Αλέξης Βάκης:
"Η προσέγγιση του Κηλαηδόνη αναμφίβολα υπήρξε ευφυής"
Ο παραγωγός του σάουντρακ του "Θίασου" μιλάει στα Μ.Π.
τη συνέντευξη έλαβε ο Ηρακλής Οικονόμου
Ως παραγωγός, πώς και γιατί πήρες την απόφαση να εκδώσεις τον Θίασο;
Το καλοκαίρι του 1992 αποφασίσαμε με τον αδελφό μου Δημήτρη να ιδρύσουμε την ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία ΤΡΟΧΟΣ, υπό την ετικέτα της οποίας θα κυκλοφορούσαμε δίσκους «που κι εμείς θα αγοράζαμε, αν τους έβγαζαν άλλοι», όπως λέγαμε τότε. Με αυτή την ετικέτα, κυκλοφόρησαν επίσης –σε δίσκους βινυλίου- η συλλογή Σχεδόν Απόγευμα με τραγούδια του παλιού μαέστρου της ελαφράς σκηνής Λέανδρου Κοκκόρη, όπως και το Λαύριο του Βαγγέλη Κορακάκη.
Εκείνη την εποχή κάναμε πολλή παρέα με τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, κυρίως μεταμεσονύκτιες ώρες. Σε ανύποπτο χρόνο λοιπόν, η κουβέντα πήγε στο Θίασο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, όπου ο Κηλαηδόνης είχε γράψει την πρωτότυπη μουσική αλλά και είχε και τη γενικότερη μουσική επιμέλεια. Ως άνθρωπος που έζησα το κλίμα της πρώτης προβολής αυτής της θρυλικής ταινίας στη μεταπολίτευση, δεν μου πήρε πάνω από δευτερόλεπτα ώστε να μου μπει για τα καλά στο μυαλό η ιδέα να είμαστε εμείς αυτοί που θα εκδώσουμε – έστω και με αρκετά χρόνια καθυστέρηση - το soundtrack. Τόσο περίπου πήρε και στον Λουκιανό για να μου πει το «ναι», όταν του ξεφούρνισα την πρόταση. Ο αδελφός μου (σεναριογράφος σήμερα, με πολύχρονη ενασχόληση στο χώρο του κινηματογράφου, από διάφορα πόστα) δεν έφερε βεβαίως την παραμικρή αντίρρηση όταν του είπα τα νέα, τουναντίον στρώθηκε κι αυτός για τα καλά στη δουλειά από την επόμενη μέρα. Με την ευκαιρία, θέλουμε να ευχαριστήσουμε ξανά τον Λουκιανό Κηλαηδόνη και τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, οι οποίοι μας εμπιστεύτηκαν τη δισκογραφική «διαχείριση» της ακριβής δουλειάς τους, όπως και όλους τους ανθρώπους που βοήθησαν με ποικίλους τρόπους στο εγχείρημά μας.
Εκείνη την εποχή κάναμε πολλή παρέα με τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, κυρίως μεταμεσονύκτιες ώρες. Σε ανύποπτο χρόνο λοιπόν, η κουβέντα πήγε στο Θίασο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, όπου ο Κηλαηδόνης είχε γράψει την πρωτότυπη μουσική αλλά και είχε και τη γενικότερη μουσική επιμέλεια. Ως άνθρωπος που έζησα το κλίμα της πρώτης προβολής αυτής της θρυλικής ταινίας στη μεταπολίτευση, δεν μου πήρε πάνω από δευτερόλεπτα ώστε να μου μπει για τα καλά στο μυαλό η ιδέα να είμαστε εμείς αυτοί που θα εκδώσουμε – έστω και με αρκετά χρόνια καθυστέρηση - το soundtrack. Τόσο περίπου πήρε και στον Λουκιανό για να μου πει το «ναι», όταν του ξεφούρνισα την πρόταση. Ο αδελφός μου (σεναριογράφος σήμερα, με πολύχρονη ενασχόληση στο χώρο του κινηματογράφου, από διάφορα πόστα) δεν έφερε βεβαίως την παραμικρή αντίρρηση όταν του είπα τα νέα, τουναντίον στρώθηκε κι αυτός για τα καλά στη δουλειά από την επόμενη μέρα. Με την ευκαιρία, θέλουμε να ευχαριστήσουμε ξανά τον Λουκιανό Κηλαηδόνη και τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, οι οποίοι μας εμπιστεύτηκαν τη δισκογραφική «διαχείριση» της ακριβής δουλειάς τους, όπως και όλους τους ανθρώπους που βοήθησαν με ποικίλους τρόπους στο εγχείρημά μας.
Γιατί χρειάστηκαν 17 χρόνια για να εκδοθεί η μουσική σε δίσκο;
Απ’ ότι μας είχε πει τότε (το 1992) ο Λουκιανός, η έκδοση σε δίσκο του soundtrack από το Θίασο είχε «κολλήσει» λόγω της ύπαρξης ενός παλιού –αλλά σε ισχύ- νόμου που απαγόρευε την «αναμόχλευση» των πολιτικών παθών. Πράγμα που στην πράξη σήμαινε πως η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Προεδρίας (επί της οδού Ζαλοκώστα) δεν θα έδινε άδεια κυκλοφορίας για όσα ηχογραφήματα ενέπιπταν σ’ αυτή την «αναμόχλευση». Με δεδομένο πως στο Θίασο ακούγονταν πολλά αντάρτικα τραγούδια, όπως και τραγούδια της άλλης πλευράς (Χίτικα κλπ), δεν έγινε καν απόπειρα μιας τέτοιας κυκλοφορίας από τον Λουκιανό και με τα χρόνια το ζήτημα ξεχάστηκε. Το 1992 όμως η λογοκρισία είχε χαλαρώσει. Έτσι, δεν συναντήσαμε ιδιαίτερα προβλήματα ως προς την έκδοση.
Σε πόσα αντίτυπα κυκλοφόρησε ο δίσκος; Πώς έγινε δεκτός από τον κόσμο; Και γιατί δεν έχει κυκλοφορήσει σε cd;
Ο Θίασος (αριθμός 1 του καταλόγου του ΤΡΟΧΟΥ) κυκλοφόρησε σε 2000 αντίτυπα δίσκων βινυλίου, που διακινήθηκαν από εμάς χωρίς τη διαμεσολάβηση κάποιας εταιρείας διανομής. Υπήρξε σημαντική ανταπόκριση από το κοινό (αλλά και από τον χώρο, αν συνυπολογίσουμε τα αρκετά δημοσιεύματα και τις ραδιοφωνικές εκπομπές), μιας και πουλήθηκαν τα περισσότερα από τα αντίτυπα που κυκλοφόρησαν. Εξ αιτίας όμως της ολοσχερούς μεταστροφής της αγοράς προς το νέο –μιλάμε για το 1994-95- format του cd, και με δεδομένο ότι δεν μπορούσαμε οικονομικά να αντέξουμε την μετατροπή του μικρού καταλόγου μας σε cd, είδαμε σιγά- σιγά τα βινύλιά μας να εξαφανίζονται από την αγορά. Από καιρού εις καιρόν μας μπαίνει η ιδέα να κάνουμε το soundtrack του Θίασου cd, συνέχεια όμως αναβάλλουμε μια τέτοια απόφαση. Ας πούμε λοιπόν πως –επί του παρόντος τουλάχιστον- αρκούμαστε στη χαρά που μας έδωσε η πρώτη έκδοση.
Ως μουσικός, ποιά στοιχεία εντόπισες στην προσέγγιση του Κηλαηδόνη;
Η μουσική του Θίασου (η οποία στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της αποτελείται από παλιότερα τραγούδια, λίγη είναι η πρωτότυπη μουσική που ο Λουκιανός έγραψε επί τούτου) είναι μια «σπουδή» στο καθημερινό άκουσμα των Ελλήνων τα χρόνια που διαδραματίζεται η πλοκή της ταινίας (1939-1952). Ακούγονται πάσης φύσεως μουσικές και τραγούδια, ελληνικά και ξένα, που συντρόφεψαν τη ζωή των πατεράδων και των παππούδων μας, όπως και τραγούδια που σημάδεψαν την πολιτική ζωή του τόπου. Όλα αυτά παίχτηκαν κυρίως ζωντανά –και ηχογραφήθηκαν με Nagra στο γύρισμα-, είτε με την ορχήστρα των μπουλουκτσήδων (π.χ. το Γιαξεμπόρε, που μπορούμε να το θεωρήσουμε ως leitmotiv στο Θίασο), είτε με άλλες ορχήστρες (με χαρακτηριστικότερη τη σκηνή της Πρωτομαγιάς του ’46 σε κάποιο κέντρο της Αθήνας, όπου μία ομάδα αριστερών θαμώνων «συγκρούονται» με τους παρακρατικούς ακροδεξιούς μέσα από τα τραγούδια που διαδέχονται το ένα το άλλο).
