Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2011

Έξι τραγούδια της Μόνικα στα ελληνικά

ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΓΓΛΟΦΩΝΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΙΚΑ

Περιδιαβαίνοντας το διαδίκτυο, δύσκολα βρίσκεις στίχους της αγγλόφωνης σκηνής σε ελληνική μετάφραση. Θέλοντας να γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τα βαθύτερα νοήματα και τους επικοινωνιακούς κώδικες ενός ολοένα και διογκούμενου καλλιτεχνικού ρεύματος, παραθέτουμε τη μετάφραση έξι γνωστών τραγουδιών της Μόνικα. Επειδή η μετάφραση έγινε «με το αυτί», είναι καλοδεχούμενη κάθε διόρθωση. Και επειδή δεν έχει εξασφαλιστεί άδεια για τη μετάφραση, εννοείται ότι αυτή έγινε αυστηρά και μόνο για ερευνητικούς σκοπούς, χωρίς καμία πρόθεση εμπορικής ή άλλης χρήσης. Τα συμπεράσματα της εργασίας - που θα συμπεριλάβει και άλλους αγγλόφωνους καλλιτέχνες - θα παρουσιαστούν σε μελλοντική δημοσίευση.

επιλογή-μετάφραση: Ηρακλής Οικονόμου
-----





Πέρα από το λόφο
(στίχοι-μουσική: Μόνικα)

Γιατί;
Πες μου, γιατί;
Δεν μου τηλεφωνείς πια
Δεν με θέλεις πια;

Μαύρα.
Είναι όλα μαύρα.
Είναι το χρώμα της καρδιάς μου
Είναι το χρώμα των ματιών μου

Αλλά είμαι εδώ
Ναι είμαι εδώ
Όλοι φαίνονται να σημαίνουν τόσα πολλά
Όλοι φαίνονται να νομίζουν ότι είμαι καλά.

Αργά
Είναι πολύ αργά
Τιμωρώ τον εαυτό μου
Παραδεχόμενη ότι είναι πολύ αργά

Γέλα
Μπορείς να γελάσεις
Μπορείς να γελάς με μένα για μέρες
Μπορείς να με φτύσεις αν θες

Αλλά εγώ είμαι εδώ
Είμαι ακόμα εδώ
Όλοι φαίνονται να σημαίνουν τόσα πολλά
Όλοι φαίνονται να νομίζουν ότι είμαι καλά.

Κοίτα με
Υπήρχαν περισσότερα να δεις
Υπήρχαν περισσότερα για τα οποία μπορούσες να είσαι υπερήφανος
-----


Μωρό
(στίχοι-μουσική: Μόνικα)

Μωρό, μην ανησυχείς, μωρό
Ξέρεις ότι μπορώ να σ’ αγαπήσω περισσότερο απ’ αυτό
Όχι, ω σε παρακαλώ μη φύγεις,
Αυτός ο κόσμος ζητάει ένα χαρούμενο ζευγάρι παντρεμένο
Παντρεμένο και μετά βαριεστημένο.

Δεν με έχεις αγαπήσει ποτέ όπως σε αγάπησα
Ήταν καλοκαίρι, περισσότερο από την οποιαδήποτε αλήθεια
Δεν με έχεις πάρει ποτέ τηλέφωνο για να ακούσεις τη φωνή μου
Αιμοβορία και αριθμοί να καίγονται στο μυαλό μου
Είναι καλοκαίρι, μετάτρεψέ με σε πάγο
Σε παρακαλώ μην με κοιτάς, μην με κοιτάς στα μάτια
Ω, σε παρακαλώ, μην με κοιτάς

Μωρό μου, το αγαπημένο σου μωρό έφυγε
Κολύμπα μακριά μου, δεν έχω χρόνο να σου τηλεφωνήσω

Μωρό, είμαι ακριβώς εδώ, μωρό
Ξέρεις ότι δεν μπορώ να σε μισήσω περισσότερο από αυτό
Ω, όχι, μην φύγεις σε παρακαλώ
Αυτός ο κόσμος ζητά ένα χαρούμενο ζευγάρι παντρεμένο
Παντρεμένο και μετά βαριεστημένο.

