Ο Τάσος Γιαννίκος στη Boite

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 01/04/2011, 10:30

"Boite", ΘΕΟΔΑΜΑΝΤΟΣ 29, ΖΩΓΡΑΦΟΥ

210-7472888

ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΝΝΙΚΟΣ KAI ΟΙ ΖΝΤΟΥΠ

Ο ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΝΝΙΚΟΣ παρουσιάζει τραγούδια από την καινούρια του δισκογραφική δουλειά

"ΣΠΟΥΔΗ ΣΤΟ ΤΙΠΟΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΑΤΙ"

μαζί και με άλλα αγαπημένα τραγούδια,  από το ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ και τους BEATLES, τις ΤΡΥΠΕΣ και την JANIS JOPLIN, το ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟ και τον ΤΣΙΤΣΑΝΗ.

Μια βραδιά με ανατρεπτικές ιδέες και πολλές εκπλήξεις.

Τάσος Γιαννίκος : φωνή, κιθάρα
Δημήτρης Ουλής : φωνή, κιθάρα, ακορντεόν
Σοφία Σταυρουλάκη : φωνή, κρουστά
Σταμάτης Φουσέκης : φωνή, κοντραμπάσο
Ρόλη Γιαμοπούλου : φωνή, τύμπανα

Μαραμής - Λεγάκη στον Ιανό

I A N O S

Πέμπτη 7 Απριλίου 22:00

Σταδίου 24 , Τηλ. κρατήσεων : 210-3217810

Γενική Είσοδος 10 ευρώ (6 ευρώ ελάχιστη κατανάλωση)

Συναυλία

του συνθέτη Δημήτρη Μαραμή

με ερμηνεύτρια την Κορίνα Λεγάκη

συμμετέχει ο βιολονίστας Λαέρτης Κοκολάνης

Ο Δημήτρης Μαραμής θα παρουσιάσει στον ΙΑΝΟ ένα πλούσιο πρόγραμμα από νέα του τραγούδια, ορχηστρικές συνθέσεις από τις θεατρικές και κινηματογραφικές του δουλειές, καθώς και επιλογές από τη δισκογραφία του, με ερμηνεύτρια την Κορίνα Λεγάκη.

Η Κορίνα Λεγάκη έκανε φέτος το ντεμπούτο της με τον προσωπικό της δίσκο «Χορός με τη Βροχή», αλλά και με τις επιτυχημένες εμφανίσεις της στα 45^α Δημήτρια Θεσσαλονίκης και στις παραστάσεις ΠΑΘΟΣ στο κέντρο τέχνης και πολιτισμού Beton 7 στην Αθήνα, δίπλα στον Δημ. Μαραμή.

Ο Δημήτρης Μαραμής συνεργάστηκε φέτος με το Εθνικό Θέατρο υπογράφοντας την μουσική στο «Παραμύθι Χωρίς Όνομα» της Π. Δέλτα, το οποίο εξακολουθεί να παίζεται με επιτυχία, ενώ ο Μ. Φραγκούλης και η Sony επέλεξαν δύο τραγούδια του τα οποία συμπεριελήφθηκαν στο τελευταίο τους ευπώλητο album: Best of Marios Frangoulis.

Για το καλοκαίρι γράφει μουσική για το ανέβασμα του σαιξπηρικού έργου Οθέλλος με πρωταγωνιστές τους Γ. Κιμούλη και Κ. Μαρκουλάκη κι ετοιμάζεται να παρουσιάσει στη Μαδρίτη τον δημοφιλή κύκλο τραγουδιών του «Σκοτεινός Έρωτας» σε ποίηση Φ. Γκ. Λόρκα και απόδοση Σωτήρη Τριβιζά με την Ελληνοαμερικανίδα σοπράνο Λίνα Ορφανός.

Από τα νέα έργα του συνθέτη που θα παρουσιαστούν τώρα στον ΙΑΝΟ είναι «Ο Δράκος του Κόμοντο», σε στίχους Χρ. Πολυμενάκου, ο κύκλος «Αισθηματική Ηλικία», τα ορχηστρικά Μνήμες Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ο Aυτοσχεδιασμός για σόλο πιάνο. Επίσης ανέκδοτα τραγούδια σε στίχους των Μιχάλη Γκανά και Σωτήρη Τριβιζά.

-----

Ο Δημήτρης Μαραμής σπούδασε πιάνο και σύνθεση στο Royal Welsh College of Music & Drama στη Βρετανία και στο Αττικό Ωδείο - Ελλάδα. Εκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη σύνθεση με τον Brian Elias στο Λονδίνο. Έχει κυκλοφορήσει τους δίσκους: Σκοτεινός Έρωτας (σε ποίηση Φ. Γκ. Λόρκα με ερμηνευτή τον Μ. Φραγκούλη), Κυριακές μες στο Χειμώνα (σε ποίηση Καρυωτάκη, Πολυδούρη, Τέλλου Άγρα κ.ά.), Σονέτα του Σκοτεινού Έρωτα (σε ποίηση Φ. Γκ. Λόρκα), Σκηνές από βουβή ταινία (σε στίχους Σωτήρη Τριβιζά). Έχει γράψει μουσική σε περισσότερες από τριάντα πέντε θεατρικές παραστάσεις. Η τελευταία του συνεργασία ήταν με το Εθνικό Θέατρο στο έργο «Παραμύθι Χωρίς Όνομα» της Π. Δέλτα ενώ τώρα γράφει για τον «Οθέλλο» με τον Γ. Κιμούλη. Έχει γράψει μουσική για τον κινηματογράφο όπως το ντοκιμαντέρ LOGICOMIX του Απόστολου Δοξιάδη, «Μαύρο Λιβάδι» του Β. Μαρινάκη κ.α.. Έχει συνεργαστεί με το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το Θέατρο Στοά, την English Shakespeare Company - Michael Bogdanov (1998), το Sherman Theatre και το Torch Theatre στη Βρετανία, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Beton 7, κ.α

Η Κορίνα Λεγάκη σπούδασε κλασικό και τζαζ τραγούδι, πιάνο και ορθοφωνία. Μιλάει πέντε ξένες γλώσσες. Από το 2001 εργάζεται επαγγελματικά ως τραγουδίστρια. Έχει εμφανιστεί σε μουσικές σκηνές και φεστιβάλ όπως στα 45^α ΔΗΜΗΤΡΙΑ 2010.  Πρόσφατα κυκλοφόρησε ο πρώτος προσωπικός της δίσκος Χορός με τη Βροχή (2010).

Έκθεση αφίσας του "Κορμοράνου" στο Bios

ΤΕΤΑΡΤΗ 6, ΠΕΜΠΤΗ 7 KAI ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 

ΕΚΘΕΣΗ ΑΦΙΣΑΣ ΣΤΟ BIOS (ΠΕΙΡΑΙΩΣ 84. ΑΘΗΝΑ)

Πρωτότυπα σχέδια, μακέτες και ανατυπώσεις αφισών από τα 8½ χρόνια λειτουργίας του Κορμοράνου σε μία τριήμερη έκθεση που θα συνοδεύεται από μουσικά μικροηβέντ, συναυλίες και άφτερπαρτι.

ΕΓΚΑΙΝΙΑ: ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΑΠΡΙΛΙΟΥ // ΩΡΑ 18.00

ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ: 12.00 - 15.00 ΚΑΙ 18.00 - 22.00

Από το 2002 που ίδρυθηκε, ο Κορμοράνος έδινε πάντα μεγάλο βάρος στον τρόπο που θα απεικονιζόταν η εκάστοτε διοργάνωσή του στις αντίστοιχες αφίσες, άλλοτε δίνοντας το προσωπικό του στίγμα (της εταιρείας αλλά και - κυρίως - αυτού που τις έφτιαχνε) κι άλλοτε υπηρετώντας ταπεινά την αισθητική του καλεσμένου ή τους περιορισμούς του συγκεκριμένου κατά περίπτωση είδους εκδήλωσης.

Η συγκεκριμένη (αναδρομική) έκθεση - η πρώτη τέτοια που διοργανώνεται μέσα σε αυτά τα 8½ χρόνια λειτουργίας - θα επικεντρωθεί σε δουλειές των βασικότερων σχεδιαστών του Κορμοράνου, Δημήτρη Ρόκου, Θάλεια Ραυτοπούλου και Χάρη Λαγκούση, αλλά και Μάριας Μπαχά, Στέφανου Ρόκου και Ιφιγένειας Καμπέρη ενώ θα περιλαμβάνει συγκεντρωμένο αρχειακό υλικό τόσο από τους παραπάνω όσο και από παλαιότερες συμμετοχές των Ιλάν Μανουάχ, Δημήτρη Κανελλόπουλου (b-positive.gr), μπλακ εν ντέκερ, Γιάννου Κοφτερού, Mickey Dreamkey και Versaweiss.

Στο χώρο της έκθεσης θα βρίσκεται επίσης ό,τι έχει κυκλοφορήσει ο Κορμοράνος σε βιβλία (εντός κι εκτός της ink press) καθώς και η Horror & Romance on Another Planet μουσική συλλογή του Στέφανου Ρόκου, ενώ το τριήμερο θα συνοδεύεται κι από πλούσιο μουσικό πρόγραμμα, με live εμφανίσεις των Max Tundra, Big Fat Lips και Κelpe, σπέσιαλ γκεστ dj set του υπερανερχόμενου Γάλλου Canblaster στο πάρτι του κλεισίματος και περισσότερους από πέντε Έλληνες djs κάθε μέρα σε ωριαία σετ πριν, ενδιαμέσως και μετά:

ΤΕΤΑΡΤΗ 6

BIOS FRONT >> 18:00 Digital Riot / Chris OD / Mr.Z / Θάλεια

ΠΕΜΠΤΗ 7

BIOS FRONT >> 18:00 Dennis D' Or / Chevy / dj Los Patatas Fritas από το 1999 / Bad Spencer

BIOS MAIN >> 22:00 Max Tundra (LIVE)

ΜΠΑΡ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ BIOS >> 22:00 Βουνό / Legal Tender

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8

BIOS FRONT >> 18:00 NeaTPermaiK / Dimitris Lilis / Jimmy Jib / espeekay

BIOS MAIN >> 22:00 Big Fat Lips (LIVE) / Kelpe (LIVE)

BIOS FRONT >> 00:00 Black Athena / Runner / Canblaster / Fresh Things First

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

Ogdoo.gr - Μια νέα ιστοσελίδα για το ελληνικό τραγούδι

Μετά το εξαιρετικό www.musicpaper.gr, άλλη μία ιστοσελίδα αφιερωμένη στο ελληνικό τραγούδι έκανε την εμφάνισή της: www.ogdoo.gr, ή αλλιώς " Όγδοο: το τραγούδι αλλιώς! ".

Στο τιμόνι του συναντάμε την υπογραφή του Κώστα Μπαλαχούτη, κι αυτό είναι αρκετό για γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι στήνεται κάτι με ειλικρινή αγάπη και γνώση, για ό,τι μπορεί να σημαίνει λαϊκό, και ευρύτερα καλό ελληνικό τραγούδι σήμερα. Μπορεί; Σημαίνει; Ας αφήσουμε για την ώρα τις υπαρξιακές αναζητήσεις. Καλοτάξιδο το "όγδοο" και να μακροημερεύσει, κόντρα στη μοίρα ενός τραγουδιού που - κακά τα ψέμματα - εδώ και χρόνια μετράει μέρες.
ηρ.οικ.

Συνέντευξη με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου

Θανάσης Παπακωνσταντίνου:

«Να σκύψουμε την κεφάλα μας να αφουγκραστούμε το παρόν»

τη συνέντευξη έλαβε εξ αποστάσεως ο Ηρακλής Οικονόμου
(Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ, τ. 39, Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2010)

Οι δημιουργίες του όρισαν το ελληνικό τραγούδι των δύο τελευταίων δεκαετιών. Από την «Αγία Νοσταλγία» μέχρι το «Σαμάνο», με βασική ενδιάμεση στάση τον κομβικό «Βραχνό Προφήτη», οικοδόμησε μία απόλυτα διακριτή αισθητική ταυτότητα. Μια ταυτότητα που βασίστηκε στο λιτό, «έναστρο» ποιητικό λόγο και στη νεωτερική - αλλά με σαφείς αναφορές στην παράδοση - μουσική φόρμα. Παρά την ανάδειξή του σε κορυφαίο τραγουδοποιό της γενιάς του, συνεχίζει να σαστίζει στη σκηνή, μιλάει λίγο, και απαιτεί να του απευθύνεσαι στον ενικό. Αυτές τις μέρες, ετοιμάζεται να αναζητήσει δισκογραφικά τον «ελάχιστο εαυτό» του· φαίνεται ότι, ως δηλωμένος θαυμαστής του Φίλιπ Γκλας, ο μινιμαλισμός του ταιριάζει… Ο κύριος Θανάσης Παπακωνσταντίνου!

«Ελάχιστος εαυτός»· μπορείς να μου αποκρυπτογραφήσεις αυτό το «μετριόφρονα» τίτλο;

Οι ονομασίες που δίνω στους δίσκους, προσπαθώ να ταιριάζουν κατά έναν ασαφή και μη περιγράψιμο τρόπο με το ύφος του περιεχομένου (συνήθως είναι τίτλοι τραγουδιών ή φράσεις από στίχους), να είναι αναπάντεχοι και να ιντριγκάρουν τον υποψήφιο ακροατή. «Ελάχιστος εαυτός» είναι ένας όρος που χρησιμοποιούνε κάποιοι νευροεπιστήμονες για να εκφράσουν ένα από τα δύο φαντάσματα που αποτελούν αυτό που ονομάζουμε «εγώ», «εαυτός», «συνείδηση» κλπ. Το άλλο φάντασμα είναι ο «εκτεταμένος εαυτός» αλλά ηχεί λιγότερο ποιητικός, γι’ αυτό και δεν τον χρησιμοποίησα. Παράβλεψα βέβαια  με την επιλογή μου αυτή την ευκολία με την οποία μπορεί να υποστώ τη χλεύη του στυλ: «Ο ελάχιστος εαυτός με τις ελάχιστες πωλήσεις».

Πάντως, οι θαυμαστές σου τον περιμένουν το δίσκο εδώ και αρκετούς μήνες… Υπήρξαν τυχόν απρόοπτα, ή απλά διδάσκεις την αρετή της υπομονής;

Δεν χρειάζονται βιασύνες γι’ αυτά τα πράγματα. Μας κυνηγάει κανείς; Ο χρόνος δεν πιάνεται γιατί μάλλον δεν υπάρχει.

Άκουσα ότι ο δίσκος δεν θα κυκλοφορήσει από τη «Λύρα». Ασυμφωνία χαρακτήρων, ή ανάγκη εξερεύνησης νέων διαδρομών;

Το ζήτημα ήταν καθαρά οικονομικό.

Επίσης, είναι γνωστό ότι ετοιμάζετε και έναν δίσκο με τον Γιάννη Χαρούλη. Μπορείς να με κατατοπίσεις σχετικά;

Σιγά-σιγά παίρνει τη σειρά του. Το υλικό υπάρχει και είμαστε στη διαδικασία  επιλογής των συνεργατών.

Παραμένω στον καινούργιο δίσκο. Γιατί ο Καρούζος;

Είναι από τους ποιητές που μου ταιριάζουν. Αλλά για να αποφύγουμε παρανοήσεις, μιλάμε για μία φράση του: «είμαι παντέρημος, όπως ο φέγγαρος ψηλά, ψηλά», ενταγμένη σε ένα τετράλεπτο ορχηστρικό κομμάτι.

Η ενασχόληση με πιο πειραματικές διαδρομές, όπως εκφράστηκε με τη «Βροχή από κάτω», θα έχει συνέχεια; Μήπως το κοινό και μια κάποια προσκόλλησή του στο γνωστό, στο οικείο, λειτουργεί ανασταλτικά για κάτι τέτοιο;

Στο νέο δίσκο υπάρχουν κάποια κομμάτια που θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι κοντά στο κλίμα της «Βροχής από κάτω». Μάλιστα το ομώνυμο του δίσκου τραγούδι είναι το πιό αγαπημένο μου, κυρίως γιατί είναι ανοίκειο και δημιουργεί μια ατμόσφαιρα «παράξενη», που με τη σειρά της μπορεί να δημιουργήσει στον ακροατή καινούργια, αβίωτα συναισθήματα. Σαν ακροατής, κυρίως αυτό αποζητάω από τη μουσική, να μου φανερώσει νέα συναισθηματικά πεδία. Όσο για τον κόσμο και αν λειτουργεί ανασταλτικά, σου λέω πως όχι. Με εκφράζει απόλυτα η ρήση του Μπουνιουέλ: «Είναι ανήθικο, στην τέχνη, να σκέφτεσαι τις επιπτώσεις».

Η είσοδός σου στο τραγούδι σημαδεύτηκε από την παρουσία του Χατζιδάκι (Αγώνες Κέρκυρας) και του Λοΐζου (ο δίσκος που δεν έγινε ποτέ). Τους σκέφτεσαι αυτούς τους δύο πότε-πότε; Σου λείπουν; Μας λείπουν;

Συνήθως μας λείπουν οι άνθρωποι - και τα άλλα όντα - όταν έχουμε συναναστραφεί μαζί τους. Τον Χατζιδάκι τον γνώρισα στιγμιαία ενώ με το Λοΐζο βρεθήκαμε αρκετές φορές κι έτσι αναπτύχθηκε μια αλληλοεκτίμηση που κεντρίζει περισσότερο τη μνήμη.

Αν η ερώτηση πάει προς την καλλιτεχνική απώλεια, έχω να πω πως αυτά που λέγονται για πνευματικούς ανθρώπους όταν φεύγουν, ότι δηλαδή αφήνουν δυσαναπλήρωτο κενό και  άλλες τέτοιες τυπικότητες, εμένα μου ακούγονται κούφια λόγια. Το πνεύμα υπάρχει πάντοτε και παντού. Οι παρελθοντολάγνοι ή φοβούνται να μεγαλώσουν, ή  έχουν παραιτηθεί απ’ τη ζωή. Ας σκύψουν την κεφάλα τους να αφουγκραστούν το παρόν.

Να επιμείνω λίγο στο παρελθόν; «Μαύρος γάτος», «Λεγεωνάριος»… Τι κρατάς από τη δεκαετία του ’80;

Δεν μπορώ να τεμαχίσω τη ζωή σε δεκαετίες, είναι μια συνεχής διαδικασία. Για τα συγκεκριμένα στιχάκια, πάντως, τώρα νοιώθω μια δυσφορία, δεν έχουν την εσωτερικότητα που θα ήθελα αλλά τότε που τα έγραψα προφανώς με αντιπροσώπευαν. Ευτυχώς δεν κυκλοφόρησαν πολλά εκείνης της εποχής. 

Αργότερα, αναφέρθηκες στη «συστατική επιστολή» που σου έδωσε ο Νίκος Παπάζογλου με την παραγωγή της «Αγίας Νοσταλγίας». Μαζί με την επιστολή, σου παρέδωσε και την ανάγκη να περάσεις τη σκυτάλη στους επόμενους, όπως π.χ. με τη συνεργασία με τους Night on Earth;

Ναι, το θεωρώ σαν υποχρέωση να διευκολύνω, στο βαθμό που μου αναλογεί, προσπάθειες που νομίζω ότι αξίζουν να καταγραφούν. Ελπίζω να το κάνω και στο μέλλον, παρ’ ότι οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές.

Ενδεικτικά, ολοένα και περισσότεροι συνάδελφοί σου επιλέγουν τη διάθεση των καινούργιων έργων τους μέσα από τις εφημερίδες ή το διαδίκτυο. Ζούμε τελικά το τέλος της δισκογραφίας;

Επειδή τα πράγματα αλλάζουν πιά με γεωμετρική πρόοδο κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι μας ξημερώνει. Αλλά δεν είναι και για πανικό. Όσο υπάρχει έμπνευση και καλή υγεία, τα τραγουδάκια θα βρίσκουν τον τρόπο τους να ταξιδεύουν.

Πολύς λόγος γίνεται για την αγγλόφωνη σκηνή. Πώς βλέπεις περιπτώσεις όπως αυτή της Μόνικας, του Λόλεκ; Μπορούν να αποτελέσουν διέξοδο για το ελληνικό τραγούδι, ή μήπως έχουν υπερεκτιμηθεί από ένα ιδιότυπο, "εναλλακτικό" star-system;

Δεν το βλέπω στενά και εθνικιστικά. Στα μάτια μου η μουσική είναι η προσευχή του ανθρώπινου είδους στην πορεία του προς το άγνωστο. Δεν θα σταθώ στο αν στη χώρα που ζω υπάρχει μια δυστοκία αυτή την εποχή. Άσε που δε νομίζω ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα για να ψάχνουμε για διέξοδο. Γίνονται και θα γίνονται ωραία πράγματα. Μη σας ξεγελάει που δεν έχουν την πλατιά λαϊκότητα των παλιότερων. Όσα διατηρήσουν τη φρεσκάδα τους και μετά από εκατό - λέμε τώρα - χρόνια θα είναι άξια, ακόμα κι αν τα προσέξανε μια χούφτα άνθρωποι.

Πολλά από τα ενδιαφέροντα που γίνονται όντως τα συναντάμε στην αγγλόφωνη σκηνή. Αυτό συμβαίνει γιατί οι καλλιτέχνες αυτής της σκηνής συνήθως, ξέροντας καλά αγγλικά, ακούνε πολλά απο όσα γίνονται σε παγκόσμιο επίπεδο στο χώρο της μουσικής - έστω στο αγγλόφωνο κομμάτι της. Έτσι «ανοίγει» το μυαλό τους και με τη βοήθεια του ταλέντου μπορούν να προκόψουν. Ελλοχεύουν όμως και κάποια μειονεκτήματα. Πίσω από τη χρήση του αγγλικού στίχου μπορεί να κρύβουν κάποιοι την στιχουργική τους ανεπάρκεια, κάτι που θα φαινόταν αμέσως στην ελληνική γλώσσα. Επίσης, επηρεασμένοι από τους ξένους καλλιτέχνες που θαυμάζουν, αρκετοί υιοθετούν το γνωστό στυλάκι του ροκ σταρ και αργούν να βρουν τον προσωπικό τους αυθεντικό δρόμο. Και το κυριότερο, η μη χρήση της ελληνικής γλώσσας αφήνει έξω από το παιχνίδι το μεγαλύτερο μέρος των εν δυνάμει ακροατών.

Ένα μεγάλο μέρος του κοινού είναι συνηθισμένο στο να κρίνει καλλιτέχνες βάσει της ζωής και του χαρακτήρα τους, και όχι βάσει του έργου. Όταν βγήκε ο «Σαμάνος», άκουγα συχνά ότι «ο Σαββόπουλος είναι έτσι… έκανε αυτό… είπε εκείνο…». Τελικά, με ποια κριτήρια πρέπει να κρίνεται ένας καλλιτέχνης;

Είναι μια μεγάλη και ατέρμονη συζήτηση. Η άποψή μου είναι ότι κατά την αυθεντική στιγμή της γέννησης ενός έργου, ο δημιουργός γίνεται κάτι άλλο, ξεφεύγει από την  καθημερινότητά του, από το είναι του και προσεγγίζει το άπειρο. Η στιγμή δηλαδή της δημιουργίας δεν είναι αντιπροσωπευτική του χαρακτήρα, του ήθους του καλλιτέχνη, αλλά απλώς εκείνη τη στιγμή ο τυχερός παίρνει μια μυτιά Απόλυτου. Έτσι μόνο μπορεί να εξηγηθεί γιατί, ενώ η τέχνη είναι παρηγορητική, ο ποιών μπορεί να είναι στραβός και -εξ αυτού - ο κόσμος απαρηγόρητος. Βέβαια, είναι ωραίο και λυτρωτικό όταν συναντάς έναν δημιουργό που ο ανθρωπισμός και η στοχαστικότητά του συμβαδίζει με την παρηγοριά που πηγάζει από το έργο του. Δεν συμβαίνει συχνά αλλά δεν τρέχει και τίποτα. Έχω πειστεί ότι όσο πιο σημαντικό είναι το έργο, τόσο λιγότερη σημασία έχει ο δημιουργός του. Εξάλλου, τον χαρακτήρα του - αν είναι κακός - θα τον υποστούν πέντε-δέκα άνθρωποι ενώ το έργο του -αν έχει αξία - θα ευφραίνει πολλές ψυχές, εις τους αιώνας των αιώνων αμήν.

Θεωρώ τον «Σαμάνο» ως το πιο παρεξηγημένο και περισσότερο υποτιμημένο δίσκο σου. Συμφωνείς; Αν ναι, γιατί συνέβη αυτό;

Έχω την εντύπωση ότι φορτώθηκε τα βάρη της αρνητικότητας που δείχνουν κάποιοι προς τον Διονύση αλλά  και τη δυσφορία τους για το ότι δεν μπαίνω σε καλούπια. Πιστεύω πια ότι έχει να κάνει μ’ αυτούς τους εξωγενείς παράγοντες κι όχι με την ποιότητα της μουσικής και των στίχων. Σίγουρα έχει να κάνει και με το γεγονός ότι δεν έχω παίξει αρκετά από τα τραγούδια του δίσκου στις ζωντανές εμφανίσεις, κάτι που θα επανορθώσω, αρχής γενομένης από τον φετινό χειμώνα.

Σε εκείνον το δίσκο, μίλησες για ήρωες όπως ο Τσε Γκεβάρα και ο Φορτίνο Σαμάνο σε μια εποχή εντελώς αντι-ηρωική. Ποιες είναι οι φιγούρες της δικής σου μυθολογίας;

Δεν πιστεύω σε ήρωες που η θύμισή τους συρρικνώνει την αυτοπεποίθηση του καθημερινού ανθρώπου και τον καθιστά ανίκανο να αντιδράσει. Δεν είχα ποτέ ήρωες παρά μόνο μια φωτογενή απελπισία. Και στα δύο κομμάτια πάντως που αναφέρεις, κυρίως την αντι-ηρωική πλευρά περιγράφω. Στο «Σαμάνο», στην πρώτη στροφή, βάζω τον Φορτίνο τη στιγμή της εκτέλεσής του να σκέφτεται όμορφες γυναίκες, ενώ στο «Ραμόν» ο σκοτωμένος αντάρτης βλέποντας την  ομορφιά της ανοιξιάτικης γης-που δεν μπορεί να τη χαρεί πια - κλωτσάει με θυμό  την καρδάρα και χύνει το γάλα. Ωχ! Τώρα το σκέφτηκα: ομορφιά εναντίον ιδεολογίας και στα δύο…

Ή και ομορφιά μαζί με ιδεολογία… Ο ιστορικός του μέλλοντος, πώς πιστεύεις ότι θα συμπυκνώσει τη συμβολή σου στο ελληνικό τραγούδι; Τι κόμισες σε αυτό;

Με συγχωρείς, Ηρακλή, αλλά είναι ερώτηση αυτή; Μπορεί κανείς μες στην άψη της δημιουργικότητας  ή ακόμα και στην αγρανάπαυσή του να κάνει απολογισμό; Μόνο οι ανόητοι θα το αποτολμούσαν.

ΟΚ, το καταλαβαίνω. Πάντως, έχεις ως γνωστόν αποποιηθεί τον τίτλο του «έντεχνου τραγουδοποιού». Γιατί; Τι σου φέρνει στο νου αυτός ο όρος;

Το ζήτημα είναι ιδεολογικό. Δεν δέχομαι να με φυλακίζουν με τις λέξεις, να με καθορίζουν για να μπορούν να με χειριστούν.

Μία χαρακτηριστική συνιστώσα του έργου σου υπήρξε το πάντρεμα της παράδοσης με νεωτερικές μουσικές φόρμες. Πώς αντιλαμβάνεσαι την παράδοση;

Αυτή η μίξη έγινε άδολα και αβίαστα, χωρίς σκέψη και χωρίς ακαδημαϊσμό. Είμαι παιδί της υπαίθρου, στεριανό ψωράλογο. Ακόμα και η προφορά μου είναι στιγματισμένη από την καρακαμπίλα της Θεσσαλίας. Και ευτυχώς που οι δικοί μου τραγουδούσανε δημοτικά στο σπίτι και στην εργασία - ναι, υπήρχαν κάποτε κάποιοι που τραγουδούσαν χωρίς λόγο - κι έτσι είχα ένα μέτρο σύγκρισης, ένα αντίβαρο στην παιδική κρίσιμη ηλικία, όταν από την άλλη μεριά, από τα ραδιόφωνα - γιατί δεν υπήρχε άλλος τρόπος - δεχόμουνα τη χουντική ελαφροσκατίλα. Το έχω πει πολλές φορές, ας το πω ακόμα μια. Η παράδοση, και στη μουσική και στο στίχο, είναι όμορφη, λιτή, κοφτερή, αδιάλλακτη, περιπαικτική, τρομώδης, καίρια όπως η λάμα ενός μαχαιριού.

Ζεις, αν δεν κάνω λάθος, στον Τύρναβο, μακριά από τη μεγαλούπολη. Ποιες παραστάσεις σου έδωσε η παραμονή στην ελληνική επαρχία; Χρωστάμε σε αυτήν, άραγε, ένα κομμάτι του έργου σου;

Στον Τύρναβο έζησα μέχρι να τελειώσω το γυμνάσιο. Αργότερα στη Λάρισα και τα τελευταία χρόνια σε ένα μικρό χωριό στις παρυφές του Κισσάβου. Σίγουρα, πολλά από τα βιώματά μας περνάνε σε ότι κάνουμε αλλά, ειδικά στις  «αφηρημένες» τέχνες, μεγαλύτερη τράπεζα πληροφοριών είναι το συλλογικό ασυνείδητο.

Τα τραγούδια σου έχουν ένα κινηματογραφικό άρωμα, μία πολλαπλότητα εικόνων και αφηγήσεων. Τελικά η σκηνοθεσία σου έμεινε κουσούρι; Ποιες ταινίες αγάπησες;

Φαίνεσαι διαβασμένος Ηρακλή. Οι πρώτες ταινίες που μου έρχονται στο νου είναι: Ο κλέφτης των ποδηλάτων, Το χάος, Αντρέι Ρουμπλιόφ, Ο νευρικός εραστής, Ο καιρός των τσιγγάνων, Il postino, Αλήθειες και Ψέματα, Ερωτική επιθυμία, Γόμμορα, Τραγούδια από τον δεύτερο όροφο, Άσε το κακό να μπει. Άντε, φτάνει.

Έχεις δηλώσει ότι μαθήτευσες, ανάμεσα στα άλλα, στο έργο του Μάρει Μπούκτσιν και των κλασικών του αναρχισμού. Ενδεικτικά, στο «Σαν Μικέλε» αναφέρεσαι στον Μπακούνιν. Τι κρατάς από το πέρασμά σου από τον αναρχισμό;

Μάλλον εδώ ισχύει το λαρισαίικο «πέρασα και δεν ακούμπ’σα». Δεν είχα το σθένος να ακολουθήσω στην πράξη τις αρχές του αναρχισμού. Δεν ήμουνα ποτέ οργανωμένος. Είμαι μοναχικό άτομο με ερεβώδεις σκέψεις, ανίκανος να γλυκαθώ από το νέκταρ της συντροφικότητας. Έχω, νομίζω, μια αίσθηση δικαίου που με ψιλοκατευθύνει αλλά κατά τα άλλα βαδίζω στο περίπου, δεν έχω στέρεες ιδεολογικές βάσεις να με στηρίζουν. Αμφιταλαντεύομαι. Αναγνωρίζω ότι ο αναρχισμός είναι η ιδεολογία εκείνη που θέλει να προστατέψει, περισσότερο από κάθε άλλη, την ανθρώπινη - και όχι μόνο - αξιοπρέπεια. Αλλά δεν είναι η μόνη. Υπάρχουν κι άλλοι που παλεύουν για μια καλύτερη ζωή, για την ανέλιξη του ανθρώπου σε ψηλότερα επίπεδα πνευματικότητας, στοχασμού και απόλαυσης χωρίς να είναι αναρχικοί. Τελευταία έχει πέσει πολύ μισαλλοδοξία ακόμα και σ’ αυτόν το χώρο, το τελευταίο οχυρό της ελεύθερης σκέψης. Και με ζορίζει, αφού στα μάτια μου, η φιλοσοφία του αναρχισμού είναι ποίηση που βγήκε από το δρόμο της.

