Συνέντευξη του Τάκη Φάβιου στη Λιάνα Μαλανδρενιώτη

Τάκης Φάβιος:

"Οι μνήμες πρέπει να μένουν ζωντανές"

τη συνέντευξη έλαβε η Λιάνα Μαλανδρενιώτη.

(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ, 27 Νοεμβρίου 2015).

Δύσκολο το στοίχημα που έβαλε ο Τάκης Φάβιος όταν αποφάσισε να μελοποιήσει τους συγκινητικά αυτοβιογραφικούς στίχους της Αλεξάνδρας Βλάσση Θεοδωρικάκου. Η όλη θεματική του δίσκου μας μεταφέρει πίσω, στα πέτρινα χρόνια, σε δύσκολες εποχές. Η ίδια από 13 ετών μέλος της ΕΠΟΝ και στη συνέχεια αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης στο πλευρό του Δημοκρατικού Στρατού και αργότερα πανταχού παρούσα στους αγώνες για δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε στο Τρίκερι και στον Άη Στράτη. Ελευθερώθηκε το 1961. Πιθανά, λοιπόν, η παραίνεση της στιχουργού που διαβάζουμε στο εσώφυλλο του δίσκου: «Οι μνήμες πρέπει να μένουν ζωντανές συνεχόμενες, σημειωμένες σε χαρτί για να διαβάζουν οι νεώτεροι που τόσο διψούν να μάθουν», να οδήγησαν το συνθετικό του οίστρο για να ντύσει αλλά και να αναδείξει μέσα από τη μουσική, τις αξίες που καταγράφονται στο έργο της αντάρτισσας. Με την άντληση από το υλικό της παράδοσης και του δημοτικού μας τραγουδιού ο συνθέτης έδωσε αναμφισβήτητα το χρώμα και την έκφραση που αναλογούν στο πνεύμα και στην ουσία των στίχων. Εύλογα χρησιμοποίησε τον βετεράνο του είδους τον Μπάμπη Τσέρτο καθώς και την Νάντια Καραγιάννη με σπουδαία πορεία στο δημοτικό τραγούδι, η οποία ξεχωρίζει μέσα στο δίσκο με τη σπαρακτική ερμηνεία της στο «Τέσσερα φύλλα έχει η καρδιά». Επίσης, η χαρισματική Πέννυ Ξενάκη και ο ίδιος ο συνθέτης συμβάλλουν στο καλό αποτέλεσμα του εγχειρήματος. Έπαιξαν οι μουσικοί: Γάσπαρης Μαμάς στο κλαρίνο, Γιώργος Τσοκάνης στα πλήκτρα, Γιάννης Τσέρτος στο ακορντεόν, Απόστολος Μόσχος στις κιθάρες. Φωνητικά έκανε ο Τάκης Φάβιος. Η ενορχήστρωση και η ηχογράφηση έγινε από τον Γιώργο Τσοκάνη.

Δύσκολο το στοίχημα του Τάκη Φάβιου, όχι για το αποτέλεσμα της εξαιρετικά εναρμονισμένης μουσικής γραφής του με τη συγκεκριμένη ποίηση, αλλά για την ανεύρεση μέσα στο σύγχρονο ακροατήριο, που όλο και περισσότερο τείνει στα εύληπτα, πρόθυμων ακροατών να εκτιμήσουν μια τόσο σημαντική παρακαταθήκη. Ο δίσκος κυκλοφόρησε από τον «Καθρέφτη».

Ο Τάκης Φάβιος γεννήθηκε στον Πειραιά, είναι βαρύτονος, συνθέτης και ποιητής. Έχει συνεργαστεί με αρκετές ορχήστρες και χορωδίες των Αθηνών. Για τη συνθετική του δραστηριότητα απέσπασε το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Ιθάκης. Επίσης, έχει βραβευτεί για το ποιητικό του έργο. Έχει περιοδεύσει στη Γερμανία με τον τούρκο σκηνοθέτη Γιλμάζ Γκιουνέι, ενώ στη δισκογραφία συνεργάστηκε με τους συνθέτες Μιχάλη Τερζή, Κώστα Μυλωνά και Σαράντη Κασσάρα. Από το 2007 διδάσκει σύγχρονο τραγούδι στο Ωδείο «Ορφείο Αθηνών». Για την πρόσφατη δισκογραφική του δουλειά μιλήσαμε μαζί του.

