Ο Θάνος Μικρούτσικος για το Τρίτο και τον Μάνο Χατζιδάκι

Ο Θάνος Μικρούτσικος για το «Τρίτο» και τον Μάνο Χατζιδάκι

Απόσπασμα συνέντευξης του Θάνου Μικρούτσικου στον Γιάννη Ξανθούλη, από την «Ελευθεροτυπία» της Παρασκευής 8 Φεβρουαρίου 1980. Αφορμή, η έκδοση εκείνη την εποχή του «Σταυρού του Νότου». Η κουβέντα γρήγορα ξεφεύγει από τον Καββαδία και πηγαίνει στο Μάνο Χατζιδάκι. Φαίνεται ότι κάποιοι είχαν φρικάρει με την υποστήριξη που ο Χατζιδάκις παρείχε προς έναν άκρως πολιτικοποιημένο συνθέτη με σαφείς αριστερές αποχρώσεις, όπως ο Μικρούτσικος. Φαίνεται, επίσης, ότι οι εντάσεις δεν έλειψαν ποτέ από τον κρίσιμο ρόλο που ο Χατζιδάκις επιτέλεσε όχι μόνο ως δημιουργός, αλλά και ως διαχειριστής πολιτισμού.

ηρ.οικ.

(Από το αρχείο των Μ.Π. Αναδημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα Το Περιοδικό, στις 25 Ιουνίου 2014).

Γιάννης Ξανθούλης: Υπάρχει η εντύπωση ότι είσαι ένας μεσάζων σε πιο «κλασικές φόρμες.

Θάνος Μικρούτσικος: Δεν νομίζω ότι είναι σωστό, αν εννοείς ότι σα μεσάζων επιχειρώ να γεφυρώσω χώρους σοβαρούς με ελαφρούς. Δεν θεωρώ όμως το τραγούδι χώρο ελαφρύ. Είναι ανόητο στις μέρες μας να θεωρούμε ότι ο Χατζιδάκις, ο Θεοδωράκης, ο Βάιλ, ο Γκέρσουϊν, ο Ρότα είναι συνθέτες ελαφροί. Και το σοβαρό και το ελαφρύ υπήρχαν σ’ όλες τις φόρμες ανεξάρτητα της συνθετότητας της καθεμιάς.

Βεβαίως με την ευκαιρία θέλω να ξανατονίσω ότι είναι απαραίτητο σ’ οποιοδήποτε χώρο κι αν κινείται κανείς να ξέρει μουσική και το τονίζω αυτό γιατί ιδιαίτερα στον τομέα του τραγουδιού στην Ελλάδα, τείνει να γίνει σημαία μας ο αυθορμητισμός. Κάτι που σε τελευταία ανάλυση δεν αντιτίθεται στις γνώσεις.

Μ’ ενδιαφέρει κυρίως η φωνητική μουσική, αυτή που μπορεί να σφυριχτεί, μέχρι και η όπερα. Ψάχνω, δε, συνεχώς ανάμεσα σε χώρους που από πρώτη όψη συγκρούονται μεταξύ τους.

Κατηγορείσαι ότι ανήκεις στους σκανδαλωδώς προσκείμενους στο Χατζιδάκι και ότι ακούγεσαι πολύ απ’ το Τρίτο.

Όσον αφορά το πρώτο σκέλος, περιττό να πω ότι θεωρώ τη μουσική του Χατζιδάκι βάση για την ελληνική μουσική, κι αυτό ανεξάρτητα από οτιδήποτε άλλο.

Όσον αφορά το Τρίτο και την προσπάθειά του, βρίσκω πως είναι ανανεωτική και αναγεννητική σε σχέση με τη δημιουργία υποδομών που τόσο λείπουν απ’ τη χώρα μας. Συνεπώς συμπαρίσταμαι ολόψυχα στον Χατζιδάκι μ’ όλες μου τις δυνάμεις. Ακριβώς γιατί πρέπει να αποκτήσουμε τη μουσική υποδομή κι εδώ.

Τώρα, το ότι παίζομαι κομμένος ουσιαστικά από την τηλεόραση και τα άλλα προγράμματα, δεν είδα κανέναν από όσους με κατηγορούν - και οι οποίοι βέβαια και παίζονται και δείχνονται από την τηλεόραση αρκετές φορές - να διαμαρτυρηθεί γι’ αυτή την κατάσταση. Απ’ όσο είμαι κατατοπισμένος, διαμαρτύρεται ο «Ελεύθερος Κόσμος», η «Βραδυνή», και ορισμένοι συνθέτες. Αυτές οι διαμαρτυρίες υπερασπίζουν ακόμη περισσότερο τις θέσεις μου.

Μήπως η προβολή σου απ’ το Τρίτο σημαίνει συνεπή στάση του Χατζιδάκι στην παλιότερη δήλωσή του ότι είσαι ο καλύτερος συνθέτης της νέας γενιάς;

Αυτή η δήλωση είναι φυσικό να ενόχλησε μερικούς. Αλλά τι πρέπει να γίνει; Να σταματήσει να αρέσει η μουσική μου στο Χατζιδάκι; Παρόλα αυτά θέλω να διαλύσω μερικές λαθεμένες εντυπώσεις. Στο Τρίτο παίζονται πολλοί συνθέτες, γράφουν έργα τους επίσης πολλοί, παίρνουν παραγγελίες πολλοί συνθέτες και δε νομίζω ότι σε σχέση μ’ αυτά που είπα, είμαι σκανδαλωδώς ευνοημένος.

Λέγεται ότι ο Χατζιδάκις σε προτιμά διπλά για άλλοθι πολιτικά προοδευτικό και ότι είσαι ένα είδος πρόσβασής του στους κύκλους της Αριστεράς.

Δεν φταίω εγώ αν η Αριστερά βγάζει καλύτερους καλλιτέχνες σ’ όλα τα είδη από άλλες πολιτικές παρατάξεις.

Εδώ είναι και η λεβεντιά του Χατζιδάκι που δεν βλέπει με στενομυαλισμό και που αναγνωρίζει το ωραίο κι όταν βρίσκεται σ’ άλλες όχθες.

Αλλά για να απαντήσω στην ερώτηση, δεν είμαι ο μόνος αριστερός καλλιτέχνης σ’ όλη την Ελλάδα ούτε ο πιο τυπικός του είδους. Ούτε η «Μουσική πράξη στον Μπρεχτ» είναι το τυπικό έργο μαζών. Αν ήθελε να κάνει κάτι τέτοιο θα εξέλεγε κάποιον δημοφιλέστερο καλλιτέχνη της Αριστεράς.

Πιστεύω πως όποιες και να ήταν οι επιλογές του Χατζιδάκι οι στενόμυαλοι και οι πάσης φύσεως δογματικοί θα ’βρισκαν τρόπο να τις χτυπήσουν. Πρώτη φορά όμως έχω δει να ρωτάνε κάποιο συνθέτη γιατί τα έργα του αρέσουν σε κάποιον άλλο καλλιτέχνη.