Ο Μητροπάνος για την πολιτική

Ο Μητροπάνος για την πολιτική

επιμέλεια: Ηρακλής Οικονόμου

(δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ) 

Αυτό που ακολουθεί είναι ένα απάνθισμα σκέψεων του Δημήτρη Μητροπάνου για την πολιτική, το οποίο ίσως βοηθήσει τον αναγνώστη να κατανοήσει τις θεμελιακές αξίες και πεποιθήσεις του μεγάλου τραγουδιστή. Τίποτε άλλο, καμία άλλη φιλοδοξία, καμία «γραμμή».

***

Για την πολιτική συμμετοχή

«Το να πεις ότι αυτά που συμβαίνουν είναι απαράδεκτα είναι λίγο. Συμβαίνουν τόσα πράγματα. Κάθε μέρα σκοτώνουν τον κόσμο, κάθε μέρα κάνουν πράγματα και δεν ασχολείται κανένας. Τώρα ξαφνικά τους πείραξε ότι ο κομμουνισμός είναι βλαβερός. Αν έτσι νομίζουν τι να κάνουμε, δεν μπορούμε να τους πούμε να μην αποφασίζουν. Δικαίωμά τους είναι να αποφασίζουν. Όμως, δικαίωμά μας είναι να αντιστεκόμαστε και να αγωνιζόμαστε και να παλεύουμε. (…) Οι προοδευτικοί άνθρωποι που αγωνίζονται και που σηκώνουν το κεφάλι θα το σηκώσουν και θα το σηκώσουν και πιο πολύ. Γι' αυτό σας λέω, ότι κάπου θα ξυπνήσουν συνειδήσεις, θα ξυπνήσουν πράγματα, θα ξυπνήσουν τα μαζικά κινήματα. Μάλλον πιστεύουν ότι ο λαός θα πειθαρχήσει σε αποφάσεις. Δε νομίζω όμως ότι θα πειθαρχήσει, μάλλον θα εξαγριωθεί και μάλλον καλό θα κάνει, πιστεύω εγώ».

Ριζοσπάστης, 31 Δεκεμβρίου 2005.

«Για να πούμε κάτι για την νεολαία, θα πρέπει να σκεφτούμε ποια παραδείγματα έχει η σημερινή νεολαία και ποια είναι τα πρότυπά της. Λέμε συνήθως, γιατί δεν ασχολούνται οι νέοι με την πολιτική. Μα οι νέοι έχουν ταυτίσει την πολιτική με το ψέμα και την κλεψιά. Και ποιος ευθύνεται γι’ αυτό; Σίγουρα όχι οι νέοι. Τι έγινε με τα ομόλογα; Τι έγινε με την Siemens; Τι έγινε με το Βατοπέδι; Τι έγινε με τα τόοοοσα σκάνδαλα; Τιμωρήθηκε κανείς; Δηλαδή πως γίνεται μέσα σε μια δεκαετία ένας άνθρωπος από το τίποτα να είναι δισεκατομμυριούχος; Πολύ απλά δεν γίνεται! Κάποια κομπίνα έχει γίνει! Και όλα αυτά δεν είναι άγνωστα αλλά γνωστά και τα ξέρουν. Επειδή όμως όλοι έχουν βάλει το χεράκι τους μέσα, αλληλοκαλύπτονται. Και αν κάποιοι λένε πως δεν είναι όλοι ίδιοι εγώ έχω να πω το εξής: Για μένα ίδιοι είναι και ας λένε ότι θέλουνε πως δεν γνώριζαν! Στη Βουλή όλοι ξέρουν και αν υπάρχουν 10 που δεν κλέψανε είναι και αυτοί συνένοχοι γιατί ξέρανε και δεν μιλήσανε, γνώριζαν και σιωπούσαν. Επομένως για ποια συμμετοχή της νεολαίας στα δρώμενα μιλάμε; Στα δρώμενα της συγκάλυψης;».

Συνέντευξη στη Λογοτεχνική Ομάδα Γοργογυρίου, filomatheia.blogspot.gr, 23 Φεβρουαρίου 2011

Για τον πόλεμο και την ειρήνη

«Ο αγώνας για την ειρήνη μάς έχει όλους ανάγκη. Αυτό φάνηκε και με τον τελευταίο πόλεμο του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας και την καθολική αντίδραση του ελληνικού λαού. Ήταν ο μόνος λαός, που τόλμησε να σηκώσει το κεφάλι και να καταδικάσει την επέμβαση. Όμως, θα ήθελα ανάλογη να ήταν και η στάση της ελληνικής κυβέρνησης. Δε δέχομαι τα ψέματά της, ότι εμείς δε συμμετέχουμε στον πόλεμο, αφού από τη χώρα μας γίνεται επέλαση των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων, αφού τα παιδιά μας, οι Έλληνες φαντάροι είναι ακόμη εκεί. Υπάρχουν αυτοί που θέλουν την ειρήνη κι εκείνοι που επιβάλλουν τον πόλεμο, αυτοί που αμύνονται κι εκείνοι που δεν τους απασχολεί τίποτα άλλο, παρά το πώς θα αυξήσουν τα κέρδη τους και θα μεγαλώσουν τις επιχειρήσεις τους, το πώς θα ξοδέψουν τα όπλα που παρασκευάζουν, γιατί τα πιο πολλά έχουν και ημερομηνία λήξεως. Κατασκευάζουν, λοιπόν, μια αιτία πολέμου, ξαμολάνε τα όπλα τους και ξαναρχίζουν να φτιάχνουν καινούρια. (…)

Το έγκλημα κατά της Γιουγκοσλαβίας απέδειξε την ύπαρξη της δικτατορίας του ενός, που αποφασίζει και διατάσσει. Ο υποτιθέμενος αμυντικός οργανισμός, που λέγεται ΝΑΤΟ - εμείς ξέρουμε πόσο αμυντικός είναι, καθώς με δικά του αεροπλάνα βομβάρδιζε η Τουρκία την Κύπρο - αποφάσισε να επέμβει στη Γιουγκοσλαβία. Οι ηγέτες του δεν είχαν καν την τσίπα να ζητήσουν την άδεια του ΟΗΕ. Αφού πρώτα βομβάρδισαν, είπαν μετά να πάρουν και την άδειά του. Δε νομίζω ότι πλέον πιστεύει κανείς πως ο ΟΗΕ προσφέρει κάποιο έργο. Εντολές παίρνει και εκτελεί, σύμφωνα με τα συμφέροντα των Αμερικανών. Το ίδιο κάνουν και οι σοσιαλδημοκράτες Ευρωπαίοι ηγέτες. Το αποδεικνύει η Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ και τόσες άλλες περιπτώσεις. (…)

Θα ήθελα το Παγκόσμιο Συνέδριο Ειρήνης να συνοδεύεται την ίδια μέρα με μια μαζική κινητοποίηση σε όλο τον κόσμο. Να γίνει μια αλυσίδα ειρήνης, που θα αγκαλιάσει όλο τον κόσμο, μια παγκόσμια γιορτή της ειρήνης, με συναυλίες, πορείες, κινητοποιήσεις. Έτσι, πιστεύω ότι θα είχε πιο ουσιαστική συμβολή, ιδιαίτερα για τα νέα παιδιά, δίνοντάς τους το ερέθισμα να ενδιαφερθούν, να ρωτήσουν, να μάθουν. Στο κίνημα ειρήνης χωράνε όλοι. Οι μόνοι που δε χωράνε είναι όσοι επιβουλεύονται την ειρήνη. Ο αγώνας για την ειρήνη μάς αφορά όλους. Και όλοι έτσι πρέπει να το βλέπουμε. Ίσως δεν αφορά τους Αμερικανούς. Τους ένοιαζε όμως την εποχή του Βιετνάμ, όταν τους πήγαιναν οι κάσες με τους νεκρούς Αμερικανούς στρατιώτες... Όμως, σήμερα στην αμερικανική κοινωνία κυριαρχεί το ‘καλημέρα πόσα κάνεις’, όχι τι κάνεις... Δυστυχώς, κατάφεραν κι επιβλήθηκαν σε όλο τον κόσμο. Τι άλλο από να εξαπολύει τους πυραύλους της θα κάνει μια χώρα, όπου ο άξονας της ζωής της, ακόμη και το πόσιμο νερό, είναι πολεμική βιομηχανία, όπου το όπλο είναι η δεύτερη φύση της;».

Συνέντευξη στη Ρουμπίνη Σούλη, Ριζοσπάστης, 23 Απριλίου 2000

Για την ευρωπαϊκή ενοποίηση

«Εγώ περιμένω και χειρότερα. Τι περιμέναμε, δηλαδή, ότι η ενωμένη Ευρώπη θα μας σώσει; Τι είναι η ενωμένη Ευρώπη και αποφασίζει για τα πάντα; Δεν κατάλαβα. Δεν έχουμε άποψη, δεν έχουμε θέσεις, δεν έχουμε τίποτε εμείς; Δεν υπάρχουμε σαν λαός εμείς; Δεν υπάρχει τίποτε; Υπάρχει μόνο η ενωμένη Ευρώπη; Κάπως αλλιώς τείνει να γίνει η ενωμένη Ευρώπη. Εν πάση περιπτώσει, μακάρι να κάνουν τέτοια πράγματα για να τους πάρουν χαμπάρι όλοι και θα απαντήσουμε, πιστεύω, ανάλογα».

Ριζοσπάστης, 31 Δεκεμβρίου 2005.

«Εγώ ήμουν αντίθετος στο να μπούμε στην ΕΟΚ εξαρχής. Τι σόι ένωση είναι αυτή που, αντί να μας παρέχει ασφάλεια, αυξάνει τις ανάγκες μας για στρατιωτικούς εξοπλισμούς για να τα κονομάει η Γερμανία; Δεν υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών της Ευρώπης. Μας δανείζουν τοκογλυφικά και μας απειλούν με ένα Τέταρτο Ράιχ, οικονομικής φύσεως αυτήν τη φορά. Δυστυχώς, δεν έχουμε άξιους πολιτικούς, ακόμη και εκείνοι που δεν φάγανε, αν δεχτούμε ότι υπήρξαν και τέτοιοι, είναι το ίδιο συνένοχοι επειδή γνώριζαν και δεν έκαναν τίποτε. Δεν έχω καταλάβει ποτέ, αυτήν την καμένη γη, που έλεγαν όλοι ότι παραλάμβαναν, και σκοτώνονταν για να την πάρουν, τι την ήθελαν αυτήν την ξεραΐλα, όπως δεν έχω καταλάβει τι τους χρειαζόμασταν τους Ολυμπιακούς. Δεν απαιτούν να πάρουν χρήματα από εκεί που υπάρχουν, επειδή δεν τολμούν να ακουμπήσουν τους ισχυρούς, να ζητήσουν τα χρωστούμενα του πολέμου από τη Γερμανία».

Συνέντευξη στον Γιώργο Νάστο, Βημαγκαζίνο, 20 Ιουνίου 2011.

Για το ΚΚΕ και την αριστερά

«Αν θέλουμε να μιλάμε για αγώνες δε μας έμεινε τίποτα άλλο. Το ΚΚΕ σε όλη αυτή την 85χρονη πορεία του έχει αποδείξει την αγωνιστική του στάση. Σήμερα, στην περίοδο της ‘παγκοσμιοποίησης’, που έχουν ισοπεδωθεί τα πάντα, υπάρχει μόνο μια διαφορετική φωνή και το ‘γιες μεν’ των υπολοίπων. Αλλού παίρνονται οι αποφάσεις και αυτές τις αποφάσεις-διαταγές εκτελούν και εδώ στη χώρα μας. Το ΚΚΕ αντιστέκεται σε αυτές τις πολιτικές, διαμαρτύρεται στη Βουλή και στους δρόμους, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου γι' αυτά που έρχονται. Ας ξυπνήσουν και οι άλλοι. Θέλω να ελπίζω ότι κάποιοι θα καταλάβουν τα μηνύματα, θ' αντισταθούν σε αυτή τη λαίλαπα και θα γίνουμε περισσότεροι».

Ριζοσπάστης, 30 Νοεμβρίου 2003

«Από μια πλευρά θεωρώ μπας και είναι και λίγο καλό να ξυπνήσουμε και λίγο και να δούμε τι γίνεται, πού βαδίζουμε, πού πάμε, γιατί κάπου βολευτήκαμε, κάπου είπαμε εντάξει, είμαστε καλά, νόμιμο το ΚΚΕ, νόμιμο το ένα, νόμιμο το άλλο, όμως παραγίναμε νόμιμοι. Ίσως μας ξυπνήσει λίγο και να ξαναμάθουμε να αγωνιζόμαστε. Καλό θα μας κάνει».

Ριζοσπάστης, 31 Δεκεμβρίου 2005.

«Δυνατό ΚΚΕ - το λέμε χρόνια, το ζητάμε χρόνια, όχι μόνο στη συγκεκριμένη συγκυρία. Από χρόνια το ΚΚΕ θα έπρεπε να έχει ενισχυθεί περισσότερο. Θεωρώ ότι είναι μια δύναμη και μια εγγύηση γι' αυτά που πρεσβεύει. Το έχει αποδείξει. Το ΚΚΕ δεν τάζει θέσεις, όμως χρόνια βρίσκεται στο πλάι των εργαζόμενων και στηρίζει τους αγώνες τους. Αυτό το κάνει χρόνια. Είναι όμως άλλο να έχεις 10% και άλλο να έχεις 15% για να μπορείς να προστατεύσεις και να διεκδικήσεις πράγματα. Αυτή είναι η ιστορία. Είναι φανερό ότι η ενίσχυση του ΚΚΕ θα του δώσει μεγαλύτερη δύναμη να παλέψει για τα προβλήματα. Το ΚΚΕ δεν είναι το κόμμα του ενός ή του άλλου. Είναι συγκεκριμένες οι θέσεις του και δεν είναι χτεσινές. Χρόνια έχει αυτές τις πάγιες θέσεις σ' αυτά που λέει, σ' αυτά που πιστεύει, σ' αυτά που κάνει».

Ριζοσπάστης, 30 Σεπτεμβρίου 2009

«Πιο χάλια η Αριστερά δεν νομίζω να ήταν ποτέ. Ποια είναι η πρόταση της Αριστεράς για να πει ο κοσμάκης ‘έχω κάπου να ακουμπήσω’; Κι ύστερα στο ΚΚΕ μείναν οι 80άρηδες. Γιατί για να σου επιτρέψει το ΚΚΕ να εκλεγείς πρέπει να 'χεις περάσει τα 50. Έλεος».

Συνέντευξη στη Ναταλί Χατζηαντωνίου, Ελευθεροτυπία, 14 Οκτωβρίου 2011.

Συνέντευξη με τον Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη

«Το αδιέξοδο είναι πολύ γοητευτικό στην τέχνη»

Συνέντευξη με τον Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη

Είναι ένας από τους πιο ταλαντούχους Έλληνες τραγουδοποιούς. Μας απασχολεί δημιουργικά εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία - «Φυσάει αλλιώς εδώ ο αέρας», «Όμορφοι και ηττημένοι», «Άβουλο θεριό», και κάμποσες συμμετοχές. Είναι και ωραίος τύπος, κι όλα αυτά κάνουν μια κουβέντα μαζί του να φαντάζει σαν μια καλή ιδέα. Όταν όμως αυτός έρχεται και υπογράφει και έναν από τους συγκλονιστικότερους δίσκους της περσινής χρονιάς, τα «38 τ.μ.», τότε η συνέντευξη δεν είναι απλώς μια καλή ιδέα, αλλά υποχρέωση. Ο Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης στο Περιοδικό!

τη συνέντευξη έλαβε ο Ηρακλής Οικονόμου

(Δημοσιεύτηκε στο ToPeriodiko.gr τον Μάιο του 2017)

- Τι μπόρεσε να γεννηθεί μέσα στα δικά σας 38 τετραγωνικά μέτρα κύριε Εμμανουηλίδη; Τι χώρεσε, δημιουργικά, εκεί μέσα;

Νομίζω ότι οι περιορισμένοι χώροι, αυτοί που δεν σου επιτρέπουν πολλές κινήσεις, ξεκλειδώνουν πιο εύκολα τη φαντασία και τη δημιουργικότητα. Όταν καταφέρεις να δημιουργείς πράγματα απ' το μηδέν, απ’ τη σκέψη, απ’ τη μνήμη, τότε έχεις μια γωνιά του κόσμου με όλα τα απαραίτητα εφόδια. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι πρέπει να ζεις πάντα έτσι! Αλλά αν μπορέσεις να εκμεταλλευθείς μια τέτοια συνθήκη με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να προκύψει και κάτι όμορφο. Ο περιορισμός των τετραγωνικών (παρ’ όλο που ταυτίζεται και με το πραγματικό μου σπίτι) είναι περισσότερο ένας συμβολισμός που βοηθάει να συγκεντρωθώ στον μέσα μου κόσμο.

- Πώς και από ποιους βγήκε ο ήχος που ακούμε στον δίσκο; Τι είχατε κατά νου; Γιατί εγώ έχω την αίσθηση ότι για πρώτη φορά δίνετε μια ηχητική ατμόσφαιρα εντελώς συνεκτική, και θέλω να μου μιλήσετε λίγο γι’ αυτήν.

Ξεκινήσαμε με τον φίλο Γιώργο Ζιώτα, μουσικό και ηχολήπτη, να ηχογραφούμε στο σπίτι του με ό,τι μέσα διαθέταμε και με ό,τι μπορούσαμε να παίξουμε εμείς οι ίδιοι. Σιγά-σιγά το υλικό άρχισε να απαιτεί την συμμετοχή και άλλων ανθρώπων κι έτσι ηχογραφήσαμε τύμπανα μ’ ένα μικρόφωνο μέσα στο σαλόνι, κοντραμπάσο σ' ένα αυτοσχέδιο θάλαμο ηχογράφησης, και διάφορα άλλα όργανα χρησιμοποιώντας πατέντες! Όλη η διαδικασία κράτησε σχεδόν 2 χρόνια, μέσα στα οποία το σπίτι μετατράπηκε πλέον σε κανονικό στούντιο με όλα τα κομφόρ. Αυτό όλο που περιγράφω συν την όλη ηχοληπτική άποψη του Γιώργου και την ενορχηστρωτική άποψη και των δυο μας οδήγησαν σ' αυτό το ηχητικό αποτέλεσμα, και χαίρομαι ιδιαίτερα που το επισημαίνετε. Ήταν όντως η πρώτη φορά που μπήκα τόσο έντονα στη διαδικασία της παραγωγής όλου του ηχητικού τοπίου σε δίσκο μου.

- Και πώς είναι να επιστρέφετε στην εξ ολοκλήρου ερμηνεία μιας δουλειάς σας, ύστερα από τις συνεργασίες σας με την εξαιρετική Μαρία Παπαγεωργίου; Πώς προέκυψε αυτή η επιλογή;

Μέσα μου δεν το είδα ως κάποιου είδους επιστροφή. Πάντα στο μυαλό μου είχα την έννοια του τραγουδοποιού, με την κλασσική φόρμα που έχουμε γνωρίσει. Και παρόλο που χάρηκα και χαίρομαι αφάνταστα τον ρόλο μου ως συνθέτη – στιχουργό, και ευγνωμονώ την Μαρία που μου το ξεκλείδωσε αυτό, δεν σταμάτησα να κάνω live ως τραγουδοποιός αλλά και να βγάζω και κάποια singles με την φωνή μου. Δεν προέκυψε δηλαδή αλλά ήταν έτσι κι αλλιώς στο σχέδιο, και το υλικό είχε αρχίσει να μαζεύεται ήδη απ’ την εποχή των δίσκων με την Μαρία.

- «Είμαι ο μισθός ενός εργάτη / η απεργία του οδηγού / μιας πόρνης είμαι το κρεβάτι / κι η διαταγή του αφεντικού». Καιρό είχα να ακούσω ένα εργατικό τραγούδι - όσο γραφικός κι αν ακούγεται ο όρος για κάποιους. Γιατί άραγε έχουν εξοριστεί από το τραγούδι κι από τον δημόσιο λόγο η εργασία, η ανεργία και όλος ο σχετικός προβληματισμός;

Ίσως να είναι μια αυτόματη αντίδραση της κοινωνίας που θέλει να στρέφει το κεφάλι απ’ την πληγή επειδή είναι ακόμα νωπή. Ίσως να έχει περάσει η εποχή των κινημάτων και να μην μπορεί να υπάρξει τραγούδι που να αφορά μεγάλο κομμάτι του κόσμου την ίδια στιγμή. Ίσως πάλι να έχει αλλάξει ο κώδικας του προβληματισμένου τραγουδιού και να μην χρειάζεται να μιλάει τόσο άμεσα για τον εργάτη ή τον υπάλληλο, αλλά να εμπεριέχει μια θλίψη, μια σκοτεινιά, έναν θυμό ή ένα ενορχηστρωτικό ξέσπασμα οργής. Επίσης αν το δούμε το θέμα μακροσκοπικά, μέσα στην νεότερη ιστορία του Ελληνικού τραγουδιού, υπήρξε μια 30ετια όπου άνθισε το «πολιτικό» τραγούδι, ταυτόχρονα με ένα παγκόσμιο κίνημα, αλλά πριν απ’ αυτό και μετά οι άμεσες αναφορές είναι ελάχιστες. Το ρεμπέτικο τραγούδι σε σχέση με τον όγκο του έχει ελάχιστες αναφορές σε εργασιακά ή άλλα ζητήματα, παρ' όλα αυτά μελετώντας το εκ των υστέρων λέμε ότι αποτέλεσε μια φωτογραφία εκείνης της εποχής. Μπορεί να συμβεί λοιπόν το ίδιο και για το σημερινό τραγούδι.

- Τα καταφέρνετε να βιοπορίζεστε από το τραγούδι; Ή έστω από τα Δομικά Έργα που σπουδάσατε; Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα, βέβαια, με την κρίση στο τραγούδι και την κρίση στις κατασκευές…

Ναι, έπεσα διάνα και στις δύο επιλογές μου! Οι δυσκολίες είναι μεγάλες, όπως και σχεδόν σε όλους τους τομείς εργασίας. Είναι μήνες που βγαίνουν και άλλοι που δεν βγαίνουν. Πρέπει να είσαι διαρκώς σε επιφυλακή, να εκμεταλλεύεσαι κάθε δυνατή ευκαιρία, και να κάνεις όσα περισσότερα πράγματα μπορείς μόνος σου. Τώρα, με τα Δομικά Έργα δεν προσπάθησα καν να ασχοληθώ. Ήταν κάτι που δεν με ενδιέφερε καθόλου.

- Ας μείνουμε λίγο ακόμα στην «αγορά». Οι εξελίξεις με την ΑΕΠΙ πώς σας φαίνονται; Είχατε ψυλλιαστεί το μπάχαλο; Και τι βλέπετε σαν λύση;

Το μπάχαλο το γνωρίζαμε, απλά δεν ξέραμε το ακριβές του μέγεθος. Τώρα που βγήκαν όλα στη φόρα και τα είδαμε μπροστά μας, πάθαμε ένα μικρό σοκ, οι περισσότεροι. Τουλάχιστον αυτό μας ενεργοποίησε, μας ένωσε σε μεγάλο βαθμό και μας έκανε να πάρουμε λίγο πιο σοβαρά το ζήτημα των πνευματικών μας δικαιωμάτων. Από εκεί που η πλειοψηφία από μας δεν ξέραμε σχεδόν τίποτα, τώρα αρχίσαμε να ενημερωνόμαστε και να το ψάχνουμε. Κάτι είναι κι αυτό. Κάποια στιγμή πρέπει κι εμείς να συμβαδίσουμε με τον υπόλοιπο πολιτισμένο κόσμο και να αποκτήσουμε μια υγιή και διάφανη πλατφόρμα συλλογής και διανομής των χρημάτων μας που θα ανήκει σε μας τους ίδιους. Αυτό θα μας βοηθήσει να ανακτήσουμε και το κύρος μας απέναντι στον κόσμο και τους χρήστες της μουσικής μας.

- Και κάτι άλλο της επικαιρότητας… πώς σας φαίνεται που το τραγούδι έχει αναδειχθεί σε μέσο πρωταθλητισμού στα λογής Voice και Rising Star; Και σας ρωτάω και σε αντιπαραβολή με τη δική σας αφετηρία - τη 2^η Ακρόαση.

Δεν θεωρώ ότι αυτές οι διαδικασίες θα επηρεάσουν άμεσα και δραστικά το τοπίο στο ελληνικό τραγούδι. Είναι τόση πολλή η πληροφορία που δεν προλαβαίνει ο κόσμος να την αφομοιώσει στην πραγματική του ζωή. Είναι τηλεοπτικά σόου και παραμένουν μέσα στα όρια της τηλεόρασης, σπανίως βγαίνουν και αλληλεπιδρούν με την κοινωνία. Ένα θετικό που παρατήρησα φέτος, πάντως, είναι ότι το ρεπερτόριο έχει βελτιωθεί πάρα πολύ, αλλά και το γενικότερο πλασάρισμα δεν είναι τόσο φθηνό όσο ήταν πριν από κάποια χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, αυτό είναι θετικό μόνο ως αναβάθμιση ενός τηλεοπτικού προϊόντος και τίποτα παραπάνω.

- Ακούγοντας τον δίσκο ένιωσα σαν να σας είχα πει προηγουμένως την ανάγκη μου - ανάγκη για επικοινωνία, για «μαζί» μέσα στη ζούγκλα της επιβίωσης - και να την κάνατε τραγούδι. Αλλά τους αναγνώστες μας τους ενδιαφέρει περισσότερο η δική σας ανάγκη. Τι σας λείπει; Τι δεν σας αφήνει να κοιμηθείτε το βράδυ;

Η ανάγκη για επικοινωνία είναι φυσικά και δική μου ανάγκη, γι’ αυτό και απευθύνω τα τραγούδια μου και δεν τα κρατάω για μένα. Η ανάγκη να βρεις συνομιλητές που θα συμμερίζονται τους προβληματισμούς σου. Η ανάγκη να βρεις δέκτες που θα καταλαβαίνουν τα συναισθήματα που εκπέμπεις αλλά και το ανάποδο.

Πέρα απ’ αυτό, με απασχολεί ιδιαίτερα ο εαυτός μου, το ποιος είναι πραγματικά ο πυρήνας μου και αν τον έχω υπηρετήσει. Το αν αυτά που πιστεύω είναι αντικειμενικά σωστά, ή όχι. Αν τα φίλτρα μου είναι σωστά, αν οι επιλογές μου είναι δικές μου ή απλά ακολουθώ τον λιγότερο επίπονο δρόμο. Βάζοντας στο μικροσκόπιο εμένα αλλά και παρατηρώντας από μια απόσταση το γύρω μου περιβάλλον πιστεύω πως μπορώ να βγάλω μερικά μικρά συμπεράσματα και για τον διπλανό μου.

- Από τον δίσκο καταλαβαίνω την περιγραφή του αδιεξόδου, και καταλαβαίνω και δύο πιθανές διεξόδους - τον έρωτα βεβαίως, και τον προσωπικό κόσμο του καθενός, ό,τι χωράει στα 38 τ.μ. τέλος πάντων. Στη ζωή σας τι έχει λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά ως διέξοδος - ο έρωτας ή η τέχνη σας; Ποιο είναι το πιο δυνατό αντίδοτο;

Το αδιέξοδο νομίζω ότι είναι πολύ γοητευτικό στην τέχνη. Πάντα με τραβούσε κι εμένα ως ακροατή, ως θεατή και ως αναγνώστη. Κάποιες φορές μπαίνω στον πειρασμό να θέλω να δίνω μια διέξοδο, ένα φωτεινό σημείο στον στίχο μου. Άλλες πάλι φορές δεν νοιώθω ικανός να το κάνω και θέλω να το αφήνω στον εκάστοτε αποδέκτη.

Στη ζωή μου, σίγουρα, η μεγάλη διέξοδος ήταν τα αδιέξοδα της τέχνης των μεγάλων δημιουργών, αλλά και η ενασχόληση με την δική μου τέχνη που πάντα με έστρεφε σ’ έναν κόσμο ωραίο. Πολλές φόρες έρχεται η δημιουργία ενός νέου τραγουδιού να με βγάλει από δύσκολες περιόδους της ζωής μου. Ο έρωτας σίγουρα σε τραντάζει και σε βγάζει απ’ τα όρια σου, σου χαρίζει κάποιες απ’ τις πιο έντονες στιγμές που μπορείς να ζήσεις, αλλά κι αυτός πολύ συχνά είναι αδιεξοδικός! Η ελπίδα, η προσδοκία, αλλά και η απώλεια του έρωτα, απ’ την άλλη, τρέφει πολύ συχνά την τέχνη μου. Είναι ένας φαύλος κύκλος αδιεξόδων με μικρά φωτεινά σημεία διεξόδων!

«Κι αν ξημερώσει το αύριο / στο χθες νοιώθω να μένω». Τι πιάνουν οι αντένες σας για το μέλλον; Στον αιώνα σας, πείτε, τι βλέπετε;

Βλέπω την ιστορία και τον άνθρωπο να κάνει κύκλους, αλλά πάντα πιστεύω ότι μετά από κάθε κύκλο η ανθρωπότητα θα βγαίνει λίγο πιο ώριμη και με λίγη συλλογική γνώση και επίγνωση παραπάνω. Είμαστε ανυπόμονοι και δεν μας φτάνει ποτέ η ταχύτητα με την οποία εξελίσσονται τα πράγματα, αλλά εγώ πιστεύω ότι όντως εξελίσσονται. Επίσης είμαστε αρκετά εγωιστές ώστε να θέλουμε όλα να αλλάξουν στη διάρκεια της δικής μας ζωής. Απ’ την άλλη, ίσως χωρίς αυτά τα χαρακτηριστικά να μην πηγαίναμε και πουθενά... Να τα πάλι τα αδιέξοδα!

Η Κατερίνα Μελίτη στο Methodia

Η νέα ερμηνεύτρια Κατερίνα Μελίτη για δεύτερη φορά στη μουσική σκηνή Methodia Black Box (Αγίου Όρους 15 & Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός – μετρό Κεραμεικός) σε ένα ταξίδι με μελωδίες διαχρονικές και αγαπημένες από το ελληνικό ρεπερτόριο.

Παίζουν οι μουσικοί:

Γιώργος Αστρίτης – πλήκτρα, φωνή

Φραγκίσκος Δαβερώνης – κρουστά 

Φιλική συμμετοχή:

Βασίλης Πολίτης – τραγούδι

Κυριακή 25 Μαρτίου

Doors Open 19:30 || Είσοδος 10€ με ποτήρι κρασί ή μπύρα

Τηλέφωνο κρατήσεων: 210 345 8605

Συνέντευξη με τον Δημήτρη Λέντζο

«Ο δικός μας ενεστώτας θα μας σώσει»

Συνέντευξη με τον Δημήτρη Λέντζο

Είναι από τους καλλιτέχνες εκείνους που απλώς δεν τον …προλαβαίνεις, καθότι αεικίνητος και παραγωγικότατος. Δεν σταματάει να δίνει αφορμές για να τον συναντήσεις - όταν κάναμε τούτη τη συνέντευξη, στα τέλη του ’16, αφορμή ήταν η έκδοση των θεατρικών του· εάν την κάναμε σήμερα, αφορμή θα ήταν ο νέος δίσκος του με τον Χρήστο Λεοντή, «Φλόγα που καίει» και η συλλογή διηγημάτων «Σοκολατάκια μαργαρίτα»· νωρίτερα πέρυσι, το «Μολυβάκι μου Χαμπέ» και πρόπερσι «Ο γύρος του θριάμβου». Ποιητής, στιχουργός, διηγηματογράφος, θεατρικός συγγραφέας, δημιουργός με τα όλα του, και τρανή απόδειξη στα μάτια μου ότι η λαϊκότητα, η ευαισθησία, το όραμα και τα μεγάλα νοήματα πάνε πακέτο, και όχι χωριστά. Ο κύριος Δημήτρης Λέντζος!

τη συνέντευξη έλαβε ο Ηρακλής Οικονόμου

(δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Μετρονομος, Απρίλιος - Ιούνιος 2017)

- Πρόσφατα εκδόθηκαν δέκα θεατρικά έργα σας. Τι ακριβώς συμβαίνει εδώ;

Τίποτα το ιδιαίτερο δεν συμβαίνει. Η έκδοση αυτή έγινε για λόγους απλούς και πρακτικούς. Ήταν μια αρχειοθέτηση πρώτα-πρώτα στη βιβλιοθήκη τη δική μου. Δεύτερον απλουστεύεται μια διαδικασία αποστολής στις θεατρικές βιβλιοθήκες. Και τρίτον δίδεται η δυνατότητα αυτά τα έργα να είναι προσβάσιμα στο οποιοδήποτε αναγνωστικό κοινό θεατρικών έργων.

- Πότε και πώς μπήκε μέσα σας το σαράκι της θεατρικής γραφής;

Ανέκαθεν. Πάντα σκάρωνα θεατρικούς μύθους. Χρόνο δεν είχα. Με είχε φυλακισμένο ο «καπιταλισμός» για ένα μεροκάματο των ανοχών και ευχών σε επιχειρήσεις και αυταπάτες. Ευτυχώς αποφυλακίστηκα ακέραιος και μπορώ πια να ζω φυσιολογικά και δημιουργικά. Τώρα αν υπάρχει μια ένταση και ένας ρυθμός είναι καθ’ όλα φυσιολογικά πράγματα λόγω των παραπάνω που σας είπα.

- Και θεματολογικά ποια είναι τα βασικά σας μοτίβα; Ποια προβληματική συνδέει τις διάφορες εκφάνσεις της θεατρικής δημιουργίας σας;

Τα μοτίβα είναι ποικίλα με κυρίαρχα πάντα τα ακραία πάθη των ανθρώπων ως πηγή έμπνευσης. Τα πάθη εκείνα τα αρχέγονα που μας οδηγούν νομοτελειακά το ίδιο πάντα στη λύτρωση και το ίδιο και στην καταστροφή.

- Στίχος, ποίηση, διηγήματα, θέατρο. Τελικά, πού και πότε βρίσκεστε στο στοιχείο σας κύριε Λέντζο;

Η ποίηση είναι η μητέρα των τεχνών. Εμπεριέχει όλα αυτά που αναφέρατε και τα ίδια την εμπεριέχουν. Η ποίηση είναι η κορυφαία αυτού του πανάρχαιου χορού της γραφής και της γλώσσας. Μιας τέχνης που εμπεριέχει κι εμένα τόσο ελλιπή και τόσο ασήμαντο.

- Το 2015 κυκλοφόρησε ο διπλός δίσκος «Ο γύρος του θριάμβου». Η συλλογή αυτή των «σκόρπιων» τραγουδιών είναι, κατά κάποιο τρόπο, και δικός σας θρίαμβος; Μια δικαίωση, έστω;

«Ο γύρος του θριάμβου» ήταν μια δύσκολη εργασία. Το δύσκολο δεν ήταν να μαζέψεις τα σκόρπια μου τραγούδια, αλλά το αν αυτά έχουν τη δυνατότητα να υπάρξουν ενιαία, ως ένας κύκλος τραγουδιών. Από το αποτέλεσμα νομίζω ότι άξιζε η προσπάθεια.

- Πότε εμφανίζεστε για πρώτη φορά στο τραγούδι; Και γιατί μου φαίνεται ότι αργήσατε;

Πρωτοεμφανίστηκα το 1997 σ’ ένα τραγούδι του Μιχάλη Τερζή, το «Άγιασα κι αμάρτησα», και ύστερα σε πολλές άλλες μουσικές εργασίες. Ο πρώτος κύκλος τραγουδιών μου κυκλοφόρησε το 2003 σε μουσική του Μιχάλη Τερζή με τον Γιώργο Μπαγιώκη, με τον τίτλο «Μεθυσμένο άλογο». Πράγματι, με χρονοκαθυστέρηση μπήκα στο τραγούδι - όπως σας ανέφερα εξέτια πολυετή ποινή.

- Πώς προέκυψε η συνεργασία με τον Χρήστο Λεοντή; Και πώς είναι να ξεκινάς τη δημιουργική σου πορεία με μία μεγάλη επιτυχία όπως το «Έρωτας Αρχάγγελος»;

Με τον Χρήστο Λεοντή γνωριζόμαστε πάνω από τριάντα χρόνια. Η συνεργασία μας στο τραγούδι ήρθε ύστερα από πολλή κουβέντα για τη μουσική, το θέατρο, τη ζωή εν τέλει. Ο Χρήστος μ’ έμαθε να γράφω τραγούδια. Είναι δύσκολη ιστορία το τραγούδι. «Είναι ευκολότερο να χτίσεις από τα θεμέλια ένα σπίτι παρά ένα τραγούδι» μου έλεγε πάντα ο Λεοντής. Παλαιότερα το θεωρούσα υπερβολικό. Τώρα, το βλέπω έτσι κι εγώ ζώντας εντελώς πια άστεγος. Ο «Έρωτας Αρχάγγελος» ήταν το γέννημα αυτής της επώδυνης κυοφορίας.

- Έχετε συνεργαστεί με πολλούς και μεγάλους ερμηνευτές. Ποιος απ’ όλους σάς κατάλαβε καλύτερα, και γιατί;

Συνήθως αυτοί που έπαιρναν και παίρνουν σοβαρά αυτό που κάνουν και όχι στο τι λένε, αλλά πώς μπαίνουν σ’ αυτό το μεγάλο μυστήριο της έκφρασης και της αλήθειας.

- Δύο εξ’ αυτών που τραγούδησαν στον δίσκο "Έρωτας Αρχάγγελος" δεν βρίσκονται πια ανάμεσά μας: ο Δημήτρης Μητροπάνος και ο Νίκος Δημητράτος. Τι αποκομίσατε;

Όσες «γνωριμίες» έχω στον χώρο του τραγουδιού είναι πάντα μέσα από αυτή τη διαδικασία της ίδιας της τέχνης και όχι με δυνατές φιλίες και παρέες, αν και πολύ θα ήθελα να είχαν και τα χαρακτηριστικά αυτά τα έργα μου. Από τον Μητροπάνο και τον Δημητράτο αυτό που αποκόμισα ήταν αυτές οι μεγάλες «υιοθεσίες» των λέξεων ως ανάγκη και ως μοίρα του ανθρώπου. Η φωνή εν πολλοίς είναι η αιωνιότητα που απωλέσθη.

- Το ελληνικό τραγούδι σε ποια κατάσταση το βρίσκουμε σήμερα, κύριε Λέντζο; Είναι ιδέα μου, ή έχει κάψει φλάντζα;

Γίνονται πράγματα στο ελληνικό τραγούδι, αλλά φτάνουν δύσκολα στον κόσμο. «Στον κόσμο», αυτή η λέξη είναι μεγάλη παγίδα. Ο κόσμος δεν είναι ένα πράγμα ενιαίο, αλλά ένα πράγμα τόσο ανομοιογενές και διαφορετικό, που είναι πολύ δύσκολο να βρεις εκεί μέσα το δικό σου μέρισμα. Άλλοι θεωρούν ότι «κόσμος» είναι μόνον αυτή η πλειοψηφία που κάποιοι με μεγάλη αλαζονεία και έπαρση νομίζουν ότι την ορίζουν και την καθοδηγούν μέσα από τους οποιοσδήποτε μηχανισμούς ελαφρότητας και αφέλειας. Θέλα να τους πω να δουν τι γίνεται στις εξόδιες λειτουργίες του καμπόσου και του δήθεν, όταν κατά λάθος ή από τύχεις ακούγονται τα αιρετικά πράγματα της εποχής μας. Τότε τα δόγματα πάνε περίπατο, όπως και οι λίστες και οι πίστες.

- Αυτό που μου προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση είναι ότι η εποχή και η κοινωνία φαίνεται να εκφράζονται επαρκώς με swing επανεκτελέσεις του Τσιτσάνη και με τραγούδια-χαζοχαρούμενα σκετσάκια. Γιατί οι άνθρωποι δεν επιδιώκουν να βρουν φωνή μέσα απ’ το τραγούδι σήμερα;

Ο κόσμος θα βρει τα τραγούδια για να τα βγάλει πέρα σ’ αυτή την κατάσταση, όσο κι αν κάποιοι δεν το βλέπουν, δεν το αισθάνονται. Η μητέρα η ανάγκη μας ορίζει. Κάτω και απ’ αυτό τον ασεβή αφρό υπάρχει η «χρυσή μούργα» που θα μας κρατήσει όρθιους και ζωντανούς σ’ αυτή τη μεγάλη περιπέτεια. Θα ήταν μεγάλη ήττα, ίσως η μεγαλύτερη, να προσπαθήσουμε να βγούμε απ’ αυτή τη δίνη μόνο με δανεικά τραγούδια από άλλες εποχές. Ο δικός μας ενεστώτας θα μας σώσει.

- Μεγαλώσατε σ’ ένα χωριό στα βουνά της Ηλείας. Κουβαλάτε μέσα σας την ελληνική επαρχία; Και πώς ακριβώς περιγράφεται με λόγια τούτο το βίωμα;

Σε ένα μεγάλο οροπέδιο της Ορεινής Ηλείας, για την γεωγραφική ακρίβεια. Μηλιές το λένε το χωριό μου στις παρυφές της Φολόης με τις αγέρωχες αντάρτισσες δρυές. Αυτή η μικρή επαρχία είναι η μόνιμη κατοικία μου. Εκεί με όρισε η μοίρα. Όλα μου τα λόγια, όλες μου τις λέξεις τις πήρα απ’ αυτά τα μικρά αναγνωστικά της καταγωγής μου. Εγώ ακόμα τα ρω με τα χαλίκια στο σώμα μου και ανορθόγραφος γράφω και απαγγέλω τις σιωπές και τις παύσεις αυτού του θαύματος. Αυτά με ορίζουν ακόμη, αυτά τα μικρά απολυτίκια των φτωχών ανθρώπων και των ερώτων τα κοντάκια. Αιρετικός και βλάσφημος στέκομαι χρόνια ασκεπής και σκυφτός στα ανθεστήρια των παθών και της απώλειας.

- Την ίδια στιγμή φαίνεται να σας συγκινούν και οι λαϊκές γειτονιές της πόλης – «παλιό καρφί το Κερατσίνι» και «στη Δραπετσώνα δεν θα σπάσει η απεργία». Τι βρήκατε στα λαϊκά προάστια και επιστρέφετε σ’ αυτά;

Το θέμα είναι τι θέση παίρνει καθένας για τα πράγματα και ποιού το μέρος είναι. Εγώ εξαρχής σε θέματα ψυχής και ιδεολογίας έχω πάρει το μέρος των φτωχών, των χαμένων, και των αδυνάτων. Έτσι μου συμβαίνει και έτσι γράφω. Είναι ακριβώς αυτή η αξιοπρέπεια του ελαχίστου. Αυτός ο «λαϊκισμός» που λένε οι άλλοι οι φαύλοι της εξουσίας και της ισχύος, της πλάκας και της ξεφτίλας, με ορίζει.

- Στο αριστουργηματικό «Σ’ το ’χα πει» γράφεται: «Θα σ’ το πω και πάλι τώρα / η πληγή είναι ανοιχτή». Όχι μόνο ειν’ ανοιχτή, αλλά φοβάμαι ότι τώρα τελευταία έχει αρχίσει και να κακοφορμίζει… Πώς βιώνετε τη σημερινή εκποίηση λέξεων, ιδεών και συνθημάτων;

Στον τελευταίο μου δίσκο που έκανα με τον Φίλιππο Πλακιά, το «Μολυβάκι μου χαμπέ» στο τραγούδι «Κόκκινο δάκρυ», λέω το εξής και αυτό είναι η απάντησή μου στο ερώτημά σας: «Παλιά πληγή κι η χαραυγή / ποτέ της δεν θα κλείσει / και λέω με δάκρυα και η γη / κι αυτή θα κοκκινίσει».

- Εσείς οι καλλιτέχνες έχετε τουλάχιστον την τέχνη σας για να βρίσκετε νόημα και μια κάποια λύση. Διέξοδο για τους υπόλοιπους βλέπετε κύριε Λέντζο; Θα την σκαπουλάρουμε, και πώς;

Πάντα μ’ ακολουθεί αυτή η «ωραία λύπη» αλλά όχι η παραίτηση και η απαισιοδοξία. Πρέπει να βγούμε απ’ αυτή την ιστορία όρθιοι και αξιοπρεπείς. Κι αυτό γίνεται με πολλή δουλειά και αγώνα. Χωρίς αυτό μπορεί να μας δώσουνε οι άλλοι ένα «βγούμε» δικό τους, που θα είναι χειρότερο και απ’ αυτό που ζούμε τώρα. Δεν πρέπει να την «σκαπουλάρουμε» γιατί αυτό εμπεριέχει μια τυχαιότητα. Εγώ μιλώ για προσπάθεια, τεράστια προσπάθεια, όπως πάντα δηλαδή. Τίποτα δεν κερδίσαμε χωρίς αγώνες, τίποτα δεν μας χαρίστηκε ποτέ, για ένα βηματάκι πιο μπροστά χρειάστηκαν αγώνες αγώνων. Τα άλλα είναι των άλλων με τα εμφιαλωμένα όνειρα και τις συσκευασίες της ουτοπίας. Η δικιά μου ουτοπία είναι αιώνιος πρόσφυγας και μετανάστης.

- Κι ύστερα από τον «Γύρο του θριάμβου» και τα θεατρικά, να φανταστώ ότι θα ξεκουραστείτε λίγο; Ή πάλι κάτι ετοιμάζετε;

Αυτή τη στιγμή είμαστε στο στούντιο με τον Χρήστο Λεοντή για την καινούργια μας εργασία που θα κυκλοφορήσει στις αρχές του χρόνου. Μια εργασία που κάτι έχει να πει για όλα αυτά που είπαμε. Επίσης, τον Δεκέμβριο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μετρονόμος το καινούργιο μου βιβλίο «Σοκολατάκια μαργαρίτα» με οκτώ διηγήματα.

Τζον Λένον & Γιόκο Όνο - Η τελευταία συνέντευξη

Τζον Λένον & Γιόκο Όνο: Η τελευταία συνέντευξη

Tην Τρίτη 13 Μαρτίου 2018 στις 21.00 μ.μ., στο Jazz Point (Ακαδημίας 18 Αθήνα) παρουσιάζεται το βιβλίο Τζον Λένον & Γιόκο Όνο: Η τελευταία συνέντευξη, του David Sheff (εκδόσεις Βακχικόν).

Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο Σωτήρης Κακίσης (μεταφραστής της έκδοσης) και ο Θανάσης Μήνας (ραδιοφωνικός παραγωγός).

Η υπεύθυνη της βραδιάς Μαρία Γιαγιάννου, θα επιμεληθεί τη ζωντανή μουσική επένδυση, βγαλμένη από το πνεύμα των Μπιτλς, καθώς και το συντονισμό των ηθοποιών που θα διαβάσουν αποσπάσματα από την τελευταία συνέντευξη του "σκαθαριού".

Ο Γιώργος Μεράντζας στην Απανεμιά με τον φακό της Χριστίνας Μαγιάκη

Ο Γιώργος Μεράντζας στην Απανεμιά, 4 Μαρτίου 2018. Από την γκράντε αυτή βραδιά εξασφαλίσαμε μερικές από τις δημιουργίες της φωτογράφου Χριστίνας Μαγιάκη, αποκλειστικά για το καταπληκτικό, υπερ-προνομιούχο αναγνωστικό κοινό των Προαστίων. Χριστίνα, σε ευχαριστούμε πολύ!
ηρ.οικ.

Ένα φως που χρωματίζει τον κόσμο

Η τέχνη της φωτογραφίας είναι η αποτύπωση του φωτός τη στιγμή που ξεχύνεται πάνω στα αντικείμενα. Η κατάσταση μέσα από την οποία η όραση προσπαθεί να ομηρεύσει τη στιγμή στο κελί της λογικής και να την ελευθερώσει πάλι στα ποτάμια της φαντασίας. Σε εκείνο το ποτάμι ρέουν χρώματα, αναμνήσεις συναισθήματα και μέσα από έναν κύκλο γίνονται αιώνια. Οι δικές μου μπογιές είναι φωτισμένες από ανθρώπους που θαύμασα στη ζωή μου. Ανθρώπους που κράτησαν το φως μέσα τους, αποτύπωσαν στο μυαλό τους κάθε μορφή του ανθρώπινου ψυχισμού και έβαλαν στο δικό τους ποτάμι τα χρώματα της επανάστασης και της αγάπης. Έτσι έγιναν αιώνια, σαν μια φωτογραφία του μέλλοντος. Ενός φωτός που χρωματίζει τον κόσμο.

Χριστίνα Μαγιάκη

ΥΓ: αγαπημένο μου ένα τραγούδι που δεν ακούγεται πια πολύ όμως είχα την τιμή να το ακούσω κατά την επίσκεψή μου στον ξενώνα του Γιώργου Μεράντζα στην Ήπειρο.

Χ.Μ.

Ο Lluis Llach του Βασίλη Παπακωνσταντίνου

Σε μετάφραση Ειρήνης Φιλιππίδου, οι ορίτζιναλ στίχοι των δύο τραγουδιών του Lluis Llach που τραγούδησε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, στον δίσκο "Βασίλης Παπακωνσταντίνου". Στις ελληνικές βερσιόν, "Όλα τα 'χει ο μπαξές" και "Τώρα τώρα" τους στίχους υπέγραψε ο Πάνος Φαλάρας. Αλλά εδώ μιλάμε για τους πρωτότυπους στίχους των δύο τραγουδιών στα Καταλανικά, μεταφρασμένους αποκλειστικά για τους ηρωικούς αναγνώστες των Μ.Π. Ευχαριστούμε Ειρήνη!

Damunt d'una terra
Vailet, et diuen que a les guerres
tan sols hi ha tristeses,
no s'hi guanya mai.
Damunt d'aquesta terra encesa
tot allò que és feble
vol ignorar els mals.

I en Maurici va escoltant
però segueix a terra sense fer-ne cas,
perquè uns altres li han dit tant
que la seva vida és patir sota el fang...

Recorda les raons que un dia
varen canviar el signe
d'aquell temps passat.
Ell ha marcat la teva vida
amb una ferida
que tu has de curar.

I en Maurici va escoltant
i pensa que ja sap el perquè dels mals.
Però se'n torna, està dubtant,
i altres veus ressonen també al seu voltant.

Vailet, no siguis anarquista
i vés a la conquista
de l'honor més alt,
que al teu costat tindràs la força
que ens porta l'ordre
i ens permet la pau.

I en Maurici sap molt bé
que, si només dubta, poca cosa té.
En Maurici sap què fer,
trobarà als companys i sortirà al carrer.

***
Μετάφραση: Ειρήνη Φιλιππίδου


Σε μια γη
Αγόρι, σου λένε ότι στους πολέμους
υπάρχει μόνο θλίψη
δεν κερδίζεις ποτέ.
Σε αυτή την γη που καίει
όλοι οι αδύναμοι
θέλουν να αγνοήσουν το κακό.

Και ο Μαουρίσιο ακούει
αλλά ακόμα κάθεται, αγνοώντας
γιατί άλλοι του έχουν πει πολλές φορές
ότι η ζωή του είναι να υποφέρει στη λάσπη.

Θυμήσου τους λόγους που μια μέρα
άλλαξαν το σημάδι
εκείνου του παρελθόντος.
Έχει σημαδέψει τη ζωή σου
με μια πληγή
που πρέπει να γιατρέψεις.

Και ο Μαουρίσιο συνεχίζει να ακούει
σκέφτεται ότι μπορεί ήδη να ξέρει το λόγο του κακού.
Αλλά γυρίζει πίσω, αμφιβάλλει,
και άλλες φωνές ακούγονται γύρω του.

Αγόρι, μην είσαι αναρχικός
πήγαινε να κατακτήσεις
τις υψηλότερες τιμές
θα έχεις τη δύναμη δίπλα σου
που θα μας φέρει στην τάξη
και θα μας επιτρέψει την ειρήνη.

Και ο Mauricio ξέρει πολύ καλά
ότι, χωρίς αμφιβολία, έχει πολύ λίγα.
Και ο Mauricio ξέρει τι να κάνει,
θα μείνει με τους συντρόφους του και θα βγει στο δρόμο.

L'estaca
L'avi Siset em parlava
de bon matí al portal
mentre el sol esperàvem
i els carros vèiem passar.

Siset, que no veus l'estaca
on estem tots lligats?
Si no podem desfer-nos-en
mai no podrem caminar!

Si estirem tots, ella caurà
i molt de temps no pot durar,
segur que tomba, tomba, tomba
ben corcada deu ser ja.

Si jo l'estiro fort per aquí
i tu l'estires fort per allà,
segur que tomba, tomba, tomba,
i ens podrem alliberar.

Però, Siset, fa molt temps ja,
les mans se'm van escorxant,
i quan la força se me'n va
ella és més ampla i més gran.

Ben cert sé que està podrida
però és que, Siset, pesa tant,
que a cops la força m'oblida.
Torna'm a dir el teu cant:

L'avi Siset ja no diu res,
mal vent que se l'emportà,
ell qui sap cap a quin indret
i jo a sota el portal.

I mentre passen els nous vailets
estiro el coll per cantar
el darrer cant d'en Siset,
el darrer que em va ensenyar.


***
Μετάφραση: Ειρήνη Φιλιππίδου

Ο πάσσαλος
Ο γέρο Σισέτ μου μιλούσε
στην βεράντα την αυγή
καθώς περιμέναμε τον ήλιο ν' ανατείλει
και βλέπαμε τα καμιόνια να περνούν.

Σισέτ δεν βλέπεις τον πάσσαλο
που είμαστε όλοι δεμένοι;
Αν δεν ελευθερωθούμε
δεν θα περπατήσουμε ποτέ!

Αν τραβήξουμε όλοι, θα πέσει
και θα κρατήσει για πολύ,
είναι σίγουρο ότι θα πέσει, θα πέσει, θα πέσει
ίσως είναι ήδη σαπισμένος
Αν τραβήξω δυνατά εδώ
και τραβήξεις δυνατά εκεί
είναι σίγουρο ότι θα πέσει, θα πέσει, θα πέσει
και θα απελευθερωθούμε..

Όμως Σισετ, έχει περάσει τόσος καιρός
τα χέρια μου σκίστηκαν
και μόλις τ' αφήνω λίγο
μεγαλώνει και δυναμώνει

ξέρω καλά ότι έχει σαπίσει
αλλά, Σισέτ, ζυγίζει τόσο
που μ' εγκαταλείπουν οι δυνάμεις μου
πες μου ξανά το τραγούδι σου

ο γέρο Σισέτ, τώρα δεν λέει τίποτα
τον πήρε ένας κακός αέρος
εκείνος ήξερε για που
ενώ εγώ μένω ακόμη κάτω από τη σκεπή

κι όταν περνούν οι νέοι,
δυναμώνω τη φωνή μου τραγουδώντας
το τελευταίο τραγούδι του Σισέτ,
το τελευταίο τραγούδι που μου έμαθε.