απειλήσουμε;

– Ό,τι θέλετε. Πείτε:

Να μιλάω κι εγώ;

– Να μιλάτε κι εσείς. Κι όχι μόνο να μιλά­τε, να μιλάτε και δυνατά για ν’ ακούγεστε.

Κλείστε το μαγνητόφωνο, να δούμε τι θα θυμόσαστε μετά απ’ όσα σας πω.

– Άστε τ' αστειάκια για μια φορά. Εδώ χανόμαστε, και δεν γαμάμε κιόλας.

Γι’ αυτό κι εγώ είμαι πολύ χαρούμενος. Μετά χαράς βλέπω την κατάσταση να ξεφεύγει από τον έλεγχό μου. Κι αυτό είναι ένα χτύπημα για τον εγωισμό μου, το οποίο δέχομαι αδιαμαρτύρητα.

– Δέχεστε αδιαμαρτύρητα να πηγαίνουμε κατά διαόλου, χωρίς να μπορείτε να μας σώσετε, όπως τόσες άλλες φορές;

Αδιαμαρτύρητα!

– Και σας έχει ξεφύγει η κατάσταση παντού ή μιλάμε μόνο σε πολιτικό επίπεδο;

Σε πολιτικό, σε πολιτικό επίπεδο. Γιατί είμαι πολιτικό ζώον. Σας αναγκάζω ν’ ανάψετε τσιγάρο τώρα;

– Μ’ αναγκάζετε.

Κι εγώ έχω δεχτεί πολλά πλήγματα. Αυτό με τις καπνοβιομηχανίες, που βάζουνε πια στα πακέτα αντί είκοσι, εικοσιπέντε τσιγάρα, τι σας λέει;

– Ως μη καπνιστής, συλλαμβάνομαι επ’ αυτού του πλήγματος απληροφόρητος.

Βέβαια. Βάζουνε, χώνουνε πέντε τσιγάρα παραπάνω. Τσόντα. Στην ίδια τιμή.

– Πού τα χώνουνε;

Φτιάχνουνε μεγαλύτερα πακέτα, ξέρω ‘γώ;

– Κι αυτό είναι πολιτικό θέμα;

Ε, δεν είναι;

– Εξηγείστε μας.

Δεν μπορώ να το εξηγήσω. Δεν μπορώ, δυστυχώς. Εδώ κι ένα χρόνο γίνεται αυτό το πράγμα. Το κάνουνε για να χτυπήσουνε το Μάλμπορο.

– Το οποίο;

Το οποίο Μάλμπορο δεν έχει ακόμα απαντήσει. Κρατάει μια πολιτική α λα Μακ Ντόναλντς.

– Δηλαδή;

Μια πιο συντηρητική άποψη μάρκετινγκ, ένα κράτημα.

– Ένα είδος αναμονής εν ετοιμότητι;

Ανα-μουνίς, ανα-μουνί. Κι αυτό είναι το όλον πρόβλημα. Αυτή η αντανάκλαση, αυτός ο καθρέφτης μέσα στο μυαλό, που μας βγάζει συνεχώς γκρο-πλαν το γυναικείο γεννητικό όργανο.

– Συνεχώς;

Συνεχώς και αδιαλείπτως. Ώστε να βρίσκομαι εγώ στη δυσάρεστη θέση να μπορώ να συζητάω μόνο πολιτικά. Και να ‘μαι αναγκασμένος να σας πω πως πρέπει σιγά-σιγά να ετοιμαζόμαστε. Γιατί μπορεί να λέω υπερβολές, να ‘χω μια κινδυνολογία έμφυτη, αλλά το ένστικτό μου σχεδόν ποτέ δεν μ’ έχει ξεγελάσει. Είμαστε πολύ άσχημα.

(Γιώργος Πανουσόπουλος, Γιώργος Σταθόπουλος, Τζίμης Πανούσης, φωτό: Σωτήρης Κακίσης)

– Προ ολίγου καιρού όμως διαδίδατε πως ο Γκορμπατσώφ είναι ο Αντί-Χριστος. Ε, πάει ο Γκορμπατσώφ.

Κάνετε μεγάλο λάθος. Μέχρι να κυκλοφορήσουνε αυτά που λέμε, αυτά που ξέρουμε σήμερα, θα ‘χουνε τελείως ανατραπεί. Πόσες έχουμε τώρα; Δύο Ιανουαρίου...

– Τρεις.

Τρεις πήγε; Πώς περνάει η ώρα! Απ’ τις δύο είμαστ’ εδώ. Τέσσερις του μηνός, τέσσερις, τελοσπάντων, Ιανουαρίου, είναι η μεγάλη έκλειψη της σελήνης, μεσημεριάτικα. Ηλίου, σόρυ. Ηλίου. Αυτά είναι. Ψάχνω να βρω έναν αστρολόγο σοβαρό να μου τα συνδέσει όλα μεταξύ τους. Γιατί στις τέσσερις, ημέρα Σάββατο, θα ‘χουμε...

– Τον αγώνα Παγκράτι – Πανιώνιος και Ιωαννίδης – ΑΕΚ.

Μα δεν μπορείτε μια φορά να σοβαρευτείτε; Θα ‘χουμε την αντεπίθεση του Αντί-Χριστου, την εξ όλων αναμενόμενη. Γιατί μπορεί να παραιτήθηκε, αλλά πίσω έχει η Ραΐσα την ουρά. Και θα προσέξατε ποια μέρα παραιτήθηκε.

– Μη με εκθέτετε διαρκώς. Πείτε τε όλα εσείς να τελειώνουμε.

Παραιτήθηκε ανήμερα τα Χριστούγεννα. Πρόκειται για φοβερή σύμπτωση, με το «σύμπτωση» σε εισαγωγικά.

– Κι αυτό τι δείχνει;

Αυτό δείχνει πως το Καλό κέρδισε μια μάχη, αλλά όχι τον πόλεμο. Ο Αντί-Χριστος δεν πρόκειται να κάτσει καλά. Θα ξαναχτυπήσει σύντομα εκεί που πονάμε, και «πού σε πονεί και πού σε σφάζει»!

– Εσείς βάσει ποίας λογικής έχετε αναγνωρίσει στο πρόσωπο του Γκορμπατσώφ τον Αντί-Χριστο;

Είχα δει κάτι φωτογραφίες του σ’ ένα αστυνομικό τμήμα. Μα κοροϊδευόμαστε; Το σημάδι στο κούτελό του μπρίκια κολλάει;

– Όχι αλλά λέγεται πως του ‘χε ρίξει καφέ ζεματιστό ο Στάλιν.

Ο Στάλιν είναι ο πατέρας του. Ο Στάλιν είναι ο πραγματικός παΤέρας του Γκορμπατσώφ. Αυτό φαίνεται μ’ ένα απλό κομπιούτερ, με δυό-τρεις γραφικές μεταλλαγές.

– Πείτε, πείτε, μέχρι να μας δέσουνε.

Λέω, λέω. Παίρνουμε μια φωτογραφία του Στάλιν όχι πολύ ξερο-ψημένη, βγάζουμε στο μίξερ το μουστάκι, και της ρίχνουμε το κόκκινο σημάδι στο κούτελο. ‘Η, το αντίθετο: βάζουμε στον Γκορμπατσώφ ένα μουστάκι, του βγάζουμε μ’ έναν τρίφτη το σημάδι, τ’ αφήνουμε λίγο να κρυώσει, κι έχουμε τον Στάλιν αυτοπροσώπως. Πρόκειται για σατανική σύμπτωση, ομιλούμε περί εκπληκτικής ομοιότητος.

– Πώς το εξηγείτε αυτό;

Λέγεται πως ο Στάλιν είχε πάει στην περιοχή της Σταυρούπολης, κι είχε φυλακίσει τον πατέρα-Γκόρμπυ, ο οποίος ήταν αντι-κομμουνιστής, και του πήρε τη μάνα. Κι έτσι κολλάνε όλα, επαληθεύονται τα ρηθέντα κατά τας γραφάς: Μαρία Γκορμπάτσοβα, η μη-Παρθένος Μητέρα του, κι Ιωσήφ, ο επί της Γης Πατήρ του.

– Και Μέγας Μαραγκός, αν υπολογίσουμε τα φέρετρα.

Ακριβώς. Γι ‘αυτό βγάζω το συμπέρασμα ότι οδηγούμεθα, εκόντες-άκοντες, στην Αποκάλυψη.

– Του Ιωάννου.

Του Ιωσήφ. Του Σήφη.

– Κι ο τόπος; Πάλι η Ελλάς; Τα Βαλκάνια ίσως, σε ηπειρώτικη συσκευασία Αποκαλύψεως;

Ο Μιχάλης ο Γκορμπατσώφ έχει κατά νου όλους τους πυρηνικούς αριθμούς, τους έχει συγκρατήσει σαν τηλέφωνα. Έδωσε την τσάντα στον Γιέλτσιν με τους κωδικούς, αλλά ο Γιέλτσιν είναι χαμηλής νοημοσύνης κι είναι σαν να μην τους έχει.

– Αυτό τώρα για το άι-κιού του Γιέλτσιν πώς το λέτε;

Αυτό το διαπιστώσαμε επι τόπου, όταν είχε έρθει στην Ελλάδα και πήγε στο Διογένης Παλάς.

– Κι ο Τσερνιένκο είχε έρθει μου φαίνεται, και του ‘χε πάρει συνέντευξη στην Ομόνοια ο Οικονόμου.

Ο συγχωρεμένος;

– Ο ζων. Και; Μη σας αποσπώ: Είμαστε στο Διογένης Παλάς.

Ε, είναι γνωστά, ευρέως γνωστά τα συμβάντα. Τα ξέρει ο κόσμος.

– Πως πήγε στον Λεπά ο Γιέλτσιν;

Ναι. Κι εκεί που πετάγανε οι άλλοι τα πιάτα, πέταξε κι αυτός μια φρουτιέρα. Και χτύπησε έναν δημοσιογράφο. Είναι γνωστά τα κατορθώματά του επί ελληνικού εδάφους Τα ‘χουνε γράψει όλα οι εφημερίδες. Που είναι και το μεγάλο μου πρόβλημα.

– Οι εφημερίδες; Τις διαβάζετε και μπερδεύεστε;

Δεν μπερδεύομαι, αλλά αυτό είναι το μεγαλύτερο ελλάτωμά μου. Και το να βλέπεις τηλεόραση δεν είναι ελάττωμα;

– Αναλόγως. Άμα δεν μπορείς να μείνεις σε κανάλι πάνω από δέκα δευτερόλεπτα, πέφτουνε τα λόγια του ενός στο στόμα του άλλου.

Καλή ώρα μ’ εμάς εδώ. Όχι, εγώ είμαι πια αντι-ζαπιστής. Γιατί είμαι εγωιστής και δεν θέλω να με παίρνει μπάλα ο εγωισμός μου. Κι αν και με τρώει το χέρι μου, συγκρατούμαι και τον αφήνω τον άλλο να μιλήσει.

(Τζίμης Πανούσης, φωτό: Σωτήρης Κακίσης)

– Δεν παθαίνετε αυτά που παθαίνει ο κύριος Δέπος στο κανάλι του Λεβέντη, όταν παίρνει φόρα, φόρα κατηφόρα;

Το σπρώχνω μακριά το τηλε-κοντρόλ, δεν τον σβήνω τον άλλο στα καλά καθούμενα. Όσο για το Βήμα στον Πολιτισμό του Καπετάν-Γιωργάκη Δέπου, το βλέπω ανελλιπώς. Τα βλέπω όλ’ αυτά τα καλτ. Αλλά όπως λέει ο μεγάλος φίλος μας και διανοητής, ο Ριζόπουλος, που αν και χημικός διαθέτει μια τελείως σουρρεαλιστική διαύγεια, αύριο-μεθαύριο εγώ δεν θα βρίσκω δουλειά.

– Σας αφήνουνε δεύτερο και καταϊδρωμένο τα γεγονότα;

Ε, βέβαια. Γιατί εμείς ζούμε από την υπερβολή. Με την υπερβολή. Όταν η πραγματικότητα σε ξεπερνάει συνέχεια, την έβαψες. Πώωωω! Το ‘δατε αυτό το βυζί;

– Πού;

Στην τηλεόραση, μπροστά στα μάτια σας. Μα ακούτε εμένα και τυφλωνόσαστε; Εδώ γίνεται χαμός! Να κι ένας κώλος! Να κι άλλος!

– Μα, άμα είναι να βαίνουμε προς την Αποκάλυψη, τι χολοσκάτε μήπως χάσετε τη δουλειά σας;

Δεν είναι έτσι. Είμαι τρομερά σίγουρος δε, επανέρχομαι, 99 τοις εκατό, πως θα περάσουμε πολύ άσχημα φέτο. Δεν μ’ αρέσει καθόλου η κατάσταση, ‘τοιμάζονται διάφορα πράγματα στην Ελλάδα. Γι’ αυτό κοιτάω να βγάλω συνάλλαγμα έξω, όσο πιο πολλά μπορώ. Στο Παρίσι με βλέπω.

– Μέτοικος, Μουστακί;

Να βρω κι εγώ ένα σπίτι εκεί, στο Σηκουάνα, για τα προς το παρόν, για τα ενδο-Βαλκανικά.

– Μήπως αν βγάζατε το συνάλλαγμα σε καμιά Βουλγαρία, σε καμιά Ρουμανία; Εκεί θα ‘σαστε άρχων, κόμης.

Δεν μπορώ να ζήσω στη Βουλγαρία.

– Γιατί;

Γιατί δεν έχει...

– Μουλέν Ρουζ;

Κρέιζυ Χορς.

– Μα τι λέτε; Ντιπ τρελός είσαστε;

Απ’ την άλλη Κρέιζυ Χορς είμαστε κι εμείς. Άκουσα πως δίνουμε τώρα τη Θράκη σε μιαν αυτονομία μουσουλμανική, να πάρουμε αντιπαροχή τη Βόρειο Ήπειρο σαν καραμέλα, για να ησυχάσουμε. Και δίνουμε και λίγο Αιγαίο, λένε, σωτέ, για να ‘ρθουμε πάλι στα ίσια μας.

– Από Αιγαίο ξέρετε ακριβώς ονόματα;

Όχι, δεν μπορώ να σας πω. Άλλωστε όλ’ αυτά δεν πιστεύω πως ενδιαφέρουνε πια κανένανε.

– Εκτός από τους κατοίκους της Χίου ίσως.

Θα διαβαστούμε λέτε και στη Χίο;

– Και όχι μόνο. Μέσα μας όμως, μέσα σας, δεν γίνονται και μέσα σας ανακατατάξεις τέτοιες αισθημάτων και απόψεων;

Μπα. Τίποτα. Έχω, βέβαια, μια τρικυμία εσωτερική, πολλά μποφώρ, αλλά όσες οδηγίες κι αν βγαίνουνε να σταματήσει ο απόπλους μου, πέφτουνε στο κενό. Δεν είδατε που το πρώτο παιδί που γεννήθηκε το 1992 ήτανε με εξωσωματική; Τρομερό! Όλο είμαστε σε διακοπές κι η Συνέχεια είναι όλο Σε Λίγο.

– Σε λόγο;

Σε λόγο, σε λίγο.

(Αλέκος Φασιανός, Γιώργος Σταθόπουλος, Τζίμης Πανούσης, Σωτήρης Κακίσης)

– Δεν ολοκληρώνουμε πια εννοείτε;

Ναι, τα φινάλε έχουνε καταργηθεί. Έχει καταντήσει παρελθόν το φινάλε. Ό,τι και να κάνουμε ό,τι και να βλέπουμε, κόβεται συνέχεια η ροή του με το Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΕ ΛΙΓΟ.

– Μέγκα-Στάιλ.

Κρατηθείτε για μετά. Κι έτσι είναι και στη ζωή μας. Διακόπτουμε τη ζωή μας με σκέψεις τι θα κάνουμε μετά, τι θα κάνουμε μετά, και τελικά δεν κάνουμε τίποτα. Κι αυτό εμένα μ’ αρέσει. Γιατί είμαι ανώμαλος!

– Τα κανάλια φταίνε λέτε γι’ αυτό μας το κατάντημα;

Όχι. Τι να φταίνε τα κανάλια; Φτάνουμε στο κλασικό φιλοσοφικό ερώτημα.

– Αν πέσει ένα δέντρο στο δάσος και δεν είναι κανείς εκεί γύρω, πώς ξέρουμε ότι έκανε θόρυβο;

Αυτό το ξέρουμε. Αυτό ξέρω πως το ξέρουμε. Ή το ξέραμε και το ‘χουμε ξεχάσει, και θα το ξαναθυμηθούμε αργά ή γρήγορα. Γιατί με μπερδεύτε συνέχεια;

– Ορίστε, μιλήστε ελεύθερα.

Μα δεν μπορώ να μιλήσω. Μου ‘χετε απέναντι ανοιχτή την τηλεόραση, μια φανέλα του Ντασάεφ και μια υδρόγειο φωτισμένη. Δωμάτιο είν’ αυτό ή καμαρίνι; Το Κεφάλι της Γάτας παίζει τώρα;

– Τον Φάκελλο Αμαζών.

Έτσι. Να μην μείνουμε στο Κεφάλι της Γάτας, να δούμε και τίποτα παρακάτω. Μια συνάδελφος, ας πούμε, κόβει το στήθος για να κάνει καριέρα. Ένας άλλος είχε κόψει το χέρι του για να γράψει καλύτερα.

– Παλιότερα οι ζωγράφοι δαγκωνόντουσαν και κόβανε και τ’ αυτιά τους.

Όλοι κάτι πρέπει να κόψουμε. Εγώ δεν έχω βρει ακόμα τι πρέπει να κόψω. Ό,τι κόβω, το ξαναρχίζω.

– Σας ξαναβγαίνει;

Μου ξαναβγαίνει μπροστά.

– Όπως:

Έχω κόψει συμβολικά το τσιγάρο.

– Το σεξ;

Άλλο αυτό! Το ‘χετε κι εσείς αυτό; Που ψάχνουμε όλα τα έργα για βυζιά. Αν δεν έχει βυζί το έργο, δεν με συγκινεί. Καλά κάνουνε οι μοναχοί στ’ Άγιον Όρος και κόβουνε ό,τι κόβουνε. Τις γυναίκες π.χ. Που δεν αφήνουνε ούτε θυλυκιά κατσίκα να μπει, μην τους περισπάσει. Τι βλακείες καθόμαστε και λέμε τώρα; Είμαι πολύ, πάρα πολύ χάλια.

– Ο Παπανδρέου το ‘χει κόψει το σεξ;

Όχι! Εμείς δεν είμαστε πουριτανοί. Έχουμε έναν ιδιότυπο, επαρχιώτικο πουριτανισμό άλλου τύπου, καμία σχέση με τον πουριτανισμό των αγγλο-σαξώνων. Παρ’ όλα αυτά, παρουσιάστηκε ένας φθόνος για τον άνθρωπο, που πήρε την κοπέλα, ας πούμε. Κι αυτό το ‘χουνε πιάσει ακόμα κι οι ειδικοί που φτιάχνουμε το ίματζ του Μητσοτάκη, και τον βάζουνε να ‘ναι όλο σε οικογενειακές στιγμές, πολύ άσχημες, επίτηδες. Να πηγαίνει να παίρνει τη γυναίκα του απ’ το κομμωτήριο, να της μιλάει με επιτιμητικό ύφος, να φαίνεται καθαρά πως τη μισεί. Αυτό περνάει ωραία στον κόσμο, τον αγγίζει τον Έλληνα. Τον συμπονάμε τον κακομοίρη, τον λυπόμαστε, και τον βγάζουμε πρωθυπουργό, να ξεχαστεί λίγο. Είναι σοφός ο Έλληνας. Σ’ αυτό το μπάχαλο που είμαστε, μόνο ο Μητσοτάκης θα μπορούσε να είναι πρωθυπουργός.

– Κι ο Λεβέντης, οι Κεντρώοι Οικολόγοι, δεν μπορούν να μας σώσουν;

Αυτές είναι ιδεατές καταστάσεις, για τις οποίες χρειάζεται υψηλό χιούμορ άλλου βεληνεκούς. Αυτό δεν το διαθέτουμε όλοι. Δεν μπορούμε να ζητάμε τέτοια από την πλειοψηφία. Και περνάμε καλύτερα έτσι, αφήνοντας τη λάντζα, τις καλλιόπες, στους διαφόρους κατάλληλους. Δεν καταδέχεται ο Έλληνας να πέσει τόσο χαμηλά. Γι’ αυτό και δεν γεννάμε, γι’ αυτό συρρικνωνόμαστε με το έτσι-θέλω. Γιατί όπως είπε ο σύντροφος ο Δέπος πριν από λίγο...

– Κανάλι 67, Δευτέρα-Πέμπτη στις εφτά...

... ο υπερπληθυσμός είναι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα σήμερα. Εμείς μη-γεννώντας είμαστε μπροστά, μετά-μοντέρνοι, οικολόγοι, χιλιάδες χρόνια μπροστά. Τώρα θα μου πείτε, πού οδηγούμαστε;

– Ναι, πού πάμε με τον Αντί-Χριστο, με τον Μητσοτάκη, με τη Λιάνη;

Με τη Λιάνη; Δεν τη θίξαμε αυτήν; Εμένα θα μ’ άρεσε να ζω μαζί της, γιατί έχει μεταφυσικές ανησυχίες. Είναι άτομο που αναλαμβάνει υπεύθυνα πόστα, που έχει γνώμη, που δουλεύει, που σκίζεται, που κάνει αυτή όλα τα δύσκολα, Την Παραμονή τον έντυσε τον Παπανδρέου, τον πέταξε έξω και τον έβαλε να ξαναμπεί για να κάνει ποδαρικό. Τα ξέρω όλα σας λέω.

(Πορτραίτο του Τζίμη Πανούση από τον Αλέκο Φασιανό, φωτό: Σωτήρης Κακίσης)

– Μπορείτε να τα ξέρετε, αλλά δεν μας δίνετε καμία συγκεκριμένη απάντηση.

Είναι γιατί έχω την αίσθηση πως ό,τι πω και ό,τι κάνω είναι πολύ πρόσκαιρο. Και το κάνω με μια αυτή άντε να τελειώνουμε. Να σας πω πάντως τι με συγκινεί πραγματικά; Οι αναφορές μου οι καλλιτεχνικές, αυτές που αισθάνομαι πραγματικά συναδέλφους μου, που τις καταλαβαίνω απόλυτα, είναι όλες αυτές οι κοπέλες που προσπαθώντας να κάνουνε τέχνη και καριέρα, κάνουνε τα πάντα, είναι αδίστακτες.

– Που πηδιούνται αδιακρίτως;

Ναι. Αυτές είναι πιο κοντά στην Τέχνη. Η Τέχνη είναι πάντα ερήμην αυτού που την κάνει. Αν έχεις επίγνωση αυτού που κάνεις, κινδυνεύεις, γίνεσαι αυτό που λέμε «κουλτουριάρης». Ψεύτης, αποτυχημένος. Εγώ συγκινούμαι μόνο από κείνους που πιστεύουν πως αυτό που κάνουν είναι ξεφτίλα. Που κάνουν ό,τι κάνουν βιοποριστικά, για να μην πεθάνουν της πείνας. Στα σκυλάδικα, σε κάτι τέτοιους περιθωριακούς χώρους, γίνεται κάτι κάθε νύχτα.

– Σ’ εκείνο το καμπαρέ στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας που λέγαμε;

Εκεί, πραγματικά συγκινήθηκα πάρα πολύ. Με τις ρουμάνες τις χορεύτριες. Που δεν χωράγανε στην πίστα. Τόσο πολλές ήτανε. Επειδή θα ΄τανε φτηνές πολύ, τις είχανε πάρει όλες. Και βγαίνανε στη σκηνή μόνο με τον ιδιοκτήτη.

– Με τον ιδιοκτήτη;

Ναι, ο ιδιοκτήτης τραγούδαγε. Με ντύσιμο εκπληκτικό, με μια κοιλιά τεράστια, με τη ζώνη δεμένη χαμηλά, κάτω απ΄την κοιλάρα του, ολίγο πάνω από τους όρχεις. Χορογραφίες τέλειες. Αυτό είναι τέχνη, Όχι τ’ άλλα τα αμήχανα, τα τίποτα.

– Κι η Μιμή Ντενίση;

Η Μιμή Ντενίση είναι μανεκέν. Προσπαθεί να γίνει εθνική μας σταρ, λέει τώρα. Πρέπει να τη βοηθήσουμε όλοι.

– Τίνι τρόπω;

Συνεχίζοντας να κάνουμε ό,τι κάνουμε. Με ο,τιδήποτε κάνουμε τη βοηθάμε, βοηθάμε όλοι με νύχια και με δόντια να γίνει η Μιμή Ντενίση εθνική μας σταρ. Γιατί έχει ανάγκη ο τόπος την αλλαγή.

– Να πάμε από το ξανθό στο μαύρο;

Αυτή η αλλαγή είναι καλή. Νομίζω πως Καραμανλής-Βουγιουκλάκη κλείνουνε πια. Πρέπει να κλείσει ένας κύκλος, ν’ ανοίξει κάνα τετράγωνο.

– Να συνεχίσουμε με Ντενίση στη θέση Βουγιουκλάκη;

Όχι, με Ντενίση στη θέση Καραμανλή. Και στη θέση της Βουγιουκλάκης μια αδελφή, ποια θα ‘ναι. Μην είμαστε και τελείως συγκεκριμένοι, ν’ αφήνουμε και κάτι σιβυλλικό. Κι ο Γκάλης.

– Τι, ο Γκάλης;

Παίρνει λίγα. Να πάρει κι άλλα, να μην μπορεί να τα πάρει, να πούνε πως παίρνει κοκαΐνη, να πάει σαν Σούγκαρ, σαν Μωρό του Ελαφιού, να παίξουνε οι νεότεροι, να τη γλιτώσουμε φτηνά, μέχρι να τα πάρουνε κι αυτοί, να ‘ρθουνε άλλοι.

– Κι ο Μαραντόνα έτσι πήγε.

Επειδή αυτός είναι και κοντός. Άλλο μεγάλο θέμα οι κοντοί! Μεγάλο πρόβλημα. Όχι ότι εγώ σκίζω. Πόσο είστε εσείς;

-Ένα κι ογδόντα.

Κι εγώ ένα κι εβδομήντα πέντε είμαι. Αλλά κι ο Μικρούτσικος ισχυρίζεται πως είναι ένα κι εβδομήντα πέντε! Δεν τον κάνω πάνω από ένα κι εξήντα οχτώ. Δύσκολα πατάς γκάζι όταν είσαι κοντός. Εγώ φτάνω γιατί έχω εκτόπισμα και πιέζω προς τα κάτω το κάθισμα. Αν δεν είχα εκτόπισμα, θα πήγαινα όλο με ταξί. Οι κοντοί, πάντως, έχουνε χαρίσματα σεξουαλικά.

– Τεράστια όργανα;

Τεράστια. Άλλο να σας το λέω, κι άλλο να το δείτε. Αλλά αισθάνονται μειονεκτικά γιατί μας έχει πάρει μπάλα το αμερικάνικο πνεύμα υπέρ της ποσότητας. Στις καθημερινές εκφάνσεις όμως του βίου δημιουργείται μια αναπτέρωση λόγω της υποστήλωσης του οργάνου, και η μεγαλοσύνη σου μεταφυσικά σιγά-σιγά παίρνει το δρόμο της. Ο Παράδεισος περιμένει.

– Ποιους θα θέλατε σε μια γωνιά του Παραδείσου μαζί σας;

Εγώ είμαι άνθρωπος που μ’ αρέσει ν’ ακούω. Δεν τη βρίσκω να μιλάω. Θα ‘θελα μαζί μου μερικούς εκλεκτούς πεθαμένους. Τον Βαμβακάρη, π.χ. Που ‘χε πει εκείνο το ωραίο ανέκδοτο στην Αντίπαρο, που πήγαινε κι αυτός. Που ‘χανε κοιμίσει έναν Εγγλέζο τουρίστα παλιά κάτι Έλληνες στο κρεβάτι τους, κι αυτός τον έχωσε στη γυναίκα. Και της λέει ο άντρας, «Πες του τίποτα!». Κι είπε η γυναίκα, «Τι να του πω, που δεν ξέρω ξένα;»

– Του Βαμβακάρη είν’ αυτό;

Του Βαμβακάρη. Να σας πω κι ένα αίνιγμα;

-Πείτε.

Από τι παθαίνεις φλεβίτιδα;

-Από την ορθοστασία.

Γι’ αυτό έχω και στον πούτσο μου!

– Μάλιστα.

Δεν είναι φοβερό που δεν μπορώ να μιλήσω ποτέ σοβαρά; Και γαμώ τις άμυνες!

– Κι από τους ζώντες, κανένας δεν σας κάνει, για συνομιλητής;

Τι να πούμε; Αν ξέρει κανένας καμιά ιστορία, θα ‘θελα να μου την πει.

– Πώς να τελειώσουμε;

Με Βαμβακάρη πάλι. Μ’ ένα τραγούδι του Βαμβακάρη.

– Σας ακούμε:

«Τι πάθος ατελείωτο που είναι το δικό μου! Όλοι να θέλουν τη ζωή, κι εγώ το θάνατό μου ! »

(Περιοδικό Βαβέλ, τεύχος 129, Φεβρουάριος ’92)

(Τζίμης Πανούσης, φωτό: Σωτήρης Κακίσης)