Δέκα οπτικοποιημένες συναντήσεις που λένε κάτι μέσα μου και μπορεί να λένε κάτι και σε σας, και ίσως και να συμβολίζουν και κάτι σημαντικό για το τραγουδάκι μας. Χωρίς πολλά πολλά, χωρίς ανάλυση, με μια σειρά όχι αξιολογική αλλά ούτε και τυχαία, κουβέντα να γίνεται δηλαδή και πάνω απ' όλα να συναντιόμαστε. ηρ.οικ.
10. Σταμάτης Κραουνάκης - Λίνα Νικολακοπούλου
Εδώ σας τους έχω βρε, μαζί, και τους δύο, και τη φωνάρα της Πρωτοψάλτη
μαζί, πριν πάει Χαβάη και μας στείλει όλους στο τρελάδικο, κι όλα αυτά ορθώς
μπροστά απ’ τον άγνωστο στρατιώτη γιατί εν τέλει γι’ αυτά πολεμήσαμε.
09. Μάνος Λοΐζος - Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Ποτέ μου δεν κατάλαβα αν ήταν μονότονο ή φασιστικό, αλλά
κάτι κακό πρέπει να ήταν και κάτι σημαντικό πρέπει να έγινε εκεί.
08. Θάνος Μικρούτσικος -
Διονύσης Θεοδόσης
Ο κύριος Θάνος βρήκε την τρίτη φωνή του στον Διονύση Θεοδόση
- η δεύτερη ήταν η Μαρία Δημητριάδη, η πρώτη δικιά του - κι ας φαντάζει η
συνεργασία αυτή σαν κάτι παράταιρο και ξεθωριασμένο.
07. Γιάννης Σπανός - Χάρις Αλεξίου
Αντί για νανουρίσματα ακούγαμε αυτά τα τραγούδια, κι αυτή η παιδική αρρώστια δεν φεύγει με τίποτα.
06. Σταύρος Κουγιουμτζής - Γιώργος
Νταλάρας
Βλέπε από πάνω.
05. Διονύσης Σαββόπουλος - Σωτηρία Μπέλλου
Και με τους φίλους τους παλιούς, βεβαίως, κι ο Αργύρης είναι
ένας απ’ αυτούς, κι ο μπαμπάς του γύρισε τούτο το βίντεο, κι έπειτα είναι και
τραγουδάρα - αλλά ξέχασα, ο Σαββόπουλος, λέει, αντιγράφει (δεν έχει μούτζα το
πληκτρολόγιο να βάλω μία φαρδιά πλατιά).
04. Γιώργος Ζαμπέτας - Βίκυ Μοσχολιού
Μέσα σε τούτη τη βαβούρα κι όλον αυτόν τον θόρυβο ακούγεται σε σύνοψη το ασύλληπτο μεγαλείο του λαϊκού τραγουδιού.
03. Γιάννης Μαρκόπουλος - Λάκης Χαλκιάς
Αυτή η συνύπαρξη έβγαλε Φάμπρικα, έβγαλε Δάσκαλο, έβγαλε Είδα γυναίκες, έβγαλε Εργάτες, έβγαλε φυσικά και τον εθνικό ύμνο. Τραγούδια της φωτιάς, κι ακόμα τσουρουφλιζόμαστε.
02. Μανώλης Ρασούλης - Νίκος Παπάζογλου
Εκδίκηση της Γυφτιάς και Τα Δήθεν λίγο πριν, Χαράτσι και
Μέσω Νεφών λίγο μετά, αμάν βαριές φιλοσοφίες κι εμείς τόσο μικροί μπροστά τους,
τι να λέμε τώρα.
01. Βασίλης Τσιτσάνης - Μίκης Θεοδωράκης
1983, και η "Ικαριά" και όχι "ξενιτιά" να βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Αυτά.
Η αλλαγή φύλου ως πρόβλημα του ελληνικού τραγουδιού
Στο σύντομο αυτό σημειωματάκι αγαπητές μου αναγνώστριες θέλω
να θίξω το ζήτημα της αλλαγής φύλου στο ελληνικό τραγούδι μας! Ναι, δεν κάνω
πλάκα, παίρνουν το φύλο και το αλλάζουν, ειδικά στις επανεκτελέσεις, και μαζί μ’
αυτό αλλάζουν και τα φώτα στο τραγουδάκι και στην αδιάσπαστη ενότητά του.
Είναι κοριτσάκι το τραγούδι; Το κάνουν αγοράκι, αν το
επανεκτελεί άντρας. Είναι αγοράκι το τραγούδι; Το κάνουν κοριτσάκι, αν το
επανεκτελεί γυναίκα.
