Μπαλλάντες
Σύνθεση: Μίκης Θεοδωράκης
Ποίηση: Μανόλης Αναγνωστάκης
Ερμηνεία: Πέτρος Πανδής, Μαργαρίτα Ζορμπαλά. Minos 1975
Τα εννιά τραγούδια του δίσκου γράφτηκαν σε Παρίσι και Ντουμπρόβνικ τη διετία 1973-1974. Σε μία ιδιαίτερη για τον συνθέτη περίοδο. Ο δίσκος κυκλοφόρησε τον Νοέμβρη του '75, με ερμηνευτές τον Πέτρο Πανδή και τη Μαργαρίτα Ζορμπαλά. Ο πρώτος, γνωστός ήδη από τη συνεργασία του με τον Θεοδωράκη, ενώ η Ζορμπαλά, νέα, πρωτοεμφανιζόμενη, με το ρίσκο για το αποτέλεσμα δεδομένο. Δίσκος ελπίδας, δεύτερης ακρόασης και ανάγνωσης καθώς και ιδιαίτερου συμβολισμού, γιατί είναι ένας από τους πιο μελωδικούς δίσκους του Μίκη Θεοδωράκη. Μια εργασία που δεν ξεφεύγει από το στίγμα του συνθέτη όσον αφορά τις ενορχηστρώσεις και την ένταση στη μελοποίηση. Ξεφεύγει στις μελωδικές γραμμές και στην ηχηρή του ησυχία.
Η αιχμή του δίσκου το τραγούδι "Δρόμοι παλιοί". Δημοφιλές και χιλιοτραγουδισμένο, μιας και ακούστηκε για πρώτη φορά στο ιστορικό Serpico. Οι στίχοι του Μανόλη Αναγνωστάκη, με διάχυτο το υπαρξιακό στοιχείο (όπως στο μεγαλύτερο μέρος της ποίησής του), δεν εκφράζουν σε καμία περίπτωση μόνο τον έντονο πολιτικό του βίο, μάλιστα πολλές φορές είναι λες και αποστασιοποιείται από την άκρως στρατευμένη πολιτικά υπόστασή του και κοιτά τα πράγματα περισσότερο φιλοσοφικά και κοινωνικά ως τρίτος. Η ζωή και ο θάνατος, το δέσιμο και η απώλεια. Λόγος αντιθέσεων που θέτει ερωτήματα και τοποθετεί σήμανση στις λακκούβες της ζωής με την εμπειρία της πτώσης. Η έντονη πολιτική ζωή και των δύο δημιουργών φαίνεται να βρίσκει κοινούς κώδικες έκφρασης και πορείας, πότε άμεσα και πότε έμμεσα, πότε με ποιητικό λυρισμό (όταν μιαν άνοιξη χαμογελάσει θα ντυθείς μια καινούρια φορεσιά) και πότε με σκληρό και άμεσο ρεαλισμό: Τώρα μπορεί ο καθένας να μιλά και κυρίως να γράφει για την αγωνία της εποχής, το αδιέξοδο, την απανθρωπιά του αιώνα, τη χρεοκοπία των ιδεολογιών... Το κοινό της εποχής, πρόσφορο για ποίηση και έτοιμο για αναζητήσεις και ανακαλύψεις, δέχεται τον δίσκο αμήχανα, με αργές κινήσεις, παρότι ο συνθέτης ήταν σε περίοδο καλλιτεχνικής ακμής. Οι στίχοι του Αναγνωστάκη μάλλον ήθελαν τον χρόνο τους για να αφομοιωθούν.
ΥΓ. 1: Παραγωγός του δίσκου ήταν ο Αχιλλέας Θεοφίλου και ηχολήπτης ο σπουδαίος Γιάννης Σμυρναίος. Ο δίσκος επανακυκλοφόρησε το 2004 και το 2007, με ενορχήστρωση του Σταύρου Ξαρχάκου κι ερμηνευτές τον Πέτρο Πανδή και τη Μαρία Φαραντούρη.
ΥΓ. 2: Οταν ακούς λόγια επίκαιρα σε δίσκους που βγήκαν το '75, ή που αυτοί που τα έγραψαν έβλεπαν πολύ μπροστά ή εμείς που τα ακούσαμε γυρνάμε πολύ πίσω.
Μιχάλης Γελασάκης
Ελευθεροτυπία, ένθετο "Βιβλιοθήκη", στήλη "Εν τη ρίμα του λόγου", Σάββατο 10 Ιουλίου 2010.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου