Σωτήρης Κακίσης: Για την Ελευθερία

 

Για την Ελευθερία.

 

Για την Ελευθερία ο λόγος. Μα πριν για τον πατέρα της, τον Άνθρωπο. Που τη γέννησε, και την εμπνεύστηκε, και την ενέπνευσε, και την αναζήτησε με όλες του τις δυνάμεις. Που κάνανε τα πάντα για ’κείνη όχι μόνο άγνωστοί μας άνθρωποι, αλλά ξαφνικά τελείως κι από πριν δικοί μας, οι δικοί μας.

 

Κι η περιπέτεια. Οι περιπέτειες εδώ ενός ανθρώπου, ενός ομήρου σ’ εποχές τερατώδεις, μεταμορφώνονται από μνήμες σε μυθιστόρημα ιδανικό, πλήρες, με τους τίτλους πάλι των κεφαλαίων του διηγήματα πάνω κι από Τσέχωφ, πάνω κι από Πούσκιν, το έχω ξαναπεί αυτό, και τώρα το ξαναλέω. Με ήρωες όλους γύρω από τον ήρωα, και με Ιαβέρη, και με ονόματα το ίδιο τρομερά, και με Ουγκό, και με Χάσεκ δηλαδή, αλλά και με στιγμές παραλογισμού πολύ πιο πέρα κι από Ιονέσκο, πέρα απ’ όλα η ζωή η μισάνθρωπη, παράλληλα με τον φαρμακοποιό Χάιντβ, διαμέσου της Κόλασης, με αγωνία μεγάλη για λίγο φως, για λίγο ξανά ελληνικό ουρανό πάνω του, από πάνω τους. Αλλά και το ποδόσφαιρο μια επιπλέον, λυτρωτική μες στο χάος, παράλληλη κι αυτή ιστορία, πάντα μαζί του, στα πόδια του μέσα, δίπλα του.

 

Μαγικά για μας πια πράγματα, απόκοσμα, θαυμαστά, θαυμάσια. Και Ξύλινα Παπούτσια σκληρού πολύ παραμυθιού, και Μυλωνού σαν στον Παπαδιαμάντη, και Ιππείς Ινδοί, και Σακάκι Πέτσινο, και Ουγγαρέζα, κι ο Σκύλος, κι η Αυτοκτονία. Αλλά και συζητήσεις ολονύχτιες ελπίδας, και αναμνήσεις ολοζώντανες από την προηγούμενη ζωή μες στο στρατόπεδο της συγκέντρωσης, με τα μυαλά όμως και τις καρδιές όλων αλλού εννοείται, ελεύθερες πάντα, ελεύθερα προς τα ’δω, προς τον κόσμο τους. Και να πουλάει, και να ξαναπουλάει μόνο ψάρια στην αγορά ο Διαμαντής να θέλει, τίποτ’ άλλο, αυτό μόνο.

 

Κι όλο το βιβλίο πια ετούτο για την Ελευθερία. Για τη συνέχεια, για των απλών ανθρώπων τις δυνάμεις, τις υπερδυνάμεις στα δύσκολα. Κι από ιστορία, από διηγήσεις, από διηγήματα, από μυθιστόρημα, μύθος. Με σημασίες το κείμενο πολύ παραπάνω από μιας ηρωϊκής επιβίωσης τον βαρύ καημό, την υπεραξία, την τιτάνια μάχη, τον υπέροχο τρόπο.

 

Σωτήρης Κακίσης.

(Επίμετρο σε Αθανάσιος Ι. Πισσάνος (2021), Το ιστορικό της ομηρίας μου στη Γερμανία, 1944-1945, Αθήνα: Εκδοσεις Κουκκίδα)