Για το "Της ημέρας τα σκοτάδια" του Δαμιανού Πάντα και του Βασίλη Γισδάκη

Δαμιανός Πάντας - Βασίλης Γισδάκης

ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ

Μετρονόμος

Ο δίσκος βγήκε κάπου εκεί στην αλλαγή του χρόνου μεταξύ 2014 και 2015. Κι αυτό το χρονικά μετέωρο στο μεταίχμιο δύο ετών μπορούμε κάλλιστα να το μεταφέρουμε και στα δώδεκα τραγούδια του πρωτοεμφανιζόμενου συνθέτη Δαμιανού Πάντα που περιέχονται στα «Της ημέρας τα σκοτάδια». Βρίσκονται κι αυτές στο μεταίχμιο, στη διασταύρωση, καθαρόαιμου ροκ και «μετα-χατζιδακικής» μπαλάντας γωνία.

Δεν είναι όμως λογικής 2 σε 1 ο δίσκος. Τα πάντα κυλάνε με μια αίσθηση ενότητας - από τις πρώτες γραμμές του μπάσου του Θανάση Σοφρά στην εναρκτήρια «Μεγάλη Νύχτα» μέχρι τον βιολιστικό αποχαιρετισμό του Μίλτου Παπαστάμου στον επιλογικό «Προφήτη» - με μια ενορχήστρωση που επιμελείται ο ίδιος ο συνθέτης. Τους στίχους υπογράφουν ο Αντώνης Παπακωνσταντινίδης σε πέντε τραγούδια, η Βασιλική Β. σε τέσσερα, και ο Πάντας σε τρία. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στα τραγούδια «Παιδικό» και «Ο προφήτης» - σε στίχους του συνθέτη - καθώς είναι τραγούδια - αφηγήματα, λένε μια ιστορία και τα δυο, και πολύ μου έχει λείψει αυτή η πρωτοτυπία και η αυτάρκεια του νοήματος με μιαν αρχή κι ένα τέλος. Κάπου έχω βαρεθεί να ακούω τραγούδια να απευθύνονται για 100^η φορά στην ψυχή και στο φιλί και στη ζωή και σ’ όλες αυτές τις στιχουργικές ευκολίες που σε πιάνει ο ύπνος πριν καν τις ακούσεις, if you know what I mean.

Ο Βασίλης Γισδάκης παραμένει ο γνωστός πολυ-επίπεδος ερμηνευτής που μας σύστησε ο Μάνος Χατζιδάκις, με την ιδιόμορφη χροιά και τη βαθιά εκφραστικότητα. Η παρουσία του είναι ένα από τα πολύ δυνατά σημεία του δίσκου, με όλη αυτή τη φόρτιση που κουβαλάει αυτός ο τραγουδιστής, αυτό το κράμα λυρισμού και αποστασιοποίησης. Μόνη μου παρατήρηση είναι ότι, ίσως, θα χρειαζόταν ένας δεύτερος ερμηνευτής για τα καθαρόαιμα ροκ τραγούδια. Όχι ότι ο Γισδάκης δεν ανταποκρίνεται με τεχνική αρτιότητα, το αντίθετο, αλλά να, πολύ θα ήθελα να δω πώς είναι τραγούδια όπως ο «Ανυπότακτος» και η «Οργή» και το «Παιδικό» με μια φωνή όπως εκείνη του Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Λίγη περισσότερη «βρώμικη» ενέργεια, λίγο περισσότερο ερμηνευτικό και ενορχηστρωτικό ροκάρισμα, λίγο σπάσιμο εκεί όπου το σηκώνει ο δίσκος - μόνο αυτό μου έλειψε από την ακρόασή μου, και μοναχά σε 3-4 τραγούδια.

Κατά τα λοιπά, ο δίσκος έρχεται να επιβεβαιώσει την έλευση μιας νέας γενιάς πολύ σοβαρών συνθετών, όπως είχαμε επισημάνει και στην επισκόπηση του 2014 ΕΔΩ. Δεν μένει παρά να δοθεί χώρος σε συνθέτες όπως ο Πάντας, χώρος κυριολεκτικός σε σκηνές και σε ραδιόφωνα, ώστε αυτή η συνθετική κοσμογονία που συντελείται στη βάση του ελληνικού τραγουδιού να βρει διέξοδο και στην καθημερινή πολιτισμική πρακτική. Έτσι, και φωνές σημαντικές όπως ο Γισδάκης θα έχουν διαθέσιμο υλικό για να τραγουδήσουν, και εμείς θα ξεβολευτούμε από τις επανεκτελέσεις και το ρετρό.

Ηρακλής Οικονόμου
(Δημοσιεύτηκε σε "Το Περιοδικό", 26 Ιουνίου 2015)

ΥΓ: Αγαπημένο μου του δίσκου ο «Βραχνάς» σε στίχους Αντώνη Παπακωνσταντινίδη:

Φύγαν τα πουλιά ταξιδευτές

για το Νοτιά.

Ήρθανε φουρτούνες και βροχές,

μα μια φωτιά

έμεινε ολόρθη στης καρδιάς το κατώφλι

μες στο κήπο με τις τριανταφυλλιές.

Έκοβα ένα και πνιγόμουν στο αίμα

δεν γυρνά το ποτάμι όσο κι αν θες.

Βγαίνω μες στους δρόμους,
στις παλιές τις γειτονιές.

Πάλι στο ίδιο ψέμα μ’ οδηγούν

λόγια απ’ το χθες.

Τα δίχτυα σκίζω, να γλιτώσω, να φύγω

κι αν με βλέπεις, γιατί δεν με πονάς;

Ρίχνω το ζάρι στης ζωής το παζάρι

και κληρώνει λαχνός ένας βραχνάς.