Συνέντευξη με τον Βαγγέλη Σακκά

Μουσική για τον Αριστοφάνη …εν Βελγίω

Μια συνέντευξη με τον Βαγγέλη Σακκά, με αφορμή το CD ‘Colours from Home’

τη συνέντευξη έλαβε ο Ηρακλής Οικονόμου

(Δημοσιεύτηκε σε Το Περιοδικό, 3 Μαΐου 2014)

Ένας Έλληνας που διαμένει στο Βέλγιο γράφει μουσική για τους «Όρνιθες» του Αριστοφάνη που ανέβηκαν στις Βρυξέλλες, διασκευασμένοι από την ελληνίδα καλλιτεχνική διευθύντρια του βελγικού θεάτρου «Σκαραβαίος» και ερμηνευμένοι από το ελληνο-βελγικό συγκρότημα La Touche! Με άλλα λόγια, καλωσήρθατε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Εκτός όμως από μια πρωτότυπη ιστορία ελληνο-βελγικής φιλίας, το CD ‘Colours from Home’ περιέχει και μερικές πολύ όμορφες μουσικές, με την υπογραφή του συνθέτη (και ιατρού) Βαγγέλη Σακκά. Να τι μας είπε ο ίδιος για τα χρώματα, τα σύνορα και τη μουσική του.

Πώς προέκυψε το Colours from Home?

Η Ειρήνη Χαλκιά, σκηνοθέτης και διευθύντρια του θεάτρου «Σκαραβαίος», λατρεύει τους Όρνιθες από τότε που γεννήθηκε. Το καλοκαίρι του 2012 ένιωσε έτοιμη να ερμηνεύσει το αριστοφανικό κείμενο όπως το είχε ονειρευτεί, δηλαδή πολύ σουρεαλιστικά. Μάλιστα οι πρώτες δύο παραστάσεις δόθηκαν εντός του πάρκου Josaphat διότι ήθελε να εκμεταλλευτεί κάποιες όμορφες γωνιές και να τις παρομοιάσει με την Νεφελοκοκκυγία και να γίνει όσο πιο παλαβό και φυσικό το έργο. Τότε επικοινώνησε μαζί μου και μου πρότεινε να συνεργαστούμε. Γνώριζε το προσωπικό μου μουσικό ύφος και έτσι ξεκινήσαμε να χτίζουμε πάνω στη μουσική, η οποία είχε πρωτεύοντα ρόλο στο έργο, και στις ιδέες της Ειρήνης. Το έργο παίχτηκε στο πάρκο δύο φορές και όταν έπιασαν τα χιόνια παίχτηκε για μια εβδομάδα στο θέατρο!

Αποφασίσατε να εκδώσετε το έργο σας σε δίσκο ακτίνας, σε μια εποχή όπου στην Ελλάδα τουλάχιστον η δισκογραφία έχει περίπου πεθάνει. Τι υπηρετεί αυτό, εκτός ίσως από έναν αθεράπευτο ρομαντισμό;

Το να σκίσεις τη ζελατίνα, να ψηλαφήσεις το κουτί, ν’ ανοίξεις και να διαβάσεις το βιβλιαράκι του και ευλαβικά να βάλεις τον δίσκο να παίξει είναι μάλλον ομορφότερο από το να βάλεις μία playlist του i-tunes να τρέχει… Ναι, αθεράπευτα ρομαντικός, έχετε δίκιο!

Εκτός από την ενορχηστρωτική πρωτοτυπία του έργου, μου έκανε εντύπωση και το δέσιμο, η αρτιότητα της ορχήστρας. Ποιοι μουσικοί ευθύνονται γι’ αυτό, και πώς γνωριστήκατε μαζί τους;

Η αρχή έγινε στις Βρυξέλλες και το απίστευτο συγκρότημα La Touche. Οι μουσικοί του με βοήθησαν πολύ στο να βάλω σε τάξη τις ιδέες μου και να φτιάξω μία πρώτη φόρμα. Εν συνεχεία, ο δάσκαλός μου Ορέστης Ζαφειρόπουλος έβαλε την μαγική πινελιά και ενορχήστρωσε τον δίσκο. Κάλεσε εξαιρετικούς μουσικούς - Παναγιώτης Γιαννακάκης στο πιάνο, Οδυσσέας Ζαφειρόπουλος στο βιολί, Μαρίνος Γαλατσινός Μαρίνος στο κλαρινέτο και στο φλάουτο, Γιασμίνα Ντιμιτριγιέβα στο ακορντεόν, Δήμητρα Τσίγκα, Μαρία Βλαχοπούλου, και Λουκάς Πανουριάς στο τραγούδι - και υπό την καθοδήγησή του και τις πρωτότυπες ιδέες του ηχογραφήθηκε ο δίσκος.

Ποιο προσωπικό ταξίδι σας πήγε από την ιατρική στη μουσική - ή το ανάποδο; Δεν είναι βασανιστική αυτή η διττή φύση, αυτή η συνύπαρξη επιστήμης και τέχνης;

Υπηρέτης δυο αφεντάδων όπως έλεγε και ο αγαπημένος Σεφέρης… Ναι, συχνά είναι πολύ βασανιστικό. Ο πατέρας μου με μύησε και στους δύο χώρους. Στο τέλος δεν κατάφερα να επιλέξω και πήρα και τα δύο! Ας πούμε ότι σήμερα πλέον έχω ισορροπήσει και ψάχνω σε καθετί μία μουσικότητα.

Colours from Home. Χρώματα από το Σπίτι (ή την Πατρώα Γη). Ποια χρώματα; Και ποια πατρίδα;

Δίχως αμφιβολία, η μουσική εκτός από μελωδίες είναι και χρώμα, ίσως από τα ωραιότερα χρώματα που υπάρχουν. Και τα χρώματα αυτά στο Colours from Home έρχονται από την Ελλάδα, τις μουσικές της, τη γη και τους ανθρώπους της ανακατεμένα με τα μουσικά και προσωπικά μου βιώματα.

Χρώματα κι …αρώματα λοιπόν. Αλήθεια, υπάρχουν ακόμα εθνικοί διαχωρισμοί στη μουσική, τουλάχιστον την ορχηστρική;

Σαφώς και δεν υπάρχουν διαχωρισμοί, τουλάχιστον για μένα. Βεβαίως, ελληνικά στοιχεία υπάρχουν άφθονα στο Colours. Αλλά η ομορφιά στη μουσική έγκειται στην δυνατότητα του συνθέτη να την καθιστά διεθνή, πατώντας στην καταγωγή του και εξελίσσοντάς τη. Είναι συγκινητικό να βλέπετε το συγκρότημα La Touche, αποτελούμενο από Βέλγους, Γάλλους και Ιταλούς, να ερμηνεύει τη μουσική μου, όπως επίσης και Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Battiato και άλλους, με μοναδική αγάπη και έρωτα. Λες και είναι η εθνική τους μουσική.

Ζείτε στην καρδιά της Ευρώπης. Πώς γίνεται εκεί αντιληπτή η ελληνική μουσική και κουλτούρα γενικότερα; Έχουμε καταφέρει να ξεπεράσουμε το «λίγο θάλασσα, λίγο κρασί και τ’ αγόρι μου»;

Και ναι και όχι. Για πολλούς η Ελλάδα είναι το συρτάκι και το μπουζούκι. Ευτυχώς όμως που υπάρχουν κάποιοι ξεχωριστοί άνθρωποι, Έλληνες και Βέλγοι, που προσπαθούν να δείξουν και την Ελλάδα του Μεγάλου Ερωτικού, των ελλήνων ποιητών και φιλοσόφων, και της παράδοσης. Θέλει δουλειά ακόμα αλλά τώρα είναι μία ιστορική ευκαιρία διότι, έχοντας γίνει το κλασσικό αντικείμενο συζήτησης λόγω κρίσης, αυτόματα πολλοί διερωτώνται τι έχουμε δημιουργήσει σαν χώρα, τι τραγουδάμε, πώς μιλάμε…