Ο Μάνος Χατζιδάκις για την ...κομμουνιστική Λιλιπούπολη

"Η «Λιλιπούπολη» υπήρξε γέννημα μιας φιλελεύθερης και πειραματικής ραδιοφωνίας από τη μια, του Τρίτου προγράμματος - κι από την άλλη, μιας ομάδας νέων ανθρώπων με πολύ ταλέντο που συγκεντρώθηκαν στο Τρίτο και δούλεψαν ελεύθερα με κέφι, με αξιοπρέπεια κι αυτοσεβασμό.

Αυτό βέβαια δεν στάθηκε εμπόδιο στο να εξοργιστεί η αντιδραστική παραδημοσιογραφία του ελληνικού Τύπου που χαρακτήρισε την «Λιλιπούπολη» σαν … κομμουνιστική. Ίσως γιατί πρώτη φορά κάποιοι μιλούσαν στα παιδιά υ π ε ύ θ υ ν α με καθαρή ποιητική γλώσσα θίγοντας θέματα που βασανίζουν και πονάν τον τόπο, κι όχι σαν εκπαιδευτικοί ή γονείς ανόητοι που συμπεριφέρονται στα παιδιά, λες κι αποτείνονται σε υποανάπτυκτους και ατελείς οργανισμούς με θέματα ανώδυνα και γλώσσα απονεκρωμένη και συμβατική.

Όμως εκεί που θέλω να σταθώ, είναι στο περιεχόμενο αυτών των δύο δίσκων που είναι η μουσική και οι στίχοι των τραγουδιών της «Λιλιπούπολης». Την μουσική την γράψανε τρεις νέοι συνθέτες - η Πλάτωνος, ο Μαραγκόπουλος κι ο Κυπουργός - προικισμένοι και οι τρεις με αληθινό μουσικό ταλέντο, με καλλιέργεια κι ευφυία, που μαζί με την ευφάνταστη και τεχνικώτατη ενορχήστρωση που οι ίδιοι έκαναν στα τραγούδια τους σφραγίσανε μελωδικά την φημισμένη αυτή εκπομπή του Τρίτου, με τρόπο ανεξίτηλο. Και η Μαριαννίνα Κριεζή που έγραψε όλους τους στίχους, με ιδιοφυία κατάφερε να ξαναζωντανέψει ελληνικές λέξεις χρήσεως καθημερινής, να τις αναπλάσει και να τις τοποθετήσει ευαίσθητες, νεανικές σαν να γεννήθηκαν χτες, μεσ’ στους ευρηματικούς στίχους των τραγουδιών. Και πέτυχαν κι οι τέσσερις, ένα μοναδικό και λαμπερό επίτευγμα μουσικής και ποίησης για τα παιδιά και για το Ραδιόφωνο. Ανεπανάληπτο και καθοριστικό μες στην ελληνική πραγματικότητα.

Γι’ αυτό είμαι δικαιολογημένα υπερήφανος που είδα πρώτος την σημασία της «Λιλιπούπολης», σαν Δ/ντής του Τρίτου πριν από πέντε περίπου χρόνια και που διευθύνω σήμερα σαν μουσικός τα τραγούδια της στην πρώτη δισκογραφική τους παρουσία. Είμαι δε σίγουρος ότι συμβάλλω σ’ ένα αποτέλεσμα πολύ υψηλού επιπέδου που δεν στοχεύει μόνο στα παιδιά, αλλά σ’ ολόκληρη την σύγχρονη νεανική ευαισθησία του τόπου μας".

Μάνος Χατζιδάκις

Για το "Χελιδών ηδομένη..." του Χρήστου Λεοντή

Χρήστος Λεοντής

Χελιδών ηδομένη…

ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ

Η έκδοση «Χελιδών ηδομένη…» είναι ένα από τα μουσικά γεγονότα της χρονιάς. Περιλαμβάνει τη μουσική και τα τραγούδια που έγραψε ο Χρήστος Λεοντής για πέντε κωμωδίες του Αριστοφάνη (Αχαρνής, Σφήκες, Ιππής, Πλούτος και Ειρήνη), ηχογραφημένα ζωντανά από ένα ασφυκτικά κατάμεστο Ηρώδειο τον Αύγουστο του 2005. Ο τίτλος «Χελιδών ηδομένη» συναντάται ως φράση στην Ειρήνη και υποδηλώνει το χελιδόνι που χαίρεται με το τραγούδι του. Τα τραγούδια ερμηνεύουν ο Πέτρος Δαμουλής, ο Δώρος Δημοσθένους, ο Γιάννης Κούτρας, η Μαρία Σουλτάτου και η Ιωάννα Φόρτη. Συμμετέχουν η Μικτή Χορωδία του Δήμου Κηφισιάς υπό τη διεύθυνση του Θανάση Αρβανίτη, 17μελής ορχήστρα υπό τη διεύθυνση του συνθέτη, και ο Σπύρος Παπαδόπουλος στο ρόλο του αφηγητή.

Έχοντας γράψει μουσική για πάνω από 100 θεατρικά έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, καθώς και για 30 περίπου παραστάσεις αρχαίου δράματος, ο Λεοντής μπορεί να θεωρηθεί ως ο κατεξοχήν θεατρικός συνθέτης της έντεχνης-λαϊκής δημιουργίας. Παράλληλα, είναι ένας βασικός κρίκος της λαμπρής πορείας του Αριστοφάνη στην ελληνική μουσική. Η οπτική του πάνω στον αρχαίο κωμωδό οικοδόμησε ολόκληρη σχολή, εμπνεόμενη από μία πρωτογενή λαϊκότητα, τη μουσική παράδοση παραδοσιακής μουσικής και τον ήχο της αγροτικής ζωής και εμπειρίας. Το αρχαίο δράμα αντιμετωπίζεται εδώ ως μορφή λαϊκής τέχνης. Στα μάτια του Λεοντή, ο Αριστοφάνης παίρνει λαϊκούς μύθους και τους μετουσιώνει σε θεάματα. Ο Αριστοφάνης, για τον Λεοντή, είναι μια λαϊκή υπόθεση.

Το 1994, η Κρατική Ορχήστρα Ελληνικής Μουσικής υπό τη διεύθυνση του Σταύρου Ξαρχάκου παρουσιάζει την παράσταση «Αριστοφάνους Έξοδος». Μια δεκαετία αργότερα, ο Λεοντής επεξεργάζεται μοτίβα και ρυθμούς και σχηματίζει τις πέντε μουσικές ενότητες του έργου «Χελιδών ηδομένη…» Κύριο χαρακτηριστικό του έργου είναι η αυτονομία πέρα και έξω από τη θεατρική σκηνή και την παράσταση για την οποία γράφτηκαν. Η καλαίσθητη έκδοση περιλαμβάνει και την οπτικοποιημένη εκδοχή της συναυλίας σε dvd, η οποία δίνει στον ακροατή-θεατή τη δυνατότητα να απολαύσει το Χοροθέατρο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος σε χορογραφίες του Κωνσταντίνου Ρήγου. Το εξώφυλλο κοσμεί έργο του Διονύση Φωτόπουλου για την Ειρήνη, ενώ στα ενδότερα της δίγλωσσης (ελληνικά-αγγλικά) έκδοσης θα βρείτε σπάνιο αρχειακό υλικό, τους στίχους των τραγουδιών και ένα κατατοπιστικό κείμενο του Φίλιππου Τσαλαχούρη. Συνολικά, ένα έργο - σταθμός στην εργογραφία του Λεοντή αλλά και σημείο αναφοράς της πορείας του πάντα επίκαιρου Αριστοφάνη στα μουσικά μας πράγματα.

Ηρακλής Οικονόμου

(Εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ)

Για τον "Απόπλου" των Μιχάλη Τερζή και Δημήτρη Λέντζου

ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΕΡΖΗΣ - ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΝΤΖΟΣ
ΑΠΟΠΛΟΥΣ
ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ

Από το «Ύμνος και Θρήνος για την Κύπρο» μέχρι τα «Μανιάτικα» και το «Όλη τη μουσική μες στην αγάπη βάλε», ο Μιχάλης Τερζής έχει διαγράψει τη δική του διακριτή πορεία στο έντεχνο-λαϊκό τραγούδι. Στον «Απόπλου» παρουσιάζει με ευχέρεια ένα μέρος των μελωδικών και ρυθμικών του εργαλείων. Στιβαρές λαϊκές δημιουργίες (Πρόσωπα βυζαντινά, Από το άλλο στο αλλού, Μικρές ιστορίες, Δεν τη μπορώ τη μοναξιά), αιγαιοπελαγίτικοι μπάλοι (Απόπλους), λυρικές μπαλάντες (Ο θίασος), πολυφωνικά μοιρολόγια (Μάνα μοναχή) συνθέτουν ένα ενδιαφέρον ψηφιδωτό. Στη δημιουργία του, ο στίχος παίζει κομβικό ρόλο. Ο Δημήτρης Λέντζος μετά τον «Έρωτα Αρχάγγελο» του Λεοντή και το «Φαγιούμ» του Νεοφυτίδη φτιάχνει πλέον τη δική του σχολή, όντας σε διάλογο με τον Νίκο Καββαδία αλλά και με τον Ηλία Κατσούλη. Στίχοι με όμορφες εικόνες, εσωτερικό ρυθμό, απλότητα αλλά και μεγάλα νοήματα, στίχοι που συνομιλούν με τον ακροατή αποφεύγοντας το διδακτισμό.

Δυστυχώς, το ωραιότερο τραγούδι του δίσκου, ο συγκλονιστικός «Θίασος», έτυχε μιας κακής ερμηνείας από τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα. Με όλο το σεβασμό στον καλό μας τραγουδοποιό, τα φάλτσα και οι βραχνάδες του προσβάλλουν τον ακροατή … μια και έξω, όπως φαίνεται ότι ήταν και η ηχογράφηση στο στούντιο. Πώς το επέτρεψε ο ίδιος, και πώς του το επέτρεψαν; Κατά τα λοιπά, η ερμηνευτική ομάδα των Γεράσιμου Ανδρεάτου, Παντελή Θεοχαρίδη, Κώστα Μακεδόνα, Γιώργου Μπαγιώκη, Γιώργου Νταλάρα, Σοφίας Παπάζογλου και Πίτσας Παπαδοπούλου είναι εξαιρετική, αν και στο βωμό της θυσιάζεται εν μέρει η συνολική ενότητα του έργου. Η αντοχή της φωνής του Νταλάρα είναι αξιοθαύμαστη, ενώ συγκινητική είναι η συμμετοχή του Μπαγιώκη (της μνημειώδους «Μαντζουράνας στο κατώφλι») στο Μάνα μοναχή, που φέρνει ένα άρωμα ηπειρώτικης γαλήνης στη βουή της πόλης.

Συνολικά, ο δίσκος παραπέμπει στη χρυσή εποχή του έντεχνου-λαϊκού τραγουδιού. Η τέχνη αυτού του τραγουδιού, όπως αποδεικνύουν περίτρανα ο Τερζής και ο Λέντζος, είναι ακόμα ζωντανή και κλωτσάει. Σε μας δε μένει παρά να την αφουγκραστούμε και να τη βιώσουμε.

Ηρακλής Οικονόμου

(Εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ)

Για τη "Νεροποντή" του Αλκίνοου Ιωαννίδη

Αλκίνοος Ιωαννίδης

Νεροποντή

Universal

Ο ιστορικός του μέλλοντος θα οριοθετήσει την καριέρα του Αλκίνοου Ιωαννίδη σε προ «Νεροποντής» και μετά «Νεροποντή». Ο λόγος είναι οι καινοτομίες που εισάγει ο καλλιτέχνης σε επίπεδο μουσικής μορφής, που δείχνουν μία στροφή προς το συμφωνικό ήχο και προς πιο σύνθετες ενορχηστρωτικές επιλογές. Ενδεικτική είναι η συμμετοχή της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας, του φωνητικού συνόλου «Εν φωναίς», της παιδικής χορωδίας «Ηχογένεση» και της βυζαντινής χορωδίας «Πλωτίνος Ροδοκανάτης». Πάντως, οι συμφωνικές πινελιές είναι ένα μόνο κομμάτι ενός ευρύτερου ψηφιδωτού φόρμας, που περιλαμβάνει τη ροκ μπαλάντα (Ο δρόμος σου είσαι εσύ, Έλα κοντά) τη ραπ (Πατρίδα), βυζαντινούς ψαλμούς (Επιτυχία!, Σπορά), το λυρικό τραγούδι (Πέρασμα), τον πειραματικό ήχο (Σαν Μιχάλης). Το ερώτημα που προκύπτει είναι σε ποιο βαθμό αυτό το ψηφιδωτό φόρμας εντάσσεται αρμονικά στο μουσικό σώμα του έργου ή αποτελεί απλά μία εξωτερική επένδυση. Η απάντηση είναι «και τα δύο».

Η Πατρίδα είναι συγκλονιστική στιχουργικά, ένα από τα πιο έντονα πολιτικά τραγούδια της δεκαετίας, με αναφορές στο δράμα της Κύπρου και στους Νατοϊκούς βομβαρδισμούς της Σερβίας, στην Ολυμπιάδα και στα Armani, στους μπάτσους και στους παπάδες. Βεβαίως, πολύς λόγος μπορεί να γίνει για τις δοκιμές στη ραπ και στο χιπ χοπ έντεχνων καλλιτεχνών, όχι μόνο του Ιωαννίδη αλλά π.χ. και της Χάρις Αλεξίου. Η ραπ, όπως και κάθε είδος τραγουδιού, απαιτεί συγκεκριμένα φωνητικά ηχοχρώματα, συγκεκριμένο ύφος, συγκεκριμένες τεχνικές, στοιχεία που δεν είναι συμβατά με μία απλή μελαγχολική απαγγελία, όπως δεν είναι συμβατές οι απαιτήσεις της όπερας με τις απαιτήσεις της ροκ και του λαϊκού τραγουδιού.

Όσο για την επικριτική αναφορά του Ιωαννίδη στον Σαββόπουλο στο τέλος της Πατρίδας - μέσω της παράφρασης του Τσάμικου - απλά επιβεβαιώνει την επιρροή που το σαββοπουλικό σύμπαν ασκεί στον τραγουδοποιό. Τα πολυφωνικά σύνολα που χρησιμοποιεί κατά κόρον ο Ιωαννίδης και που πρώτος ενέταξε στο «Μην πετάξεις τίποτα» ο Σαββόπουλος, η αλά «Αχαρνής» απαγγελτική εισαγωγή στο Ήταν ανάγκη, τα ενορχηστρωτικά «πειράγματα» που θυμίζουν την πρόσφατη πειραματική στροφή του Σαββόπουλου με όχημα τον Σταύρο Λάντσια και τον Γιώτη Κιουρτσόγλου - σημειωτέον ότι και οι δύο συμμετέχουν στη «Νεροποντή» -, οι αναφορές στον Χατζιδάκι, δείχνουν έναν ομφάλιο λώρο του Ιωαννίδη με τον Σαββόπουλο.

Εκτός από τις ενορχηστρώσεις, όλα τα λεφτά είναι η συνύπαρξη του Ιωαννίδη με την υψίφωνο Σόνια Θεοδωρίδου στο αριστουργηματικό Πέρασμα. Σε αυτό το τραγούδι περισσότερο από οπουδήποτε αλλού στο δίσκο, ο Ιωαννίδης χωνεύει δημιουργικά τα πάντα, την πρόσφατη κλασική του μετεκπαίδευση, το λυρισμό και τη μελαγχολία του, τη λιτότητα και τον ερωτισμό του. Η Θεοδωρίδου προσθέτει μία λυρική κατάφαση, που δεν επικολλάται όμως τεχνητά σε ένα ξένο σώμα, αλλά αναβλύζει φυσικά σαν ποτάμι από τα σπλάχνα του τραγουδιού.

Συνολικά, η «Νεροποντή» είναι η ωριμότερη δουλειά του Ιωαννίδη, απαιτεί πολλαπλές ακροάσεις και σηματοδοτεί την είσοδο του τραγουδοποιού σε ένα πιο σύνθετο μουσικό σύμπαν. Παρά τις αντιφάσεις αυτού του σύμπαντος, το στοίχημα του προχωρήματος της τέχνης του ο Ιωαννίδης το κερδίζει και με το παραπάνω.

Ηρακλής Οικονόμου

(Εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ - "Οι Ακροάσεις της Εποχής")

Γιορτές του Ενιπέα και της Φολόης 2010

Οι γιορτές του Ενιπέα και της Φολόης 2010

Παραμύθια και νανουρίσματα

Και φέτος το καλοκαίρι, για δεύτερη χρονιά, στις 23 και 24 Ιουλίου, το περιοδικό Μετρονόμος οργανώνει στις Μηλιές - Νεράιδα Ηλείας τις γιορτές του Ενιπέα και της Φολόης. Σκοπός τους είναι η ανάδειξη των ντόπιων πολιτιστικών στοιχείων έχοντας βασικό σημείο αναφοράς μια θεματική. Το κεντρικό θέμα των φετινών γιορτών είναι τα παραμύθια και τα νανουρίσματα. Στις περσινές γιορτές η θεματική ήταν «Τα νερά και οι νεράϊδες». Η απήχησή τους στο κόσμο ήταν μεγάλη, αυτό άλλωστε ελπίζουμε και προσδοκούμε και φέτος.

Αν κάτι διαφοροποιεί τις γιορτές του Ενιπέα και της Φολόης από άλλες εκδηλώσεις είναι η εσωτερική και χθόνια αναζήτηση των πολιτισμικών χαρακτηριστικών από εκείνες τις «εσωτερικές» πατρίδες που κουβαλάμε μέσα μας. Ό,τι γίνεται στις γιορτές μας είναι μέσα μας, στις αυλές τις δροσερές της μνήμης και στους αντικατοπτρισμούς των δικών μας ειδώλων, ακέραιων και αμακιγιάριστων, των δικών μας προσώπων, σαν τις μεγάλες προσωπογραφίες στα εικονοστάσια των ψυχών μας.

Πρωταγωνιστές στις γιορτές μας είναι οι άνθρωποι του τόπου μας, στα ίδια σκηνικά μέρη ενός μεγάλου Ενεστώτα, που ακόμη μας καθορίζει ως ένας μεγάλος υποβολέας του Παντός. Οι γιορτές του Ενιπέα και της Φολόης δεν είναι μια επιτηδευμένη εθιμοτυπική παρέλαση. είναι οι ονομαστικές εορτές των καθημερινών πραγμάτων ενός παραμυθιού κι ενός νανουρίσματος. Οι γιορτές του Ενιπέα και της Φολόης είναι καθαρές σαν τα νερά του Ενιπέα και τόσο ευθυτενείς και «υψιπετείς» σαν τις δρύες της Φολόης.

Την Παρασκευή στις 23 Ιουλίου τις εκδηλώσεις μας θα συμπληρώσει ένα αφιέρωμα στη μεγάλη δημιουργό του λαϊκού μας τραγουδιού Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, με την επιμέλεια του Σπύρου Κουρκουνάκη και ερμηνευτές τον Κώστα Μάντζιο και τη Γεωργία Γρηγοριάδου, παρουσιάζοντας όλα τα μεγάλα εκείνα «λαϊκά παραμύθια της» που μας μάγεψαν.

Το Σάββατο 24 Ιουλίου μας συναντάει και η Νατάσσα Μποφίλιου με την παρέα της,

Σας περιμένουμε!

-----

Παρασκευή 23 Ιουλίου

«Παραμύθια και νανουρίσματα»

Aφηγήσεις, προβολές, δρώμενα

«Tο παραμύθι της Ευτυχίας»

Μια μουσική παράσταση του Σπύρου Κουρκουνάκη

Τραγουδούν: Κώστας Μάντζιος, Γεωργία Γρηγοριάδου

Έναρξη: 21:00 / Είσοδος ελεύθερη

«Τώρα που φεύγω απ’ τη ζωή», «Γυάλινος κόσμος», «Στρώσε μου να κοιμηθώ», «Τα καβουράκια», «Είμ’ αητός χωρίς φτερά», «Πετραδάκι πετραδάκι», «Όνειρο απατηλό», είναι κάποια από τα διαχρονικά τραγούδια που τους στίχους έγραψε η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου. Βασίλης Τσιτσάνης, Απόστολος Καλδάρας, Μάνος Χατζιδάκις, είναι ορισμένοι από τους συνθέτες που μελοποίησαν στίχους της.

Μια μουσική παράσταση, με επιλογή τραγουδιών και μουσική επιμέλεια του Σπύρου Κουρκουνάκη, που παρουσιάζει το έργο της «γριάς», αποκαλύπτοντας τραγούδια της που όλοι τα έχουμε τραγουδήσει χωρίς να γνωρίζουμε ποιος τα έχει γράψει. Τραγουδούν ο Κώστας Μάντζιος και η Γεωργία Γρηγοριάδου.

Παίζουν οι μουσικοί:

Αρετή Κοκκίνου: κλασική κιθάρα / Θαλής Παπαδόπουλος: μπουζούκι, μπαγλαμά

Σταύρος Αναστασιάδης: μπάσο / Θανάσης Γεωργάρας: μπουζούκι

Γιώργος Σχοινάς: ακκορντεόν / Σπύρος Κουρκουνάκης: μουσική επιμέλεια, πιάνο

Σάββατο 24 Ιουλίου

«Παραμύθια και νανουρίσματα»

Aφηγήσεις, προβολές, δρώμενα

Νατάσσα Μποφίλιου

Θέμης Καραμουρατίδης, Γεράσιμος Ευαγγελάτος

«Εισιτήρια διπλά»

Έναρξη 21:00 / Είσοδος ελεύθερη

Η Νατάσσα Μποφίλιου, η νεαρή ερμηνεύτρια που έχει συζητηθεί όσο λίγες τραγουδίστριες της γενιάς της, ύστερα από τις πολυσυζητημένες χειμερινές εμφανίσεις της σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, παίρνει τους δρόμους του καλοκαιριού και αποδεικνύει για ποιο λόγο τα οι ζωντανές εμφανίσεις της αποτελούν μια ξεχωριστή εμπειρία. Με σταθερούς συνοδοιπόρους το Γεράσιμο Ευαγγελάτο στους στίχους και την καλλιτεχνική επιμέλεια και το Θέμη Καραμουρατίδη στις συνθέσεις και τις ενορχηστρώσεις, η Νατάσσα Μποφίλιου στην πιο επικοινωνιακή της στιγμή επιβεβαιώνει όσους μιλούν για μια νέα ουσιαστική πρόταση στο καλό ελληνικό τραγούδι.

Ενορχηστρώσεις: Θέμης Καραμουρατίδης

Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Γεράσιμος Ευαγγελάτος

Παίζουν οι μουσικοί:

Θέμης Καραμουρατίδης: πιάνο / Φοίβος Κουντουράκης: τύμπανα

Άρης Ζέρβας: τσέλο / Σωτήρης Καστάνης: κιθάρες

Γιώργος Μπουλντής: μπάσο / Παναγιώτης Ράπτης: πνευστά

Monika - Lolek: εκλεκτικές συγγένειες ΙΙ

Το Yes I Do ίσως αποδειχθεί κομβικό ως προς τη μοίρα της αγγλόφωνης μπαλάντας στην Ελλάδα. Η Monika παίζει ευφυέστατα ένα παιχνίδι αντιθέσεων, μπλέκοντας την τρυφερότητα του ψιθύρου με την επιβολή και το παράπονο της επιτακτικής φωνής της στο ρεφραίν. Κάπως έτσι δεν είναι και ο έρωτας; Τραγούδι σύνθετο ως προς τη μορφή, με πανέμορφες εικόνες και έναν λυρισμό που κρατά σοφές αποστάσεις από την - όλο και πιο μοδάτη - κατάθλιψη. Τέλος, η Monika εμφανίζεται με εύθραυστη φωνή αλλά δεν χάνει στιγμή τη σωστή άρθρωσή της - σε αντίθεση με άλλους συναδέλφους της από το χώρο της αγγλόφωνης μπαλάντας που ακούγονται ώρες ώρες λες και τραγουδούν στα Πολωνικά.

Η εισαγωγή με τα μαντολίνα και το μπουζούκι είναι ιδιαιτέρως τρυφερή…

… παραπέμποντας πάντως ευθέως στο Have you noticed? του Lolek.

ΥΓ: Tο τραγούδι αλλάζει μαζί με τις συνήθειες και τις πρακτικές όλης της κοινωνίας. Μακάρι, αυτοί που έρχονται με δύναμη στο προσκήνιο να τα καταφέρουν, να δώσουν φωνή στους μεγάλους αριθμούς. Το στοίχημα; να μην νοιαστούν ούτε στιγμή για το "τι είναι" και για το "πώς φαίνονται" αλλά για το "τι κάνουν". Θα μπορέσουν να αναμετρηθούν με την κυριαρχία του "χαλαρά" και των λίγων λέξεων; Ο χρόνος θα δείξει. Τα υπόλοιπα γεννιούνται ήδη σε οθόνες, σκηνές και ηχεία.

Monika - Elliot Goldenthal: εκλεκτικές συγγένειες

Πανέμορφη η εισαγωγή και το κυρίως θέμα στο Away from home της Monika…

… τι κρίμα που παραπέμπει τόσο μα τόσο πολύ στο "Burn it blue" του Elliot Goldenthal που θαυμάσαμε όλοι στο σάουντρακ της "Frida".

Συνέντευξη της Πέμης Ζούνη στον Σωτήρη Κακίση

Πέμη Ζούνη :

“ Όρεξη να 'χουμε, να ζούμε...”

συνέντευξη στον ΣΩΤήΡΗ ΚΑΚίΣΗ

(Τα Νέα, Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2001)

Αυτές τις μέρες ξεκίνησε στο θέατρο με Τρεις Μέρες Βροχή, με τον Φασουλή και τον Αθερίδη. Αλλά και η Επιφάνεια στην τηλεόραση, το νέο της σίριαλ, και CD επίσης νέο, με νανουρίσματα, να η φετινή Πέμη Ζούνη. Που σε τόσα πράγματα την ψυχή της τόσα χρόνια τώρα μοιράζει, που δεν σκέφτεται το ξόδεμα αλλά τη ζωή, που δεν διστάζει. Της αρέσει, λέει, που στο γυαλί κάνει τώρα ένα κακό παιδί, που ταράζει τα νερά τού προφίλ, του κόσμου της. Και ξέρει, η Πέμη, πως το ψέμα με την αλήθεια πάντα δίπλα δίπλα θα ταξιδεύουν, αν και όλοι τελικά ξέρουμε τι είναι καθετί, πόσο αξίζει ο καθένας μας. Ποιος μέσα στη σημερινή σύγχυση τολμάει να πει αλήθειες, ή, έστω, μαγικά, σωτήρια ψέματα...

Σ.Κ.

Τώρα μεταξύ μας, Πέμη, χρειάζεστε εσείς... «Επιφάνεια»; Το σίριαλ της δικής σας πορείας δεν είναι διαρκώς στην επιφάνεια;

Το παιχνίδι αυτού του σίριαλ, του καινούργιου στο οποίο αναφέρεστε, είναι ωραίο. Γιατί μας λέει και τι δεν βλέπουμε στην επιφάνεια. Τι συμβαίνει και πιο μέσα στους ανθρώπους, στα πράγματα. Εγώ, π.χ., εδώ παίζω μ' έναν εαυτό μου πολύ διαφορετικό, άγνωστο ίσως τελείως προς τον κόσμο, προς τα έξω, αλλά σ' εμένα πολύ δικό μου, πολύ οικείο.

Τι εαυτός είναι αυτός; Να κάτσω λίγο πιο μακριά σας;

Μη φοβάστε τώρα, για το έργο λέμε, στα ψέματα. Η αλήθεια πάντως είναι πως στο σίριαλ αυτό βγαίνει ένα πλάσμα πολύ, μα πάρα πολύ κολασμένο, εξαιρετικά σάικο. Ένα πλάσμα, εγώ, ανισόρροπο, απειλητικό, επικίνδυνο και σκοτεινό, με ένα προφίλ πάρα πολύ κακό.

Για Πέμη Ζούνη δεν μοιάζει. Εμένα τουλάχιστον δεν μου μοιάζει.

Είδατε; Αυτό μ' αρέσει. Να τρομάζετε και λίγο, να μπερδεύονται οι καλές κυρίες που μ' έχουν, όλ' αυτά τα χρόνια, συνηθίσει σαν το καλό παιδί, σαν πολύ, ας πούμε, καθώς πρέπει. Κι αυτό δεν το λέω εναντίον όλων. Γιατί είδα πως πολλοί αιφνιδιάστηκαν για τα καλά, γουστάρουνε. Το βασικό όμως είναι να μην πλήττω εγώ. Εγώ θέλω με όλ' αυτά να παίζω, να μη βαριέμαι. Όπως είπε κι ο Σταμάτης προχτές στη συνέντευξη Τύπου...

Ο κύριος Φασουλής; Σε άλλο θέμα πήγαμε πια, στο θέατρο, στο «Τρεις Μέρες Βροχή»;

Γι' άλλο πράγμα μίλαγε, αλλά εμένα είχε κι αυτός, όπως εσείς καλή ώρα, στον στόχο. Είπε, λοιπόν, πως η Ζούνη απαλλάχτηκε επιτέλους από το στυλ τής ενζενύ. Κι εγώ ξέρω μόνο πόση προσπάθεια έχω κάνει γι' αυτό. Γιατί, λόγω φυσιογνωμίας, δεν είναι καθόλου εύκολο, πιστέψτε με. Είναι μια ανακούφιση αυτή, να μπορείς επιτέλους να παίξεις κι έναν κακό, βρε παιδί μου!

Θα ενθουσιαζόντουσαν τώρα, αν σας άκουγαν, ο Δήμος Σταρένιος, ο Ανέστης Βλάχος κι ο Αρτέμης Μάτσας! Ωραία όμως, να τον παίξετε τον κακό. Τον άσχημο, την άσχημη δεν σας είδα να την κάνετε ακόμα...

Ε, στον συγκεκριμένο ρόλο έπρεπε να 'μαι όμορφη, ωραία αισθητικά.

Για να πιάσει η κακία σας... καλά;

Για να πείσει η εν λόγω κυρία. Για να τους κάνει τους άνδρες να μασήσουν...

Πάντως, ήσυχη δεν κάθεστε, αυτό βλέπω εγώ.

Μιλάμε για την τέχνη, Σωτήρη, δεν μιλάμε για τον άνθρωπο.

Το κατάλαβα, το έχω καταλάβει. Αλλά όλα μαζί κι εσείς τα κάνετε, από τίποτα δεν σας βλέπω να παραιτείστε: Εκτός από μερικές... «Απουσίες» στο σινεμά λόγω δυσμενών εποχών, και τηλεόραση πάλι κάνετε, και θέατρο πάντα, και τραγούδι επίμονα. Τι ανάγκη έχετε, θέλω να πω, ν' αλλάξετε κι άλλο, να μας γίνετε και κακιά;

Ακριβώς γι' αυτό έχω πιο πολλή ανάγκη. Γιατί τα σενάρια που μου στέλνουν, όλο για κάτι οικείο με θέλουν. Λίγοι, ελάχιστοι είναι εκείνοι που σε φαντάζονται αλλαγμένη σωστά, ώστε να σε ιντριγκάρουν να το κάνεις. Η πρώτη δε που με φαντάστηκε αλλιώς, κολλητά μάλιστα στο τηλεοπτικό "Γιάννης και Μαρία", όπου κινδύνεψα τότε πολύ να "φάω" την ταμπέλα για χρόνια, ήταν η Φρίντα η Λιάππα, καλή της ώρα. Κι αυτό ήταν το καλύτερο δώρο, θα της χρωστάω για πάντα ευγνωμοσύνη. Για τον ηθοποιό είναι πολύ σημαντικό να τον θέλουν και για πράγματα όχι στάνταρ, όχι της επιφάνειάς του. Όχι της πρώτης ανάγνωσης του προσώπου του. Μεταμόρφωση λέγεται το παιχνίδι μας, ξέρετε.

Ξέρω.

Εντάξει, βέβαια. Λες όχι. Εξ ου και είχα τέσσερα χρόνια να εμφανιστώ στην τηλεόραση...

Μάλιστα. Και μας λείψατε. Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Από την αρχή πάλι; Γιατί, εσείς ειδικά τι δεν ξέρετε για μένα, τι κενό έχετε;

Αυτό το ερώτημα έχω: Ώς πού; Υπάρχουν συνθήκες, υπάρχουν πάντα πράγματα να σας ενθουσιάζουν, να σας ανανεώνουν, λέτε;

Σας το είπα. Όχι, δεν υπάρχουν πάντα. Αλλά εγώ ανέκαθεν είχα την εντύπωση πως η τύχη είναι με το μέρος μου. Πως δεν μ' αφήνει, πως ποτέ δεν μ' άφησε. Και ακριβώς επειδή το να βρίσκεται κανείς σε καλές συγκυρίες είναι σπάνιο, ή πολύ τυχερή είμαι ή ολιγαρκής, αν θέλετε. Εγώ από μέσα μου για τυχερή μ' έχω. Απ' έξω... Μακάρι να 'ξερα τι εικόνα σας δίνω. Π.χ., έρχονται πάντα προς το μέρος μου τόσα πράγματα, που ούτε όνειρα δεν προλαβαίνω να κάνω.

Καλό είναι αυτό τώρα;

Και καλό, και κακό. Δεν πρόλαβα να "στοιχειωθώ" από μια ανάγκη έργου ρόλου. Ούτε μ' έχουν πάλι τυραννήσει οι επιθυμίες και οι στόχοι. Έβρισκα, βρίσκω πάντα μπροστά μου κάποια πολύ καλά πράγματα. Κι όταν λέω για πράγματα, δεν εννοώ μόνο τους ρόλους. Είναι και μια παρέα που εγώ αγαπώ και εκτιμώ, που κάθε φορά με καλεί. Εντάξει, αν θα παίξουμε αυτό ή το άλλο, συνήθως δεν κάνει και τόσο διαφορά. Συνθήκες συνύπαρξης, ζωής καλής πάντα κυνηγούσα. Γι' αυτό και δεν μπόρεσα ποτέ να κάνω για τον εαυτό μου κινήσεις οργανωτικές.

Θιασαρχίας κ.λπ., κ.λπ.

Με τον Γρηγόρη τον Βαλτινό περνούσαμε καλά; Με τον Σταμάτη τώρα; Εμπρός! Να κάνω την Ανδρομάχη με τον Γιάννη τον Μαργαρίτη πρόπερσι; Φύγαμε! Ποιοι θα 'ναι; Α, ωραία: Θα 'ναι κι η Τάνια η Τσανακλίδου; Έτσι λειτουργούσα πάντα στη ζωή μου. Έτσι λειτουργώ.

Μέχρι που φτάσατε και στα μπουζούκια πρόσφατα, με την Αναστασία τη Μουτσάτσου και τη Λένα την Αλκαίου...

Και τον Μανώλη τον Χατζημανώλη. Να διορθώσω όμως εδώ κάτι; Όχι ακριβώς στα "μπουζούκια", αν και ο όρος δεν μ' ενοχλεί ιδιαίτερα. Περισσότερο έντεχνα τραγούδια λέγαμε, κάπως αλλιώς, με ιδιαίτερη προσοχή στο καθετί μας.

Δεν σας είπα και... σκυλού, Πέμη!

Αυτό να μου πείτε. Και μια και είχαμε και μπουζούκι στην ορχήστρα, γιατί όχι; Γιατί όχι;

Γιατί όχι σ' όλα; Δεν ησυχάζετε με τίποτα εσείς;

Όχι. Όρεξη να 'χουμε, να ζούμε. Δεν τελειώνει ποτέ αυτός ο τρόπος. Λίγη προσοχή χρειάζεται μόνο και πολλή ζωή, πολύ έξω καρδιά.

Γι' αυτή την προσοχή να πούμε. Πώς να ξέρει τι 'ναι καλό και τι κακό ένα παιδί νεώτερο;

Η μόνιμη αγωνία μου στη Σχολή που διδάσκω, στον "Έρασμο" του Βασίλη Διαμαντόπουλου, που πηγαίνω ακόμα κι όταν πνίγομαι, όχι για λεφτά βέβαια αλλά γιατί το ζητάει η ψυχή μου, είναι το πώς θα καταφέρουν ν' ανοίξουν τα φτερά τους οι νέοι ηθοποιοί χωρίς να ταλαιπωρηθούν, χωρίς να πανικοβληθούν με τα όσα μπορεί κανείς να συναντήσει μπροστά του σήμερα. Αυτή είναι η πιο μεγάλη μου πετριά: Πώς; Έχω συνεχώς τον νου μου. Άτομα που τα βλέπω να λάμπουν, θέλω κάτι να κάνω γι' αυτά, να τους στείλω κάπου. Στο "Ένα Λεπτό Θέατρο" έστω, τη σειρά που έκανα στο MEGA, να παίξουν έστω και για λίγο κάπου, να τους δουν, να τους ξεχωρίσουν. Να παίξουν έναν κανονικό έστω ρόλο, πριν καούν μες στο Τίποτα. Στην επικίνδυνη... αμεσιά της τηλεόρασης. Δικός μου όρος αυτός...

Ενδιαφέρων, ομολογώ.

«Στην τηλεόραση κάνουν οι ηθοποιοί κάτι τέτοιες "αμεσιές" και νομίζουν πως έτσι παίζουν. Γι' αυτό, πριν καούν τα παιδιά, ας έχουν να λένε πως παίξανε δημόσια ένα λεπτό θέατρο, ένα ρόλο, ένα χαρακτήρα από εκείνους που μελέτησαν στη ζωή. Την έχω την αγωνία αυτή. Γιατί πραγματικά είναι πια πολύ δύσκολο να σου δοθεί η ευκαιρία να βγάλεις στίγμα σωστό.

Στην Ελλάδα των αισθήσεων και των ψευδαισθήσεων.

Ένα ταλέντο πραγματικό μπορεί να μπλέξει με αηδίες και να 'ναι χαμένο για χρόνια. Δεν είναι πια εύκολο να ονειρεύεται κανείς σοβαρούς δρόμους. Λειτουργούν τελείως αλλιώς τα πράγματα, και δεν μπορούμε να λέμε ψέματα, παραμύθια στα νέα παιδιά. Όλα τα παιδιά κάνουν τους σερβιτόρους. Για πόσο;

Αλλά κι όλα θέλουν να γίνουν ηθοποιοί. Δεν είναι απαραίτητα καλό κι αυτό...

Ναι. Σίγουρα δεν έχουν όλοι την κλίση, που πολύ θα επιθυμούσαν να είχαν. Αλλά και πώς να κλείσεις τις πόρτες, πώς να πεις "Έχουμε αρκετούς. Φτάνει"! Αν κρύβεται ένα αστέρι μες στο πλήθος το μεγάλο, ποιος θα το σώσει αυτό τ' αστέρι;

Ε, κάποιο ξεκαθάρισμα μοιάζει να κάνει κι ο καιρός. Αν κι εδώ γύρω, μια ζωή, τα χλωρά τσουρουφλίζονται από τα πιο θορυβώδη ξερά του κόσμου...

Η αβάσταχτη ελαφρότητα των... Είναι μας φταίει για ένα σωρό πράγματα. Κι αυτή η "ροζ αχλή" του Τίποτα. Όπου μέσα της είμαστε αναγκασμένοι όλοι να υπάρχουμε. Δεν το λέω ως γκρίνια τώρα αυτό, το λέω με ματιά κριτική. Κανείς μας δεν ξεφεύγει. Κι ας μιλάω τώρα από θέσεως ισχύος, ας μην έχω ανάγκη να παραπονεθώ, να μιζεριάσω. Το βλέπω όμως. Βλέπω πώς έχουν γίνει τα πράγματα. Θα 'θελα να μπορούσαμε να εμπνεόμαστε αλλιώς. Να ζούμε κι εμείς σε μια εποχή λίγο πιο...

Ρομαντική;

Όχι ρομαντική. Ρομαντική σημαίνει υπερβολή. Σε εποχή πιο πνευματική ήθελα να πω.

Την προλάβαμε λίγο, την λίγο πιο πνευματική Ελλάδα, που τώρα μας λείπει.

Στο ξέπνοό της, φοβάμαι. Αυτό το σημερινό είναι ώρες-ώρες που πολύ με τρομάζει. Που για να υπάρξεις, πρέπει να χορέψεις σε ρυθμούς πολύ ξένους, πολύ άσχημους.

Οπότε;

Οπότε, σκέφτεσαι πολύ στα σοβαρά να μη χορέψεις, κι ας μην υπάρξεις. Αλλά αυτό για τον καλλιτέχνη δεν είναι καλό, να τον βάζουν συνέχεια σε διλήμματα τέτοια.

Για τον καλλιτέχνη μόνο;

Για τον άνθρωπο γενικώς. Όταν δεν σ' οδηγεί στις κινήσεις σου κανενός είδους σεβασμός, όταν ο καθένας τίποτα δεν έχει να τον οδηγεί... Πολύ θα μ' άρεσε να ξαναϋπήρχε μια κάποια στάση σεβασμού προς τα πράγματα. Να μη λέει ο καθένας ό,τι του 'ρθει, ό,τι του κατέβει.

Μπιγκ-μπραδερίζοντας! Δικός μου ο όρος αυτός...

Έχουν όλοι κι από ένα βήμα "ειδήμονα", σ' έναν αυτισμό μέσα απέραντο. Νομίζω πως δεν ήσαν έτσι, μια φορά κι έναν καιρό, τα πράγματα. Δεν ήσαν έτσι τα πράγματα. Τι φταίει; Τι μας φταίει;

Εγώ κάνω τις ερωτήσεις.

Φταίει ότι η πληροφορία είναι ο Θεός μας πια; Κι έτσι, ο οποιοσδήποτε δηλώσει κάτι, το παραμικρό στο αίτημα αυτό της υπερ-πληροφόρησης απαντώντας θετικά, είναι πια «μέσα», κι όλοι οι άλλοι στην απέξω; Δεν ξέρω τι φταίει ακριβώς. Αλλά καταλαβαίνετε τι λέω. Όλα χρειάζονται, κι η αγένεια χρειάζεται, κι η ασέβεια καλή είναι, γιατί φωτίζει τον σεβασμό, την άλλη μεριά όμως δεν βλέπω. Αυτό που πρέπει να φωτιστεί. Αυτό που πρέπει να φωτίσουμε. Τα πάντα πια είναι ίδια. Το ευτελές ίδιο με το πιο πολύτιμο πράγμα. Εμένα δεν μ' αρέσει αυτό. Και δεν μ' αρέσει επίσης που δεν φαίνεται κανείς να τραβάει κάνα ζόρι γι' αυτό...

Τι ηθοποιοί, λοιπόν, και θέατρο; Εδώ πια όλος ο κόσμος είναι μεταμφιεσμένος!

Μα ο ηθοποιός μεταμορφώνεται για να πείσει, για να αποκαλύψει ένα κομματάκι της αλήθειας και της πραγματικότητας, για να σώσει τη μαγεία των πραγμάτων. Άλλο αυτό, κι άλλο όλη αυτή η διαρκής πια εξαπάτηση. Στο όνομα της μαγείας, ναι, ας πούμε και κάνα ψέμα. Για το τίποτα όμως, όχι. Δεν λέει.

Με ποιον είμαστε, άρα; Με τις αλήθειες ή με τα ψέματα;

Αυτό είχα ρωτήσει κι εγώ τον Πάτρικ Μάρμπερ, που είχε γράψει το "Εξ Επαφής", που είχαμε ανεβάσει πρόπερσι, έναν απίστευτα ευφυή νέον άνθρωπο.

Και τι σας είπε; Αλήθεια ή ψέματα;

Μου είπε: "Γι' αυτό δεν πρέπει να ρωτάνε οι ηθοποιοί". Δεν μου απάντησε ποτέ. Εγώ λέω πως είναι προσωπική επιλογή του καθενός μας.

Το ώς πού να ξέρουμε;

Ναι. Τα παιδιά, πάντως, όταν ρωτάνε αιφνιδιαστικά κάτι, συνήθως ευθύβολα και καίρια, φαίνεται ώς πού θέλουν να πάει η απάντησή σου. Όταν είσαι συντονισμένος μαζί του, όταν η ψυχή σου είναι στο ίδιο μήκος κύματος με τη δική του, αμέσως καταλαβαίνεις, το νιώθεις στο σώμα του, στην κίνησή του, στη στάση του, το ποσό της αλήθειας που αντέχει ν' ακούσει.

Ως μάνα φτάσατε να μιλάτε, τελικά, πάνω κι από άνθρωπος;

Έτσι. Ως μάνα του παιδιού μου. Συνήθως, πάντως, ένα μέρος μόνο της αλήθειας αντέχουμε.

Ενώ το ψέμα αντέχεται σε μεγαλύτερες ποσότητες;

Ωραιότατα. Αν δεν φανεί πως είναι ψέμα. Γιατί θέλουμε να 'μαστε ευτυχισμένοι. Γιατί να θέλουμε ν' ακούσουμε κάτι που ξέρουμε πως είναι επώδυνο; Θα με κάνει καλύτερο άνθρωπο αυτό; Τέλος πάντων. Όπως αρέσει στον καθένα. Κι εγώ, όταν φτάσω να ρωτήσω κάτι, είμαι έτοιμη ν' ακούσω την απάντηση, όσο κι επώδυνη να μου είναι. Αλλιώς, δεν ρωτάω.

Κι έχετε πει πολλές αλήθειες ώς τώρα στην Πέμη, Πέμη;

Δυστυχώς, ή ευτυχώς, ναι. Η εθελοτυφλία δεν με ηρεμεί εμένα. Με το γύρω-γύρω δεν μπορώ να ησυχάσω. Μακάρι, εκεί που έχω αγωνία, να τα καταφέρεις να με κοροϊδέψεις καλά. Μακάρι. Στους άλλους, όταν είναι δύσκολη η αλήθεια, λέω ψέματα.

Όπως;

Τι όπως; Όπως εδώ σήμερα, σ' εσάς; Εσείς τι λέτε;

ΤΑ ΝέΑ, «ΠΡόΣΩΠΑ», Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2001.

Παύση πληρωμών

Υπογράψτε το κείμενο με ένα κλικ εδώ

"Δραματική επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων, της νεολαίας και των συνταξιούχων προοιωνίζεται η προσφυγή στο ΔΝΤ και το μηχανισμό διάσωσης της ΕΕ. Με αφορμή την δυσκολία δανεισμού του δημοσίου, επιχειρείται ένα πρωτοφανές για τα μεταπολεμικά δεδομένα πλήγμα στις κατακτήσεις των εργαζομένων.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, μετά από ένα καταιγισμό αντιλαϊκών μέτρων (αύξηση του ΦΠΑ, την μείωση των μισθών των δημόσιων υπαλλήλων, κ.α.), με το μνημόνιο που ψήφισε στη Βουλή, φέρεται αποφασισμένη να επιβάλλει: καταστρατήγηση των συλλογικών συμβάσεων, δραματική συρρίκνωση σε βαθμό εξαφάνισης των ασφαλιστικών μας δικαιωμάτων, κατάργηση του ορίου απολύσεων που θα οδηγήσει σε έκρηξη την ανεργία, περαιτέρω ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας κ.α.

Ωστόσο, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, εκλέχτηκε με δέκα μονάδες διαφορά από τη ΝΔ τον Οκτώβρη υποσχόμενη αναδιανομή του εισοδήματος προς όφελος των εργαζομένων και πράττει ακριβώς τ’ αντίθετο. Επομένως, δεν έχει καμιά νομιμοποίηση να σύρει τους εργαζόμενους στο σφαγείο του ΔΝΤ και του (κατ’ ευφημισμό) μηχανισμού διάσωσης της ΕΕ.

Η προσφυγή στο μισητό ΔΝΤ ισοδυναμεί με κοινωνικό όλεθρο γιατί θα προκαλέσει έκρηξη της φτώχειας και συνεχή μέτρα λιτότητας, καθώς η ύφεση θα οδηγεί σε συνεχή συρρίκνωση τα δημόσια έσοδα. Τι θετικό άλλωστε βρίσκει η κυβέρνηση στην Ουγγαρία, τη Λετονία, την Ουκρανία, την Τουρκία και δεκάδες άλλες χώρες του κόσμου που υποβλήθηκαν στο παρελθόν στις θεραπείες σοκ του μισητού οργανισμού;

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είναι εκτεθειμένη πολύ περισσότερο μετά την απόφαση της ΕΕ στις 9 Μαΐου όταν έγινε εμφανές πως υπήρχαν κι άλλοι δρόμοι από την μετατροπή των εργαζομένων της Ελλάδας σε πειραματόζωα για την εφαρμογή των νέων αντι-εργασιακών μέτρων. Πρόκειται για εξέλιξη που διευκολύνει την Ελλάδα να ζητήσει ακύρωση των αντιλαϊκών μέτρων.

Ο νέος Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος δεν είναι μονόδρομος

Η κυβέρνηση εξ αρχής είχε κι άλλους δρόμους πριν οδηγήσει την Ελλάδα στο τελευταίο σκαλοπάτι του διασυρμού, εκεί που συνωστίζονται όλα τα αποτυχημένα κράτη του κόσμου. Μπορούσε: να προσφύγει σε εσωτερικό δανεισμό (κάτι που δεν έκανε για να μη δυσαρεστήσει τους τραπεζίτες που θα έχαναν μέρος των καταθέσεων), να απαιτήσει ευνοϊκό δανεισμό από την ΕΚΤ (με επιτόκιο 1% που δανείζει τις τράπεζες), να απευθυνθεί στην Κίνα (όχι μέσω της …Goldman Sachs), στη Ρωσία και στις αραβικές χώρες, να απαιτήσει διμερή δανεισμό από άλλες χώρες της ΕΕ ακόμη κι απ’ τη Γερμανία με το επιτόκιο που δανείζεται η ίδια, ως ελάχιστη υποχρέωση τους για τη ζημιά που έχουν προκαλέσει στο εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας από το 1981, να συμπτύξει μέτωπο διεκδίκησης φθηνών δανείων με άλλες χώρες του νότου που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, κ.λπ), να αντιμετωπίσει τη φοροδιαφυγή, που αγγίζει τα 19 δισ. ευρώ (8% του ΑΕΠ), να φορολογήσει την εκκλησία, τις τράπεζες, τους εφοπλιστές, να μειώσει τους εξοπλισμούς, κ.α.

Αντί για τα παραπάνω η κυβέρνηση επέλεξε ένα νέο Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο υπό το μανδύα του ΔΝΤ, επικαλούμενη τα σπρεντς της δευτερογενούς αγοράς (που μόνο ενδεικτική σημασία έχουν) πριν καν εκδώσει ομόλογα! Μια επιλογή που αποδεικνύεται καταστροφική κι επίσης ατελέσφορη. Ιδιαίτερα, μετά την ολιγωρία της κυβέρνησης να βάλει πρακτικά εμπόδια στη συνεχή φυγή κεφαλαίων από τις τράπεζες που οξύνει τα πρόβλημα ρευστότητας αυξάνοντας τον κίνδυνο δέσμευσης των καταθέσεων των μικροαποταμιευτών από τους τραπεζίτες!

Η κυβέρνηση επομένως, με τη συνενοχή του ΛΑΟΣ, των ξένων πρεσβειών, την ουσιαστική συμφωνία της ΝΔ και με την ενθάρρυνση των ΜΜΕ που καλλιεργούν κλίμα πανικού επωμίζεται τεράστιες, ιστορικές ευθύνες που ισοδυναμούν με πρωτοφανή οπισθοδρόμηση στο επίπεδο της οικονομίας και των κοινωνικών δικαιωμάτων. Δραματικές είναι επίσης κι οι συνέπειες στο μέτωπο των δημοκρατικών ελευθεριών που σηματοδοτεί η ξένη κατοχή όπως φαίνεται από τις υπερεξουσίες που συγκεντρώνει ο υπουργός Οικονομικών, από την επίδειξη βίας των δυνάμεων καταστολής και τις επιθέσεις στην Αριστερά και σε τμήματα πρωτοπόρων εργατών που μάχονται για τα δικαιώματά τους, όπως οι ναυτεργάτες.

Σε αυτό το κλίμα προοδευτικοί οικονομολόγοι και επιστήμονες με διαφορετικές απόψεις κι από διαφορετικές πολιτικές διαδρομές:

• καλούμαστε να σπάσουμε τη συνήθη σιωπή, να στηρίξουμε τους αγώνες των εργαζομένων για υπεράσπιση και διεύρυνση των κοινωνικών τους κατακτήσεων, για να μην περάσει ο νέος Μεσαίωνας.

• θεωρούμε πλέον κοινωνική αναγκαιότητα την έξοδο από το ευρώ και την ΟΝΕ κι επίσης την παύση πληρωμών του χρέους και την επαναδιαπραγμάτευση του με στόχο την μείωση ή και τη διαγραφή του. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν κανένα λόγο να επωμίζονται κάθε χρόνο το τεράστιο βάρος εξυπηρέτησης ενός χρέους που δεν δημιούργησαν οι ίδιοι και παραλύει κάθε προσπάθεια άσκησης φιλολαϊκής πολιτικής. Αρκεί ν΄ αναφερθεί πως με βάση τον κρατικό προϋπολογισμό, που έχει ανατραπεί επί τα χείρω, οι πληρωμές τόκων (12,3 δισ. ευρώ) είναι διπλάσιες από τις πληρωμές συντάξεων (6,4 δισ.), ενώ τα χρεολύσια (29,1 δισ.) ξεπερνούν τις δαπάνες προσωπικού (26,5 δισ.)!

• απαιτούμε από την κυβέρνηση να θέσει επιτέλους ένα φραγμό στη ασυδοσία των τραπεζών επιβάλλοντας απαγόρευση φυγής κεφαλαίων, να προχωρήσει στην κρατικοποίηση των μεγάλων τραπεζών, την επαναφορά στο δημόσιο των στρατηγικής σημασίας ιδιωτικοποιημένων επιχειρήσεων (ΟΤΕ, Ολυμπιακή κ.α.) την εφαρμογή μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων μιας μακρόπνοης βιομηχανικής πολιτικής.

• άμεσα δε, διεκδικούμε την αύξηση των συντελεστών φορολόγησης των μεγάλων επιχειρήσεων, στο 45%, όπως ήταν μέχρι το 1981. Με βάση υπολογισμούς του σημερινού υπουργού Οικονομικών, από την μείωση των συντελεστών φορολόγησης των ΑΕ (από 35% στο 25%) που ανακοίνωσε ο Κ. Καραμανλής από τη ΔΕΘ το 2004, το δημόσιο χάνει κάθε χρόνο 5 δισ. Επομένως, τα διαφυγόντα έσοδα την τελευταία 6ετία είναι ίσα με το έλλειμμα του προϋπολογισμού. Γι’ αυτό ζητάμε άμεση αύξηση της φορολόγησης κεφαλαίου για να στηριχθεί η δημόσια υγεία και παιδεία. Επίσης ζητάμε μείωση του ΦΠΑ και των έμμεσων φόρων και αύξηση του αφορολόγητου ορίου για τους εργαζόμενους. Αυτά τα μέτρα μπορούν να λύσουν το πρόβλημα χρηματοδότησης της οικονομίας κι αποτελούν αφετηρία μιας γενναίας αναδιανομής του κοινωνικού πλούτου που έχουν ανάγκη οι εργαζόμενοι.

• καλούμε τον ελληνικό λαό να ανατρέψει τη νέα κατοχή. Να ακυρώσει τα εξευτελιστικά, αντιλαϊκά σχέδια υποταγής στο ΔΝΤ και τον μηχανισμό εξόντωσης της ΕΕ.

• Τέλος, αναγνωρίζοντας την ανάγκη διεύρυνσης του μετώπου δηλώνουμε την πρόθεσή μας να συμβάλουμε στο μέτρο των δυνάμεών μας σε κάθε ευρύτερη πρωτοβουλία που θα κινείται στην κατεύθυνση στήριξης των λαϊκών αγώνων και καταγγελίας της κυβερνητικής πολιτικής".

Αθήνα, 15 Μαΐου 2010

Πρωτοβουλία Οικονομολόγων και Πανεπιστημιακών

www.nomoneynodebt.gr