το χρώμα του '78

Σκέφτομαι ότι κάποια από τα πολύ αγαπημένα μου ελληνικά τραγούδια έχουν μια πολύ συγκεκριμένη δομή, με πολλές στροφές και δίχως διακρίσεις κουπλέ/ρεφραίν, και μια έντονη αφηγηματική διάθεση που κυνηγά το συγκεκριμένο και αποφεύγει κοινοτοπίες και επικλήσεις σε καρδιά-ψυχή-ζωή-φιλί. Τραγούδι-ποταμό θα το χαρακτήριζα το ύφος, αν δεν είχε ήδη καταχωρηθεί ο όρος με ένα άλλο νόημα που του έδωσε ο Μίκης Θεοδωράκης. Θα το πω λοιπόν "τραγούδι-βυτιοφόρο" - είναι μεγάλο σε μήκος και όγκο, κινείται συνεχώς αλλά σε επαναλαμβανόμενο δρομολόγιο, και κουβαλά κάτι που είναι εξαιρετικά εύφλεκτο.

Αμέσως-αμέσως έρχονται στον νου η "Δίκοπη Ζωή" και τα "Μαλαματένια Λόγια", ο "Ηλεκτρικός Θησέας" και το "Ώρα Μηδέν", και το "Canto" και οι "Χουλιγκάνοι" βεβαίως, ή και το "Μπαλάντα για τον Γιάννη Κ." αν θέλετε! Και από τα πιο πρόσφατα, το "Στην Κατερίνα". Το βιολί της φίλης μου Κωνσταντίνας Κυριαζή δίνει τον τόνο στο αριστούργημα του Απόστολου Μπουλασίκη, που αναφέρεται βεβαίως στην Κατερίνα Γώγου αλλά και που αγγίζει πολύ πέρα απ' αυτήν - το χρώμα το ανεξίτηλο του 1978.

ηρ.οικ.

ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Στα μάτια σου το χρώμα του '78,
σ' ένα ασπρόμαυρο εξώφυλλο στη Σίνα.
Σαν τις παλιές σου τις ταινίες τις ρετρό,
μόνο που τώρα η ματιά σου στάζει κρίμα.

Ματώνει ο κόσμος σα βελόνας κεφαλή,

σαν άδεια φλέβα που δε βρίσκεις σαν τροπάριο Κασσιανής.

Αργοπεθαίνεις, λιώνει η ανάσα στο γυαλί

κι αυτό το πάθος θα σε σπάσει σαν μπαλόνι σε γιορτή.

Κάπου στη μέση του βιβλίου η φωνή,

ναι, τη θυμάμαι βράδυ στο Μεταξουργείο.

Σ' ένα τσιγάρο να ρουφάει τη στιγμή,

που προαισθάνεται της λύτρωσης το θείο.

Μια ζωή σα θρήνος, σα ρεμπέτικο παλιό

ή σα ροκάδικο δισκάκι ή σαν ξύλινο παλτό.

Γυάλλινα μάτια, ήχος βίας στο κενό,

η Κατερίνα έχει φύγει και δε μένει πια εδώ.

Τα σινεμά, τα στρας, τα φώτα τα λαμέ,

ένα Νταχάου κρεματόριο οδύνης.

Μα νάσου οι λέξεις και την παίρνουν αγκαζέ,

μεταμορφώνοντας σε κύκνο την ψυχή της.

Όμως ο κόμπος της ζωής διπλογυρνάει

κι η ηρωίδα της ταινίας στο φινάλε ξεψυχά.

Κλείνω την πόρτα, βάζω δίσκο στο πικάπ,

ν' ακούσω πάλι την μπαλάντα τρία κλικ αριστερά.