ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ - ΥΠΟΓΕΙΑ ΡΕΥΜΑΤΑ
ΤΟΥΣ ΕΧΩ ΒΑΡΕΘΕΙ
LEGEND
Με 15 τραγούδια σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου, διασκευασμένα και ερμηνευμένα από τα Υπόγεια Ρεύματα, και 73 λεπτά διάρκεια, ο δίσκος «Τους έχω βαρεθεί» είναι σίγουρα χορταστικός. Και γίνεται ακόμα πιο χορταστικός αν αφουγκραστούμε όλους τους αιώνες ιστορίας, όλα τα ποτάμια αίματος, όλες τις δονήσεις συλλογικών πόθων που πάλλονται μέσα του. Γιατί τούτο υπήρξαν τα πολιτικά τραγούδια του Μικρούτσικου: κιβωτοί υψηλής ποίησης και νοημάτων, μεγεθυντικοί φακοί ολόκληρων εποχών και σύνθετων ιστορικών διαδικασιών. Δεν είναι μόνο ο Λόγος που έκανε αυτά τα τραγούδια επαναστατικά: Αλκαίος, Αναγνωστάκης, Ελευθερίου, Καββαδίας, Μπίρμαν, Μπρεχτ, Τριπολίτης, Ρίτσος, Χικμέτ… Είναι και οι πρωτοποριακές μουσικές διαδρομές του Μικρούτσικου. Η «Καντάτα» των ατονάλ πειραματισμών και η «Μουσική Πράξη» των δύο κλαρινέτων μπορεί να γράφτηκαν χθες αλλά παραπέμπουν στο αύριο.
Αυτό καθιστούσε εξαρχής δύσκολο το έργο των Υπογείων Ρευμάτων ως διασκευαστών. Όμως, ο Γρηγόρης Κλιούμης (ερμηνεία-κιθάρες), ο Κώστας Παρίσης (κιθάρες), ο Απόστολος Καλτσάς (ηλ. μπάσο) και ο Τάσος Πέππας (ντραμς) απέδειξαν ότι ορθά θεωρούνται μέλη ενός από τα κορυφαία ροκ συγκροτήματα στη χώρα μας. Το κύριο χαρακτηριστικό του δίσκου είναι η ποικιλία και η πολυμορφία της καταρχήν ροκ μουσικής φόρμας του. Οι διασκευές των Ρευμάτων δεν αποτυπώνουν ένα μόνο ροκ ηχόχρωμα, αλλά εμπεριέχουν ταυτόχρονα πολλαπλές εκδοχές του, εγκυμονούν διαφορετικές τάσεις του. Είναι εμφανές ότι το συγκρότημα παίζει στα δάχτυλα όλη την ιστορία της ροκ, απ’ τη ψυχεδελική εκδοχή των Pink Floyd και την πρωτοπορία ενός Frank Zappa μέχρι τις νεότερες προσεγγίσεις των U2. Έτσι, αντιμετωπίζει κάθε τραγούδι ξεχωριστά, αποφεύγοντας την παραγωγή ενός ομοιογενούς, γραμμικού ροκ ήχου.
Σοφά σκεπτόμενος, ο Κλιούμης δεν «αναμετριέται» με τις παλαιότερες ερμηνευτικές εκδοχές των τραγουδιών. Πώς εξάλλου να αναμετρηθείς με τη Δημητριάδη, τον Κούτρα, τον Μεράντζα, τον Μητροπάνο και τον Νταλάρα; Αντίθετα, παραδίδει ερμηνείες αποστασιοποιημένες, σχεδόν Μπρεχτικές, ερμηνείες ολότελα δικές του που δεν παραπέμπουν πουθενά αλλού. Σημειώστε τη συνύπαρξή του με τον Μικρούτσικο στο Spleen, το μοναδικό καινούργιο τραγούδι του δίσκου, όπου οι δυο τους κυριολεκτικά «τα σπάνε».
Είναι δύσκολο να βρεθεί ψεγάδι σε έναν εξαιρετικό δίσκο, ίσως το δίσκο της χρονιάς. Εντελώς λανθασμένη πρακτική της εταιρείας είναι η μη αναγραφή του έργου όπου ανήκει κάθε τραγούδι. Επίσης, υποκειμενική μου αίσθηση είναι ότι το πιάνο του Μικρούτσικου θα μπορούσε σε κάποια σημεία να λείπει, χωρίς να αμφισβητώ την αυτόνομή αισθητική του αρτιότητα. Πόσο σκόπιμη είναι η προσθήκη της πιανιστικής εισαγωγής στο «Άννα μην κλαις», όταν υπάρχει ήδη η ηχογράφηση του ’89 απ’ τις Βρυξέλλες με τη Γαλάνη; Κάτι παρόμοιο ισχύει για την εισαγωγή στο «Ανεμολόγιο» και τη «Δίκοπη ζωή». Ίσως, δηλαδή, η ενορχήστρωση θα μπορούσε να είχε αφεθεί περισσότερο στην «ιερόσυλη» διάθεση των Ρευμάτων, χωρίς το γνώριμο αποτύπωμα της πιανιστικής δεξιοτεχνίας του Μικρούτσικου. Απ’ την άλλη, είναι ευφυέστατη η προσθήκη της τρομπέτας του Ανδρέα Πολυζωγόπουλου σε τρία τραγούδια, και του τρομπονιού του Αντώνη Ανδρέου σε μια αγνώριστη «Ρόζα».
Επιτρέψτε μου ένα πολιτικό σχόλιο για το τέλος, μιας και αναφερόμαστε σε ένα βαθιά πολιτικό έργο. Η ακρόαση αυτού του δίσκου εκ μέρους μου συνέπεσε με δύο φαινομενικά ασήμαντα γεγονότα: την δημοσίευση στον Ριζοσπάστη ενός λιβελογραφήματος του Μάκη Μαΐλη κατά της νεκρής Έλλης Παππά, και τη συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα σε συνέδριο του περιοδικού Economist για την «πράσινη ανάπτυξη»… Μια σκέψη στριφογυρνάει στο μυαλό μου: ότι τελικά κάποιοι ένθεν και ένθεν δεν κατάλαβαν τίποτα, μα τίποτα, απ’ τα τραγούδια που οι ίδιοι τραγούδησαν. Βεβαίως, εδώ δεν τα κατάλαβαν μερικοί απ’ τους δημιουργούς τους, οι ακροατές τους μας πείραξαν; Ας ελπίσουμε ότι οι επόμενοι που θα έρθουν, όσοι γεννιούνται σήμερα στους δρόμους των Δεκέμβρηδων τραγουδώντας τις δικές τους «Γαμμαγραφίες» και τους δικούς τους «Μικρόκοσμους», θα ακουμπήσουν λίγο βαθύτερα στις ιδέες και τα τραγούδια τους .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου