Το βαθύ ΠΑΣΟΚ

Πηγαίνετε πίσω στα σχολικά σας χρόνια. Θυμάστε όταν η κυρία σας έπιασε να αντιγράφετε απ' το βιβλίο κάτω απ’ το θρανίο, ή απ’ το διπλανό σας; Θυμάστε την απογοήτευση που νοιώσατε όταν τιμωρηθήκατε μόνο εσείς, ενώ την ίδια στιγμή γύρω σας αντέγραφε η μισή τάξη; Θυμάστε που αναρωτηθήκατε «γιατί εγώ και όχι αυτοί;». Θυμάστε που είπατε μέσα σας ότι σημασία δεν έχει να κάνεις κάτι που πρέπει ή που δεν πρέπει, αλλά να μην είσαι ο μόνος που πιάνεται στη φάκα;

Το βαθύ ΠΑΣΟΚ πραγματώθηκε μέσω της ιδέας ότι μπορείς να κάνεις τα πάντα, αν τα κάνει κι ο διπλανός σου. Και μάλιστα, επειδή ακριβώς τα κάνει κι ο διπλανός σου, είσαι υπεράνω κριτικής αν τα κάνεις κι εσύ. Η κριτική μπορεί να ασκηθεί σε σένα μόνο αν ασκηθεί πρώτα σε όλους όσοι έχουν προηγηθεί. Έτσι, με βάση τη χαοτική αυτή αντίληψη, όλα επιτρέπονται, εφόσον όλοι τα κάνουν. Και εφόσον είναι ανήθικο να επισημάνεις την παράβαση αν δεν επισημάνεις και όλες τις υπόλοιπες παρεμφερείς παραβάσεις από τη σύσταση του ελληνικού κράτους και δώθε, καμία παράβαση δεν πρέπει να επισημαίνεται.


Ας δούμε ένα παράδειγμα: φοροδιαφεύγεις μαζικά. Δεν πειράζει, γιατί υπήρξαν κι άλλοι πριν από σένα που το έκαναν, και μάλλον θα υπάρξουν κι άλλοι που θα το κάνουν στο μέλλον. Είσαι υπεράνω κριτικής. Όποιος σκοπεύει να σου ασκήσει κριτική, θα πρέπει πρώτα να θίξει τους υπόλοιπους χιλιάδες που κάνουν το ίδιο. Αλλιώς, είναι ρατσιστής, φανατικός, κομπλεξικός και δογματικός, σε αντίθεση με τον δημοκρατικό, γαλήνιο και ανοιχτό συνομιλητή του. Προφανώς, είναι αδύνατον να προσδιορίσεις με ακρίβεια τους διαπράξαντες το συγκεκριμένο αδίκημα. Άρα, πρακτικά, ο καθένας μπορεί να κοιμάται ήσυχος: είναι υπεράνω κριτικής. Και όποιος τολμήσει να τον θίξει, διαπράττει το ντροπιαστικό αδίκημα της στοχοποίησης. Πώς μπορεί κάποιος να "στοχοποιεί" κάποιον - που έχει και ανάγκες, οικογένεια, παιδιά, και είναι και από λαϊκή γειτονιά, κλπ. - χωρίς να αναφέρει ονόματα και διευθύνσεις των υπολοίπων ενόχων;

Και αν τύχει και αυτός που διαπράττει το αδίκημα πιαστεί στη φάκα, η απάντηση είναι έτοιμη: "ε, και τι έγινε; Λύθηκαν δια μαγείας όλα μας τα προβλήματα;" Το αντεπιχείρημα του βαθέος ΠΑΣΟΚ δεν περιορίζεται μόνο στον προσδιορισμό του δράστη - όλοι είμαστε δράστες, άρα κανένας - αλλά και στην αξία εντοπισμού του. Δεν έχει καμία αξία, λοιπόν, ο εντοπισμός και η τιμωρία του παραβάτη, διότι την ίδια στιγμή άλλοι χιλιάδες διαπράττουν το ίδιο αδίκημα, και μάλιστα είναι πιθανό το αδίκημά τους να είναι μεγαλύτερο απ' αυτό του δράστη. Μπορεί, π.χ. το ύψος της δικής σου φοροδιαφυγής να είναι 300.000 ευρώ, ενώ ξέρουμε ότι κάποιοι μεγαλοκαρχαρίες φοροδιαφεύγουν κατά εκατομμύρια ευρώ. Και στο κάτω-κάτω, έχουμε κι άλλα προβλήματα: διαφθορά, ανεργία, μίζες... η φοροδιαφυγή του ενός μας μάρανε;

