Μια συνέντευξη της Mercedes Sosa

Μερσέντες Σόσα:

«Παίρνουμε τη ζωή πολύ στα αστεία»

(Μετάφραση: Ειρήνη Φιλιππίδου, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ)

Τον Οκτώβρη του 2009 «έφυγε» σε ηλικία 74 ετών η Μερσέντες Σόσα, η μεγαλύτερη φωνή της Λατινικής Αμερικής. Βασική πρωταγωνίστρια του ρεύματος του nueva cancion, του «νέου τραγουδιού», η «La Negra» έγινε σύμβολο του αγώνα για τη δημοκρατία και το σοσιαλισμό. Τιμώντας τη μνήμη της, δημοσιεύουμε εκτενή αποσπάσματα από μια συνέντευξη που παραχώρησε στον Victor M. Amela και δημοσιεύτηκε στις 3 Ιουνίου 2005 στην ιστοσελίδα:

http://www.solidaridad.net/vernoticia.asp?noticia=588

- Τι όμορφα που ακούγεται  το χωριό σας: Τουκουμάν…

Εκεί έζησα όλη μου την παιδική ηλικία. Είχα λίγα πράγματα, αλλά η αγάπη δεν μου έλειπε.

- Έχετε καλές αναμνήσεις;

Ναι. Τη μαμά μου να μας μαγειρεύει... δεν με άφηνε να μπαίνω στην κουζίνα!

- Γιατί όχι;

Γιατί ήθελε να έχω χρόνο για διάβασμα. Κι εγώ διάβαζα, διάβαζα τα πάντα!

- Πράξη αγάπης...

Ναι. Αλλά αν δεν είχα γίνει αυτό που είμαι, θα ήμουν όπως εκείνη: μια γυναίκα που μαγειρεύει και δίνει χαρά στα παιδιά της. Ήμουν ευχαριστημένη στο Τουκουμάν. Δεν ήθελα να φύγω από κει.

- Μετά ταξιδέψατε σε όλο τον κόσμο...

Ναι. Θυμάμαι μια φίλη που μου έλεγε: «Πεθαίνω να πάω στο Μπουένος Άιρες» και έμενε στο Τουκουμάν. Κι εγώ... Τ’ ορκίζομαι ότι δεν μ’ ενδιέφερε καθόλου να πάω στην Ινδία ή στο Πεκίνο. Είναι κάτι που δεν το αναζητούσα. Τίποτε δεν αναζητούσα στη ζωή.

- Σας αποκαλούν «η φωνή της Αμερικής».

Τι υπερβολή... όσοι το λένε δεν ξέρουν τη Λατινική Αμερική. Είναι μια ήπειρος τεράστια, διάσπαρτη, ποικίλη. Έχει χίλιες φωνές, όχι μία.

- Μια ήπειρος τυραννισμένη από δικτατορίες, από ελλέιψεις...

Αναγκάστηκα να εξοριστώ  λόγω της στρατιωτικής δικτατορίας το 1978. Ήταν πολύ σκληρό για μένα. Φαινομενικά ήμουν καλά, γελούσα, έτρωγα με φίλους, αλλά....

-Πότε επιστρέψατε;

Το 1982 γύρισα για να τραγουδήσω, και ο στρατηγός Lacoste είπε: «ποιος επέτρεψε στη Mercedes Sosa να βρίσκεται στη χώρα μου;» Έφυγα γρήγορα και επέστρεψα το 1984 με τον Raul Alfonsin.

- Σας ικανοποίησε ο νόμος της «τελείας» (σ.σ.: παροχή αμνηστίας);

Με ικανοποίησε η απονομή δικαιοσύνης για τους στρατιωτικούς. Και η συγγνώμη του Menem μου φάνηκε παράλογη. Αλλά αυτοί οι στρατιωτικοί δεν μπορούν σήμερα να βγουν ήρεμα στο δρόμο.

-Όχι;

Ο Astiz, ο επονομαζόμενος «άγγελος του θανάτου», ήταν κάποια μέρα σ’ ένα μπαρ και αναγκάστηκε να φύγει γιατί τον κυνήγησε ο κόσμος. Αυτός ο άνθρωπος  διέισδυσε στις διαδηλώσεις που έκαναν οι μητέρες της Plaza del Mayo για να μάθει τα ονόματά τους.

