Για το "Στης μνήμης το κλαδί" του Νίκου Ανδρουλάκη

Νίκος Ανδρουλάκης - Χαρούλα Βερίγου

Στης μνήμης το κλαδί

ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ

Ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης είναι ένας ικανότατος τραγουδιστής με μία αξιοζήλευτη ερμηνευτική ευχέρεια και ένα μεγάλο εύρος ρεπερτορίου που έχει αγκαλιάσει τόσο το «έντεχνο» όσο και το παραδοσιακό τραγούδι, το γνωρίζαμε ήδη. Αυτό που δεν γνωρίζαμε είναι το - όχι πλέον - κρυφό συνθετικό του ταλέντο. Με το δίσκο «Στης μνήμης το κλαδί» αποκαλύπτεται κι αυτό, με όχημα τους στίχους της Χαρούλας Βερίγου.

Στίχοι απλοί, λιτοί, με άξονα το ερωτικό συναίσθημα και τη μνήμη του. Θα προτιμούσα, είναι η αλήθεια, μία μεγαλύτερη δόση υπαινιγμού και αποστασιοποίησης αντί για τη συνεχή ονομαστική επίκληση του έρωτα· από τα 11 τραγούδια που παραδίδει η Βερίγου (συν το «Ερωτικό αλφάβητο» με παραδοσιακούς στίχους), στα 10 αναφέρονται τουλάχιστον μία φορά οι λέξεις «έρωτας» και/ή «αγάπη». Επίσης, εδώ κι εκεί μένει μία αίσθηση ότι «αυτό κάπου το έχω ξανακούσει», όπως η «άγια φωλιάζει η νοσταλγία». Όμως, συναντάμε και ωραίες εικόνες [«το πλοίο έφευγε απόβραδο για Μήλο», «άρωμα είσαι απ’ Αγιορείτικο ανθόμελο»], σωστές δόσεις τρυφερότητας και μελαγχολίας, καθώς και κάποιες δυνατές παραδοχές για τη ζωή στο τραγούδι «Μονάχα να πετώ».

Από τα τραγούδια, ύστερα από την πρώτη ακρόαση, έβαλα ενστικτωδώς στο repeat τα τρία πρώτα: «Γελά ο χρόνος», «Αγάπη σιωπηλή» και «Σε μεθάω ψυχή»· στο τελευταίο χόρεψα κιόλας νοερά. Δεν είναι απλώς τα τρία ρυθμικότερα τραγούδια του δίσκου, αλλά και εκείνα με την πιο πρωτότυπη, την πιο ανεξερεύνητη μελωδική γραμμή στην οποία η παράδοση - και όχι παραδοσιοπληξία - σμίγει με νεότερα αισθητικά αιτήματα. Δεν σημαίνει αυτό ότι κάποια από τα υπόλοιπα τραγούδια δεν κρύβουν συγκινήσεις, αλλά ότι δεν κομίζουν την αίσθηση του πηγαίου στον ίδιο βαθμό με τα τρία πραγματικά εξαιρετικά αυτά τραγούδια, που υπό άλλες συνθήκες - (με ζωντανή την αγορά του cd, με ζωντανούς τους ραδιοφωνικούς παραγωγούς, με, με…) - θα βρίσκονταν ήδη στα χείλη των πολλών.

Η συμβολή του Γιάννη Παπαζαχαριάκη στο τελικό αποτέλεσμα είναι εμφανής. Όλα όσα τον έχουν αναδείξει σε έναν εκ των κορυφαίων ενορχηστρωτών του ελληνικού τραγουδιού τα συναντάμε κι εδώ: ο γνώριμος κρυστάλλινος ήχος του, το κάθε όργανο βαλμένο με πειστικότητα στη θέση του, δίχως περιττές φιοριτούρες, και μία μοναδική αίσθηση του ρυθμού που δεν έχει ανάγκη από το συνεχές κοπάνημα των ντραμς αλλά που μπορεί να αποδοθεί ακόμα και από μία ακουστική κιθάρα. Κομβικές για την τελική ατμόσφαιρα είναι οι πινελιές του Πάνου Δημητρακόπουλου στο κανονάκι και του Διονύση Κορνηλάκη στη λύρα. Πάντως, η ενορχήστρωση σέβεται τη διαφορετικότητα του ύφους που ο Ανδρουλάκης έχει εμφυσήσει στο δίσκο του· άλλο το ενορχηστρωτικό μενού που σερβίρεται με τη σύγχρονη μπαλάντα «Σφυρίζει ο άνεμος», άλλο με το θαλασσινό «Μονάχα να πετώ», και άλλο με το ελαφρολαϊκό «Χαμόγελο πρώτο» - που παραπέμπει στις προ εικοσιπενταετίας μεγάλες επιτυχίες του Γιάννη Πάριου.

Συμπερασματικά, το «Στης μνήμης το κλαδί» είναι ένας δίσκος που, παρά την κάποια ανισότητα στις στιγμές του, συνιστά ένα αξιοπρόσεκτο συνθετικό ντεμπούτο του Νίκο Ανδρουλάκη. Οι μνήμες του από την Κρήτη και τα ευρύτατα ακούσματά και βιώματά του από τη σφαίρα της παράδοσης συναντούν μία σύγχρονη αντίληψη περί τραγουδιού. Δεν είναι μυστικό ότι αυτή η απόπειρα παραγωγής ενός νέο-παραδοσιακού ήχου γιγαντώθηκε προς τα τέλη των 1990s, ούτε όμως είναι κακό να γευόμαστε νέους καρπούς από το ίδιο δέντρο.

Ηρακλής Οικονόμου