Συνέντευξη χωρίς ερωτήσεις με τον Στάθη Δρογώση

Στάθης Δρογώσης:

«Η πόλη είναι έξω, στο δρόμο»

τη συνέντευξη έλαβε ο Ηρακλής Οικονόμου

(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ )

Αν και κουβαλάει ήδη στην πλάτη του δύο δίσκους ως μέλος του συγκροτήματος «Φώτα που σβήνουν», τρεις προσωπικούς δίσκους και αρκετές συμμετοχές, έχει ακόμα το προνόμιο να θεωρείται και να είναι ένας νέος τραγουδοποιός. Τα τραγούδια του υπάγονται στο κυρίαρχο ρεύμα του «φρέσκου ήχου», της ποπ και ηλεκτρικής μπαλάντας. Ο δημόσιος λόγος του, από την άλλη, δεν υπάγεται πουθενά και συναρπάζει τόσο, ώστε να αφαιρέσουμε εντελώς τις ερωτήσεις μας από τη συνέντευξη που κρατάτε στα χέρια σας. Πνεύμα ανήσυχο, υποστηρίζει με θέρμη την αυτό-οργάνωση και τα κινήματα γειτονιάς. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, κατέβηκε και υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος με την Ελένη Πορτάλιου και την «Ανοιχτή Πόλη». Ο κύριος Στάθης Δρογώσης!

***

Παρόλο που είχα άψογη συνεργασία με κάθε εταιρεία που συνεργάστηκα, αποφάσισα λόγω της κρίσης της δισκογραφίας και των εταιρειών που δεν μπορούν να πληρώσουν τα έξοδά μας, να βγάλω μόνος μου τον επόμενο δίσκο. Ο τίτλος του θα είναι «Όμορφη ζωή».  Δεν θέλω να γίνω δισκογραφική στη θέση της δισκογραφικής. Θα τυπώσω κάποια cd που θα πουλάω σε μία συμβολική τιμή, θα φτιάξω μία ιστοσελίδα στην οποία θα μοιράζω το δίσκο μου κι όποιος θέλει, αφού τον ακούσει, θα μπορεί να αφήνει όποιο ποσό θέλει, ή και καθόλου. Αυτό θα είναι νόμιμο, θα δίνουμε αποδείξεις, θα αποδίδουμε και φόρους αφού ως κράτος είμαστε πίσω σε έσοδα… Είναι γεγονός ότι δεν γίνεται στην εποχή της κρίσης να πουλάμε δίσκους με 17 και 20 ευρώ. Για να κάνω αυτήν την κίνηση πήρα δάνειο, αλλά δεν κλαίγομαι.

Σ’ αυτό το δίσκο ψάχτηκα πάρα πολύ. Τον κόσμο θα τον ξενίσει λίγο ο ήχος, δεν έχει σχέση με τις παλιές μου δουλειές. Και χαίρομαι που παίζω ήδη καινούργια τραγούδια στις συναυλίες. Μου αρέσει να παίζω στην επαρχία. Εκεί ο κόσμος είναι διψασμένος γιατί τους έχουν πεθάνει στο σκυλάδικο, τους έχουν διαλύσει το νευρικό σύστημα. Έρχονται μερακλήδες άνθρωποι στην επαρχία, που μας έχουν ψάξει, με απίστευτη καλλιέργεια, και μας βοηθούν. Στην Αθήνα είναι λίγο απρόσωπα τα πράγματα, στην επαρχία οι συναυλίες είναι πιο ενδιαφέρουσες.

Τα κινήματα πολιτών, που εμείς τα θεωρούμε μέρος της κοινωνίας, η πλατειά πλειοψηφία τα θεωρεί ως ομάδες ανθρώπων που προκαλούν. Υπάρχει μία αρρώστια που κατάφεραν να επιβάλλουν στον κόσμο. Από τον κοινωνικοποιημένο καλλιτέχνη του ’60 και του ’70 φτάσαμε στον απολιτίκ καλλιτέχνη του σήμερα. Ο οποίος με έναν απαξιωτικό τρόπο δε συμμετέχει καθόλου στα κοινά σνομπάροντας το λαουτζίκο ή προβάλλοντας μία δική του μεταφυσική.

Νοιώθω ένα καθήκον να πάρω θέση. Αν το παιδί μου ρωτήσει κάποτε «τι έκανες τον Δεκέμβρη;», «τι έκανες όταν μπήκε το ΔΝΤ στην Ελλάδα;» θέλω να έχω να του απαντήσω κάτι. Μακάρι να υπήρχαν κι άλλοι καλλιτέχνες, πιο σπουδαίοι από μένα, να βγουν να μιλήσουν. Όμως, οι σημαντικοί καλλιτέχνες το έχουν βουλώσει όλοι, είτε από αμηχανία, είτε από κυνισμό, και καλύπτουμε εμείς, οι λιγότερο σημαντικοί, το κενό. Πού είναι οι διανοούμενοι; Από τον ύψιστο διανοητή μέχρι τον τελευταίο εργάτη, όλοι κοιτάνε την πάρτη τους. Κάποιος πρέπει να μιλήσει.

Με την «Ανοιχτή Πόλη» δεν κατεβαίνω για να εκλεγώ, προφανώς. Η κίνηση είναι μία δήλωση υποστήριξης σε ένα συγκεκριμένο συνδυασμό και σε μία συγκεκριμένη υποψήφια, την Ελένη Πορτάλιου. Κατεβαίνω δίνοντας πολιτική στήριξη. Ακόμα και τώρα, ενάντια στις εκλογές είμαι, η αντιπροσώπευση δεν είναι πάντα σωστή. Όμως, αυτές οι εκλογές έχουν τεράστια σημασία. Δημιουργείται μία νέα δομή εξουσίας, η περιφέρεια και ο μεγάλος δήμος. Εκεί θα ποδοπατηθούν όλα τα δικαιώματα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ο Καλλικράτης είναι ένα φασιστικό έκτρωμα, το οποίο γκρεμίζει κάθε προσπάθεια αυτοδιοίκησης. Πρέπει να έχουμε ανθρώπους μέσα στα δημοτικά συμβούλια να ασκούνε έλεγχο. Όταν ακούω για «ανεξάρτητες κινήσεις», σφίγγω σφιχτά το πορτοφόλι μου. Ξέρω ότι αυτοί θα φάνε τα πάντα. Στους δήμους είναι εύκολο το φαγοπότι.

Όμως, δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Αν λέει κάποιος από τον καναπέ του ότι είμαστε όλοι ίδιοι, τότε οκ, το καταλαβαίνω, αυτά λένε και στις ειδήσεις. Αλλά αν βγει στο δρόμο και παρατηρήσει ποιοι στηρίζουν τα κινήματα γειτονιάς, θα δει ότι την πολιτική κάλυψη σε πολλά εγχειρήματα την έχει δώσει η Αριστερά. Τα κινήματα γειτονιάς, τα πάρκα, οι ποδηλάτες, είναι κομματικά αχρωμάτιστα αλλά δεν είναι χωρίς πολιτική σκέψη. Μην τα ισοπεδώνουμε όλα. Η Αριστερά δεν κυβέρνησε στην Ελλάδα, εκτός κι αν λέμε για την κυβέρνηση του βουνού. Αυτό το «όλοι ίδιοι είναι» που το περνάνε σήμερα στα δελτία ειδήσεων, είναι ένα κατασκεύασμα. Όχι ρε φιλαράκο, δεν είμαστε όλοι το ίδιο. Φταίει και η Αριστερά για κάποιες επιλογές της, φταίει που την κολακεύανε και αυτή κορδωνόταν σαν τσαλαπετεινός ενώ απλά παίζονταν εσωκομματικά παιχνίδια - αναφέρομαι στις δημοσκοπήσεις που την έβγαζαν τρίτο κόμμα. Αυτό ήταν ένα παιχνίδι του συστήματος για τη διαδοχή στο ΠΑΣΟΚ. Εγώ πάντως όπου κατεβαίνω, μαζί με τους αντιεξουσιαστές και τους υπόλοιπους φίλους μου, βλέπω πάντα και αριστερούς.

Είναι κατάντια για την Αριστερά αυτό που συνέβη σ’ αυτές τις εκλογές. Θα έπρεπε να κατέβουν ενιαίοι συνδυασμοί. Εκτός από το ΚΚΕ που έχει μία ενιαία στάση - σέβομαι τον κόσμο του, αλλά η ηγεσία του είναι απαράδεκτη - η άλλη αριστερά έπρεπε να κάτσει κάτω και να βρει μία κοινή συνισταμένη. Εκεί την κατηγορώ κι εγώ την Αριστερά. Θα έπρεπε να υπάρχει ένας συνδυασμός στην περιφέρεια και ένας συνδυασμός στο δήμο. Είναι κατάντια.

Οι καλλιτέχνες είμαστε πονηροί. Αν έχεις προσέξει, τώρα δεν βλέπεις πολλούς καλλιτέχνες να μιλάνε για τα κόμματα εξουσίας, λόγω της λαϊκής δυσαρέσκειας. Γενικά, υπήρξε μεγάλη διαπλοκή μεταξύ των καλλιτεχνών και της εξουσίας. Στην Ολυμπιάδα ας πούμε, αρκετοί καλλιτέχνες στήριξαν την εθνική προσπάθεια - με το αζημίωτο βέβαια. Ξέρεις, εθελοντικά πάντα, πήραν κάτι για τα έξοδά τους. Θεωρώ τιμή μου ότι έπαιξα εναντίον της Ολυμπιάδας, στην Καισαριανή με τους Active Member. Και μπορώ να το πω με άνεση: «σας τα λέγαμε από τότε». Το δικό μου μότο είναι: «να είσαι καθαρός με την τέχνη σου, να είσαι ειλικρινής, και να προσπαθείς να ζήσεις χωρίς αθέμιτους τρόπους». Να ζεις τίμια, και όχι να παίρνεις σβάρνα τους δήμους με κομματικά κριτήρια και να γίνεσαι επαγγελματίας τραγουδιστής διαμαρτυρίας. Στις συναυλίες διαμαρτυρίας που παίζω, είτε δεν πληρώνομαι, είτε παίρνω ελάχιστα χρήματα για τους μουσικούς.

33 χρόνια είμαι Αθηναίος. Μεγάλωσα Πατήσια και Κυψέλη, και μετά πήγα Εξάρχεια. Αυτό που έγινε στα Εξάρχεια με το πάρκο είναι το μοντέλο που φαντάζομαι για όλη την πόλη. Πήγαν κάτοικοι της περιοχής χωρίς κομματική ταυτότητα και έφτιαξαν ένα πάρκο. Δεν πήγαν στο δήμο για διαμαρτυρία, αλλά κατέλαβαν ένα δημόσιο χώρο. Αυτή η στάση μ’ αρέσει. Μην τα περιμένουμε όλα από το δήμο, ο δήμος είναι το μακρύ χέρι της εξουσίας. Ο Κακλαμάνης είχε βάλει τα ματ να χτυπήσουν τον κόσμο που υπερασπιζόταν τα δέντρα στην Πατησίων, και μετά έβαλε τα ματ να φυλάνε το χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Στην Αθήνα υπάρχει μια δικτατορία. Είκοσι χρόνια μας κυβερνάνε οι μπλε μαζί με τους πράσινους. Στηρίζω την Ελένη Πορτάλιου γιατί κι αυτή στήριξε τα κινήματα γειτονιάς. Το όραμά μου είναι να πάρει ο δημότης την κατάσταση στα χέρια του. Δεν έχουμε βρεφονηπιακούς σταθμούς; Ας αυτό-οργανωθούν οι μπαμπάδες και οι μαμάδες κι ας φτιάξουν ένα χώρο για τα παιδιά τους. Εντάξει, δημοτικά ιατρεία δεν μπορούμε να φτιάξουμε, εκεί πρέπει να παλέψουμε με την εξουσία. Αλλά στα υπόλοιπα, ας αυτό-οργανωθούμε. Παλιά, όταν τα λέγαμε, μας απαντούσαν: «παιδιά καλά τα λέτε, έχετε ένα ηθικό επιχείρημα, αλλά η ζωή είναι αλλιώς». Πλέον, εκτός από το ηθικό επιχείρημα, έχουμε και πρακτικό επιχείρημα. Ή θα αυτό-οργανωθούμε, ή θα πεινάσουμε. Φτιάξτε μόνοι σας παιδικούς σταθμούς, δεν υπάρχουν φράγκα να τα φτιάξει κανείς άλλος. Πιστεύω ότι θα δούμε συσσίτια και φτωχούς ανθρώπους να υποφέρουν. Η κατάσταση είναι άγρια. Και δεν φτάνει μόνο η αντίσταση κατά του μνημονίου. Πρέπει να παλέψουμε συνολικά εναντίον του μαφιόζικου ελληνικού καπιταλισμού. Δεν έχουμε καν καπιταλισμό, έχουμε μαφία. Έχουμε τέσσερις οικογένειες που δανείζουν τα λεφτά στους δικούς τους. Δεν παράγουμε τίποτα ως χώρα, δεν υπάρχουμε πουθενά, δεν έχουμε σύγχρονο πολιτισμό. Αυτή είναι η Ελλάδα, πριν και μετά το μνημόνιο.

Το όνομα της «Ανοιχτής Πόλης» μου αρέσει γιατί πόλη σημαίνει να μην είμαστε στα διαμερίσματα, αλλά να βγούμε στο δρόμο, στις εγκαταλειμμένες παιδικές χαρές. Έχουμε καταντήσει πολυκατοικία και τηλεόραση. Η πόλη είναι έξω, στο δρόμο. Κάποιοι κατηγορούν τους μετανάστες, αλλά στους κοινόχρηστους χώρους βλέπεις μόνο μετανάστες. Καλά κάνουνε. Στα παγκάκια βλέπεις μετανάστες που κουβεντιάζουν. Μπράβο τους.

Δεν σημαίνει ότι μόνο η Πορτάλιου είναι το μόνο σωστό κομμάτι της αριστεράς. Έτυχε να στηρίξω τη συγκεκριμένη παράταξη και τη συγκεκριμένη αγωνίστρια επειδή προέβαλλε τα στήθη της στους μπράβους του Ελληνικού, και συνεισφέρει με τα άρθρα της για την αστική πολεοδομία, και με μία συγκεκριμένη στάση ζωής. Θα μπορούσα κάλλιστα να στηρίζω και την εξωκοινοβουλευτική αριστερά. Με συγκινούν κι αυτές οι φωνές, και έχουν βοηθήσει κι αυτοί τους ανθρώπους στις γειτονιές. Δεν διεκδικώ την απόλυτη αλήθεια.

Στάθης Δρογώσης