Ηλιόλουστο μωρό, άσε το θέμα να λήξει, τελείωσε.
-----


Ποτέ
(στίχοι-μουσική: Μόνικα)

Όταν είμαι μόνη μου
Μπορώ να δω άλλη μια φορά
Όταν πρόκειται να προχωρήσω, μόλις που μπορώ να αναπνεύσω
Αλυσίδες στην καρδιά
και αυτές οι άυπνες νυχτερινές αιμορραγίες
είναι εύκολο να σε αφήσω πίσω μου
αλλά αυτό δεν είναι σαν και μένα.

Ω, πες μου
Πες μου ότι είναι εντάξει
Ω, πες μου,
Πες μου ότι είσαι δικός μου

Φοβάμαι;
Τι άπιστη έκρηξη σκέψεων
Δεν θέλω να παραδοθώ, πάνε χρόνια  που μου λένε
Άρα ας μείνουμε με τους εαυτούς μας
Ναι, ας συνεχίσουμε να αγναντεύουμε το παρελθόν
Όταν τελικά σταμάτησα να είμαι ερωτευμένη, δεν θυμάμαι

Ω, πες μου
Πες μου ότι είναι εντάξει
Ω, πες μου,
Πες μου ότι είσαι δικός μου

Αλλά είμαι μόνη μου πάλι
Είμαι μια μοναχική κρύπτη
Καθώς ψιθυρίζουμε αντίο, δεν μπορεί να είναι για πάντα
Έχω μια αλήθεια να πω
Είσαι ο τολμηρός άντρας μου
Καθώς αγναντεύουμε το τέλος δεν μπορεί να είναι για πάντα.
Πάντα, ποτέ, ποτέ.

Αλλά είμαι μόνη μου πάλι
Είμαι μια μοναχική κρύπτη
Καθώς ψιθυρίζουμε αντίο, δεν μπορεί να είναι για πάντα
Αλλά είμαι χαζή ξανά
Ω, όχι, είμαι μια χαζή κρύπτη
Καθώς αγναντεύουμε το τέλος δεν μπορεί να είναι για πάντα
Πάντα, ποτέ, ποτέ, ποτέ.

Αλλά είμαι μόνη μου πάλι
Είμαι μια μόνη ελπίδα
Καθώς αγναντεύουμε το τέλος, δεν μπορεί να είναι για πάντα
Πάντα, ποτέ, ποτέ.
-----


Μακριά από τη γη μου
(στίχοι-μουσική: Μόνικα)

Θα σε πυροβολήσω, πυροβολήσω
Με ένα μπαλόνι που υψώνεται
Με τη σκιά του στην καρδιά μου
Με ένα ρολόι στην πόρτα μου

Μακριά, μακριά από τη γη μου
Μακριά, μακριά από τη βάρκα μου
Θα μου βρεις ένα πέρασμα;
Θα φανείς τόσο αθώος;

Όταν τα σαρκώδη χείλη σου δηλώσουν:
«Θα είμαι, θα είμαι, θα είμαι, θα είμαι ανήθικος»
-----


Όχι αρκετό
(στίχοι-μουσική: Μόνικα)

Αυτό δεν είναι μία χίμαιρα
Αυτό δεν είναι ένας πειρασμός
Οι άνθρωποι πάντα προσπαθούν, πάντα προσπαθούν
να νοιώσουν κάτι διαφορετικό

Εισπνέοντας τις καλές εποχές
Εκπνέοντας τις κακές εποχές
Καθετί είναι ζωντανό
Καθετί εμπνέει την ανθρώπινη ποίηση

Δεν είναι αρκετό…

Εσύ είσαι φτιαγμένος από διακινδύνευση
Εσύ είσαι φτιαγμένος από εναγκαλισμό
Αλλά εγώ είμαι μόνο μία τρύπα
Είμαι μόνο μία τρύπα, ισχυρίζεσαι,
Όπως και οι άλλες.

Καμία ελπίδα δεν μπορεί να κρατάει πολύ
Καμία ανάγκη να γίνουμε θνητοί
Γυρίζοντας στα αριστερά μου
Γυρίζοντας στα δεξιά μου
Βλέπω δάκρυα στο πρόσωπό σου.

Δεν είναι αρκετό…
-----


Το αγαπημένο σου
(στίχοι-μουσική: Μόνικα)

Κατηγόρησε όλες τις ακτίνες
Θα το διαβάσω εκείνο, μωρό,
Γι’ αυτό μη βιάζεσαι, γιατί τουλάχιστον γνωρίζεις το όνομά μου
Έλα στη ζωή μου μέρα ή νύχτα
Θα περιμένω καρδιά μου
Αλλά πάρε με σπίτι λίγο πριν ξυπνήσω
Λίγο πριν ξεψυχήσει αυτός ο αναπτήρας
Λίγο πριν σπάσει η μουσική μου
Κοίτα, εκεί πάνω στο σκοπό
Νοιώθω την καρδιά σου να σπαταλιέται
Και νοιώθω τόσο κουρασμένη καθώς αυτές οι λέξεις γίνονται η προσευχή μου
Θα προσπαθήσω να κρυφτώ
Νοιώθω ότι το μυαλό σου σπαταλιέται με αυτά τα όμορφα μέσα
Με αυτές τις όμορφες αυτοκρατορίες
Με αυτούς τους όμορφους παλιούς καιρούς
Χωρίς ανατολή
Χωρίς ανατολή…

5 σχόλια:

BOSKO είπε...

το post είναι από τα καλύτερα σου, Ηρακλή, και βλέπω να δίνει έμπνευση και σ' άλλους, ιντερνετικούς και μη, μουσικογράφους. Πανέξυπνο! Χαρά στο κουράγιο σου, βρε παιδί μου...Όσο για τους στίχους της Monika, δεν έχω να προσθέσω τίποτα πέραν του ότι παραείναι ποπ, για να μην πω ότι σουπερκατερινίζουν. Ανάμεσα στα κομμάτια που παρέθεσες υπάρχουν κι ένα-δύο καλά πραγματάκια. Ένα-δύο, όμως, όχι περισσότερα...

Χρήστος Α. Μιχαήλ είπε...

Είσαι φοβερός. Περιμένω με αγωνία και τους υπόλοιπους.

Πάντως ο πρώτος της δίσκος απ' όπου και προέρχονται αυτά τα κομμάτια, μου άρεσε. Πώς μου άρεσε; Λειτούργησε μέσα μου ένα πρωτογενές φίλτρο, κάτι ενεργοποίησε την ξενοιασιά, έπαιξε ρόλο η μουσική και η ατμόσφαιρα. Και φυσικά οι προσωπικές μου συγκυρίες. Πέρασα ένα ολόκληρο καλοκαίρι ακούγοντας τα τραγούδια της: στο αυτοκίνητο, στην παραλία, στο σπίτι.

Στιχουργικά όντως το αποτέλεσμα δεν είναι καλό, είτε το διαβάζεις στα ελληνικά είτε στα αγγλικά. Όλα τα υπόλοιπα όμως αυτού του δίσκου με άγγιξαν πολύ.

Καλημέρες.

Μουσικά Προάστια είπε...

Φίλοι ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια!
Δεν υπονοώ τίποτα για το στιχουργικό αποτέλεσμα της Μόνικα, μπορεί και η μετάφραση να την αδικεί, ένα πείραμα είναι αυτό το εγχείρημα. Έχει ενδιαφέρον πάντως να σκύψουμε πάνω από το περιεχόμενο του σύγχρονου τραγουδιού αυτού καθεαυτού, να δούμε τι τραγουδάμε λέξη-λέξη, τι λέξεις και τι νοήματα - ή αρνήσεις νοημάτων - συναρπάζουν τον κόσμο.

Φιλιά, ηρ.

Ανώνυμος είπε...

Πολύ ενδιαφέρον! Εξαιρετικό θα έλεγα!
Μαρίνα
(η γνωστή, Γ.Δ. κλπ..)

Μουσικά Προάστια είπε...

Γνωστή γνωστή-άγνωστη! φιλιά, Γ.Δ.