Υπάρχει περίπτωση να πραγματωθεί το «χαμένο όνειρο του ναύτη της Κροστάνδης», όπως λέει ένας στίχος σου από το «ποιος θα με θυμάται»; Τελικά, τι πήγε στραβά με το όραμα του σοσιαλισμού και της ανθρώπινης χειραφέτησης; Και ποια η συνέχεια;

Η περίπτωση της Κροστάνδης είναι χαρακτηριστικό δείγμα μισαλλοδοξίας από την πλευρά των Μπολσεβίκων αλλά και απόδειξη - άλλη μια - ότι η εξουσία φθείρει, ότι ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα αλλά τα μέσα πρέπει να αντικαθρεφτίζουν αυτό που θέλεις να πετύχεις. Πώς να φτάσεις στην ανθρώπινη χειραφέτηση, όταν ο μηχανισμός που σε καθοδηγεί - ακόμα και  με τις αγαθότερες των προθέσεων - είναι συγκεντρωτικός, καταπιεστικός και σε διαπλάθει έτσι ώστε να είσαι άβουλο όν χωρίς κρίση; Οι ναύτες της Κροστάνδης συμμετείχαν στον κοινό αγώνα κατά του Τσάρου αλλά μετά, στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν μια μορφή άμεσης δημοκρατίας που είχαν φτιάξει, ήρθαν σε σύγκρουση με τους μπολσεβίκους που είχαν την κεντρική εξουσία. Αποτέλεσμα, η εξολόθρευσή τους από τους πρώην συντρόφους. Να θυμηθούμε και την Ισπανία του ’36; Όσο για το ποιά θα είναι η συνέχεια, δεν μπορώ να το ξέρω. Ποιά θα ήθελα να είναι, το ξέρω: Η αμεσοδημοκρατία, το χαμένο όνειρο του ναύτη της Κροστάνδης.

«όσες κι αν χτίζουν φυλακές / και αν ο κλοιός στενεύει / ο νους μας είναι αληταριό / που όλο θα δραπετεύει»· ένας στίχος που έχει σημαδέψει το έργο σου. Επαρκεί σήμερα η δραπέτευση του νου για να βγούμε από τις φυλακές του ΔΝΤ και της εκμετάλλευσης;

Δεν εννοώ να ξεφεύγεις από τα προβλήματα μέσα από τη φαντασίωση ή την τρέλα αλλά να δείχνεις στη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου ότι δεν υποτάσσεσαι.

Και κάτι «ελαφρύ» για το τέλος. Το «κερασάκι στην πάστα», η ΑΕΛ δηλαδή, απέκτησε καινούργιο γήπεδο. Θα αγοράσεις εισιτήριο διαρκείας, ή απέχεις γενικώς από τα γήπεδα;

Πάντα μου άρεσε να παίζω ποδόσφαιρο. Να παρακολουθώ, πολύ πιο λίγο. Και, αν εξαιρέσουμε την παιδική ηλικία, δεν ήμουν ποτέ οπαδός. Το να είσαι οπαδός, σε μεγαλύτερη ηλικία, είναι μιά καθαρά αντιδραστική στάση γιατί σημαίνει ότι θα υποστηρίξεις την ομάδα σου ακόμα κι όταν δεν έχει το δίκιο με το μέρος της. Σε αντίθεση με τη σπουδαία πνευματική στάση όσων αγωνίζονται για να μην αδικούνται οι άλλοι. Και καταλήγω με  αυτό που δήλωσε ο Γκορ Βιντάλ: «Η νίκη δεν είναι και τίποτα σπουδαίο, γιατί σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να χάσει».

Μια συνέντευξη του Τζίμη Πανούση

"Το χρέος μας ως φυλή το έχουμε κάνει, και με το παραπάνω"

Συνέντευξη του Τζίμη Πανούση στον Αργύρη Παπαστάθη  

Newstime.gr, 28 Σεπτεμβρίου 2009

Λίγες ώρες πριν από την κάλπη, ο Τζίμης Πανούσης έλυσε τη σιωπή του και μίλησε για όλους και για όλα στο newstime.gr. Αποφεύγουμε σκοπίμως τον οποιοδήποτε πρόλογο. Μόνο λίγες χρηστικές πληροφορίες: το περιεχόμενο είναι αυστηρώς ακατάλληλο για ανηλίκους και ιδιαιτέρως ενοχλητικό για τους οπαδούς όλων των κομμάτων. Διαβάστε το, αν το επιθυμείτε, αποκλειστικά με δική σας ευθύνη. Η ομοιότητα με πραγματικά πρόσωπα και καταστάσεις δεν είναι συμπτωματική.

Α. Π.

Σας ανησυχεί η χαμηλή συσπείρωση της Νέας Δημοκρατίας;

Είναι το τελευταίο μεγάλο πρόβλημα. Μετά την οικονομική κρίση έχουμε πια και κρίση θεσμών. Δεν εκτιμάει ο Ελληνας. Πάει να αλλάξει ένα αρχαιοελληνικό πρότυπο που ήταν αυτός ο χασαπόμορφος, ο μπουχέσας ο λεγόμενος, ο Καραμάν Αλής, όπως τον λέω εγώ. Είναι μια ελληνική φιγούρα, παραδοσιακή ελληνική και πάμε να τον αλλάξουμε με ένα αμερικάνικο στιλάκι που είναι ο Γιωργάκης ο Παπανδρέου, ένας ποδηλάτης, ένας γυμνασμένος που δεν έχει καμία σχέση… Βέβαια, αυτό ίσως είναι μια προοπτική για κάτι χειρότερο. Και όταν γίνουμε κάτι χειρότερο, νομίζω, ότι θα ‘μαστε σε μια καλή θέση. Δηλαδή, αυτή η αλλαγή που θέλει να κάνει ο Γιωργάκης, να μας κάνει Δανία, οι Δανοί θέλουν να γίνουν Ελλάδα, εμείς είμαστε ήδη Δανοί δηλαδή. Είμαστε στο όνειρο των Δανών, αφού είμαστε το όνειρο των Δανών. Εμείς να γίνουμε Δανία; Κοιτάξτε είναι πολύπλοκος…

Ο συλλογισμός;

Ο σχεδιασμός ο πολιτικός, και ο συλλογισμός. Οχι ο δικός μου! Ο σχεδιασμός του Γιωργάκη. Δε φτάνει το μυαλό το δικό μου μέχρι εκεί.

Πιστεύετε ότι η γενιά σας κατέστρεψε την Ελλάδα;

Οχι, νομίζω ότι είμαστε μια από τις καλύτερες γενιές. Εχω αλλάξει άποψη. Πρέπει να πω ότι αλλάζω συνεχώς απόψεις. Δηλαδή, οι απόψεις που θα πούμε τώρα -αν μπορούν να θεωρηθούν απόψεις- εντάξει, ο καθένας θα βγάλει τα συμπεράσματά του. Αλλά αν κάναμε τη συνέντευξη μισή ώρα μετά, θα ήταν εντελώς διαφορετικές. Διότι είμαι καθαρός μαρξιστής, γέννημα θρέμμα. Αλλάζω βάσει των συνθηκών. Και αϊνσταϊνικός βαθιά. Ολα είναι σε σχέση με κάτι άλλο. Εγώ είμαι τώρα αυτός που είμαι, σε σχέση μ’ εσένα που μου παίρνεις συνέντευξη. Αν ήτανε μια μουνάρα εδώ τώρα και μου ’παιρνε συνέντευξη, θα ήμουν εντελώς διαφορετικός.

Είστε σαφής.

Θα ήμουν ένας γκόμενος σαν τον Ρομπέρτο Καβάλι -δεν ξέρω αν τον γνωρίζεις- ένας μόδιστρος Ιταλός.

Οχι προσωπικά.

Ο Ρομπέρτο Καβάλι, η Μαρινέλλα και ο Φλωρινιώτης έχουν ακριβώς την ίδια φάτσα, πάνε στον ίδιο πλαστικό και δε νομίζω ότι το έχει προσέξει κανένας, ούτε κανένα μεσημεριανάδικο –που, συνήθως, δεν τους ξεφεύγουν αυτά. Και είναι μια σημαντική αποκάλυψη. Αυτές οι τρεις φάτσες είναι σα να λέμε οι Τρεις Χάριτες, οι Τρεις Μοίρες. Εχουν το ίδιο παγωμένο χαμόγελο, δεν μπορούνε να γελάσουνε. Δεν μπορούνε να γεράσουνε, συγγνώμη.

