Συνέντευξη με τον Λεωνίδα Μαριδάκη

Λεωνίδας Μαριδάκης:

«Μουσική είναι οι άνθρωποι γύρω μου»

τη συνέντευξη έλαβε ο Ηρακλής Οικονόμου

(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ)

Ανήκει στη νέα, ελπιδοφόρα γενιά των ελλήνων τραγουδοποιών. Στη δεύτερη δισκογραφική του έξοδο, καταθέτει ένα έργο …«Σε βάθος δρόμου», ταξιδιάρικο αλλά και λυρικό. Βασικά χαρακτηριστικά του η ρυθμική ποικιλία και ο ποιητικός λόγος. Στη συζήτηση που ακολουθεί, μοιράζεται μαζί μας το …πάθος των αναχωρήσεων, αλλά και τη δυναμική εμπλοκή του με την κοινωνική πραγματικότητα. Ο κύριος Λεωνίδας Μαριδάκης!

- «Σε βάθος δρόμου», λοιπόν. Ποιος δρόμος σε έβγαλε στο νέο σου δίσκο;

Στην πραγματικότητα αυτό που μεσολάβησε μεταξύ των δύο δίσκων ήταν το στοίχημα με τον εαυτό μου για ένα επόμενο βήμα, εμπειρίες, διαβάσματα, νέοι, σπουδαίοι συνεργάτες που προστέθηκαν, κάποιοι άλλοι που αποχώρησαν... Έκανα θέμα της δουλειάς την εμμονή που έχω τα τελευταία χρόνια με την ιδέα της φυγής. Καράβια, τρένα, αεροπλάνα... ο δρόμος σαν μια φαντασίωση. Αυτό το στοιχείο, λοιπόν, μπλέχτηκε με ένα ταξίδι που είχα κάνει στην Κούβα, με περίεργα βιβλία, όπως το «Πορτ Σουδάν» του Ολιβιέ Ρολέν, από το οποίο εμπνεύστηκα να γράψω το «Άγριο όνειρο», με τον «Ποιητή στη Νέα Υόρκη» του Λόρκα, από όπου βγήκε το Σαντιάγο, με το «On the road» του Τζακ Κέρουακ που γέννησε το πρώτο τραγούδι του δίσκου. Αυτός ο δίσκος είναι ένα road movie για τα αυτιά.

- Ταξιδιάρικη ακούγεται η διάθεσή σου. Φεύγεις αναζητώντας το καινούργιο, ή προσπαθώντας να γλιτώσεις από όσα μας ζώνουν;

Η ιδέα της φυγής είναι και το κουκούτσι, ο πυρήνας της δουλειάς. Έχει πολλά πρόσωπα. Είναι ο δρόμος, η βουτιά σε ένα μυθιστόρημα, η φυγή από μια σχέση, ο δισταγμός, το πισωγύρισμα... είναι από την άλλη πλευρά ο κόσμος στο δρόμο, τα κινήματα ή τα ταξίδια του Κέρουακ και του Λόρκα προς το ανεξερεύνητο κομμάτι του εαυτού μας. Η φυγή δεν είναι λύση –αν και είναι κάποτε– και είναι σημαντικό πιστεύω καθώς ζούμε μέσα σε "όσα μας ζώνουν", όπως το είπες, να βρίσκουμε τρόπους να διατηρούμε κάτι που να μας συναρπάζει στη ζωή μας, που να μας δίνει δύναμη και νόημα να στεκόμαστε στα πόδια μας.

- Ο δίσκος είναι έκδοση του Μετρονόμου, αλλά σε δική σου παραγωγή. Δεν συνάντησες κάποιον που να θελήσει να επενδύσει στο έργο σου; Τελικά οι παραγωγοί και οι εταιρείες μας τελείωσαν;

Ναι, ο δίσκος είναι σε δική μου παραγωγή... Είχα δείξει αρχικά το ντέμο σε κάποιες εταιρείες, αλλά δεν υπήρξε ανταπόκριση. Σκέφτηκα πως μια τέτοια εξέλιξη έχει και πολλές θετικές πλευρές, μαζί με τις όποιες δυσκολίες της, και το πήρα πάνω μου χωρίς να διστάσω. Έτσι μπήκα στο στούντιο και έβγαλα, με τη γενναιόδωρη συμβολή των συνεργατών, ακριβώς τον ήχο που είχα φανταστεί για αυτά τα τραγούδια. Έπειτα απευθύνθηκα, με έτοιμο πια το υλικό, στον Θανάση Συλιβό, διευθυντή των μουσικών εκδόσεων ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ, έναν άνθρωπο που έχει πάθος με τη μουσική και που μπορούσα να συνεννοηθώ όπως πρέπει.

- Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τον αγγλικό στίχο. Με τους στίχους σου και τον λόγο γνωστών ποιητών, επιμένεις …ελληνικά. Δεν φοβάσαι μήπως θεωρηθείς «ντεμοντέ»;

Σημασία έχουν οι ιστορίες… το τι λες, πως φτάνεις στα άκρα την εκφραστική σου δυνατότητα, το αποτέλεσμα. Εμένα η ελληνική γλώσσα μου κουδουνίζει συγκλονιστική στα αυτιά μου, έχει νοήματα, κοψίματα, με βομβαρδίζει με εικόνες και λόγια ποιητών… είναι προς το παρόν για μένα το πιο κατάλληλο μέσο για να κεντράρω σε ένα αίσθημα. Μου αρέσει επίσης πολύ και η κόντρα ή η φρεσκάδα που βγάζει το σμίξιμο της ελληνικής γλώσσας με το swing, τη bossa nova ή το ska. Η ελληνική εναλλακτική σκηνή, στην οποία κατά κάποιον τρόπο ανήκω κι εγώ, χαρακτηρίζεται από ποικιλότητα. Παρ' όλο που κάποια παιδιά όπως η Μόνικα ή ο Λόλεκ τα πάνε θαυμάσια και έχουν ανοίξει ένα νέο τοπίο με τις αγγλόφωνες μπαλάντες τους, θα ήταν λάθος να χαρακτηριστεί η ελληνική εναλλακτική σκηνή από ένα μόνο ρεύμα. Άλλωστε από τον Γιάννη Αγγελάκα μέχρι τον Κωστή Μαραβέγια και την Μάρθα Φριντζήλα βλέπουμε πως η ελληνική γλώσσα στα τραγούδια δεν σταματάει ποτέ να ανασαίνει και να εξελίσσεται.

- Ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του δίσκου, το γνωστό «Στο Σαντιάγκο» του Λόρκα, μιλάει για την Κούβα. Τι έχει αυτό το νησί και συνεχίζει να μας απασχολεί;

Είχα την τύχη, πριν μερικά χρόνια, να μείνω για δύο μήνες εκεί, γυρίζοντας τον τόπο απ' άκρη σ' άκρη. Σε αυτό το νησί –που μοιάζει με κροκόδειλο– της Καραϊβικής, πρέπει να κρύβεται ένα όνειρο... δεν εξηγείται αλλιώς. Κρύβεται κάπου ανάμεσα στη σάλσα, την επανάσταση, στις καλλίγραμμες μουλάτες και στους φοίνικες. Για μένα και σε ταινίες, όπως το "Φράουλα και σοκολάτα", του Κουβανού σκηνοθέτη Tomás Gutiérrez Alea, στο μικροσκοπικό πουλί κολίμπρι ή τη "μαριπόσα" το πανέμορφο –εθνικό τους– λουλούδι... Φαίνεται πως ο καθένας μπορεί να βρει σε αυτό το εξωτικό νησί και κάτι πολύ δικό του. Στα σουρεαλιστικά λόγια του Λόρκα, –στη συγκεκριμένη μετάφραση του Βασίλη Λαλιώτη– εγώ βρήκα το σκηνικό για το ιδανικό κουβανικό road movie. Και ο ίδιος ο Λόρκα όταν πάτησε το πόδι του στην Κούβα αναφώνησε: "Και εδώ η παγκόσμια Ανδαλουσία;"

- «Κι έχουμε χάσει ήδη … στης ήττας το ταξίδι» γράφεις. Καλά, πότε πρόλαβε να χάσει η γενιά σου; Και από ποιόν;

Αυτό το τραγούδι το έγραψα διαβάζοντας το μυθιστόρημα "Πόρτ Σουδάν" του Ολιβιέ Ρολέν. Μιλάει για έναν άνθρωπο που αυτοεξορίζεται πληγωμένος από τον Έρωτα και την ήττα της γαλλικής αριστεράς μετά το 1968. Είναι ένα πολύ ωραίο βιβλίο με στοιχεία αστυνομικής πλοκής που διαδραματίζεται σε μια μακρινή και ξεχασμένη από το θεό χώρα, το Σουδάν. Η δικιά μου, βέβαια, γενιά δεν πρόλαβε να παλέψει, κληρονόμησε κατευθείαν ένα αλωμένο και ξεσαλωμένο ιδεολογικά περιβάλλον. Τώρα, βέβαια, η νέα πραγματικότητα μας χτυπάει την πόρτα και αναγκαζόμαστε να πάρουμε θέση... κατά τη γνώμη μου οφείλουμε να είμαστε πολύ υποψιασμένοι απέναντι σε αυτά που σήμερα μας τάζουν οι οικονομικο-πολιτικές ελίτ. Πρέπει να δίνουμε το παρών εκεί που αποφασίζονται τα θέματα που αφορούν τη ζωή μας και ο σύγχρονος κόσμος σαν να έχει φτιαχτεί για να μας αποθαρρύνει και να μας αποτρέπει να το κάνουμε. Σε πρώτη φάση πιστεύω πρέπει να "ξύσουμε" την τηλεόραση από το σπίτι μας.

- Σε θυμώνει κάτι στη σημερινή Ελλάδα;

Με θυμώνει ότι έχουμε μάθει να μην αγαπάμε τον εαυτό μας, ότι συνεχίζουμε σαν λαός να επιμένουμε σε πρόσωπα και κατευθύνσεις που δεκαετίες τώρα ρημάζουν τον τόπο και τις ζωές μας. Τώρα που τα άλλοθι όλο και λιγοστεύουν και είμαστε με την πλάτη στον τοίχο, πιστεύω θα υπάρξει αφύπνιση στον κόσμο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει μονόδρομος, όπως προσπαθούν να μας πείσουν οι επιτήδειοι δυνάστες μας. Είμαστε σαν απλήρωτοι ηθοποιοί που μας έχουν μοιράσει ρόλους σε μια κωμωδία, την ελληνική πραγματικότητα. Δεν μας αξίζει τέτοια τύχη.

- «Η αγάπη νικάει» γράφει ο επίλογος του δίσκου. Εκτός από την πολυπόθητη αγάπη, βλέπεις σήμερα κάποια άλλη διέξοδο στα ατομικά και συλλογικά μας αδιέξοδα;

Ο Σέξπιρ κάπου γράφει: "Η αγάπη δεν πηγαίνει με τις ώρες και με μίλια, γιατί θα βρει την άκρη, πάντα και παντού." Είναι ωραίο. Το έχω βάλει με κάποιον τρόπο και σε ένα από τα καινούρια τραγούδια μου. Η αγάπη δεν είναι μια διέξοδος για μένα. Θέλει στοργή να ανθίσει, και είναι ένα αίνιγμα ή ένα ζητούμενο, σημαντικό, όπως και τα υπαρξιακά ή κοινωνικά ζητούμενα. Σε κάποιο ραδιόφωνο με ρώτησαν παίρνοντας πάσα από το "Γυρεύω το σκοτάδι σου" για τη "σκοτεινή" πραγματικότητα που ζούμε αυτόν τον καιρό. Τους απάντησα πως είναι ένα διαφορετικό θέμα, καθώς το σκοτάδι μιας γυναίκας μπορεί να είναι εξαιρετικά ελκυστικό! Πρέπει να παλεύουμε λοιπόν για την αγάπη, όπως και για τα εργασιακά και κοινωνικά μας δικαιώματα.

- Σε βάθος …χρόνου και όχι μόνο …δρόμου, τι μας επιφυλάσσεις μελλοντικά;

Ζωντανές εμφανίσεις, κινηματική διάθεση, λάιβ με ενέργεια. Ξεκινήσαμε με παρουσίαση της δουλειάς στην «Αυλαία» και συνεχίζουμε με παραστάσεις στον υπέροχο χώρο «Trova» στο Μοναστηράκι. Μουσική για μένα είναι οι άνθρωποι γύρω μου, για αυτό έχω ανάγκη να μοιράζομαι αυτό που κάνω. Αλλά όπως είχε πει και ο Πικάσο κάποτε: "Αν ξέραμε ακριβώς τι θέλουμε να κάνουμε, δεν θα είχε νόημα, θα ήταν βαρετό". Το κάθε επόμενο βήμα οφείλουμε να το ανακαλύπτουμε, με περιέργεια. Με προσδοκία και ερωτική διάθεση.