Για τη "Νεροποντή" του Αλκίνοου Ιωαννίδη

Αλκίνοος Ιωαννίδης

Νεροποντή

Universal

Ο ιστορικός του μέλλοντος θα οριοθετήσει την καριέρα του Αλκίνοου Ιωαννίδη σε προ «Νεροποντής» και μετά «Νεροποντή». Ο λόγος είναι οι καινοτομίες που εισάγει ο καλλιτέχνης σε επίπεδο μουσικής μορφής, που δείχνουν μία στροφή προς το συμφωνικό ήχο και προς πιο σύνθετες ενορχηστρωτικές επιλογές. Ενδεικτική είναι η συμμετοχή της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας, του φωνητικού συνόλου «Εν φωναίς», της παιδικής χορωδίας «Ηχογένεση» και της βυζαντινής χορωδίας «Πλωτίνος Ροδοκανάτης». Πάντως, οι συμφωνικές πινελιές είναι ένα μόνο κομμάτι ενός ευρύτερου ψηφιδωτού φόρμας, που περιλαμβάνει τη ροκ μπαλάντα (Ο δρόμος σου είσαι εσύ, Έλα κοντά) τη ραπ (Πατρίδα), βυζαντινούς ψαλμούς (Επιτυχία!, Σπορά), το λυρικό τραγούδι (Πέρασμα), τον πειραματικό ήχο (Σαν Μιχάλης). Το ερώτημα που προκύπτει είναι σε ποιο βαθμό αυτό το ψηφιδωτό φόρμας εντάσσεται αρμονικά στο μουσικό σώμα του έργου ή αποτελεί απλά μία εξωτερική επένδυση. Η απάντηση είναι «και τα δύο».

Η Πατρίδα είναι συγκλονιστική στιχουργικά, ένα από τα πιο έντονα πολιτικά τραγούδια της δεκαετίας, με αναφορές στο δράμα της Κύπρου και στους Νατοϊκούς βομβαρδισμούς της Σερβίας, στην Ολυμπιάδα και στα Armani, στους μπάτσους και στους παπάδες. Βεβαίως, πολύς λόγος μπορεί να γίνει για τις δοκιμές στη ραπ και στο χιπ χοπ έντεχνων καλλιτεχνών, όχι μόνο του Ιωαννίδη αλλά π.χ. και της Χάρις Αλεξίου. Η ραπ, όπως και κάθε είδος τραγουδιού, απαιτεί συγκεκριμένα φωνητικά ηχοχρώματα, συγκεκριμένο ύφος, συγκεκριμένες τεχνικές, στοιχεία που δεν είναι συμβατά με μία απλή μελαγχολική απαγγελία, όπως δεν είναι συμβατές οι απαιτήσεις της όπερας με τις απαιτήσεις της ροκ και του λαϊκού τραγουδιού.

Όσο για την επικριτική αναφορά του Ιωαννίδη στον Σαββόπουλο στο τέλος της Πατρίδας - μέσω της παράφρασης του Τσάμικου - απλά επιβεβαιώνει την επιρροή που το σαββοπουλικό σύμπαν ασκεί στον τραγουδοποιό. Τα πολυφωνικά σύνολα που χρησιμοποιεί κατά κόρον ο Ιωαννίδης και που πρώτος ενέταξε στο «Μην πετάξεις τίποτα» ο Σαββόπουλος, η αλά «Αχαρνής» απαγγελτική εισαγωγή στο Ήταν ανάγκη, τα ενορχηστρωτικά «πειράγματα» που θυμίζουν την πρόσφατη πειραματική στροφή του Σαββόπουλου με όχημα τον Σταύρο Λάντσια και τον Γιώτη Κιουρτσόγλου - σημειωτέον ότι και οι δύο συμμετέχουν στη «Νεροποντή» -, οι αναφορές στον Χατζιδάκι, δείχνουν έναν ομφάλιο λώρο του Ιωαννίδη με τον Σαββόπουλο.

Εκτός από τις ενορχηστρώσεις, όλα τα λεφτά είναι η συνύπαρξη του Ιωαννίδη με την υψίφωνο Σόνια Θεοδωρίδου στο αριστουργηματικό Πέρασμα. Σε αυτό το τραγούδι περισσότερο από οπουδήποτε αλλού στο δίσκο, ο Ιωαννίδης χωνεύει δημιουργικά τα πάντα, την πρόσφατη κλασική του μετεκπαίδευση, το λυρισμό και τη μελαγχολία του, τη λιτότητα και τον ερωτισμό του. Η Θεοδωρίδου προσθέτει μία λυρική κατάφαση, που δεν επικολλάται όμως τεχνητά σε ένα ξένο σώμα, αλλά αναβλύζει φυσικά σαν ποτάμι από τα σπλάχνα του τραγουδιού.

Συνολικά, η «Νεροποντή» είναι η ωριμότερη δουλειά του Ιωαννίδη, απαιτεί πολλαπλές ακροάσεις και σηματοδοτεί την είσοδο του τραγουδοποιού σε ένα πιο σύνθετο μουσικό σύμπαν. Παρά τις αντιφάσεις αυτού του σύμπαντος, το στοίχημα του προχωρήματος της τέχνης του ο Ιωαννίδης το κερδίζει και με το παραπάνω.

Ηρακλής Οικονόμου

(Εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ - "Οι Ακροάσεις της Εποχής")