Το τελευταίο ποίημα του Βίκτορ Χάρα πριν δολοφονηθεί από τη χούντα του Πινοσέτ

Σου στέλνω μετάφραση του τελευταίου ποιήματος του Victor Jara, το οποίο έγραψε κρατούμενος στο Estadio Chile, λίγες μέρες πριν δολοφονηθεί από τη χούντα του Πινοσέτ. Σύμφωνα με τον συγκρατούμενο του, Boris Navia, δικηγόρο και κομμουνιστή μαχητή, το ποίημα το οποίο είχε βάλει στο σημειωματάριο του ο ίδιος ο Victor Jara αντιγράφηκε σε δύο πακέτα τσιγάρα τα οποία δόθηκαν σε ένα φοιτητή και ένα γιατρό οι οποίοι θα απελευθερώνονταν, ενώ τα πρωτότυπα τα έκρυψε στη σόλα του παπουτσιού του. Ο φοιτητής συνελήφθη με τους στίχους και βασανίστηκε όπως και ο Boris Navia, το άλλο αντίγραφο όμως φυγαδεύτηκε από το στάδιο την ίδια νύχτα. Το ποίημα φέρει δύο τίτλους, "Somos cinco mil" (Είμαστε πέντε χιλιάδες) ή  Estadio Chile (το Στάδιο της Χιλής).
Ειρήνη Φιλιππίδου

Somos cinco mil aquí
en esta pequeña parte la ciudad.
Somos cinco mil.
¿Cuántos somos en total
en las ciudades y en todo el país?
Sólo aquí,
diez mil manos que siembran
y hacen andar las fábricas
Cuánta humanidad
con hambre, frío, pánico, dolor,
presión moral, terror y locura.

Seis de los nuestros se perdieron
en el espacio de las estrellas.
Uno muerto, un golpeado como jamás creí
se podría golpear a un ser humano.
Los otros cuatro quisieron quitarse
todos los temores,
uno saltando al vacío,
otro golpeándose la cabeza contra un muro
pero todos con la mirada fija en la muerte.
¡Qué espanto produce el rostro del fascismo!
Llevan a cabo sus planes con precisión artera
sin importarles nada.
La sangre para ellos son medallas.
La matanza es un acto de heroísmo.
¿Es este el mundo que creaste, Dios mío?
¿Para esto tus siete días de asombro y de trabajo?
En estas cuatro murallas sólo existe un número
que no progresa.
Que lentamente querrá más la muerte.

Pero de pronto me golpea la consciencia
y veo esta marea sin latido
y veo el pulso de las máquinas
y los militares mostrando su rostro de matrona
llena de dulzura.
¿Y México, Cuba y el mundo?
¡Qué griten esta ignominia!
Somos diez mil manos
menos que no producen.
¿Cuántos somos en toda la patria?
La sangre del compañero Presidente
golpea más fuerte que bombas y metrallas.
Así golpeará nuestro puño nuevamente.

***

Είμαστε πέντε χιλιάδες εδώ

σ' αυτή τη μικρή γωνιά της πόλης.

Είμαστε πέντε χιλιάδες.

Πόσοι είμαστε συνολικά

στις πόλεις και σε ολόκληρη τη χώρα;

Μονάχα εδώ,

δέκα χιλιάδες χέρια που σπέρνουν

και λειτουργούν τα εργοστάσια.

Πόση ανθρωπότητα

με πείνα, κρύο, πανικό, πόνο,

 πίεση ηθική, τρομοκρατία και τρέλα.

Έξι από τους ανθρώπους μας χάθηκαν

στ' αστέρια

Ένας νεκρός, χτυπημένος όπως ποτέ δεν πίστευα

πως θα μπορούσε να χτυπηθεί ένας άνθρωπος.

Άλλοι τέσσερις θέλησαν να τερματίσουν τον τρόμο τους

μ' ένα άλμα στο κενό,

άλλος χτυπώντας το κεφάλι του σ' έναν τοίχο,

όμως όλοι με το βλέμμα τους σταθερά στο θάνατο.

Τι τρόμο προκαλεί το πρόσωπο του φασισμού!

Εκτελούν τα σχέδιά τους με πανούργα ακρίβεια

χωρίς να νοιάζονται για τίποτα

Το αίμα γι’ αυτούς είναι μετάλλια.

Η δολοφονία πράξη ηρωισμού.

Αυτός είναι ο κόσμος που δημιούργησες, Θεέ μου;

Γι’ αυτό οι επτά μέρες θαύματος και δουλειάς;

Σ’ αυτούς τους τέσσερις τοίχους υπάρχει μόνο ένας αριθμός

που δεν εξελίσσεται

που σιγά-σιγά θα επιθυμεί όλο και περισσότερο το θάνατο.

Αλλά ξαφνικά η συνείδησή μου ξυπνά

και βλέπω αυτή την παλίρροια χωρίς καρδιοχτύπι

και βλέπω τον παλμό των μηχανών

και το στρατό να δείχνει το  πρόσωπο του

γεμάτο γλυκύτητα

Και το Μεξικό, η Κούβα και ο κόσμος;

Φωνάζουν μ’ αγανάκτηση!

Είμαστε δέκα χιλιάδες χέρια

που δεν μπορούν να παράγουν.

Πόσοι είμαστε σε ολόκληρη τη χώρα;

Το αίμα του συναδέλφου Προέδρου

χτυπάει πιο δυνατά από τις βόμβες και τα θραύσματα

Αυτό θα χτυπήσει ξανά τη γροθιά μας.

Victor Jara
Μετάφραση: Ειρήνη Φιλιππίδου