Ο Διονύσης Θεοδόσης υπήρξε ένα σούπερ νόβα του ελληνικού τραγουδιού που κάηκε πρόωρα, προτού διασκορπιστεί στο σύμπαν. Στην τέχνη, όπως και στην ιστορία, είναι αδύνατον να μιλήσεις με υποθέσεις. Κι όμως, είναι απόλυτα ασφαλές να πούμε ότι ο Θεοδόσης ήταν καταδικασμένος να αναδειχθεί σε ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα τής ελληνικής ερμηνείας, αν δεν μεσολαβούσαν οι πρόωροι τίτλοι τέλους. Μία εξαιρετικά αναγνωρίσιμη φωνή, ένας τεχνικά άρτιος και εκφραστικά πειστικός ερμηνευτής που έφυγε νωρίς.
Σε αυτόν ανήκει η πρώτη ερμηνεία του "Έτσι σ' αγάπησα", του γνωστού, τρυφερού χασάπικου σε μουσική Χρήστου Νικολόπουλου και στίχους Λευτέρη Χαψιάδη. Ωραίος ο Λιδάκης, θεά η Στανίση, αλλά η ερμηνεία του Θεοδόση παραμένει αξεπέραστη:
Στον Θεοδόση ανήκει και η ερμηνεία ολόκληρου του δίσκου "Όσο κρατάει ένας καφές", του πιο παρεξηγημένου και υποτιμημένου δίσκου του Θάνου Μικρούτσικου (υποτιμημένου κι από τον ίδιο τον Μικρούτσικο) σε στίχους Άλκη Αλκαίου (και από ένα τραγούδι σε στίχους του Γιώργου Παυριανού και του Κώστα Τριπολίτη). Ίσως ούτε ο ίδιος ο Μικρούτσικος να μην κατάλαβε πλήρως τι άφησε πίσω του ο συγκεκριμένος δίσκος: μερικά από τα συγκλονιστικότερα, πλήρη συναισθήματος και λυρισμού, μοναδικής εσωτερικής έντασης τραγούδια του συνθέτη. Ίσως ο Θεοδόσης και το εξωτερικό του, soft ερμηνευτικό περίβλημα να παρέσυρε τον συνθέτη σε μία λανθασμένη εκτίμηση του τελικού αποτελέσματος, ίσως πάλι να μην έχουν καμία σημασία όλ' αυτά όταν μιλούν τα ίδια τα τραγούδια.
Όταν μιλά "μια παλιά φωτογραφία", τραγούδι με θλίψη πρωτογενή και ατόφια, που το θύμισε και ο Μητροπάνος "στου αιώνα την παράγκα":
Όταν μιλά το "πλοίο του Φελίνι", ένας ορισμός του τραγουδιού-ιστορία, με αρχή, μέση και τέλος, με απτές εικόνες και κορυφώσεις, με κινηματογραφική ακρίβεια που δεν περιορίζεται στον τίτλο:
Όταν μιλά το ομότιτλο "όσο κρατάει ένας καφές", μία ερωτική ικεσία που ανατέμνει με χειρουργική ακρίβεια την αίσθηση της απώλειας:
Όταν μιλά η λατινοαμερικανικών επιρροών "μαγική πόλη", μία πόλη που αιωρείται ανάμεσα σε Άνδεις κι Αθήνα, ανάμεσα σε φαντασία και πραγματικότητα, σε εξόδους μυστικές και κανάλια υπόγεια:
Και βέβαια όταν μιλά η "χίμαιρα", το σάουντρακ των χαμένων ονείρων, η παραδοχή της αυταπάτης. Ένα από τα τραγούδια-στοιχειά, τα καθόλου ευχάριστα, αυτά που σου ανακατεύουν το στομάχι όταν τ' ακούς. Αλλά και ποιος είπε ότι η τέχνη πρέπει να ευχαριστεί;
Ο Θεοδόσης αναδείχθηκε και σε ένα εκ των ιδανικών ερμηνευτών του Γιάννη Σπανού. Οι μεταμορφώσεις του παραπέμπουν στην Τάνια Τσανακλίδου, ενώ συμμετείχε στο δίσκο "Έξοδος κινδύνου" με τέσσερα τραγούδια. Από εκεί ξεκίνησε η δισκογραφία του, από εκεί και το μελαγχολικό "Τι να πεις, τι να πω;"
Από εκεί και ο "Έρωτας της Κυριακής":
Αδύνατον να κατατάξεις κάπου αυτή τη φωνή κι αυτή την ατμόσφαιρα. Για λίγο σου φέρνει σε μελό, όμως την ίδια στιγμή μεταλλάσεται στο αντίθετό του. Ο Θεοδόσης ήταν ένας ροκ κανταδόρος, με μία στρώση πιάνο μπαρ και θεατρικότητας αλλά και με μία άλλη, εξίσου ισχυρή στρώση ερμηνευτικού δυναμισμού και ασυνέχειας. Τόση η ασυνέχεια, ώστε να επιτρέπει την άνετη μετάβαση από τον Σπανό στον Νικολόπουλο και στον Μικρούτσικο, και να σε κάνει να αναρωτιέσαι τι άλλους απίθανους συνδυασμούς, τι κρυφά μονοπάτια θα δοκίμαζε αυτός ο τραγουδιστής σε βάθος χρόνου. Η περίπτωσή του δείχνει απλά και ξάστερα ότι αν έχεις να πεις και να καταθέσεις κάτι, το κάνεις, ανεξάρτητα από το χώρο, το χρόνο και τις συνθήκες. Μέσα σε 6 μόλις χρόνια - τόσο διήρκεσε η δισκογραφική του πορεία - κατάφερε να αφήσει το αυστηρά προσωπικό του στίγμα που είκοσι χρόνια μετά, παραμένει διαχρονικά αναλλοίωτο.
ηρ.οικ.
ηρ.οικ.
ΥΓ (1): Στον ακόλουθο σύνδεσμο, θα βρείτε ένα αξιοζήλευτο αφιέρωμα του "Ορφέα" για τον Θεοδόση. Μία πλήρης καταγραφή της ζωής και του έργου του, συνοδευόμενη από τις μνήμες όσων τον γνώρισαν και από πλούσιο φωτογραφικό υλικό· ένα άρθρο αναφοράς:
ΥΓ (2): "Ο δρόμος είναι ζωή, δεν είναι σινεμά". Τραγούδι τίτλων στην ταινία "Όστρια - Το τέλος του παιχνιδιού" σε σκηνοθεσία Ανδρέα Θωμόπουλου και σενάριο που συνυπογράφει η Κατερίνα Γώγου. Όχι, δεν το ερμηνεύει ο Σιδηρόπουλος το τραγούδι, κι ας μοιάζει η χροιά. Ο Θεοδόσης το ερμηνεύει, σε μία απρόβλεπτη συνάντηση με το ελληνικό αντεργκράουντ. Δείγμα, κι αυτό, της καλλιτεχνικής του πληθωρικότητας και της αδυναμίας ένταξής του σε ταμπέλες και κατηγορίες, της καλλιτεχνικής του αναρχίας δηλαδή.
7 σχόλια:
Συμφωνώ απολύτως μαζί σας.
Ο Διονύσης Θεοδόσης ήταν ένας εξαιρετικός ερμηνευτής.
Χαμηλών τόνων.
Με βελούδινη φωνή.
Πολύ κρίμα που χάθηκε τόσο νέος.
Υ.Γ. Δεν ξέρω γιατί συνειρμικά μου έρχεται στο νου ένα άλλο πολύ σημαντικό άτομο:
Ο Δημήτρης Λάγιος!
Που κι αυτός έφυγε νωρίς.
Και που με την απώλειά του έγιναν πιο φτωχά τα μουσικά μας πράγματα ...
κ.κ.
Κι εγώ τους συνδέσει στο μυαλό μου τους δυο αυτούς καλλιτέχνες... λόγω του πρόωρου τέλους αλλά και της ποιότητας της παρουσίας.
Ηρακλή, για άλλη μια φορά ταυτιστήκαμε απολύτως. Δεν χρειάζεται να σχολιάσω τίποτε άλλο. Τα είπες τόσο εμπεριστατωμένα εσύ... μίλησαν και τα τραγούδια.
Συμμερίζομαι επίσης και την απορία σου πώς αυτός ο δίσκος ο τόσο ωραίος αδικείται από τον ίδιο τον δημιουργό του. Προσωπικά χαίρομαι που τον έχω στη δισκοθήκη μου.
Να είσαι καλά κι αν δεν τύχει να τα ξαναπούμε σύντομα, καλές γιορτές!
Συντριπτική απόδειξη της αυτοτέλειας του έργου από το δημιουργό. Το "Όσο κρατάει ένας καφές" και η "Έξοδος κινδύνου" είναι δίσκοι που τους ακούω τακτικότατα, περισσότερο από άλλους πιο "σοβαρούς" δίσκους. Τους θεωρώ και τους δύο εξαιρετικούς. Βρίσκω μάλιστα πως έχουν μια ισχυρή συγγένεια στο ύφος, παρά τη διαφορετικότητα Μικρούτσικου και Σπανού.
Ηρακλή, καταρχάς σ' ευχαριστώ για την αναφορά σου στο αφιέρωμά μου στον Διονύση Θεοδόση, που έγινε, από πραγματική αγάπη.
Ανήκω στη γενιά που τον γνώρισε και τον αγάπησε, ως ερμηνευτή, από το ξεκίνημά του ως την πρόωρη φυγή του.
Να μην επαναλαμβάνομαι, ότι ήταν να γράψω το έχω γράψει εκεί.
Ο Μικρούτσικος, 25 χρόνια μετά, ισχυρίζεται, με τα επιχειρήματά του, αυτά που έχω γράψει και μεταφέρεις κι εσύ.
Εγώ όμως συμφωνώ με την δική σου άποψη, για όσα γράφεις για το δίσκο και τις ερμηνείες του Θεοδόση.
Είναι, ένα τρανό παράδειγμα, ότι τα καλλιτεχνικά έργα δεν ανήκουν, ουσιαστικά, στους δημιουργούς τους αλλά σε μας. Έργα που έχουν υποτιμήσει οι ίδιοι, έχουν κερδίσει το στοίχημα της μεγάλης αποδοχής στο χρόνο και στην Ιστορία.
Κλασικό παράδειγμα, στο χώρο της λογοτεχνίας, ο Κάφκα.
Δημήτρης Λάγιος, ναι, αλλά γιατί ανώνυμα; Πιο ωραία είναι με όνομα, να γνωριστούμε.
Η αυτοτέλεια του έργου είναι βασική αρχή, συμφωνώ, εφόσον έτσι κι αλλιώς δουλειά του δημιουργού είναι να δημιουργήσει, όχι να αποτιμήσει και να συμπεράνει. Του Μικρούτσικου η άποψη για το συγκεκριμένο δίσκο έχει καταγραφεί στην πράξη, καθώς το "Άρλεκιν" έχει γνωρίσει πολλαπλάσια προβολή από το συνθέτη σε σχέση με τα τραγούδια που τραγουδά ο Θεοδόσης στο δίσκο. Προφανώς και έχει ενδιαφέρον να αφουγκραζόμαστε την άποψη και το αισθητήριο του δημιουργού, αλλά από εκεί και πέρα το έργο διαγράφει τη δική του πορεία. Καλημέρα.
Ο Διονύσης Θεοδόσης είχε πολλά φωνητικά και ερμηνευτικά προσόντα. Ένα από αυτά που είναι σπάνιο είναι η ευελιξία στη μίξη του ήχου που του επέτρεπε να δημιουργεί διαφορετική χροιά ανάλογα με το ύφος και τις ανάγκες του κάθε τραγουδιού. Έτσι μεταμορφωνόταν από είδος σε είδος όπως είπατε και ήταν αγνώριστος. Επίσης στη μεσαία περιοχή είχε την ωραιότερη χροιά φωνής από ΟΛΟΥΣ τους Έλληνες τραγουδιστές ακόμη και τους θεωρούμενους κορυφαίους.
Δημοσίευση σχολίου