Αξίζει στο σημείο αυτό να σκύψουμε πάνω από το λόγο και τη λογική της συγκεκριμένης επιχειρηματολογίας. Σε καμία περίπτωση δεν εξισώνουμε τους φορείς των ακόλουθων απόψεων: άλλο ο εκ των σημαντικότερων εν ζωή ελλήνων ερμηνευτών, άλλο ο υπόδικος ποδοσφαιρικός μεγαλοπαράγοντας και άλλο το πολιτικό σύμβολο του «λαϊκού» ΠΑΣΟΚ και των «υποβρύχιων» μιζών. Τάσεις και επιχειρήματα παρατηρούμε, υπολήψεις δεν θίγουμε. Γι’ αυτό, ως και ανώνυμες τις μετατρέψαμε τις δηλώσεις για να μην υπάρχουν παράπονα. Ξεχάστε πρόσωπα, ξεχάστε ονόματα, και διαβάστε μόνο λέξεις:

"Τέλος κατά τ’ άλλα αφού υπάρχει μια δική μου εκκρεμοδικούσα διαφορά πενταετίας με ένα ποσόν 18 εκατ. περίπου το χρόνο από το ΣΔΟΕ, οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα, διαφθορά, διαπλοκή, εκβιασμοί, φοροδιαφυγή στην Ελλάδα τέλος! Τώρα μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι!"

"Αν θεωρούν πως το κατάντημα της Ελλάδας, το δημιούργησαν 5-10 παράγοντες, προπονητές, ποδοσφαιριστές και μάνατζερ, δεν ξέρω τι να πω. Έχω ένα σπίτι και δεν ξέρω αν έχω 1.000 ή 10.000 ευρώ, να τα διαθέσω υπέρ των προβλημάτων των Ελλήνων, αν νομίζουν ότι δημιουργήσαμε το έλλειμμα".

"Βεβαίως και υπήρξαν λάθη. Εξάλλου ουδείς αλάνθαστος".

Κοινός παρονομαστής των τριών δηλώσεων είναι ο ηθικός σχετικισμός τους. Οι ομιλούντες μας λένε: «έκανα πράγματι κάτι κακό, αλλά αυτό το κακό είναι μικρότερο σε σύγκριση με ένα άλλο κακό.». Του καλλιτέχνη ο σχετικισμός συγκρίνει κάμποσα εκατομμύρια δραχμές με τη διαφθορά και τη διαπλοκή στην Ελλάδα από συστάσεως κόσμου· φαντάζεστε ποιος κερδίζει. Του αθλητικού παράγοντα ο σχετικισμός συγκρίνει τα πεπραγμένα του με το δημόσιο έλλειμμα· ξέρουμε από τώρα τι είναι πιο βαρύ. Τέλος, στην περίπτωση του πολιτικού ΄και πρώην υπουργού, ο σχετικισμός λαμβάνει μία πλανητική διάσταση, που αφορά το σύνολο του ανθρώπινου γένους! Ε, και μπροστά στα λάθη της ανθρωπότητας ολάκερης, τι είναι 2-3 λάθη;

Ουσιαστικά, το βαθύ ΠΑΣΟΚ σηματοδοτεί το πέρασμα από το δίκαιο στο έθιμο, ή μάλλον από το γραπτό δίκαιο στο εθιμικό δίκαιο. Και το έθιμο στην περίπτωσή μας είναι η σιωπή. Οι κρίσεις επί του δικαίου απαγορεύονται· αν πεις κουβέντα, είναι «δύο μέτρα και δύο σταθμά», «δύο μέτρα και δύο σταθμά», «δύο μέτρα και δύο σταθμά». Κουραστήκατε; Μπα, περίεργο. Εγώ ξέρω άνθρωπο που μπορεί να λέει και να γράφει την ίδια ακριβώς πρόταση επί βδομάδες ολόκληρες. «Δύο μέτρα και δύο σταθμά». Η μόνη λύση για να αποφύγεις αυτήν τη βαριά κατηγορία είναι να σιωπήσεις. Γιατί αλλιώς θα πρέπει για κάθε υπουργό που υποψιάζεσαι για μίζα, να αναφέρεις άλλους δέκα χιλιάδες διατελέσαντες υπουργούς από το 1830 και δώθε. Ή αν θες να αναφερθείς σε τραγουδιστή, θα πρέπει πρώτα να μελετήσεις τη φορολογία των καλλιτεχνών στην αρχαία Ελλάδα, μην τυχόν και ξεχάσεις κανέναν που φοροδιέφευγε και τότε, και την πατήσεις εφαρμόζοντας «δύο μέτρα και δύο σταθμά».