- Ο Astiz είναι εκείνος με την νεανική όψη;

Ναι, αλλά γέρασε πολύ γρήγορα με μια όψη θλίψης και κακίας

- Έχετε κλάψει ποτέ ενώ τραγουδούσατε;

Μια φορά. Θανάσιμο σφάλμα. Έκανα το χειρότεο από τα λάθη που μπορεί να κάνει ένας καλλιτέχνης.

- Δεν καταλαβαίνω το γιατί.

Γιατί όταν ανεβαίνεις στη σκηνή οφείλεις να είσαι δυνατός, κυρίαρχος και όχι έρμαιο των συναισθημάτων σου. Τραγουδούσα το «Επιστρέφω στα 17» και σκεφτόμουν την εγγονή μου που την είχα αφήσει τριών χρόνων όταν εξορίστηκα. Εκείνη τη μέρα έκλεινε τα 17 και…

- Κλάψατε…

«Επιστρέφω στο να είμαι ξαφνικά τόσο εύθραυστη όσο ένα δευτερόλεπτο, επιστέφω στο να νιώθω βαθιά όπως ένα παιδί μπροστά στο θεό» λέει το τραγούδι. Ναι, έκλαψα. «Είναι μπλεγμένο, μπλεγμένο όπως ο κισσός στον τοίχο και μοιάζει, μοιάζει με τα βρύα στην πέτρα...»

- Ποια ήταν η χειρότερη στιγμή της ζωής σας;

Είχα κατάθλιψη τον περασμένο χρόνο. Για πέντε μήνες έκανα διαρκώς εμετό. Μέσα μου όλα ήταν μια πληγή. Ούτε το νερό δεν άντεχα… μια δίψα φοβερή.

- Πώς θεραπευτήκατε;

Η aloe vera γιάτρεψε την πληγή και οι αντικαταθλιπτικές ενέσεις μου έκαναν καλό. Τώρα παίρνω μικρές δόσεις. Πιστεύω πως βγήκαν όλα όσα είχα μέσα μου από τον πόνο της εξορίας.

- Δεν έχετε κουραστεί να τραγουδάτε, να γυρίζετε τον κόσμο;

Μετά από κάθε περιοδεία, εξαντλημένη, ήθελα να αποσυρθώ. Αλλά από τότε που βγήκα από την αρρώστεια...

- Την κατάθλιψη;

Ναι. Επειδή βρισκόμουν πέντε μήνες στο κρεβάτι, χωρίς να περπατάω και σκεφτόμουν ότι δεν θα μπορούσα να ξανακάνω ποτέ κάτι, τώρα έχω τόσο μεγάλη αγάπη για τη ζωή!

- Χαίρομαι αφάνταστα.

Είναι τόσο σπουδαία η ζωή. Συνειδητοποίησα ότι την παίρνουμε πολύ στ’ αστεία.

- Ποια επιθυμία σας εκκρεμεί;

Να τραγουδήσω με τον Carlos Santana. Είναι ένας άνθρωπος που θαυμάζω πολύ.

- Για ποιο πράγμα είστε περήφανη;

Πού έχω υπάρξει τόσο ενεργή, πού είμαι πρέσβειρα της Unicef για τα παιδιά, που τραγουδάω γι’ αυτά. Μια δύσκολη παιδική ηλικία δημιουργεί άνδρες και γυναίκες απελπισμένους.

-Τελευταία ερώτηση δόνα Mercedes: υπάρχει κάτι  το οποίο σας έχει γίνει εμμονή αυτό τον καιρό;

O δίσκος “Misa Criolla” είναι αφιερωμένος στη μητέρα μου. Ξέρεις, εκείνη πεθαίνει…. Κι εγώ δεν είμαι εκεί. Θα φτάσω την Τρίτη στο Tucuman και δεν ξέρω αν θα είναι ζωντανή ή όχι.

- Κάντε κουράγιο.

Κάνω, αλλά μερικές φορές... Αυτή είναι η πιο δύσκολη στιγμή της ζωής μου. Φεύγει κάποιος άνθρωπος από τους πιο σημαντικούς....

Μετάφραση-Επιμέλεια: Ειρήνη Φιλιππίδου.