Η προσέγγιση του Κηλαηδόνη αναμφίβολα υπήρξε ευφυής και –κρίνοντας εκ του δικαιωμένου αποτελέσματος- λειτούργησε ευεργετικά μέσα στην ταινία. Με την ευκαιρία, να πω πως το soundtrack δεν αποτελείται απλώς από τα τραγούδια που ακούγονται στο Θίασο, αλλά πως πρόκειται για ένα αυτόνομο –με δικό του σενάριο- ακρόαμα (που περιλαμβάνει διαλόγους κλπ), το οποίο κινείται παράλληλα με την ταινία. Για την επεξεργασία του ακροάματος στο στούντιο χρησιμοποιήθηκε η original ηχητική μπάντα του φιλμ που μας εμπιστεύτηκε ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Η μίξη έγινε στο στούντιο Acoustic (δεν υπάρχει πια), με την καθοριστική συμβολή του εξαίρετου κινηματογραφικού μοντέρ Γιάννη Τσιτσόπουλου, όπως και του πολύπειρου ηχολήπτη Κώστα Πρικόπουλου.
Η προσέγγιση του Κηλαηδόνη αναμφίβολα υπήρξε ευφυής και –κρίνοντας εκ του δικαιωμένου αποτελέσματος- λειτούργησε ευεργετικά μέσα στην ταινία. Με την ευκαιρία, να πω πως το soundtrack δεν αποτελείται απλώς από τα τραγούδια που ακούγονται στο Θίασο, αλλά πως πρόκειται για ένα αυτόνομο –με δικό του σενάριο- ακρόαμα (που περιλαμβάνει διαλόγους κλπ), το οποίο κινείται παράλληλα με την ταινία. Για την επεξεργασία του ακροάματος στο στούντιο χρησιμοποιήθηκε η original ηχητική μπάντα του φιλμ που μας εμπιστεύτηκε ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Η μίξη έγινε στο στούντιο Acoustic (δεν υπάρχει πια), με την καθοριστική συμβολή του εξαίρετου κινηματογραφικού μοντέρ Γιάννη Τσιτσόπουλου, όπως και του πολύπειρου ηχολήπτη Κώστα Πρικόπουλου.
Γιατί αναφέρεται ο Νίκος Γκάτσος στους συντελεστές; Θυμάσαι τον ακριβή ρόλο του;
Ο Νίκος Γκάτσος – απ’ ότι μας είπε ο Λουκιανός - συνέβαλε στην τελική εκδοχή των στίχων κάποιων τραγουδιών που ακούγονται στην ταινία. Είτε γιατί δεν υπήρχαν ακριβείς πληροφορίες ως προς τους αυθεντικούς στίχους, είτε για να μπουν στίχοι στις πρωτότυπες μουσικές κλπ. Η τριάδα που επεξεργάστηκε στιχουργικά το μουσικό μέρος του Θίασου ήταν ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Νίκος Γκάτσος και ο Λουκιανός Κηλαηδόνης.
Τι μπορεί να σημαίνουν ο "Θίασος" και η μουσική του σήμερα;
Ό,τι σημαίνει κάθε ταινία -με τη μουσική της- που υπήρξε θρύλος για την εποχή της και είχε τόσο μεγάλη απήχηση σε όλη την υφήλιο. Ιδίως όταν αναφέρεται σε τόσο φορτισμένες εποχές για την Ελλάδα, που ακόμα και σήμερα είναι αδύνατον να μην τις σκεφτόμαστε χωρίς το συναίσθημα να ξεχειλίζει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου