Πρόταση για Διεθνές Φεστιβάλ Παραδοσιακής Μουσικής στη Λέρο με θέμα "Ο άσκαυλος στην Ευρώπη και ειδικά στη Μεσόγειο"
Ο ιδιαίτερος τρόπος έκφρασης και δημιουργίας των μουσικών πολιτισμών όλων των λαών της γης αντλεί την καταγωγή του από μια κοινή μακρινή ρίζα. Ακόμα και σήμερα, όταν ερμηνεύουμε και αξιολογούμε με κοινούς παρονομαστές τις γραμμές της καταγωγής, αλλά και την «άνευ ορίων, άνευ όρων» επιθυμία των ανθρώπων για καλλιτεχνική απεικόνιση όλων των στιγμών της ζωής τους, οι διαφορές ατονούν και αρχίζουν να διαφαίνονται τα κοινά στοιχεία στις ιδιαίτερες ουσιαστικές ιδιοσυστασίες κάθε μουσικής έκφρασης.
Εξ άλλου, οι συνεχείς αλληλεπιδράσεις μεταξύ των λαών, ακόμα και των πιο απομακρυσμένων στην επιφάνεια της γης, πάντα συνέβαιναν και πάντα θα συμβαίνουν. Πολύ περισσότερο στην εποχή μας, μιας και τώρα η «επαφή» είναι πιο εύκολη από ό,τι παλιότερα.
Σε ό,τι αφορά τους λαούς της Ευρώπης, αυτό μπορεί να γίνει και πρακτικά πιο εφαρμόσιμο, λόγω και της ενοποίησης που στον παρόντα καιρό συντελείται σε όλες τις παραμέτρους. Αλλά και η πρόοδος της επιστήμης βοηθάει σημαντικά να φωτιστούν οι σχέσεις της συγγένειας που υπόκεινται στη διαφορετικότητα.
Ο στόχος του Διεθνούς Φεστιβάλ Παραδοσιακής Μουσικής της Λέρου είναι ένας και πολύ απλός: να έρθει ο κόσμος των χωρών-μελών της Ευρώπης σε ζωντανή και άμεση επαφή μέσα από την κοινή και αναγνωρίσιμη απ’ όλους πολιτιστική ρίζα, καθώς και να ανακαλυφθούν, να συνειδητοποιηθούν και να εμπλουτιστούν οι πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις και καταβολές όλων των λαών μέσα από τις πολύμορφες και πολυδιάστατες παραμέτρους που δημιουργεί η συνύπαρξη τόσο των μουσικών-εκτελεστών-δημιουργών όσο και των θεατών-ουσιαστικών αποδεκτών και κριτών αυτής της συνύπαρξης.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Παραδοσιακής Μουσικής της Λέρου θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην δημιουργική προσέγγιση της παραδοσιακής μουσικής από τους νέους μουσικούς όλων των λαών της Ευρώπης, γιατί το «πιστεύω» των καλλιτεχνικών υπευθύνων που θα αναλάβουν να προσδώσουν στο Φεστιβάλ το «αισθητικό μέγεθος» που αναλογεί σ’ ένα τέτοιο εγχείρημα είναι ότι η δυναμική της παραδοσιακής μουσικής εμπεριέχει, τόσο εν σπέρματι όσο και στην ολοκλήρωσή της, πάρα πολλούς από τους αναγκαίους για την εξέλιξή της σύγχρονους τρόπους έκφρασης που ενυπάρχουν νομοτελειακά στο ψυχισμό των νέων ανθρώπων.
Ο άσκαυλος είναι αποτέλεσμα της ανάρτησης δύο ή και περισσότερων γλωττιδοφόρων αυλών σε ένα δερμάτινο ασκί που προμηθεύει αέρα χωρίς ο εκτελεστής να εξαντλείται καταβάλλοντας την υπέρμετρη προσπάθεια που τα όργανα αυτά απαιτούν. Ο άσκαυλος, που σύμφωνα με τις παλαιές μαρτυρίες του Σουητώνιου, του Δίωνα Χρυσοστόμου κ.ά. πρωτοεμφανίζεται στην Ασία, ήδη γύρω στον 1ο με 2ο μ.Χ. αιώνα, έρχεται στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, των Βαλκανίων και της Ιταλίας. Η παρουσία του τεκμηριώνεται από πάμπολλες εικονογραφικές και φιλολογικές πηγές.
Δύο τύπους ασκαύλου συναντούμε στις προαναφερόμενες περιοχές: την τσαμπούνα, που παίζεται στα νησιά της Μεσογείου και στον Πόντο, με διάφορες ονομασίες όπως, τσαμπούνα, τσαμπουνάσκιο, ασκομαντούρα, αγγείον, τουλούμ, ασκαύλι κτλ., και την γκάιντα, που παίζεται στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα Βαλκάνια.
Και οι δύο τύποι αποτελούνται από το ασκί, το επιστόμιο και τη συσκευή για την παραγωγή του ήχου. Η διαφορά τους είναι ότι στην γκάιντα βρίσκουμε δύο χωριστές συσκευές παραγωγής του ήχου.
Άσκαυλοι παίζονται όμως και στον κελτικό κόσμο με επίκεντρο τις βρετανικές νήσους, αλλά και στην κεντρική Ευρώπη. Και τα δύο είδη αποτελούν βασικά όργανα της παραδοσιακής μουσικής του ευρωπαϊκού χώρου στη διάρκεια της Ιστορίας έως ακόμα και σήμερα, ενώ σε ορισμένα σημεία χάθηκαν εντελώς πρόσφατα.
Θανάσης Μωραΐτης
Πλάκα, Μάιος 2003
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου