"Διαβάσαμε στίχο": Το τρένο φεύγει στις οχτώ

Το τρένο φεύγει στις οχτώ; Ή μήπως εκτροχιάστηκε τελείως; Μια επιστολή στον "Ορφέα" που δεν δημοσιεύτηκε ποτέ (ή τουλάχιστον δεν έχει δημοσιευτεί εδώ και τέσσερις μέρες), ως σχόλιο σε ένα κείμενο του κύριου Γιώργου Ιατρίδη με τίτλο "Διαβάσαμε στίχο - Το τρένο φεύγει στις οχτώ". Δεν μπορώ να καταλάβω ποιος ο λόγος να έχεις σχόλια αν πρόκειται να μην τα δημοσιεύσεις. Μπορείς απλώς να τα κλείσεις εντελώς. (Υπάρχει βεβαίως πάντα και η πιθανότητα του τεχνικού σφάλματος ή του ανθρώπινου λάθους, ας μην γινόμαστε κακοπροαίρετοι). Χαίρομαι τουλάχιστον που ο παραλήπτης της επιστολής μου τη διάβασε και έφτιαξε τη γραμματοσειρά του αρχικού άρθρου, έτσι ώστε να καταλαβαίνουμε τι έγραψε ο Ελευθερίου και τι ο Ιατρίδης. Υπάρχουν και νέοι άνθρωποι που τα διαβάζουν/ακούν αυτά τα τραγούδια για πρώτη φορά, και είναι κρίμα να μπερδευτούν. Και να σας πω την αλήθεια, γι' αυτούς κόπτομαι, μην τυχόν και διαβάσουν καμιά τέτοια ανάλυση και μπερδέψουν την ακρόαση ενός τραγουδιού με την περιγραφή του ματς Αχαρναϊκού-Προοδευτικής, ή νομίσουν ότι "το τρένο φεύγει στις οχτώ" αφορά κουτσομπολιά, τσαλιμάκια, και επαναλήψεις που τις εισάγουμε "εμείς που γράφουμε" (!). Τέλος πάντων, το αρχικό κείμενο θα το βρείτε εδώ:

http://www.e-orfeas.gr/στηλες/διαβασαμε-στιχο/6391-Το-τρένο-φεύγει-στις-οχτώ.html

Ακολουθεί το σχόλιο. Τίποτε το σημαντικό, εδώ ο κόσμος καίγεται... αλλά μου τη σπάει η λογοκρισία, όπως μου τη σπάει και η απώλεια νοήματος που βιώνουμε εντός και εκτός του τραγουδιού. Ας μην την κάνουμε εντονότερη, τουλάχιστον όχι μέσω μιας εκ των πιο δημοφιλών και αξιόλογων ιστοσελίδων για το ελληνικό τραγούδι!
ηρ.οικ.
-----

Με όλο το σεβασμό προς τον "Ορφέα" και τον αξιέπαινο Τάσο Καραντή, θα ήθελα κύριε Ιατρίδη να σας ρωτήσω: ξαναδιαβάσατε το παραπάνω κείμενό σας πριν το δημοσιεύσετε;

Παρακαλώ απαντήστε μου πολύ συγκεκριμένα: πώς καταλάβατε εξαρχής (και με τρεις τελίτσες μάλιστα) ότι το τραγούδι απευθύνεται σε κάποιον άντρα; Και πού ανακαλύψατε "ατασθαλίες" του ανδρός; Είσασταν παρόντες στη συνάντηση και τους κρυφακούσατε; Και γιατί λέτε ότι ο Ελευθερίου το έγραψε σαν να του διηγήθηκε την ιστορία μία γυναίκα; Επειδή ο ήρωας του τραγουδιού είναι άντρας; Δηλαδή μόνο οι γυναίκες διηγούνται ιστορίες με ήρωες άντρες; Ουάου!

Είναι μνημείο χυδαιότητας να προσαρμόζεις ένα τέτοιο τραγούδι και ένα τέτοιο στίχο στα δικά σου μέτρα και στα δικά σου σταθμά, δηλαδή σε "ατασθαλίες". Επίσης, γιατί συνδέετε το φύλο του ερμηνευτή με το αν το τραγούδι απευθύνεται σε άντρα ή γυναίκα; Όταν δηλαδή το τραγουδάει ο Μητσιάς, απευθύνεται σε γυναίκα;

Επιπλέον, πού ακριβώς είδατε την "παλιά γλώσσα"; Επειδή λέει "εγίνει"; Αυτό δεν είναι παλιά γλώσσα αλλά αριστουργηματική γλώσσα, ακριβώς επειδή συμπυκνώνει και το περιεχόμενο, και την ανάγκη ομοιοκαταληξίας. Και βέβαια είναι γλώσσα που υπερβαίνει το χρόνο της δημιουργίας της. "Εγίνει" λέει, κύριε Ιατρίδη μου, όχι κάνα απόσπασμα από τον Πλάτωνα στα αρχαία. Α, ναι, και εξηγήστε  μου πού ακριβώς βρήκατε "προφορικό λόγο" και "προφορικό ρυθμό". Οι συγκεκριμένοι στίχοι σας φαίνονται της καθομιλουμένης; Θα τους απευθύνω στον περιπτερά μου αγοράζοντας τσίχλες;

Τέλος, επιτρέψτε μου - χωρίς να είμαι ειδικός - να υπενθυμίσω ότι η ποίηση και ο στίχος δεν είναι σαν το παζλ, αλλά σαν τον πουρέ. Το παζλ μπορείς να το φτιάξεις με τα κομμάτια του, και μετά να το διαλύσεις, και μετά να το ξαναφτιάξεις. Τον πουρέ, όμως, αφού τον μαγειρέψεις, δεν μπορείς να τον κατακερματίσεις σε πατάτα, γάλα και βούτυρο. Έτσι κι εδώ, δεν μπορείς λέξη-λέξη να πετσοκόψεις ένα τραγούδι, χωρίς τουλάχιστον τον κίνδυνο να υποβιβάσεις και το τραγούδι, και την κριτική σου προς αυτό.

Με άλλα λόγια, κύριε Ιατρίδη, όταν ένας άλλος ποιητής λέει "ένα το χελιδόνι κι η άνοιξη ακριβή", δεν σημαίνει ότι ασχολείται με την ορνιθολογία, ούτε ότι τον απασχολεί το πρόβλημα της ακρίβειας και του πληθωρισμού.

Με εκτίμηση,

Ηρακλής Οικ.

ΥΓ: Θα σας αποκαλύψω κάτι συνταρακτικό: στην Κατερίνη πηγαίνεις κι από άλλες πόλεις, όχι μόνο από την Αθήνα. Α, και πηγαίνεις και καλοκαίρι αν θες, έχει και παραλία!

ΥΓ2: Βαλ'τε τουλάχιστον σε πλάγια γράμματα τους στίχους, για να ξεχωρίζουν από το σχολιασμο και να διαβάζονται.