Να σας ρωτήσω κάτι, μια και αναφέρεστε σε αυτό το θέμα. Τι εντύπωση σας έδωσε από κοντά η Γιάννα Αγγελοπούλου -το λέω γιατί οι περισσότεροι την έχουμε δει μόνο στην τηλεόραση.

Εγώ την είδα δυο φορές. Την είδα στα εγκαίνια του σταθμού που κάναμε στη Βουκουρεστίου σε ένα μαγαζί, γιατί άκουσα που φώναζε: «Τον Πανούση, τον Πανούση!». Ηθελε τον Πανούση η Γιάννα. Δεν ξέρω τι με ήθελε, μάλλον ως pet δίπλα της στη φωτογραφία. Την είδα εκεί και πρέπει να πω ότι είναι συμπαθητική σαν φυσιογνωμία, σαν κνίτισσα μου φάνηκε, τους συμπαθώ τους κνίτες πάρα πολύ τελευταία με αυτό τον ξεπεσμό. Είδα να έχει κάποιες κνίτικες εξάρσεις αλλά με απογοήτευσε αυτό που είπαμε, η πλαστική. Δεν είναι καθόλου πετυχημένη. Νομίζω ότι αν δεν είχε κάνει τίποτα, θα ήταν καλύτερη.

Θέτω υπόψη σας μια σκέψη. Τα τελευταία 30 χρόνια ζήσαμε σχετικά καλά στην Ελλάδα με τα λεφτά των άλλων, με δάνεια και πακέτα της ΕΕ. Και τώρα, ξαφνικά, μας ζητάνε να κάνουμε κάτι, να κάνουμε πράσινη ανάπτυξη. Το βρίσκετε δίκαιο; Οταν είναι γνωστό πως όταν εμείς φτιάχναμε Παρθενώνες, αυτοί ήταν ανεβασμένοι στα δέντρα και έτρωγαν βελανίδια.

Ναι. Βέβαια, αντιστράφηκαν οι ρόλοι μετά, εμείς ήμασταν που τρώγαμε τα βελανίδια. Οι άλλοι είχανε θέατρο από το 1300. Εμείς στα 1300 ήμασταν εντελώς ζώα. Και, επίσης, αν διαβάσεις τη «Μαύρη Αθηνά», δεν έχουμε καμία σχέση με αυτούς τους αραπάδες, που ήταν εδώ στην αρχαιότητα και μεγαλούργησαν. Το χρέος μας το έχουμε κάνει ως φυλή, και με το παραπάνω. Είναι μεγάλο ψέμα του εκσυγχρονισμού και του νεοφιλελευθερισμού ότι εμείς δε δουλεύουμε. Γιατί έχω σπουδάσει αυτά τα άχρηστα και μπορώ και κοιτάω τις στατιστικές και τις μετρήσεις με άλλο μάτι.

Του ειδικού;

Ναι, του ειδικού γιατί έχω δουλέψει κιόλας παλιά στη ΝΟΥΝΟΥ, στο γάλα ΝΟΥΝΟΥ. Επρεπε να κάνω μια έρευνα και να βγάλω ότι το ΝΟΥΝΟΥ είναι το καλύτερο γάλα.

Και προέκυψε;

Ναι, ήμουνα υποχρεωμένος, αλλά προέκυψε και απ’ τα πράγματα, από τις γνώσεις μου τις επιστημονικές. Αλλά θέλω να πω ότι οι Ελληνες είναι από τους λαούς που δουλεύουνε πάρα πολύ, είναι μύθος ότι δε δουλεύουνε. Και, επίσης, υπάρχει μια τρομαχτική αλήθεια -μια και πιάσαμε τη στατιστική- και είμαι υποχρεωμένος να το καταθέσω. Μια πολύ εμπεριστατωμένη έρευνα που έγινε από έναν Οργανισμό -δε θυμάμαι τώρα, δεν είμαι πρόχειρος- μια ευρωπαϊκή μεγάλη οργάνωση λέει ότι οι Ελληνες είμαστε μικροτσούτσουνοι. Κατά δηλώσεις των γυναικών. Και είναι και μια  συνταρακτική είδηση ότι οι γυναίκες λένε ότι δεν απατούν τους άνδρες Ελληνες συντρόφους τους, γιατί θα πέσουνε πάλι σε μικροτσούτσουνο. Οπότε, δεν έχει νόημα.

Περιγράφετε ένα αδιέξοδο.

Ενα τρομερό αδιέξοδο, υπολειπόμεθα των εταίρων μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση- είναι συνταρακτικά αυτά που λέω- είναι τρεις πόντοι με τους Νορβηγούς η διαφορά και δυόμισι πόντοι με τους Γάλλους! Δηλαδή, οι Νορβηγοί είναι πρώτοι -γιατί κάθισα και το κοίταξα μετά αυτό. Ετσι εξηγείται και η παιδεραστία στην αρχαιότητα. Ο μικρόφαλλος Ελληνας, φοβούμενος τη χλεύη της ερωμένης –γι’ αυτό την απομόνωσε στο γυναικωνίτη, στο περιθώριο της ζωής κλπ.- γαμούσε τα παιδάκια, τα οποία δεν τα πόναγε κιόλας με το μικρό τσουτσούνι, δεν δημιουργούσε κανένα πρόβλημα. Δηλαδή, νομίζω, η μικροφαλλία έχει παίξει μεγάλο ρόλο στην προσφορά μας, που δώσαμε τα φώτα κλπ. Γιατί ο μικροτσούτσουνος κάτι πρέπει να κάνει. Δηλαδή, άμα δεν μπορείς να γαμήσεις, να ικανοποιήσεις τη σύντροφό σου, κάτι πρέπει να κάνεις, επιστήμες, τέχνες… Δηλαδή εγώ, αν δεν είχα στραβιά μύτη, όπως τη βλέπετε τώρα, και δεν είχα αυτό το πρόβλημα στη φάτσα μου, δεν θα ’πιανα την κιθάρα μπροστά, ως ασπίδα…

Τώρα το παρατήρησα, τώρα που μου το λέτε. 

Οι κοπέλες το παρατηρούσανε. Ομως, άμα κοιτάνε την κιθάρα όταν παίζω τραγούδια, τη σκαπουλάρω. Νομίζω ότι η τέχνη είναι μια αρρώστια και την κολλάς για να γλιτώσεις από κάτι άλλο.

Μου είναι δύσκολο να παρακολουθήσω αυτά που λέτε. Εγώ έχω την εντύπωση ότι οι Ελληνες μεγαλώνουν σήμερα τα παιδιά τους για να έχουν Θεό τα φράγκα. Καλά κάνουν πιστεύετε;

Ε τώρα, είναι ανάλογα την κοινωνική ομάδα. Στο δικό μου χώρο… δηλαδή, στο γενικό χώρο που κινούμαι, ας πούμε, αν φωνάξεις Φοίβος θα γυρίσουνε γύρω στα 500 παιδάκια από την παρέα. Γιατί τα βγάλανε όλοι τότε Ορέστης, Φοίβος, Μυρτώ –ξέρετε, αυτά τα ονόματα που αρέσανε κυρίως στο ΚΚΕ Εσωτερικού, μια περίοδο που κυριαρχούσε στην ευρύτερη κουλτουριάρικη παρέα μας. Γιατί το Εσωτερικό νομίζω -και αυτό θέλω να το σημειώσω- είναι η λαίλαπα. Η Νέα Δημοκρατία μπροστά του είναι κόμμα επαναστατικό. Νομίζω ότι το μεγάλο πρόβλημα της Ελλάδας αυτή τη στιγμή είναι ο Συνασπισμός, ο λεγόμενος. Η αναθεωρητική Αριστερά είναι το βαθύ κράτος, αυτοί στηρίζουνε και το ΠαΣοΚ και τη Νέα Δημοκρατία, σε όλες τις κυβερνήσεις. Στη συγκυβέρνηση τους είδαμε ανοιχτά που βγάλανε εκείνο τον επαίσχυντο νόμο -δεν το ’ξερα αυτό, το διάβασα τελευταία ότι είναι υπεύθυνος ο Γιάνναρος της ανανεωτικής Αριστεράς, τότε που έβγαλε το νόμο για τα Μέσα Μαζικής Εξημέρωσης που τα λέω εγώ- να τα ελέγχουν αποκλειστικά οι εκδότες, πράγμα που είναι η καταστροφή του νεοελληνισμού. Και έχουν βάλει τη σφραγίδα τους και σε αυτό. Νομίζω ότι το μεγάλο πρόβλημα που έχουμε είναι ο Συνασπισμός, συνασπισμένοι υπάρχουνε στην ευρύτερη παρέα μου -γιατί είναι και ύπουλοι. Ο κνίτης, ας πούμε ο παλιός, είναι αλλιώς. Οταν πρωτόπαιξα στο πανεπιστήμιο τραγούδια σε μια κατάληψη στη Θεσσαλονίκη, με βουτήξανε οι κνίτες και με δείρανε. Δεν έχω φάει ξύλο ούτε από μπάτσους.

Λέτε σε ένα παλιό τραγούδι σας «τα πρώτα τραγουδάκια με στίχους τολμηρούς, με ’διωξαν από κύκλους αντιστασιακούς». Αυτό το τραύμα το φέρετε ακόμη φαντάζομαι.

Ναι. Ξέρεις τι είναι να βγαίνεις να τραγουδάς χαρούμενος στο πανεπιστήμιο ως φοιτητής, και να τρως δέκα σφαλιάρες και να σε πατάνε έξω και να σε πλακώνουνε; Να σε πλακώνουν οι σύντροφοί σου, υποτίθεται, που ήτανε στην κατάληψη.

Η σχέση με την Αριστερά πώς είναι σήμερα;

Τώρα είναι καλά, έχω γράψει και τραγούδι για την Αλέκα, λέω: «Αλέκα σε γαμώ και σε υποστηρίζω». Η Αλέκα νομίζει ότι είναι υπέρ της αυτό, δεν ξέρω για ποιο λόγο. Δεν το έχει καταλάβει. Πάντως για να επανέλθω στο Συνασπισμό, προτιμώ τους κνίτες -παρόλο που δέρνουνε. Και στο Χημείο μας δείρανε -γιατί εγώ είμαι της γενιάς του Χημείου. Δε μας βγάλανε τα τανκς, μας βγάλανε τα ΚΝΑΤ εμάς από το Χημείο τότε. Αλλά τους εκτιμώ περισσότερο διότι είναι αυτοί που είναι, ρε παιδί μου. Δεν κρύβονται. Ενώ οι συνασπισμένοι έρχονται και σε πλησιάζουνε με καλές διαθέσεις ότι θα σε βοηθήσουμε, και ελεύθερα, και ό,τι πεις κλπ. και στη φέρνουνε με άλλο τρόπο.

Τι θα κάνετε την ημέρα των εκλογών, θα ψηφίσετε; Πώς έχετε οργανώσει την ημέρα σας;

Καταρχάς, να σου πω ότι μου αρέσει πολύ η trash τηλεόραση. Μ’ αρέσει το live, βλέπω συζητήσεις πάρα πολλές. Μπορεί να γίνεται κουρκούτι το κεφάλι μου αλλά τρελαίνομαι. Γουστάρω συζητήσεις (χαμηλόφωνα…)- γι’ αυτό μου αρέσουνε και οι τσόντες που είναι σε φυσικό χρόνο και το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ και τα αθλήματα γενικά. Γι’ αυτό βλέπω αθλητικά, ποδοσφαιρικά, και τσόντες –σεξ-, ό,τι είναι σε φυσικούς χρόνους δηλαδή. Δεν μπορώ το ψεύτικο, το στημένο. Γιατί πάντα η πραγματικότητα ξεπερνάει την τέχνη.  Τώρα… δεν έχω ψηφίσει… Συνήθως ή βάζω τη φωτογραφία μου, ή σκίζω τα ψηφοδέλτια και τα βάζω μέσα, ή άλλες φορές κάθομαι στο παραβάν αρκετές ώρες.

Αυτό δημιουργεί πρόβλημα όμως.

Τελικά το λύσανε, δεν είναι πρόβλημα. Αλλάζουνε απλώς εκλογικό τμήμα, το σφραγίζουν αυτό και πάνε αλλού…

Κι εσείς πώς βγαίνετε αφού το σφραγίσουνε;

Εγώ κάθομαι δυο ώρες μέσα. Δυο-τρεις ώρες.

Είπατε ότι το σφραγίζουνε.

Το σφραγίζουνε, αφού βγω εγώ.

Ααα.

Γίνεται ουρά, εγώ προσπαθώ να κωλυσιεργήσω να μη γίνει η εκλογοπανήγυρη. Αλλά τους πάνε σε ένα διπλανό τμήμα και λύνεται το πρόβλημα. Ετσι, απλώς, ταλαιπωρούμαι εγώ.

Μάλιστα, καταλαβαίνω.

Χωρίς λόγο. Αν είχε ένα διάδρομο μέσα, κάτι, να έκανα μια άσκηση...

Οταν ακούτε πράσινη ανάπτυξη, ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο μυαλό;

Η βλακεία. Η βλακεία, η ηλιθιότητα και το τίποτα. Το μηδέν. Πρέπει να σου πω ότι, εκτός από το Συνασπισμό που τον έχω άχτι, μεγαλύτερο άχτι έχω τους Οικολόγους και όλο αυτό τον οικοφασισμό ας πούμε, τους Πράσινους Χμερ τους λεγόμενους, τους οποίους σιχαίνομαι. Κι αυτοί είναι πάρα πολύ επικίνδυνοι, γιατί ως μικροί Θεοί όπως οι συνασπισμένοι -αριστεριτζήδες τους ονομάζω, από το αεριτζήδες-, αυτοί νομίζουν ότι είναι μικροί Θεοί και θα επέμβουνε στο οικοσύστημα. Πέρυσι που δεν έβρεχε λέγανε για καταστροφή από το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τώρα που βρέχει δεν τους ενδιαφέρει, δεν επανέρχεται το θέμα. Δεν μπορώ αυτή την ηλιθιότητα, τη γελοιότητα, ότι μπορούμε εμείς να αλλάξουμε τον πλανήτη επειδή θα έχουμε ένα πλαστικό μπουκάλι και θα το πετάξουμε… Γι’ αυτό έχω κάνει πολλές επαναστατικές πράξεις. Εχω πάει στο Παρίσι με πολύ κόσμο και πέταξα στο δρόμο ένα πλαστικό μπουκάλι με νερό και πάγωσαν, σα να ήμουνα ο μεγαλύτερος τρομοκράτης… Ή σε σταματάει κάποιος την ώρα που τρως μια τσίχλα και πετάς το περιτύλιγμα στην Κηφισίας, ξέρω ’γω, που είναι χιλιάδες αυτοκίνητα και βγάζουν καυσαέρια, και τον πείραξε που πέταξα εγώ και θα λερώσω… Αυτούς τους ανθρώπους τους θεωρώ σιχαμερούς και τους έχει καταλάβει κι ο κόσμος και δε θα μπούνε τώρα στη Βουλή. Ούτε καν, θα πάρουν 1,5%. Ελπίζω να μη μπει και ο Συνασπισμός, αλλά μάλλον, θα διαψευστώ τώρα στις εκλογές.

Μαθαίνω ότι παραθερίζετε στην Αντίπαρο. Πήγε ένας φίλος μου φέτος και μου είπε ότι έχει γίνει μια εναλλακτική Μύκονος. Οτι έχει κυριαρχήσει το lifestyle, το σύγχρονο χαϊλίκι του Ελληνα. Πώς σας φαίνεται εσάς αυτό, φαντάζομαι ότι πήγατε φέτος και το ζήσατε.

Ναι, ναι…

Σας αρέσει αυτό το πράμα, αυτή η ανάπτυξη που υπήρξε τα τελευταία χρόνια; Μας οδήγησε κάπου καλά; Αυτό το «περνάμε καλά», ο Ελληνας ο «ανεβασμένος» πώς σας φαίνεται;

Είναι πώς το βλέπεις. Αυτό το «εναλλακτική Μύκονος» δεν το βρίσκω κακό. Γιατί έχω ξεκινήσει από τη Μύκονο όταν η Παράγκα ήτανε φρικότοπος, όταν στο Paradise ήτανε μόνο φρικιά από όλο τον κόσμο. Πρέπει να σου πω ότι τα φρικιά, όπου πάνε τα φρικιά -το χω πει και σε μια άλλη συνέντευξη τελευταία- επειδή μια σίγουρη επένδυση τώρα με την κρίση είναι το real estate, αν ακολουθήσει το ένστικτο των φρικιών ένας καλός επιχειρηματίας, μπορεί να βγάλει πολλά λεφτά. Δηλαδή, τα φρικιά ξέρουν τα μέρη που στο μέλλον θα γίνουνε χλιδάτα. Ενας φρικότοπος ήταν η Μύκονος. Πολύ σημαντικός. Κυκλοφορούσαν μανδραούλες από τη Δήλο.

Μανδραούλες;

Οι μανδραούλες είναι κάτι σαν Μανδραγόρας -όχι τόσο δηλητηριώδες βέβαια- το οποίο βγαίνει στη Δήλο και το πίνανε εκεί. Είναι σαν LSD επί εκατό ας πούμε. Δηλαδή, γινόταν ένα πράγμα πολύ φαντασμαγορικό. Εχω γνωρίσει απίστευτους τύπους. Εχω πάρει Nikon μηχανή F3 με τίποτα, με εξήντα δραχμές της εποχής. Αλλά για να πούμε και λίγο για την Αντίπαρο, δεν έχει χαλάσει τόσο πολύ όσο το λένε, ήρθε η Μαντόνα, ο Νταλάρας. Δηλαδή, ανεβαίνουμε μια κατηγορία.

Δεν το ήξερα. Παραθερίζετε σε ένα νησί που έχει γεμίσει τζιπ. Πήγε φίλος μου και μετρούσε SUV, ογκώδη οχήματα «Ελεύθερου Χρόνου» στο λιμάνι. Εσείς γιατί αποκαλείτε τον εαυτό σας «Τζιπάκο»;

Γιατί γεννήθηκα με τζιπ. Μου αρέσει το τζιπ πολύ, έχω τζιπ. Είναι στο πλαίσιο αυτού του αντι-οικολογικού μένους που έχω. Γιατί όλο αυτό το οικολογικά ορθό βγάζει και μια μιζέρια. Να κυκλοφορούμε με ποδήλατο, να έχουμε φτηνά αυτοκίνητα, να μη χαλάμε πολλά λεφτά. Τότε τι να ζούμε, να μη ζούμε και καθόλου. Να μη γαμάμε, να μην τρώμε, για να μην επιβαρύνουμε το περιβάλλον. Μ’ αρέσει το τζιπ.

Τι συμβουλές δίνετε στο παιδί σας για να ζήσει στην Ελλάδα, έτσι όπως είναι σήμερα;

Εχω δυο παιδιά τώρα, που έχουν δεκαεννιά χρόνια διαφορά. Εχω μια κορούλα πέντε μηνών, τη Φωτεινή, και πρέπει να σου πω ότι παίρνω συμβουλές και από το γιο μου και -όσο κι αν σου φαίνεται περίεργο- και από την πιτσιρίκα. Δεν τολμώ καν να σκεφτώ και να αναλύσω τις ευθύνες που έχω. Για την κόρη μου δεν μπορώ να πω, αλλά μπορώ να πω για τις παρέες του γιου μου, ότι είναι μια λαμπερή γενιά. Δηλαδή, όσο απογοητευμένος ήμουν για τη δική σας γενιά, τους σημερινούς τριαντάρηδες-τριανταπεντάρηδες που είχανε κάτσει, ήτανε αμερικανοφοβισμένοι πολύ, τα παιδιά αυτά τα βλέπω πολύ καλύτερα. Βέβαια, χωρίς να είναι όπως θα τα ήθελα εγώ. Δηλαδή, τσακώνομαι με το γιο μου για θέματα τρομοκρατίας. Εγώ είμαι υπέρ της τρομοκρατίας, ο γιος μου έχει κάποιες επιφυλάξεις. Κακώς. Νομίζω θα τον πείσω.  Βλέπω ότι τα παιδιά αυτά έχουν μια καθαρότητα στο μυαλό, δεν κοιτάνε να κερδίσουνε, δεν έχουν αυτό τον κυνισμό. Και βλέπω, για πρώτη φορά, νέα παιδιά να μην ενδιαφέρονται για τη δουλειά. Οτι θα βρω μια δουλειά αύριο, τώρα. Στάσου, θα ζήσει τη ζωή του, φοιτητής είναι, θα γυρίσει από δω, θα πάει από κει, και μετά εντάξει, βλέπουμε. Δηλαδή, αυτό που είχαμε εμείς τότε. Ετρωγε γιαούρτι όποιος έλεγε τι δουλειά θα κάνω, όταν ήμουν στο πανεπιστήμιο. Ποια δουλειά; Κάτσαμε στο πανεπιστήμιο, θέλαμε δέκα, δεκαπέντε χρόνια να το τελειώσουμε.

Μεταφέρω ένα αίτημα από το κοινό σας. Μας λείπουν πολύ τα πολύ προσωπικά σας τραγούδια, τα πολύ τρυφερά, εννοώ πάντα με τον δικό σας τρόπο. Και αναρωτιόμαστε γιατί δεν γράφετε πια τέτοια τραγούδια.

Γράφω. Αλλά κοίταξε. Αυτό το πράγμα δεν το διαλέγεις εσύ, σε διαλέγει. Ο,τιδήποτε  πρόβλημα έχω, ο,τιδήποτε σκέφτομαι, αυτά που λέμε τώρα εδώ θα κάτσω με την κιθάρα μετά και θα τα κάνω ένα τραγουδάκι. Το θέμα είναι ότι έχει ξεφτιλιστεί τόσο πολύ η δουλειά μας -είναι λίγο άσχημο αυτό που λέω αλλά είναι η πραγματικότητα- που είναι ντροπή να βγάζεις CD. Ντρέπομαι να είμαι καλλιτέχνης, όσο κι αν σου φαίνεται περίεργο. Μερικές φορές θέλω να αλλάξω δουλειά, θέλω να γίνω μεσίτης. Ντρέπομαι να πιστεύει κάποιος ότι υπάρχει, έστω και μια πιθανότητα, να κάνω την ίδια δουλειά με το Φουκουγιάμα. Δεν έχω τίποτα με τον άνθρωπο αλλά σου λέω. Αυτό που εκπροσωπεί ο καθένας από αυτούς τους καλλιτέχνες που βγαίνουν, με κάνει να ντρέπομαι, δε θέλω να είμαι σ’ αυτό το πράγμα. Το CD έχει γίνει μια ξεφτίλα, ντρέπομαι να βγάλω. Γιατί κάνω μια δουλειά που έχει τρομερό κόπο. Για να βγάλω ένα τραγούδι, να το ηχογραφήσω μπορεί να θέλω τρεις μήνες. Για να βρω μια ομοιοκαταληξία, μπορεί να παιδεύομαι ένα χρόνο. Και το παίρνει ο άλλος και το πετάει με μια εφημερίδα; Εχω πολύ υλικό από παραστάσεις και πολλά τραγούδια. Τελευταία έβγαλα ένα DVD και το έδωσα για διάθεση σε μια εταιρεία. Αλλά δε θέλω καν να ξέρω ότι βγήκε. Γι’ αυτό έβγαλα και DVD με δώρο εφημερίδα, για να μπορέσω να αντιστρέψω αυτό το πράγμα. Βέβαια, θα αναγκαστώ και τώρα να βγάλω ένα CD. Γιατί έχω τραγούδια που θέλω να τα κυκλοφορήσω για να τα ακούσει ο κόσμος. Αν και τα περισσότερα, τα γράφω για να τα ακούω μόνος μου.

Τελευταία ερώτηση. Τι είναι αυτό που σας δίνει μεγάλη χαρά στη ζωή σας και τι είναι αυτό που δεν το αντέχετε με τίποτα;

Μεγάλη χαρά δε μου δίνει τίποτα, για να είμαι ειλικρινής. Τώρα είναι πάρα πολλά αυτά που με τρελαίνουνε. Δεν μας φτάνει ο χρόνος να τα πούμε.

(φωτογραφία: Σωτήρης Κακίσης)