Το τραγούδι ως ...τρομοκρατία
του Λεωνίδα Μαριδάκη
(Εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ, 14 Φεβρουαρίου 2021)
Αυτές τις μέρες μες στα πολλά σημαντικά που μας απασχόλησαν είναι και ένα θέμα που αφορά την ελευθερία της έκφρασης στο τραγούδι και στις τέχνες γενικότερα. Επρόκειτο για μια διάταξη στον νέο νόμο για τα ΜΜΕ που βάζει σε κίνδυνο την ελεύθερη έκφραση και ανοίγει το δρόμο για τη λογοκρισία στα καλλιτεχνικά έργα. «Εάν ψηφιστεί κάτι τέτοιο, οποιοσδήποτε μπορεί να καταγγείλει τουλάχιστον το μισό ελληνικό τραγούδι» δήλωσε χαρακτηριστικά ο συνθέτης και στιχουργός Κώστας Καλδάρας όταν έγινε γνωστό το επίμαχο άρθρο 8 που περιλαμβανόταν στο νομοσχέδιο Λιβάνιου για τα ΜΜΕ (πρώην νομοσχέδιο Πέτσα) και απαγόρευε σε οποιοδήποτε δημιουργό - καλλιτέχνη ή άλλο χρήστη να ανεβάσει στο διαδίκτυο υλικό που «να εμπεριέχει υποκίνηση σε βία ή μίσος και δημόσια πρόσκληση σε τρομοκρατικό έγκλημα».
Αυτή η επικίνδυνη αρχική διατύπωση όχι μόνο συνδέει το παρόν νομοσχέδιο για τα ΜΜΕ με τον λεγόμενο «τρομονόμο» αλλά μπορεί να τιμωρήσει, εκτός από τους παρόχους, και χρήστες ή καλλιτέχνες εν προκειμένω που το έργο τους μπορεί να θεωρηθεί «ανατρεπτικό».
Δυστυχώς η ευρωπαϊκή εμπειρία εφαρμογής του αντίστοιχου νόμου στράφηκε σε μεγάλο βαθμό εναντίον της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης: Στην Ισπανία με βάση αντίστοιχη νομοθεσία, έχουν γίνει δεκάδες διώξεις και πολλές από αυτές αφορούν καλλιτέχνες στους οποίους έχουν αποδοθεί μέχρι και ποινές φυλάκισης. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως στίχοι τραγουδιού που λένε «Δεν θα καταφέρουν να με λυγίσουν» απέναντι στις ειδικές δυνάμεις, θεωρήθηκε ως «ωραιοποίηση της τρομοκρατίας»! Αλλά και στη Γερμανία από το 2019 και έπειτα, μουσικοί, συγγραφείς, εικαστικοί, ακαδημαϊκοί έχουν διωχθεί –με βάση τον αντίστοιχο νόμο– γιατί έκαναν κριτική μέσα από το έργο τους ενάντια στην πολιτική του Ισραήλ απέναντι στους Παλαιστίνιους.
Το επίμαχο άρθρο 8 που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο Λιβάνιου κατήγγειλαν αμέσως οι Support Art Workers, ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος και μαζί με άλλα σωματεία και συλλόγους του χώρου του πολιτισμού συνυπέγραψαν, ένα ψήφισμα ενάντια στο νέο «τρομονόμο».
Έτσι φτάσαμε στην περασμένη Πέμπτη και τη μεγάλη παν-καλλιτεχνική συγκέντρωση - πορεία που έλαβε χώρα στο κέντρο της Αθήνας. Εκεί εκτός από το βασικό αίτημα για τη στήριξη των εργαζόμενων του Πολιτισμού μέσα στην πανδημία, ένα αίτημα που έχει κινητοποιήσει τον κόσμο πολλές φορές τους τελευταίους 11 μήνες, προστέθηκαν δύο ακόμα αιτήματα που απασχολούν την επικαιρότητα: την κακοποίηση στους χώρους εργασίας και στην εκπαίδευση και την απόσυρση του νομοσχεδίου Λιβάνιου και ιδιαίτερα του άρθρου 8.
Το ίδιο μεσημέρι κάτω από το βάρος των αντιδράσεων η κυβέρνηση αναδιπλώθηκε και απέσυρε τη διάταξη 8β, με την οποία θα μπορούσε να ασκηθεί δίωξη και μάλιστα με τον «τρομονόμο» σε καλλιτέχνες, αν θεωρούταν ότι το έργο τους εμπεριέχει δημόσια πρόκληση σε βία.
Είναι αναμφισβήτητα μια νίκη του συλλογικού αγώνα η απόσυρση της επικίνδυνης διάταξης του νομοσχεδίου. Ωστόσο, η επιπλέον πίεση που θα ασκείται με το παρόν ν/σ στους παρόχους (YouTube κτλ) δεν αφήνει πολλά περιθώρια για πανηγυρισμούς καθώς μια προληπτική λογοκρισία θα μπορούσε να ξεκινάει από τους ίδιους τους παρόχους κάτω από την πίεση της νέας νομοθεσίας. Μένει να φανεί. Σε κάθε περίπτωση ο αγώνας και τα οξυμμένα αντανακλαστικά μας όσον αφορά, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις ελευθερίες, το δικαίωμα στην εργασία κτλ αποδεικνύεται για άλλη μια φορά το μόνο αποτελεσματικό εμβόλιο απέναντι σε αυτούς που επιβουλεύονται τις ζωές μας, στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου