Ο Θανάσης Μωραΐτης για τα "Τραγούδια της Σαμοθράκης"

Για το CD «Καταμεσιός στη θάλασσα – Τραγούδια της Σαμοθράκης»

22 ανέκδοτα τραγούδια από τις καταγραφές του Νικολάου Φαρδύ στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα (19 τραγούδια) και του Μάρκου Δραγούμη το 1961 (3 τραγούδια).

Τραγουδούν: Χρόνης Αηδονίδης, Δόμνα Σαμίου, Θανάσης Μωραΐτης, Κατερίνα Παπαδοπούλου και ο Μάρκος Δραγούμης 

Επιμέλεια ορχήστρας: Σωκράτης Σινόπουλος

Έπαιξαν οι μουσικοί: Γιώργος Μαρινάκης (βιολί), Κώστας Μερετάκης (κρουστά), Σωκράτης Σινόπουλος (λάφτα, πολίτικη λύρα), Πάνος Δημητρακόπουλος (κανονάκι), Κυριάκος Ταπάκης (λαούτο)

Παραγωγή: Δήμος Σαμοθράκης 

Πίνακας εξωφύλλου: Γλάρος πάνω στη θάλασσα, του Χρίστου Καρά

Επιμέλεια ενθέτου, παραγωγής, έκδοσης: Θανάσης Μωραΐτης 

Έκδοση: Φίλοι Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου Μέλπως Μερλιέ, Οκτώβριος 2002

Ιστορικό της έκδοσης

Το 1991, ο Μάρκος Δραγούμης, λίγο μετά την γνωριμία και την έναρξη της συνεργασίας μας στο Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, μού χαρίζει το ανάτυπο Μουσική αποστολή στη Σαμοθράκη το 1961 μαζί με μια κασέτα η οποία περιλάμβανε σχεδόν όλες τις ηχογραφήσεις που είχε κάνει στη Σαμοθράκη μαζί με τον φίλο του Νίκο Σωρούλα. Στην γραπτή αφιέρωση, ανάμεσα σ’ άλλα μού γράφει τη φράση «…με την ευχή, κάποτε να τα τραγουδήσεις». Είδα τις νότες, άκουσα και ξανάκουσα την κασέτα, δεν μου είπαν τίποτα τα τραγούδια. Αμέσως μετά εκδόθηκε και το βιβλίο του 85 Δημοτικές Μελωδίες από τα κατάλοιπα του Νικολάου Φαρδύ. Μού ζήτησε να το δω, να επιλέξω κάποια τραγούδια και να τα τραγουδήσω. Ούτε κι’ αυτά μού είπαν τίποτα. Επειδή όμως, από τότε που πρωτοδιάβασα το Μέγα Θεωρητικόν της Βυζαντινής Μουσικής του Χρυσάνθου (α΄ έκδοση: Τεργέστη, 1932), το σώμα μου ποτίστηκε με τη φράση του «…[πολλάκις τα μέλη, τα οποία τω πρωΐ αηδιάζουσιν τον ακροατήν τω εσπέρας ηδύνουσι τον αυτόν]» (σ. ιστ΄), έδωσα όλο το προαναφερόμενο υλικό στον φίλο και συνεργάτη Χρίστο Τσιαμούλη, μήπως και καταπιανόταν εκείνος μ’ αυτό. Ούτε και σ’ αυτόν μίλησαν τα τραγούδια. Ακολούθησε η ηχηρή σιωπή. 

Το 2000, η Δόμνα Ευνουχίδου μου ζήτησε να κάνω μία συναυλία στη Σαμοθράκη με περιεχόμενο τις καταγραφές του Νικολάου Φαρδύ, όπως τις μετέγραψε ο Μάρκος Δραγούμης στο προαναφερόμενο βιβλίο του. Από σεβασμό στο πρόσωπό της και στο μεγαλείο της τέχνης της, δέχτηκα (σκεπτόμενος «θα δω τί θα κάνω»), αλλά δεν προλάβαινα να ετοιμαστώ γιατί είχα άλλα να κάνω το συγκεκριμένο διάστημα. 

Τον επόμενο χρόνο, ο αρχαιολόγος Δημήτρης Μάτσας μου ζήτησε να αναλάβω την παραγωγή και την έκδοση ενός CD, στο οποίο θα τραγουδούσα τα προαναφερόμενα τραγούδια. Με διακριτική συνεχόμενη πίεση του Δημήτρη Μάτσα και του Δημάρχου της Σαμοθράκης Γιώργου Χανού, νά το αποτέλεσμα.

Βλέπω την αφιέρωση του Μάρκου, θυμάμαι την πρώτη εντύπωση που μού ’καναν τα τραγούδια και ντρέπομαι. Ακούω τις υπέροχες και μοναδικά ευγενικές φωνές, τις βουτηγμένες στο ήθος ερμηνείες του Χρόνη Αηδονίδη, της Δόμνας Σαμίου, αλλά και της νεότερης Κατερίνας Παπαδοπούλου, καθώς και τα ελεγειακά παιξίματα των μουσικών με την καθοδήγηση του Σωκράτη Σινόπουλου, ενός από τους σπουδαιότερους μουσικούς της γενιάς του, και καμαρώνω. Χρειάζεται κανείς περισσότερα για να νιώθει μονίμως μαθητής;

Θανάσης Μωραΐτης

Πλάκα, Σεπτέμβριος 2002