Τελευταίο κρούσμα που έθεσε σε κίνδυνο τις καλά
προφυλαγμένες τρίχες της κεφαλής μου είναι η επανεκτέλεση της τραγουδάρας «Η
νύχτα γυρίζει γιασεμί» από τη Γλυκερία.
Λέει το ορίτζιναλ του Σαράντη Αλιβιζάτου:
«να σε πάρω ΔΙΚΙΑ μου μ’ έναν έρωτα τρελό / φουρτουνιάζει κι
απόψε το μυαλό»
και τα τζιμάνια της Spider είπαν να βάλουν τη Γλυκερία να λέει
«να σε πάρω ΔΙΚΟ μου μ’ έναν έρωτα τρελό».
Και μετά, σε περίπτωση που δεν καταλάβαμε ότι σκοπό είχαν
την πλήρη διάλυση του συγκεκριμένου τραγουδιού, ακούς και δεύτερη αλλαγή φύλου.
Λέει ο αρχικός στίχος:
«να σε κάνω ΔΙΚΙΑ μου σού φωνάζω τις βραδιές / μα δεν ήρθες
και σήμερα και χθες»
και έρχεται η οβίδα που πάνω της γράφει:
«να σε κάνω ΔΙΚΟ μου σού φωνάζω τις βραδιές»
Κι επειδή το κακό πρέπει πάντα να τριτώνει, έρχεται και το
τελειωτικό χτύπημα. Βρε, δεν πάει ο στιχουργός να γράφει:
«είμαι ΜΟΝΟΣ κι απόψε μέσα σ’ όνειρα φωτιά»;
Η Γλυκερία πρέπει με το ζόρι να τραγουδά:
«είμαι ΜΟΝΗ κι απόψε»
Πιο γελοίο πράγμα απ’ αυτό δεν μπορώ να φανταστώ, ειλικρινά σας
λέω. Καταρχήν, αλλάζει o
ήχος του στίχου - ναι, ο στίχος έχει ηχητικό αποτύπωμα, και οι λέξεις δεν έχουν
μόνο νόημα αλλά κάνουν και θόρυβο, εμπεριέχουν και ρυθμό, και τα πάντα όλα, και
πρέπει να είσαι εντελώς άσχετος για να κάνεις το «μόνος» «μόνη» και να νομίζεις
ότι εντάξει, όλα καλά, δεν τρέχει τίποτα.
Επίσης, σε όλο αυτό υπάρχει κι ένας έμφυτος σεξισμός, μια
συντηρητικούρα, ένα μικροαστέξ if
you know what I mean. Δηλαδή, με το ζόρι πρέπει ο άντρας να απευθύνεται
ερωτικά σε γυναίκα και η γυναίκα σε άντρα. Όλη αυτή η υποχρεωτική ροπή προς την
ετεροφυλοφιλία μου φέρνει αναγούλα, κι ας συμμερίζομαι σε προσωπικό επίπεδο
τούτη τη ροπή - το υποχρεωτικόν του πράγματος είναι που με χαλάει. Γιατί δηλαδή
μια γυναίκα τραγουδίστρια να μην μπορεί να απευθυνθεί στο άλλο μισό του
τραγουδιού λέγοντας «να σε κάνω δικιά μου»; Τι φοβάται ο εμπνευστής αυτής της χαζομάρας
αλλαγής, ότι ο ακροατής θα σοκαριστεί που η Γλυκερία απευθύνεται σε γυναίκα; Δεν το κατάλαβα δηλαδή, απαγορεύεται να είμαστε λεσβίες;
Τέλος, υπάρχει και κάτι βαθύτερο. Το τραγούδι και το βαθύ
συναίσθημα και ο έρωτας ο μπόλικος - όχι ο μίζερος, ο τύπος και υπογραμμός, ο
μπόλικος λέμε - πρέπει να ξεφεύγουν από αυτές τις τυπικούρες, άντρας, γυναίκα,
και να φέρνουν την πυρηνική έκρηξη και την απόλυτη καταστροφή όπου δεν μένει
κολυμπηθρόξυλο παρά μόνο εσύ κι εγώ, κι όπου το αν είσαι αγοράκι ή κοριτσάκι δεν είναι παρά λεπτομέρειες και υποσημειώσεις. Ο μεγάλος ερμηνευτής, δηλαδή, θα
τραγουδήσει τον πόθο και τον έρωτα όποιο κι αν είναι το φύλο του άλλου.
Έλεος δηλαδή! Αν η Μοσχολιού μπορεί τη δεκαετία του ’60 να
λέει «είσαι γυναίκα μιας βραδιάς ψεύτικα που αγαπάει» και να πέφτουν τα τσιμέντα, τότε φαντάζομαι ότι
πενήντα χρόνια μετά επιτρέπεται να πει κι η Γλυκερία ότι είσαι ΔΙΚΙΑ μου
διάολε, άχρηστε εταιριάρχη, πανύβλακα μάνατζερ, στούρνε άσχετε διευθυντή που όση σχέση έχω εγώ με την πυρηνική φυσική έχεις εσύ με το ελληνικό τραγούδι.
Σήμερα γιορτάζουμε τον Σωτήρη Κακίση, με τα τέσσερα ωραιότερα τραγούδια του! Από το κανάλι του Φώτη, πάντα. ηρ.οικ.
ΤΑ ΚόΚΚΙΝΑ ΠΑΤίΝΙΑ
με την Μαργαρίτα Ζορμπαλά σε στίχους Σωτήρη Κακίση και μουσική Άγγελου Κατσίρη από τον ομώνυμο δίσκο (LYRA, 1984), μια παραγωγή του Διονύση Σαββόπουλου
Δείτε με πώς ισορροπώ, δείτε πώς πατινάρω, στον πάγο πάνω πώς μπορώ να τρέχω, να φρενάρω.
Στον πάγο μέσα κύλησαν πολλές στιγμές και πάθη, το κάθε ψέμα, τα πολλά ερωτικά μου λάθη.
Ο πάγος και το παρελθόν χλωμό και άσπρο είναι, όμως εσύ μες στο παρόν έγχρωμος τώρα μείνε.
Τι περιμένεις; Φόρεσε τα κόκκινα πατίνια! Στροβιλιστείτε, παίζετε σαν τρυφερά δελφίνια.
ΑΤΘίΔΑ
Ποίηση: Σαπφώ
Απόδοση: Σωτήρης Κακίσης
Μουσική: Σπύρος Βλασσόπουλος
Ερμηνεία: Αλέκα Κανελλίδου
(Από το δίσκο «Σαπφώ», 1986, μια παραγωγή του Διονύση Σαββόπουλου. Οι πίνακες ζωγραφικής του βίντεο είναι του Γιώργου Σταθόπουλου).
Σαν άνεμος μου τίναξε ο έρωτας τη σκέψη, σαν άνεμος που σε βουνό βελανιδιές λυγάει. Ήρθες, καλά που έκανες, που τόσο σε ζητούσα, δρόσισες την ψυχούλα μου, που έκαιγε ο πόθος.
Κι από το γάλα πιο λευκή, απ' το νερό πιο δροσερή, κι από το πέπλο το λεπτό πιο απαλή. Από το ρόδο πιο αγνή, απ' το χρυσάφι πιο ακριβή, κι από τη λύρα πιο γλυκειά, πιο μουσική.
Πάει καιρός που κάποτε σ' αγάπησα, Ατθίδα, μα τότε μου 'μοιαζες μικρό κι αθώο κοριτσάκι. Συ που μαγεύεις τους θνητούς, παιδί της Αφροδίτης, απ' όλα το καλύτερο εσύ 'σαι το αστέρι.
ΤέΣΣΕΡΑ ΒήΜΑΤΑ με την Αναστασία Μουτσάτσου σε στίχους Σωτήρη Κακίση και μουσική Μάριου Στρόφαλη από το δίσκο "Ανίσχυρα ψεύδη" (LYRA, 1999), soundtrack της ομώνυμης τηλεοπτικής σειράς της ΕΤ1.
Νησί σ' άσπρη θάλασσα, στη Γη συννεφάκι. Καράβι στα κύματα, κοντά στην Ιθάκη.
Ραβδί μες στα χέρια της κι ο κόσμος αέρας. Της Κίρκης της μάγισσας, της νύχτας, της μέρας.
Δεμένος πισθάγκωνα εγώ στο κατάρτι, Σειρήνες με παίρνουνε στην άκρη του χάρτη.
Τέσσερα βήματα πιο κάτω πηγαίνω, μακριά από σένανε ξανά ανασαίνω.
Τέσσερα βήματα μονάχα μου φτάνουν. Τα μαύρα τα μάτια σου να μη με πεθάνουν!
Δεν σε ξέρω προσωπικά και ό,τι πω θα είναι η
εντύπωσή μου. Καταρχήν, θα ήθελα να σου πω, αν και αγνοώ τις συνθήκες υπό τις
οποίες έλαβες τις εκάστοτε αποφάσεις σου, πως δεν έχει κανένα απολύτως νόημα
για εσένα να δίνεις τραγούδια σου σε άλλους, όπως έκανες με το τραγούδι «Ένα φιλί». Εσύ έχεις σημαντικές ικανότητες,
και δεν ανήκουν και δεν πρέπει να ανήκουν σε κανέναν άλλον. Δεν είναι δίκαιο.
Λοιπόν, κατά δεύτερον ανήκεις ευτυχώς σε άλλη
εποχή. Γνωρίζεις τη σημασία της μελωδίας, της μελωδικότητας. Είσαι ικανός
μουσικός, μπορείς να μεταφέρεις άμεσα τις σκέψεις σου σε τεχνικά άρτια μορφή.
Κυρίως, έχεις σκέψεις, έχεις ευαισθησίες και την διάθεση να τις εκφράσεις.
Γνωρίζεις την διακριτική αξία της μελαγχολικής αρμονίας, και σου πάει. Εκτιμώ
ιδιαίτερα τη δυνατότητα σου να δημιουργήσεις, να δουλέψεις και να παρουσιάσεις
ένα μουσικό έργο ως στιχουργός, συνθέτης, μουσικός και ερμηνευτής. Εξάλλου, για
όσους ξέρουν, ένας μουσικός ολοκληρωμένος οφείλει να μπορεί να αντεπεξέρχεται
σε όλα τα στάδια της δημιουργίας κι ερμηνείας ενός μουσικού έργου. Η «δουλειά»
του μουσικού είναι σκληρή, ο πραγματικός μουσικός οφείλει απέναντι στον εαυτό
του να είναι ένας ολοκληρωμένος καλλιτέχνης.
Σου λέω λοιπόν ότι έχεις τις δυνατότητες μιας
ολοκληρωμένης μουσικής προσωπικότητας, αυτό είσαι.
Αισθητικά ανήκεις στην εποχή late 80sκαι early 90s, η
ηλικία σου προδίδει την μουσική σου καταγωγή. Δες όμως πόσο ωραία εκπροσωπείς
τη σκηνή αυτή, που σήμερα βάλλεται από άλλα μουσικά ρεύματα εκπροσωπούμενα είτε
από φαντασιόπληκτους μίμους του Ξυλούρη, της Μπέλλου και άλλων, είτε από
μελαγχολικούς - καταθλιπτικούς κιθαρίστες και βάρδους, είτε από νάυλον ντέφια
και ψόφια κέφια, όπως ακριβώς το έθεσαν οι Σπυριδούλα. Συνεχίζεις τη σχολή
μουσικών και ερμηνευτών που είχαν μια αξιοπρέπεια, μια διακριτή ύφεση στη
μελωδία τους. Είσαι αρκετά μόνος, δεν έχεις το κοινό που σου αξίζει γιατί δεν
μπορούν να αντιληφθούν την ποιότητά και την παρεΐστικη ευαισθησία σου. Δεν
έχεις παρέες να σε ακούσουν φίλε μου Γιώργο, όσες σου άξιζαν, έχεις λιγότερες.
Δεν έχεις ζευγαράκια για να ντύσεις τις στιγμές τους με τον ήχο σου, δεν έχεις
πολλούς ερωτευμένους που να μην είναι αδέξιοι και άκομψοι. Έχεις πολλούς
άνοστους και ξενέρωτους γύρω σου, το κοινό σου είναι μικρότερο δυστυχώς από
ό,τι σου αξίζει. Παρότι ο Αρμαγεδδών του Privilegeτέλειωσε, τώρα είσαι αντιμέτωπος με κάτι πιο βαθύ, την
κατάθλιψη, την κατατονία. Δηλαδή, το παράπονο που εκφράζεις είναι υπερβολικά
κομψό για τους πολλούς.
Εσύ ο ίδιος περιγράφεις τον εαυτό σου, στο έξοχο
τραγούδι σου «Λουλούδι του δρόμου»:
«Κιέτσιείμαιμέσατηνύχτα,
λουλούδιτουδρόμουαπόσένακομμένο,
πονάειηαγάπηκιαυτόείναικάτι,
παρηγοριάκιελπίδαναπεριμένω,
σαλουλούδιανθισμένο,
γι'άλληαγάπηκομμένο».
Οι στίχοι
σου αυτοί απηχούν, ουσιαστικά, το κείμενο που γράφω για σένα. Είσαι ένα
«λουλούδι του δρόμου» γιατί είσαι πράγματι ένα παιδί κι ένας μουσικός που
αξίζει πολλά, είσαι από το δρόμο γιατί στο δρόμο όλοι μαθαίνουμε, και στο δρόμο
δείχνει ο καθένας και τη δύναμή του να αντέξει τις στροφές και τις ανηφόρες,
τις απροσδόκητες συναντήσεις, τη σχετική ελευθερία της μουσικής, τη διάθεση για
επικοινωνία, για σύνθεση, για δραστήριες νότες, για ήχους και μουσικές φράσεις
από παντού, για γνώση και συγχώρεση, για έρωτες από το φροντιστήριο, για τα
κίτρινα φώτα των αυτοκινητοδρόμων, για το ρυθμό και τις στροφές και την
έμπνευση, για αυτά είναι ο δρόμος.
«Πονάει η
αγάπη, κι αυτό είναι κάτι», δηλαδή πόσο πιο σημαντική είναι αυτή η φράση από
την οποιαδήποτε έντεχνη βαρύγδουπη αλκοολική μπούρδα που ακούμε εδώ και κει 10
χρόνια τώρα που μπλέξαμε με τους ουσακλήδες και τον κάθε μετα-έντεχνο «ιδιοφυή»
μίμο; Δεν είναι απλώς «κάτι», είναι τα πάντα, καθώς ο πόνος αυτός δείχνει πως
είμαστε ζωντανοί, πως έχουμε αισθήματα για τους άλλους ανθρώπους, πως έχουμε
αρκετή ζωή μέσα μας για να σεβόμαστε την απώλεια του έρωτα. Το «κάτι» που
περιγράφεις είναι το λουλούδι που έδωσε ο φίλος μου Γιώργος Α. στη Μελίνα στο
διάλειμμα στα Πολυκλαδικά της Ηλιούπολης, κι αυτό το «κάτι» είναι ακόμα
ανθισμένο, γιατί είναι αληθινό, γιατί τα χρώματα του τα θυμάμαι ακόμα.
Ύστερα λες,
«για άλλη αγάπη κομμένο», κι αυτό είναι που σου λέω κι εγώ.
Απευθύνεσαι
σε ένα κοινό άλλο, που δεν είναι καλομαθημένο, ούτε όμως και πρόχειρο. Σε
φίλους που ξέρουν να ακούν μουσική κι ας τους έκλεψε η εποχή το βινύλιο. Σε
φίλους και σε παρέες που πολλοί από αυτούς έχουν hi-fiστο σπίτι ακόμα. Δεν είσαι ο κακοφωνίξ της
καλοκαιρινής καταδικασμένης κιθαροπαρέας που είναι ζήτημα να έχει κανένας από
αυτούς ρεπερτόριο πάνω από δεκαπέντε τραγούδια. Εξάλλου, το σύγχρονο έντεχνο
έχει διαδραστικά καταδικάσει τις παρέες με τις κιθάρες. Δεν είναι εύκολο να
μεταφέρει σε μια παραλία ο κάθε εσωστρεφής κύκνος τα γένια του. Δεν είναι πλέον
σικ.
Πιστεύω ότι
η μουσική κάνει κύκλους, κι ένας από αυτούς θα σε φέρει κοντά σε αυτό που
θέλεις. Από μένα θα έχεις τα λόγια αυτά να τα διαβάζεις και να τα κρίνεις όπως
πιστεύεις.
Αν όμως σε
ξαναδώ να δώσεις τραγούδι για την Ανάσταση των Νεκρών, δε θα σου ξαναμιλήσω, δε
θα σου ξαναγράψω τίποτα. Αν χρειάζεσαι αυτοπεποίθηση, αν δε σου φτάνει αυτό το
κείμενο, τότε έχω και φωτογραφίες να σου δείξω από το ρομαντισμό που
περιγράφεις, φωτογραφίες που θα είχαν μουσική υπόκρουση τα τραγούδια σου. Επίσης, εσύ είσαι
υπεύθυνος που η εφηβεία μου τελείωσε, κι αυτό έγινε όταν άκουσα τις
«Εξαιρέσεις».
Δεν ξέρω τι
θα κάνεις από εδώ και πέρα, θα ήθελα όμως να γράψεις όλα αυτά που σκέφτεσαι, να
τα αφήσεις στο χρόνο κι αυτός θα βρει τον τρόπο να τα δικαιώσει.
Επίσης θα
ήθελα να σε ευχαριστήσω που δεν συναγελάζεσαι με το εγχώριο μουσικό υπερθέαμα
του dark ναρκισσισμού και της πλούσιας και φτωχής εφηβείας.
