Για το "Γκόλεμ" του Νίκου Χαλβατζή

Νίκος Χαλβατζής

Γκόλεμ

LYRA

Ο τραγουδοποιός Νίκος Χαλβατζής, μόνιμος κάτοικος Κοζάνης, συστήθηκε στο ευρύ κοινό το 2006 όταν κυκλοφόρησε ο δίσκος «Πλάνο Εξόδου» σε παραγωγή Σωκράτη Μάλαμα. Πρόσφατα, κυκλοφόρησε το «Γκόλεμ», ο δεύτερος δίσκος του, με δέκα τραγούδια. Το ύφος τους κινείται στο χώρο της χαμηλόφωνης, ροκ μπαλάντας, με επιρροές από Μάλαμα έως Queens of the stone age. Αν όμως το ύφος των περισσότερων τραγουδιών είναι γνώριμο, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τα υλικά που χρησιμοποιούνται εκτός της βασικής δομής των τραγουδιών: δείγματα ήχων και φωνών, αποσπάσματα από πρόβες και ταινίες, διαφημίσεις επαρχιακού ραδιοφώνου, διάλογοι περί κλειτοριδεκτομής και πολυπολιτισμικότητας. Είναι άγνωστο εάν η αδυναμία έκφρασης των νέων δημιουργών μέσω του συμβατικού καλλιτεχνικού είδους που ιστορικά ονομάζουμε τραγούδι πρέπει να εκληφθεί ως τέτοια, ως αδυναμία δηλαδή, ή ως προτέρημα. Πάντως, ο Χαλβατζής συνθέτει το παζλ των ήχων του με μαεστρία, παραδίδοντας μαθήματα σύγχρονης ενορχήστρωσης. Γεγονός είναι όμως ότι η οχτώ (8) λεπτών παύση στο τελευταίο track ακούγεται ως ξαναζεσταμένο φαγητό, επαναλαμβάνοντας τον πρώτο διδάξαντα Θανάση Παπακωνσταντίνου.

Στα αυτιά ενός άθεου, οι στίχοι ακούγονται αφόρητα θρησκευόμενοι και επαναλαμβανόμενα μεταφυσικοί. Τα θρησκευτικά μοτίβα διαχέονται σε όλο το δίσκο, σε κάθε τραγούδι, σε βαθμό που να καθιστούν το «Γκόλεμ» ένα μονοθεματικό δίσκο: σταυροί, θεόσταλτα ηχεία, θαύματα, ιερά, πίστη, συλλήψεις, ύδατα που υποχωρούν, ο χριστός, και το Σώμα που γεννιέται μέσα από το σώμα. Προφανώς και δεν είναι οι «Ακροάσεις» ιερά εξέταση, προφανώς και κάθε καλλιτέχνης ελεύθερα πρέπει να εκφράζεται και να γράφει. Τι είναι όμως αυτό που ωθεί ολοένα και περισσότερους καλλιτέχνες στην αναζήτηση του μεταφυσικού; Δεν υπάρχουν αρκετά πάθη στη γη μας, τόσα ώστε να μη χρειάζεται να στρέψουμε το κεφάλι μας στον ουρανό; Σε άλλες εποχές, οι συνθήκες που βιώνουμε σήμερα θα γεννούσαν ίσως ένα αμιγώς πολιτικό τραγούδι. Στη σημερινή κοινωνία και στο κυρίαρχο σύστημα μουσικής παραγωγής γεννούν μία στην καλύτερη περίπτωση ηθικο-κεντρική αντίληψη της πραγματικότητας.

Ερμηνευτικά, η φωνή του Χαλβατζή ακολουθεί τα χνάρια του Μάλαμα, ως επί τω πλείστο ψιθυρίζοντας χωρίς εξάρσεις. Αυτό είναι απόλυτα νόμιμο αν είσαι ο Leonard Cohen, αλλά ο Χαλβατζής δεν είναι Cohen. Αντίθετα, στο «τέλος…» η Μαρία Παπαγεωργίου τραγουδά τόσο σπαρακτικά, ώστε να διερωτάται κανείς γιατί οι νέοι τραγουδοποιοί μας επιλέγουν να ερμηνεύουν οι ίδιοι τα κομμάτια τους. Τι προσθέτει στο έργο τους; Γεγονός είναι ότι εδώ και κάμποσο καιρό, η μόδα των τραγουδοποιών που τραγουδούν οι ίδιοι τα πονήματά τους έχει φτάσει στα όριά της. Συνολικά, πάντως, ο Νίκος Χαλβατζής παραδίδει έναν απόλυτα προσωπικό δίσκο, εκφράζει άφοβα ό,τι πρεσβεύει, καταθέτει εξαιρετικά δείγματα πρωτότυπης ενορχήστρωσης, και οικοδομεί το δικό του, ιδιόμορφο μουσικο-ποιητικό κόσμο. Για όλα αυτά, αξίζει της προσοχής και της επικρότησής όλων μας.

Ηρακλής Οικονόμου

(Εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ)