Επιστροφή στην αθωότητα;
Όχι, όχι επιστροφή στην αθωότητα, επιστροφή στην καθαρότητα. «Καθαρίστε», λέω στους μαθητές μου, δεν μπορείτε να ζωγραφίσετε προσθέτοντας πάνω σε όλο αυτό που έχετε ήδη χτίσει από τότε που γεννηθήκατε έως σήμερα που σας παίρνω εγώ στα χεριά μου. Έχουμε ανάγκη να καθαρίσουμε πράγματα, όχι να προσθέσουμε. Έχουν προστεθεί πάρα πολλά, κουβαλάμε πολύ σαβούρα, αυτό που χρειαζόμαστε είναι να πετάμε πράγματα και όχι να προσθέτουμε. Δεν χρειαζόμαστε γνώση, πίστη χρειαζόμαστε. Η γνώση μάς έχει κουράσει, μας έχει φτάσει σε ένα σημείο που δεν μπορούμε σχεδόν να αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας. Είμαστε πάντα λάθος μέσα σε αυτή τη γνώση. Είμαστε προβληματικοί, παράξενοι. Επαναλαμβάνω, δεν χρειαζόμαστε γνώση, πίστη χρειαζόμαστε.
Ποσό εύκολο είναι για τον σημερινό άνθρωπο αυτό;
Καθόλου, είναι πάρα πολύ δύσκολο. Αλλά νομίζω πως αυτό που μας ζητά η εποχή μας είναι να είμαστε σε εγρήγορση, να μην επαναπαυόμαστε σε αυτά που μας φαίνονται «φυσιολογικά». Υπάρχουν πάρα πολλά «φυσιολογικά» πράγματα που συμβαίνουν γύρω μας και συνθέτουν μια πραγματικότητα, από την οποία εμείς δεν έχουμε τίποτα να πάρουμε και σε τίποτα δεν συμμετέχουμε ενώ ένα τεράστιο κομμάτι, δικό μας, ανθρώπινο, γίνεται προβληματικό γιατί ο καθένας μας λέει, αυτό θα έπρεπε να το κάνει· έτσι και είμαστε συνέχεια σε μια αντίφαση. Το θέμα είναι να τελειώνουμε με τις αντιφάσεις, να καταφέρουμε να δούμε μια βαθιά αλήθεια που υπάρχει μέσα μας και αυτή την αλήθεια να την κάνουμε σημαία μας.
Πάλι θα αναφερθώ στους μαθητές μου. Λέει κάποιος που ξεκινά να ζωγραφίζει,: «Τι πρέπει να κάνω;» Μα δεν χρειάζεται να κάνεις κάτι, το μόνο που μπορείς είναι να σταθείς απέναντι στην απέραντη ιστορία της ζωγραφικής και να καθρεφτιστείς εσύ ο ίδιος απέναντί της και να δεις εσύ ποιος είσαι. Δηλαδή, δουλεύοντας πάνω σε μια περίοδο της ζωγραφικής ή σε έναν καλλιτέχνη που σε ενδιαφέρει, αυτό που έχει μεγάλη σημασία δεν είναι το να τον προσεγγίσεις αλλά να δεις – να καταλάβεις την διαφορά που έχεις εσύ από αυτόν. Η διαφορά είσαι εσύ, όχι η ομοιότητα. Εμείς αγωνιούμε να μοιάσουμε με την κατάσταση που τρέχει γύρω μας, ενώ αυτό που θα έπρεπε να μας απασχολεί είναι η διαφορά μας με αυτό. Αν εμένα δεν με καλύπτει σε κάτι αυτό που συμβαίνει γύρω μου, σε μια σχέση προσωπική σε μια κατάσταση κλπ, η διαφορά του «φυσιολογικού» με αυτό που πραγματικά συμβαίνει, είμαι εγώ. Εγώ είμαι η διαφορά, δεν είμαι αυτό που θα μιμηθεί, πρέπει να βλέπουμε πάντα τον εαυτό μας ως μια διαφορά από την πραγματικότητα. Δεν υπάρχει καλλιτέχνης, φιλόσοφος, επιστήμονας ο οποίος να έκανε αυτό που έκανε, εάν δεν υποστήριζε με πίστη τη διαφορά του. Εμείς ζούμε σε μια κοινωνία η οποία θέλει να μας βάλει σε ένα σύστημα που όλοι πρέπει να είμαστε ίδιοι και να ανταποκρινόμαστε σε ένα κοινό πρόγραμμα. Είναι το αντίθετο, αυτό που πρέπει να κάνουμε.
Χρήστος Κεχαγιόγλου
Πηγή: Χρήστος Κεχαγιόγλου, Συζήτηση με τη Μιμίκα Χριστοδουλοπούλου, patramou.gr, 4 Δεκεμβρίου 2019.