Πολλοί θα αναρωτηθείτε: «μα μόνο το ΠΑΣΟΚ κυβέρνησε τούτη τη χώρα;» Μην παρασυρθείτε από την ορολογία! Το βαθύ ΠΑΣΟΚ δεν είναι κόμμα, είναι τρόπος σκέψης και τρόπος ζωής. Μάλιστα, ακόμα και η ΝΔ υπάγεται στο βαθύ ΠΑΣΟΚ, ακόμα και το ΛΑΟΣ, ακόμα και μεγάλο μέρος της Αριστεράς, και μην σας κάνει καμία εντύπωση αυτό. Γιατί η πραγματική δύναμη αυτού του ιδεολογικού - και όχι κομματικού! - μορφώματος είναι η δυνατότητά του να εξαναγκάζει τους υπόλοιπους να το ακολουθήσουν, να παίξουν με τους δικούς του όρους. Εντάξει, τουλάχιστον επί 8ετίας της Αλλαγής, ένα μέρος του βαθέος ΠΑΣΟΚ ψήφισε πράγματι ΠΑΣΟΚ. Αλλά μην περιορίζετε τον χρονικό και διανοητικό σας ορίζοντα! Το βαθύ ΠΑΣΟΚ είναι εγγεγραμμένο στο δοξασμένο ελληνικό DNA, πλάι σε 400 χρόνια τουρκοκρατίας, μπόλικες δεκαετίες ξενοκρατίας, μπατσοκρατίας και παπαδοκρατίας, και μερικά χρονάκια ασύλληπτου νεοπλουτισμού και ολυμπιακού πνεύματος. Και κατάφερε το τέλειο: να εξαρτάς την ψήφο σου από το πόσους συγγενείς θα διορίσεις στο δημόσιο με αυτήν.

Το χαρακτηριστικό του βαθέος ΠΑΣΟΚ που το κάνει να ξεχωρίζει από άλλες μορφές ηθικού σχετικισμού είναι η ιδιάζουσα επιθετικότητά του. Εδώ η υπεράσπιση του παρανομούντα και η εναντίωση στην κριτική προς αυτόν γίνεται με τρόπο αλανιάρικο και ξηγημένο, με ύφος «ξέρεις ποιος είμαι εγώ ρε;». Εδώ δεν χωράνε τακτ και προσχήματα, όταν θίγεται το είναι, η υπόσταση και η ουσία του εξαγριωμένου:

«για να δω τη μαγκιά σας», «για να δω την επαναστατικότητά σας», «τι έγινε ρε παιδιά;», «δεν θα αντιδράσετε;», «σας προκαλώ δημόσια», «επαναστάτες της φακής», «χρειάζεται να έχεις αρχ***@»,

και άλλα ωραία και άκρως δημοσιογραφικά συναντά κανείς σε κείμενα ηρωοποίησης της τσαμπουκαλεμένης μαγκιάς. Διότι το βαθύ ΠΑΣΟΚ δεν είναι αφράτο σκυλάκι του σαλονιού, είναι αγριάδα και μπρουτάλ κατάσταση. Και είναι και «λαϊκό»· και εφόσον είναι «λαϊκό», η κουβέντα σταματάει εδώ, διότι ως γνωστόν «ο μόνος θεσμός είναι ο λαός» όπως είχε πει και ο μεγάλος μας τιμονιέρης Ανδρέας Παπανδρέου. Είσαι «λαϊκός», είσαι OK.

Τέλος, το βαθύ ΠΑΣΟΚ τα θέλει όλα· και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο. Τι κι αν αρθρογραφούσαν οι καλλιτεχνικοί εκπρόσωποί του από το πρωί μέχρι το βράδυ υπέρ του καθεστώτος; Τι κι αν ξημεροβραδιάζονταν και φωτογραφίζονταν πλάι στον Υπουργό; Λεπτομέρειες. Ακόμα και τώρα, το βαθύ ΠΑΣΟΚ δεν θα πάει σπίτι του, παρά μόνο θα φροντίσει να γεμίσει τα μυαλά των απλών ανθρώπων με ακόμα περισσότερη χωματερή, με ακόμα περισσότερη θολούρα, με επιπλέον ιδεολογικά και αισθητικά ποντικοκούραδα. Από «σοσιαλισμό», τουλάχιστον, δεν θα μας ταΐσει άλλο· ευτυχώς μας τελείωσε. Όπως μας τελείωσε και η συγνώμη, η ιδέα ότι μπορεί κάποιος, κάποτε, να έκανε ένα έστω λάθος το οποίο καλό θα ήταν να αναγνωρίσει. Ως γνωστόν, το βαθύ ΠΑΣΟΚ είναι αλάνθαστο και η αμνησία παντοτινή.

ηρ.οικ.