 

Πώς ξεκίνησε η ιδέα της δημιουργίας αυτών των τραγουδιών;

Χαμένος μέσα στο μεγάλο φάσμα των μουσικών ιδεών μου, πάντα έψαχνα ένα κίνητρο που θα με φορτίσει συναισθηματικά για να μπορέσω να πραγματώσω μια ολοκληρωμένη δουλειά. Όπως όλοι γνωρίζουν, σπανίζουν πια οι εκδόσεις τραγουδιστικών έργων με ενιαίο περιεχόμενο. Η γνωριμία με την Αλεξάνδρα Βλάσση Θεοδωρικάκου ήρθε μέσα απ’ το χώρο της Αριστεράς, όπου εκφραζόμαστε κι οι δύο. Μου ζήτησε, με το φοβερό δυναμισμό και την ικανότητα της πειθούς που διέθετε, να επενδύσω μελωδικά, ως τραγουδιστής τις παρουσιάσεις των βιβλίων της. Έτσι, λοιπόν, διάλεξα και επεξεργάστηκα στιχουργικά μέσα από τις συγκινητικές της καταθέσεις κάποια αποσπάσματα που μπορούσαν να γίνουν τραγούδι. Μ’ αυτον τον τρόπο σχηματίστηκε μια ενότητα μελοποιημένων στίχων που σιγά σιγα πήρε το δρόμο της προς τη δισκογραφία.

Για το δυναμικό χαρακτήρα της κας Αλεξάνδρας και για το πόσο με ενθάρρυνε μα και με πίεσε ευγενικά πολλά μπορώ να πω... Διαλέγω όμως ένα ευτράπελο στιγμιότυπο που δείχνει εύγλωττα την επιμονή της να δημιουργεί, να διαδίδει το συγγραφικό της έργο και να ρουφάει με πάθος σταγόνα σταγόνα τη ζωή. Σε μία από τις ανοικτές συνελεύσεις που έκανε κάποτε ο ΣΥΡΙΖΑ στις λαϊκές πλατείες, και συγκεκριμένα στη Νεάπολη της Νίκαιας, είδα με έκπληξη την προχωρημένης ηλικίας κα Αλεξάνδρα, με έναν πάκο από βιβλία, να τρέχει πίσω απ’ τον Αλέξη Τσίπρα για να του τα χαρίσει...

Γιατί σαν συνθέτης διάλεξες το δημώδες ιδίωμα αυτής της δουλειάς και από πού άντλησες εμπνεύσεις;

Πρώτα - πρώτα έπρεπε να υπηρετήσω μουσικά τον περιβάλλοντα χώρο που στήθηκε και θέριεψε το Αντάρτικο. Δεν ήταν άλλος από το βουνό με το γνωστό ήχο της φλογέρας, μα και του αηδονιού που τραγουδάει τροπικούς μουσικούς δρόμους. Κατά δεύτερον, τα στιχάκια της κας Αλεξάνδρας ήταν γραμμένα σε ιωνικό δεκαπεντασύλλαβο, που προσάγει στο δημοτικό τραγούδι. Μα κυρίαρχο γεγονός που συνέτεινε να γεννηθούν μέσα μου δημώδεις μελωδίες είναι οι μουσικές μνήμες από τον βιολιστή πατέρα μου, Χρήστο Φάβιο, που διαλαλούσε τον ήχο του, εκεί κάτω στα μέρη της Μονεμβασιάς Λακωνίας, απ’ όπου και κατάγομαι. Σαν τελευταίο θα αφήσω το γεγονός ότι έχω σπουδάσει βυζαντινή μουσική κι έχω εύκολη πρόσβαση σε αυτές τις κλίμακες.

Γιατί διάλεξες ως συνεργάτες τους συγκεκριμένους τραγουδιστές;

Ας ξεκινήσω από τους Μπάμπη Τσέρτο και Νάντια Καραγιάννη που εκτιμώ πολύ ως τραγουδιστές μα και ως προσωπικότητες. Πρόκειται γιά δύο εργατικούς ανθρώπους που τιμούν με το παραπάνω το επάγγελμα του τραγουδιστή. Σημαντικό ρόλο για την επιλογή μου έπαιξε και η πελοποννησιακή τους καταγωγή, προέρχονται από τα χωριά της Τρίπολης, που, μαζί με την ευέλικτη φωνή τους, μου έδινε τη σιγουριά ότι κατέχουν το μουσικό ιδίωμα του δημοτικού τραγουδιού. Τους εκτιμώ, τους αγαπώ και τους εύχομαι να συνεχίσουν με την ίδια αγάπη και θέρμη την τέχνη που υπηρετούν. Γιά την Πένυ Ξενάκη με την οποία συνδέομαι φιλικά από πολύ παλιά, τι να πρωτοπώ! Μια τραγουδίστρια με προσωπικότητα, αισθαντικότητα και μεγάλες ερμηνευτικές ευκολίες. Συνεργάσιμη, πραγματικό φιλαράκι και αθόρυβη, μα ουσιαστική εργάτρια του ελληνικού τραγουδιού. Διάλεξα τη φωνή της για να εκφράσει το περιβάλλον του μεσοπολέμου μέσα στο οποίο λαμβάνουν χώρα η ιστορίες της κας Αλεξάνδρας.