Ο Στάθης Δρογώσης για το έργο του και τη δισκογραφία

Στάθης Δρογώσης:

«Αφήστε όλα τα λουλούδια να ανθίσουν»

[Δημοσιεύτηκε στο Musicpaper (www.musicpaper.gr)]

Με δύο δίσκους ως μέλος του συγκροτήματος "Τα φώτα που σβήνουν", τρεις προσωπικούς και αρκετές συμμετοχές, ο Στάθης Δρογώσης έχει διαγράψει τη δική του ξεχωριστή πορεία στην ποπ σκηνή. Εκτός από τις ηλεκτρικές μπαλάντες του, ο Δρογώσης διακρίνεται και για τον εξηλεκτρισμένο λόγο του καθώς και για την ενεργή συμμετοχή του στα κινήματα πόλης, σε φεστιβάλ και εκδηλώσεις αλληλεγγύης. Εδώ, μας μιλά για τα σχέδιά του και για την κατάσταση στο ελληνικό τραγούδι γενικότερα.

ηρ.οικ.

-----

Περί νέου δίσκου και «όμορφης ζωής»
«Παρόλο που είχα άψογη συνεργασία με κάθε εταιρεία που συνεργάστηκα, αποφάσισα λόγω της κρίσης της δισκογραφίας και των εταιρειών που δεν μπορούν να πληρώσουν τα έξοδά μας, να βγάλω μόνος μου τον επόμενο δίσκο. Ο τίτλος του θα είναι «Όμορφη ζωή».  Δεν θέλω να γίνω δισκογραφική στη θέση της δισκογραφικής. Θα τυπώσω κάποια cd που θα πουλάω σε μία συμβολική τιμή, θα φτιάξω μία ιστοσελίδα στην οποία θα μοιράζω το δίσκο μου κι όποιος θέλει, αφού τον ακούσει, θα μπορεί να αφήνει όποιο ποσό θέλει, ή και καθόλου. Αυτό θα είναι νόμιμο, θα δίνουμε αποδείξεις, θα αποδίδουμε και φόρους αφού ως κράτος είμαστε πίσω σε έσοδα… Είναι γεγονός ότι δεν γίνεται στην εποχή της κρίσης να πουλάμε δίσκους με 17 και 20 ευρώ. Για να κάνω αυτήν την κίνηση πήρα δάνειο, αλλά δεν κλαίγομαι. Σ’ αυτό το δίσκο ψάχτηκα πάρα πολύ. Τον κόσμο θα τον ξενίσει λίγο ο ήχος, δεν έχει σχέση με τις παλιές μου δουλειές. Και χαίρομαι που παίζω ήδη καινούργια τραγούδια στις συναυλίες. Μου αρέσει να παίζω στην επαρχία. Εκεί ο κόσμος είναι διψασμένος γιατί τους έχουν πεθάνει στο σκυλάδικο, τους έχουν διαλύσει το νευρικό σύστημα. Έρχονται μερακλήδες άνθρωποι στην επαρχία, που μας έχουν ψάξει, με απίστευτη καλλιέργεια, και μας βοηθούν. Στην Αθήνα είναι λίγο απρόσωπα τα πράγματα, στην επαρχία οι συναυλίες είναι πιο ενδιαφέρουσες».

Περί κρίσης και δισκογραφίας

Παλιά υπήρχε το βινύλιο. Αυτό είχε αξία και ως υλικό αντικείμενο, το φρόντιζες, το καθάριζες. Μετά βγήκε το cd, μοιραζόταν με αρνιά, στα σούπερμάρκετ. Οι ίδιες οι εταιρείες με τα premium υποβίβασαν το αντικείμενο. Στη συνείδηση του κόσμου, το cd έγινε κάτι σαν σουβέρ, για να ακουμπάς το ποτήρι σου. Και η πειρατεία έφταιξε, αλλά δεν μου αρέσει αυτή η λέξη. Πειρατής είναι και κάποιος που παίρνει τα τραγούδια ενός καλλιτέχνη και κρατάει το 90% των εισπράξεων γι’ αυτόν. Εγώ είμαι συνθέτης και στιχουργός, δεν είμαι τραγουδιστής. Με ενδιαφέρει να περάσει το μήνυμά μου, δεν το κάνω αυτό για χρήματα. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Καταλαβαίνω τον κόσμο που θέλει να τα έχει όλα δωρεάν, αλλά οι νέοι καλλιτέχνες δεν έχουν τα χρήματα ούτε το κοινό για να βγάλουν δίσκο. Εγώ θα κάνω αυτή την προσπάθεια από το ίντερνετ, αλλά κάποιοι μπορεί να με πουν και τζάμπα μάγκα γιατί έχω ήδη κάποιο κοινό που μ’ ακούει, έχω συναυλίες, θα είναι μία κίνηση που θα καλυφθεί επικοινωνιακά και εγώ είμαι αισιόδοξος ότι θα τα βγάλω τα έξοδά μου από τον κόσμο. Αλλά ένας νέος καλλιτέχνης που δεν παίζεται στο ράδιο, που δεν έχει ένα κοινό να τον στηρίζει, πώς θα βγάλει δίσκο; Πρέπει να βρεθεί ένας επενδυτής. Αυτός ο επενδυτής ήταν η εταιρεία παλιά. Τώρα δεν υπάρχει ούτε κι αυτό. Στη δισκογραφία είχαμε κρίση πριν την κρίση. Αλλά το σημαντικότερο είναι η τιμή. Τι να κάνουμε; Ο άλλος δεν έχει πια ούτε 15 Ευρώ να δώσει.

Περί «στεγανών» και πλουραλισμού

Υπάρχουν πολλά ταλέντα, πολλοί νέοι δημιουργοί. Βγαίνουν πρωτοποριακά πράγματα. Βλέπεις πιτσιρίκια 20 χρονών που έχουν υπέροχες ιδέες. Η καλώς εννοούμενη παγκοσμιοποίηση έχει σπάσει τα στεγανά. Βγαίνει ένα τραγούδι στο Σιάτλ και τον ακούμε τη μέρα που βγήκε μέσα από το ίντερνετ. Παίρνω ντέμο, ακούω πολύ καλά πράγματα, και μερικές φορές νοιώθω αδύναμος γιατί δεν ξέρω πώς να τα βοηθήσω. Υπάρχουν προσπάθειες, μην τα μαυρίζουμε όλα. Δεν θέλω να διαφημίζω εταιρείες, αλλά η Archangel για παράδειγμα έχουν βγάλει πολύ ωραία πράγματα, όπως παλιά υπήρχαν οι ανεξάρτητες εταιρείες, σαν την Ano Kato. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει πλουραλισμός στα μέσα επικοινωνίας. Όταν βγάζεις ένα τραγούδι, πρέπει να το παίξει το ραδιόφωνο. Πώς θα το μάθει ο άλλος; Εντάξει, υπάρχει και το ίντερνετ, υπάρχουν και οι μόδες που βγαίνουν μέσα από αυτό, αλλά το επίσημο μέσο για τη μουσική επικοινωνία είναι το ραδιόφωνο. Και στο ραδιόφωνο επικρατεί ομερτά αυτή τη στιγμή. Είμαι ένας από τους ευνοημένους, και δεν πρέπει να τα λέω αυτά. Παρ’ όλ’ αυτά, το ραδιόφωνο έχει στήσει ένα μεγάλο τείχος και παίζονται λίγα πράγματα. Δεν περνάνε εύκολα νέα τραγούδια. Αν κάνουμε ένα δίσκο με 12 τραγούδια, θα παιχθεί το ένα. Δεν θα έπρεπε να είναι έτσι. Το ραδιόφωνο νοικιάζει τις συχνότητες από το κράτος - που είμαστε εμείς - με έναν όρο. Ο όρος είναι να υπάρχει πολιτιστικός και πολιτικός πλουραλισμός. Δεν θα έπρεπε να κάνει ο καθένας ό,τι γουστάρει με μία συχνότητα, είναι δημόσιο αγαθό.

Περί «εναλλακτικών» και αγγλόφωνων

Δεν υπάρχει πιο συντηρητικός κόσμος από τους λεγόμενους alternative, οι οποίοι σε κρίνουν από χαρακτηριστικά που είναι έξω από την τέχνη σου. Σε κρίνουν από το πώς ντύνεσαι, με τι κορίτσια κυκλοφορείς, αν σε στηρίζει το ένα free press ή το άλλο. Το πρόβλημα είναι ότι έχει γίνει αυτή η τάση με τα αγγλόφωνα σχήματα που καλούνται alternative, και μόνο σερβιέτες δεν διαφημίζουν. Θέλω να πω ότι είναι alternative η εικόνα μόνο και το περιεχόμενο δεν είναι. Και η στάση ζωής πάλι δεν είναι. Κονταροχτυπιούνται ποιος θα δώσει τραγούδια για διαφημίσεις κινητής τηλεφωνίας. Πουλάνε μαγκιά τζάμπα. Βέβαια, έχω ακούσει και αγγλόφωνα πράγματα που τα λατρεύω. Ο Lolek για παράδειγμα, ένας ασύλληπτος δίσκος! Οι My Wet Calvin επίσης, πάρα πολύ καλοί. Όμως, υπάρχουν και πολλά σκουπίδια. Όπου βρεθώ κι όπου σταθώ το λέω: υπάρχει μία ομερτά και στο μουσικό τύπο. Όσοι γράφουμε στα ελληνικά, δεν αξίζουμε της προβολής, είμαστε κάτι παρωχημένο. 

Περί «εντέχνου»

Εμένα με λένε έντεχνο, πράγμα που το σιχαίνομαι. Δεν θέλω καν να ακούσω αυτή τη λέξη. Έφυγε ο πνευματικός του ηγέτης, ο Χατζιδάκις. Έντεχνο καλούμε το μετα-χατζιδακικό τραγούδι. Όμως ο Χατζιδάκις είχε ουσία, είχε νεύρο, είχε ενορχηστρώσεις που έσπαγαν κόκαλα και αρμονίες που ήταν πραγματικά αιθέριες και πρωτότυπες. Έγραφε εξαιρετικούς στίχους, συνεργάστηκε με τους καλύτερους στιχουργούς, τα λόγια του ήταν ποίηση. Οι απόγονοί του δυστυχώς μιμούνται το ύφος του, πιθηκίζουν, αναμασούν το ίδιο και το ίδιο. Προτιμώ να ακούω βαρύ σκυλάδικο. Τον Ορφέα Περίδη ή τον Μάλαμα δεν τους θεωρώ έντεχνους, αλλά σύγχρονους τραγουδοποιούς. Μη νομίσει ο κόσμος ότι κατηγορώντας το έντεχνο κατηγορώ και αυτούς τους ανθρώπους. Τους λατρεύω. Απλά διαφωνώ με το όνομα που τους έχουν δώσει.

Περί ροκ και ελληνικού λόγου

Γράφω στα ελληνικά. Δεν ξέρω άλλη γλώσσα για να γράψω. Τα αγγλικά μου είναι καλά μόνο για να δώσω οδηγίες σε κάποιο τουρίστα στο χωριό μου. Απ’ την άλλη, παραδέχομαι ότι τα ελληνικά αδικούν το ροκ. Το ροκ βασίστηκε στην αγγλική γλώσσα. Δεν είναι όλες οι γλώσσες το ίδιο, έχουν δομικές, νοηματικές και συντακτικές διαφορές. Θαυμάζω καλλιτέχνες όπως ο Παυλίδης και ο Αγγελάκας που έγραψαν ελληνικό ροκ. Πήραν αυτούσια την ελληνική γλώσσα και με ποιητική χροιά γράψαν τραγούδια που θα μπορούσαν να έχουν γράψει στα αγγλικά. Πράγματα που ακούγονται υπέροχα στα αγγλικά, στα ελληνικά ακούγονται σαν παρωδία. Πάντως, εγώ δεν με θεωρώ ποιητή. Γράφω τραγούδια για την καθημερινή ζωή, σαν μικρές ιστοριούλες, δεν έχουν κάποιο κρυφό νόημα, δεν πάνε τη γλώσσα μπροστά. Τον Παυλίδη το ζηλεύω, το Φάμελλο τον ζηλεύω, το Δεληβοριά το ζηλεύω, γιατί έχουν δύναμη τα λόγια τους, και σε πάνε κι ένα βήμα παραπέρα.

Περί δεινοσαύρων
Η κατάρρευση της χώρας θα αλλάξει και την κατάσταση της πυραμίδας της τέχνης. Αν είναι να πέσουν όλοι, ας πέσουν και οι δεινόσαυροι. Ήρθε η ώρα να αποσυρθούν κάποιοι. Δεν γίνεται να ακούμε τα ίδια και τα ίδια. Αφήστε όλα τα λουλούδια να ανθίσουν. Είστε μέρος του προβλήματος...